Tíminn - 03.04.1975, Blaðsíða 6

6
TÍMINN
Fimmtudagur 3. april 1975.
Heilsuræktar- og útivistar-
miðstöð á Norðurlandi?
Þingmennirnir Heimir Hannesson og Ingvar Gíslason hafa borið fram þingsályktunartillögu þess efnis
Fyrir skemmstu lögðu
tveir af þingmönnum
Framsóknarflokksins i
Norðurlandskjördæmi
eystra, þeir Heimir
Hannesson og Ingvar
Gislason, fram þings-
ályktunartillögu um
heilsuræktar- og útivist-
armiðstöð á Norður-
landi. t tillögunni er gert
ráð fyrir þvi, að rikis-
stjórnin kanni hið fyrsta
leiðir til að afla
fjármagns til nauðsyn-
legra framkvæmda,
samhliða sérfræðilegri
athugun málsins.
I greinargerð með tillögunni
segja flutningsmenn:
„Samhliða vaxandi önnum hins
daglega lifs, og hraða og streitu
nútimalifsins hefur sifellt aukizt
skilningur hérlendis sem erlendis
á nauðsyn þess, að sem flestir
geti átt þess kost að njóta hvildar
og heilsuræktar. A þetta jafnt við
um þá sem vilja viðhalda fullri
heilsu með llkamsrækt og ýmiss
konar útivist þar sem slik aðstaða
er fyrir hendi, en ekki siður þá
sem þarfnast endurhæfingar og
heilsubótar. Bryna nauðsyn ber
til, að á hverjum tima sé fyrir
hendi næg og fullkomin aðstaða i
báðum þessum tilvikum. í hinu
fyrra tilviki er um fyrirbyggjandi
starfsemi að ræða, sem reynzt
getur hin mikilvægasta fyrir
hvert þjóðfélag og alla einstakl-
inga þess, en i hinu siðara er um
það að ræða, að fullkomin að-
staða sé fyrir þá sem ekki þurfa
beinlinis á sjúkrahúsvist að
halda, en þurfa að geta haft að-
gang að margvíslegri heilsu-
ræktar- og útivistaraðstöðu i
endurhæfingarksyni eftir heilsu-
farsleg áföll I einhverri mynd. í
báöum tilvikum gæti slik aðstaða
tengzt ýmiss konar ferðaþjónustu
beint, og óbeint fyrir innlenda og
erlenda ferðamenn, þó að hún
þurfi ekki að gera það, og ræðst
nokkuð af þvi hversu viðtæk og
alhliða slik aðstaða yrði, sbr. það
sem segir siðar i greinargerð
þessari.
Fjárskortur hamlar
Hér á landi er m jög brýn þörf
á stórauknum átökum i þessum
málum. Alkunna er, að aðstaða
sú, er áhugamannasamtök hafa
komið á fót I Hveragerði og
Reykjalundi, annar engan veginn
vaxandi eftirspurn og af ýmsum
ástæðum, ekki sizt vegna fjár-
skorts, skortir enn mjög á að þar
sé jafnfullkomin aðstaða fyrir
hendi og þyrfti að vera miðað við
þarfir og kröfur timans, þrátt
fyrir mikinn vilja og áhuga for-
ráðamanna þessara stofnana. A
takmarkaðan hátt hefur verið
bætt úr þessari þörf á höfuð-
borgarsvæðinu með fjölgandi
heilsuræktarstofum i smáum stil,
en þar er ekki um samræmdar
aögerðir að ræða, og þjónar sú
virðingarverða starfsemi fyrst og
fremst ibúum höfuðborgarinnar,
eins og eðlilegt er.
Heilsuhæli við
Akureyri
Samkvæmt þvi, sem að
framan segir, er þvi hvergi um-
talsverð heilsuræktaraðstaða
utan höfuðborgarsvæðisins. En i
nokkur ár hefur að þvi verið unnið
af félagsdeildum Náttúru-
lækningafélags Islands á Akur-
eyri með nokkrum stuðningi
heildarsamtakanna að koma á fót
heilsuhæli fyrir Norðurland við
Akureyri, og hefur þessari starf-
semi nýlega verið úthlutað lóð við
Skjaldarvik, skammt fyrir norð-
an Akuryeri. Þrátt fyrir rikan
áhuga og ötula fjársöfnun þess
litla, en ötula áhugamannahóps,
er þessi framkvæmd mjög
skammt á veg komin en fyrirhug-
að er að verklegar framkvæmdir
við heilsuhælið hefji á þessu ári.
