Tíminn - 22.04.1975, Blaðsíða 10

10
TÍMINN
Þriðjudagur 22. aprll 1975.
Þriðjudagur 22. aprll 1975.
O
Stjórnmálaályktun aðalfundar miðstjórnar Framsóknarf lokksins 1975
RÉTTUSTU OG STÓRMANNLEGUSTU VIÐBRÖGÐIN
AÐ SAAADRÁTTURINN KOMI FRAAA í AAINNKANDI
EINKANEYZLU FREKAR EN AAINNI ATVINNUUPP-
BYGGINGU OG OPINBERUAA ÞJÓNUSTUFRAAAKVÆAADUAA
„I lok ársins 1973 varð mikil
breyting á viðskiptaaðstöðu
okkar tslendinga. Viðskiptakjörin
sem höfðu farið ört batnandi
nokkur ánsamfellt, tóku nú mjög
að versna og i lok ársins 1974 voru
þau orðin 30% lakari en i byrjun
þess. Slik umskipti hljóta að
valda miklum efnahagslegum
erfiðleikum og þeir mögnuðust
við það, að of seint var við þeim
brugðizt. Það jók enn á þessa
erfiðleika, að kjarasamningarnir
snemma á árinu voru gerðir áður
en menn höfðu áttað sig á þvi, að
nú var i bili minna til skipta.
Um sama leyti missti stjórn
Ólafs Jóhannessonar starfhæfan
meirihluta vegna klofnings i
röðum annars samstarfs-
flokksins og kom þvi ekki fram
tillögum sinum i efnahagsmálum.
Tilraun formanns Framsóknar-
flokksins til að efna til viðtæks
samstarfs um nauðsynlegar
efnahagsaðgerðir tókst ekki. Var
þá ekki um annað að ræða en efna
til nýrra þingkosninga.
Af þessum sökum dróst að gera
nauðsynlegar ráðstafanir til
viðnáms gegn verðbólgunni og til
að treysta atvinnugrundvöllinn.
Urðu þvi þau vandamál, sem biðu
nýrrar stjórnar enn erfiðari en
ella.
Að kosningum loknum leiddu
tilraunir formanns Framsóknar-
flokksins til að endurskipuleggja
rikisstjórnina með þátttöku
Alþýðuflokksins i ljós, að sú leið
var ekki fær.Var þá ekki annarra
kosta völ en mynda stjórn með
Sjálfstæðisflokknum, ef koma átti
á þingræðisstjórn i landinu.
Fundurinn þakkar alveg sér-
staklega formanni flokksins Ólafi
Jóhannessyni, skelegga og far-
sæla forustu hans i pólitiskum
sviftingum þessa sögulega árs.
Það olli vonbrigðum, að vinstri
stjórnin varð að hverfa frá áður
en hún hafði lokið verkefnum sin-
um. Fundurinn vonar, aö núver-
andi rikisstjórn takist að leysa
þann efnahagsvanda, sem við er
að fást. Rikisstjórnin hefur,
siðan hún var mynduð, unnið að
þvi að tryggja afkomugrundvöll
atvinnuveganna og atvinnu-
öryggii landinu. í þvi skyni var
gengisbreytingin i september
framkvæmd og þær ráðstafanir,
sem henni fylgdu, en sökum
siversnandi viðskiptakjara
reyndust þær ráðstafanir ónógar
og ný gengisbreyting i febrúar
varð óhjákvæmileg. í kjölfar
hennarfylgja ýmsar ráðst i efna-
hagsmálum og fjármálum til þess
að stuðla að jafnvægi i
þjóðarbúskapnum og treysta
undirstöðu atvinnu og lifskjara.
Aðalfundur miðstjórnar Fram-
sóknarflokksins 1975 lýsir
stuðningi sinum við ráðstafanir
rikisstjórnarinnar sem miða að
þvi að dreifa þeim byrðum, sem
bera þarf, sem réttlátast á þegna
þjóðfélagsins og að vinna sem
fyrst bug á þeim erfiðleikum, sem
við er að fást. Fundurinn telur
þau viðbrögð réttust og stór-
mannlegust, að sá samdráttur,
sem nú um hrið er óumflýjanleg-
ur eftir mikið þenslutimabil ,
-komi að verulegu leyti fram i
minnkandi einkaneyzlu frekar en
minni atvinnuuppbyggingu og
opinberum þjónustuframkvæmd-
um. Sem félagshyggjuflokkur
hlýtur Framsóknarflokkurinn að
vara við þvi að tekjur rikisins séu
rýrðar með þvi að lengra sé
gengið i lækkun skatta. Af þvi
hlyti að leiða minni félagslegar
framkvæmdir.
Fundurinn vill þó vekja athygli
á þvi, að enn er þörf frekari
aðgerða á ýmsum sviðum, ef
tryggja á jafnvægi i
þjóðarbúskapnum.
