Tíminn - 13.04.1975, Blaðsíða 14

14
TÍMINN
Sunnudagur 13. aprll 1975.
Hirtshals, fiskibær norðarlega á Jótlandi, viö hina ókyrru vesturströnd. Þarna búa um 9000 manns og
hafa atvinnu sina af fiskveiðum.
Næst stærsti fiskveiðibær Danmerkur:
HIRTSHALS
HAVN
Höfnin i Hirtshals. Hér landa u.þ.b. 50 isienzk skip á sfldarvertfðinni.
isafoid, HG-209, Hirtshals. Þetta glæsilega skip eiga þeir I samelningu Niels Jensen og Arni Gfslason,
sem cr skipstjóri og áhöfnin er öll islenzk. Skipið var væntanlegt úr róðri með 500 tn. af brislingi til
bræðslu.
BÆRINN Hirtshals á
Norður-Jótlandi er til-
tölulega nýr þáttur i at-
vinnusögu okkar íslend-
inga. Það er ekki fyrr en
á allra siðustu árum, að
nafn bæjarins fer af og
til að heyrast i fréttum
af síldveiðum islenzkra
báta i Norðursjónum.
Þær veiðar hófust fyrir
alvöru fyrir um það bil 5
árum, og var Hirtshals
þá strax valinn sem
löndunarstaður fyrir is-
lenzku skipin.
Fjöldi islenzkra skipa,
sem til Hirtshals hafa
leitað til löndunar á sild-
arvertið i Norðursjó,
hefur verið misjafn, en
það kann að koma sum-
um á óvart, að yfirleitt
hafa þau verið um 50
talsins á hverri vertíð
fram til þessa.
Okkar hlutur er þvi
snar þáttur i efnahags-
lifi þessa bæjar, — sem
þrátt fyrir allt hefur
ekki verið greint svo
mikið frá i fjölmiðlum
okkar.
Við fslendingar höfum aldrei
talið fiskveiðar Dana fjölbreyti-
legar né miklar , og er okkur
gjamt að nefna Esbjerg og
Skagen I þvi sambandi. Þróunar-
saga Hirtshals er lika stutt, sé
miðað við fiskiþorp á Islandi, en
ibúar bæjarins og héraðsins i
kring eru ákveöið fólk, sem unnið
hefur hörðum höndum að þvi að
gera bæinn það sem hann er nú, —
annar stærsti löndunar- og dreif-
ingarstaður á fiski i Danmörku og
ennþá er hann i hröðum vexti.
Það var ekki fyrr en 1930 að lok-
iðvarvið hafnargerð, eftir nánast
100 ára þref og stapp við yfirvöld
og volduga kaupmenn frá Ála-
borg, sem ekki gazt að hugmynd-
inni um höfn, er augljóslega
myndi þýða samkeppni við þá. En
allt kom fyrir ekki. Hirtshalsbúar
höfðu þá um langan aldur stundað
verzlun, þrátt fyrir hafnleysið —•
keyptu tré, járnvörur og tjöru af
Norömönnum, en létu i staöinn
landbúnaðarvörur og kvikfénað.
öllu var skipað á land i bátum frá
skipshlið.
Ariö 1880 var lokið við byggingu
skjólgarðs og 1919 hófst hin eigin-
lega hafnargerð undir stjórn
Jörgens Fibiger. Var honum
mikill vandi á höndum, þar eð
Hirtshals er á mjóum tanga milli
Tannisflóa og Jammerflóa, fyrir
opnu hafi að heita má. En Fibiger
hafði næma tilfinningu fyrir haf-
straumunum og breytingum á
hafsbotninum, en þeir gera það
að verkum, að sifelldar breyting-
ar eru á strandlengjunni þarna
um slóöir. Eftir tiu ára vinnu var
höfnin tilbúin.
Framfarir i sjálfri útgerðinni
voru hægar. Það voru aðeins
smærri skip, er notuðu höfnina og
heimaflotinn taldi bara 11 báta,
samanlagt 120 tonn. Heildarvelt-
an var 600 þús. krónur og ennþá
haföi ekki verið komið á fót fisk -
iðnaði. Hægt og sigandi voru
byggðar skipasmiðastöðvar,
vélaverkstæði og fiskverkunar-
hús, á landsvæðinu handan bæj-
arins. Sagt er um Hirtshals, að
enginn bær hafi verið skipulagður
jafn oft. Til eru um 8 skipulagstil-
lögur, en engri þeirra hefur verið
fylgt að neinu marki. Ekki hefur
það þó dregið úr fegurð bæjarins,
sem nú er snyrtilegur fiski-
mannabær, þar sem tæplega 9000
ibúarlifa góðulifi, eiga skipaflota
aö verömæti 150 milljón króna og
heildarveltan siðastliðið ár var
um 200 milljónir. Höfnin, sem
tekin var i notkun 1930 var um 150
þús. fermetrar, en þegar gengið
verður frá viðbótarhöfn, sem tek-
in verður i notkun á næsta ári, er
heildarstærð hafnarinnar orðin
341 þús. fermetrar og mun ekki af
veita fyrir þá umferð sem um
höfnina er.
— Þið fslendingar eigið mikinn
þátt i þeirri umferðaraukningu,
segir Niels Jensen, skipamiðlari
og umboðsmaður islenzku sildar-
bátanna, auk þess sem hann rek-
ur stórt miðlunarfyrirtæki og er
vararæöismaður tslands i Hirts-
hals: — Við vildum ekki vera án
ykkar.
— Hver hefur þróun Ilirtshals
verið 1 fiskiðnaði Dana?
— Miðað við heiidarveltu er
Hirtshals annar i röðinni á eftir
Esbjerg, en það eru ekki eins
margir bátar, sem hafa hér
heimahöfn, eins og t.d. i Esbjerg
og Skagen. En löndun neyzlufisks
er langmest hér, á meðan stór
hluti þess afla, sem landað er
annars staðar, fer i bræðslu.
— Hversu mikið vinnið þiö af
aflanum hér?
— Bolfiskur allur og flatfiskur