Heimir Ingvar
Hanne>son Gislason
Ferðamannamiðstöð
Að undanförnu hafa erlendir
sérfræöingar á vegum Sameinuðu
þjóðanna og opinberra aðila unn-
ið að þróunaráætlun um ferðamál
á Islandi, og voru eftirtalin
þróunarsvið valin af rikisstjórn
Islands til sérstakrar athugunar
skv. skýrslu þessara sérfræðinga
útg. i ágúst 1973 af samgöngu-
ráðuneytinu:
Skiðasvæði.
Vötn ár, og sjór til fiskveiða.
Ráðstefnu- og fundaraðstaða.
Jarðhiti til heilsuræktar.
1 skýrslu þessari og öðrum
skýringum hinna erlendu
sérfræðinga var lögð áherzla á þá
stefnumörkum, að öll hugsanleg
fjárfesting i sambandi við ofan-
greind þróunarsvið yrði við það
miðuð, að þær þjónuðu ekki siður
íslendingum sjálfum, um leið og
þær styrktu stoðir innlendrar
ferðaþjónustu. Ekki sizt með
þetta að leiðarljósi sameina þeir I
einni framkvæmd tvö ofangreind
þróunarsvið, sem reifuð eru I
fyrrnefndri skýrslu ráðuneytis-
ins. Þar er reifuð allitarlega hug-
mynd sérfræðinganna um „ferða-
mannamiðstöð”, sem svo er
nefnd, er „tengdi Island við
náttúruauðlindir sinar”, og þar
sem fram gæti farið margvisleg
starfsemi, m.a. ,,i einangruðu
samfélagi yfirbyggðra garða og
húsa, sem byggðust á nýtingu
jarðhita”. I slikri miðstöð er gert
ráð fyrir „aðstöðu fyrir fólk, sem
áhuga hefur á einum eða öllum
þáttum starfseminnar, skiðaiðk-
unum fiskveiðum ráðstefnum eða
heilsurækt”. Reksturinn byggðist
á þvi, að heilsuræktaraðstaðan sé
rekin allt árið. Islendingar noti
sklðaaðstöðuna að vetrinum, ráð-
stefnur séu vor og haust og al-
mennir ferðamenn, væntanlega
innlendir sem erlendir, yfir
sumarmánuðina. Ekki er gerð
nein endanleg tillaga um staðar-
val en I þessari greinargerð reif-
uð hugmynd um staðarval við
Botnssúlur, sem skv. siðari reifun
málsins hefur flutzt að Kleifar-
vatni, m.a. vegna nábýlisins við
Reykjavik og Keflavik.
Liður í þróun
ísl. ferðamála
Þó að flutningsmenn séu
ósammála hinum lauslegu hug-
myndum hinna erlendu
sérfræðinga um staðarval, enda
ekki um neina endanlega tillögu
þeirra að ræða, auk þess sem
endanlegar ákvarðanir eru að
sjálfsögðu i höndum Islendinga
sjálfra, telja flutningsmenn að
hér sé hreyft athyglisverðum
hugmyndum, sem kanna þurfti
nánar. Það er skoðun flutnings-
manna að bæði frá sjónarmiði
byggðastefnu og að ýmsu leyti af
hagkvæmnisástæðum, m.a.
vegna hinnar brýnu þarfar á
heilsuræktaraðstöðu utan þétt-
býlissvæðisins á Suðvesturlandi,
þurfi að kanna vandlega, hvort
ekki sé grundvöllur fyrir þvi að
koma á fót heilsuræktar- og úti-
vistaraðstöðu á Norðurlandi, sem
I senn bætti úr mjög brýnni þörf
fyrir Norðlendinga, og raunar
landsmenn alla, i vaxandi mæli
með bættum samgöngum auk
þess sem slik framkvæmd gæti
verið mikilvægur liður i
framtlðarþróun Islenzkra
ferðamála, sem hvort tveggja i
senn þjónaði íslendingum sjálf-
um og þeim gestum- erlendum, er
sækja vilja landið heim af ýmsum
ástæðum.