Fundurinn bendir á þann mikla
vanda sem leysa þarf, áður en
lög um launajöfnunarbætur falla
úr gildi 1. júni n.k. Nauðsynlegt er
að endurskoða tilhögun visi-
tölubóta á kaupgjald. Fundurinn
telur sjálfsagt, að launþegar njóti
verðtryggingar kaupgjalds, en
það verður að gerast með þeim
hætti, að komizt verði sem mest
hjá skaðlegum áhrifum á verð-
lagsþróunina, og að það torveldi
ekki almenna stjórn efnahags- og
fjármála. Þannig telur fundurinn
ótækt að skattheimta til sam-
eiginlegra þarfa, sem ákveðin er
af lýðræðislega kjörnum fulltrú-
um þjóðarinnar, hafi gegnum
visitölukerfið áhrif til almennrar
kauphækkunar.
Fundurinn telur nauðsynlegt að
beita áætlanagerð og skipulags-
hyggju i vaxandi mæli, og að
endurskoða skipulagskerfi at-
vinnuveganna, ekki sizt sjávarút-
vegsins.
Fundurinn telur nauðsynlegt,
að haldið sé áfram eftirliti með
verðlagi og bendir á, að taka
verður tillit til þeirrar
staðreyndar, að vörudreifing er
ódýrari i dreifbýli en i þéttbýli.
Telur fundurinn nauðsynlegt að
fundnar séu leiðir til að jafna
vöruverð i landinu i rikari mæli
en nú er.
Fundurinn lýsir ánægjú sinni
yfir þeim mikla árangri, sem
náðst hefur i byggðamálum. At-
vinnuuppbyggingin hefur aukið
fólki bjartsýni og áræði og valdið
straumhvörfum i byggðaþróun i
landinu. Fundurinn leggur
áherzlu á, að áfram verði haldið á
sömu braut og hvetur sérstaklega
til, að þess sé gætt svo sem
frekast er unnt, að sú minnkun
framkvæmdahraða, sem nú er
óhjákvæmileg um sinn, komi sem
vægast niður á framkvæmdum
hinna dreifðu byggða. Hættan á
atvinnuleysi getur verið yfirvof-
andi i einstökum byggðarlögum,
þó þensla sé i þjóðfélaginu i heild.
Fundurinn fagnar stórauknum
framlögum rikisins til Byggða-
sjóðs og treystir þvi, að þessu
fjármagni verði einbeitt til
áframhaldandi eflingar at-
vinnulifs á landsbyggðinni.
Fundurinn leggur áherzlu á, að
ekki verði frekari dráttur en orðið
er á endurskipulagningu stjórnar
orkurannsókna, orkuframleiðslu
og orkudreifingar með þátttöku
sveitarfélaga og samtaka þeirra
Fundurinn telur, að úrelt fyrir-
komulag þessara mála eigi mik-'
inn þátt i þvi, að mörg byggðarlög
búa við öryggisleysi i orkumál-
um og orkuskort. Stefna verður
að nýju skipulagi, sem tifyggi
hagkvæmar og samræmdar’að-
gerðir til að allir landsmenn fái
sem ódýrasta orku án
tviverknaðar og sóunar.
Það þarf að auka virkjunar-
rannsóknir og gera sérstök átök i
virkjun bæði fallvatna og
jarðvarma. Það þarf að vinna að
þvi, að innlendir orkugjafar leysi
oliuna af hólmi, eftir þvi sem
kostur er. Auknar virkjanir eru
einnig undirstaða vaxandi
iðnaðar, hvort heldur er i stærri
eða smærri stil.
Fundurinn fagnar þeim mikils-
verða áfanga i landhelgismálum,
sem náðist með útfærslu i 50
milur og hefur þegar skilað mikl-
um árangri. Væri illa komið, ef
vinstri stjórnin hefði ekki mótað
þá stefnu á sinum tima. Minnir
fundurinn á þá forustu, sem
Framsóknarflokkurinn hefur haft
i landhelgismálinu, alla tið. Jafn-
framt bendir fundurinn á, hver
áhrif aðgerðar tslendinga hafa
haft á stefnumótun i þessum mál-
um á alþjóðavettvangi. Fundur-
inn leggur áherzlu á, að Is-
lendingar færi auðlindalögsögu
sina út i 200 milur á þessu ári, en
telur rétt að biða niðurstöðu haf-
réttarráðstefnunnar i Genf, sem
lýkur i næsta mánuði- Er
nauðsynlegt, að sú útfærsla sé
sem bezt undirbúin-1 þessu sam-
bandi bendir fundurinn á að
nauðsynlegt er að skipuleggja
nýtingu miðanna með tilliti til
verndunar og viðhalds fiski-
stofnunum.
Fundurinn minnir á ákvæði
málefnasamnings rikisstjórnar-
innar um endurskoðun stjórnar-
skrárinnar og leggur áherzlu á,
að henni verði hraðað.