Finna þarf nýjan
fjárhagsgrundvöll
Ekki eru að þessu sinni gerð-
ar neinar endanlegar tillögur um
staðarval á Norðurlandi enda er
það skoðun flutningsmanna, að
áður en slík ákvörðun væri tekin,
þyrfti að fara fram sérfræðileg
athugun á aðstæðum á þeim stöð-
um, er helzt koma til greina. Þó
virðist við fyrstu sýn, að á Akur-
eyri eða i nágrenni Akureyrar,
séu fyrir hendi mörg þau skilyrði,
er uppfylla þarf, og aðstaða að
mörgu leyti hin ákjósanlegasta.
Má i þessu sambandi minna á,
sbr. það sem að framan er sagt,
að Náttúrulækningafélag Akur-
eyrar, sem er deild i lands-
samtökum N.L.F.l. vinnur nú að
þvi að koma upp heilsuhælisbygg-
ingu I landi Akureyrarbæjar að
Skjaldarvik og samningar þegar
gerðir um ýmis réttindi þar að
lútandi, m.a. samningar á loka-
stigi um hitavatnsréttindi.
Fjármagn er enn mjög af skorn-
um skammti og þvi vist, að fram-
kvæmdir dragast mjög á langinn,
ef ekki tekst að finna nýjan
fjárhagsgrundvöll.
AAargvísleg
útilífsaðstaða
Eins og kunnugt er, er Akur-
eyri miðstöð vetrariþrótta, og
umrædda heilsuræktar- og úti-
vistarmiðstöð mætti á auðveldan
hátt tengja þeirri aðstöðu, er þeg-
ar er fyrir hendi i Hliðarfjalli við
Akureyri, og eins mætti hugsa
sér, að með nýjum lyftu- og tog-
brautarbúnaði mætti verulega
lengja skiðatimann, jafnvel fram
á vor og sumar. I kaupstaðnum
og i nágrenni hans er að auki hin
ákjósanlegasta aðstaða til marg-
vislegra útilifsiðkana, svo sem
fjallgangna, sjóstangaveiði,
hestaferða og þannig mætti lengi
telja. Og mikilvægt er að fjöl-
breytt þjónusta er þegar fyrir
hendi á Akureyri, bæði að þvi er
varðar samgöngur, læknisþjón-
ustu, ýmiss konar ferðaþjónustu
og sérfræðilega aðstoð, auk þess
sem Akureyri er miðsvæðis á
Norðurlandi og tengist þvi sam-
göngukerfinu i allar áttir á landi
og i lofti. Þess ber þó að geta, að
ýmsir aðrir staðir á Norðurlandi
hafa betri aðgang að heitu vatni
en Akureyri, og þvi m .a. sjálfsagt
að kanna vel aðra möguleika á
staðarvali t.d. i Þingeyjarsýslum
eða annars staðar á Norðurlandi.
Mestu máli skiptir að hið opin-
bera hefjist handa i þessum efn-
um hið fyrsta i samvinnu viö alla
hlutaðeigandi aðila, og sjálfsagt
er að notfæra sér þær undir-
búningsrannsóknir er þegar hafa
farið fram af hálfu erlendra sér-
fræðinga, jafnframt þvi sem
kannaðar eru tillögur þeirra um
fjármögnun framkvæmdanna,
sem þegar liggja fyrir. Þar sem
mikla undirbúningsvinnu þarf að
inna af hendi áður en lokaákvörð-
un er tekin, er æskilegt að af-
greiðslu málsins sé hraðað eftir
þvi sem tök eru á.”
il
■I
(
i—
■
ing
kemur
samon í
dag eftir
1 páskaleyti
ALÞINGI kemur aftur saman
I dag eftir páskaleyfi. Fundir
verða i báðum deildum. A
dagskrá I efri deild verður
m.a. þingsályktunartillaga
um fjölbrautaskóla á Norður-
landi, en i neðri deild verða
m.a. á dagskrá orkumál
Austurlands, vegalög, upplýs-
ingaskylda stjórnvalda og
fleira.
Aður en f'undir i deildum
hefjast, verður fundur I sam-
einuðu þingi, og er rannstíkn
kjörbréfa þar á dagskrá.