Að þvi er varðar stefnuna i
utanrikismálum og i einstökum
málaflokkum öðrum, visar fund-
urinn til samþykkta siðasta
flokksþings. •
Fundurinn þakkar ráðherrum
og þingmönnum flokksins störf
þeirra og hvetur þá til áfram-
haldandi átaka til að koma fram
stefnumálum flokksins.
Fundurinn væntir þess að al-
mennur skilningur þjóðarinnar á
efnahagsstöðunni komi fram i
einlægum samstarfsvilja allra
stétta og öruggri samstöðu um
æuðsynleg úrræði, svo að þess
verði sem skemmst að biða að
aftur birti i lofti og herða megi að
nýju alhliða framfarasókn.”
Viðurkenna ber fullan
rétt allra kvenna til
launaðs fæðingarorlofs
og atvinnuöryggis
Aöalfundur miðstjórnar Framsóknarflokksins ályktar, að unnið verði
markvisst að þvi að fullt jafnrétti kvenna og karla I uppeldi, námi og
starfi veröi að raunveruleika.
Til þess að slikt nái fram að ganga þarf að bæta mjög félagslega þjón-
ustu á ýmsum sviöum. Jafnframt sé viðurkenndur fullur réttur alira
kvenna til launaðs fæðingarorlofs og atvinnuöryggis.
HMINN
Forysta Framsóknarflokksins var endurkjörin á aðalfundinum um helgina. Ragnheiður Svein-
björnsdóttir úr Hafnarfiröi var kjörin vararitari, en þvi embætti gegndi Jóhannes heitinn Eiiasson.
Einar Ágústsson var endurkjörinn varaformaður flokksins, Halldór E. Sigurðsson varagjaidkeri og i
fremri röð frá vinstri, Steingrimur Hermannsson ritari, ólafur Jóhannesson, formaður, og Tómas
Árnason, gjaldkeri.
FRAAAKVÆMDASTJÓRN
1 framkvæmdastjórn Framsóknaflokksins voru kosnir nlu menn:
Aöalmenn eru þessir: Eysteinn Jónsson, Helgi Bergs, Guðmundur G.
Þóriarinsson, Þórarinn Þórarinsson, Jónas Jónsson, Ragnheiöur Svein-
björnsdóttir, Erlendur Einarsson, Jón Skaftason og Eggert Jóhannes-
son. Sjálfkjörnir I framkvæmdastjórnina eru formaðurflokksins, vara-
formaður, ritari og gjaldkerfi og form. SUF.
Varamenn voru kjörnir: Kristinn Finnbogason, Hannes Pálsson og
Halldór Ásgrlmsson.
Sigurjón Guðmundsson var kjörinn i stjórn húsbygginga-
sjóös.
BLAÐ-
STJÓRN
TÍMANS
1 blaðstjórn Tlmans voru
kjörnir:
ólafur Jóhannesson, Eysteinn
Jónsson, Einar Ágústsson,
Steingrlmur Hermannsson, Er-
lendur Einarsson, Óðinn Rögn-
valdsson, Jón Kjartansson,
Þorsteinn ólafsson, og Pétur
Einarsson. Varamenn voru
kjörnir: Geröur Steinþórsdóttir
og Ingi Tryggvason.
Þróunin auðveldar út-
færsluna í 200 mílur
Þórarinn Þórarinsson, alþingismaður, flutti á
aðalfundi miðstjórnar Framsóknarflokksins á
föstidagskvöld yfirlitserindi um hafréttar-
málin. Þetta erindi Þórarins birtist hér.
Ég mun vikja fyrst að gangi
mála á þriðja fundi hafréttar-
ráðstefnunnar, sem nú stendur
yfir I Genf, en síðan ræða um
þann þátt hennar, er varðar Is-
landsérstaklega. Aðlokum mun
ég svo ræða um fyrirhugaða út-
færslu islenzku fiskveiðilögsög-
unnar i 200 milur sfðar á þessu
ári.
Það er ljóst að mikið verk
verður óunnið, þegar fundinum i
Genf lýkur 10. mai næstkom-
andi, þótt sitthvað hafi þokazt i
rétta átt, og þó sérstaklega i
sambandi við efnahagslögsög-
una. Þvi verður nauðsynlegt að
halda nýjan fund, sem sennilega
verður frekar haldinn á næsta
ári en þessu ári. Vonir bjartsýn-
ustu manna um Genfarfundinn
eru nú þær, að i lok hans verði til
eins konar uppkast að frum-
varpi til nýrra hafréttarlaga,
eða einn texti i stað margra
texta og valkosta, sem enn eru i
gangi varðandi ýms þýðingar-
mestu atriðin. Slikur einn texti
eða frumvarpsuppkast, er nú að
mestu fyrir hendi i 1. nefnd, sem
fjallar um alþjóðlega nýtingu
auðæfa á botni úthafsins, og i 3.
nefnd, sem fjallar um mengun-
arvarnir. Hins vegar er slikur
einn texti ekki enn fyrir hendi i
2. nefnd, sem fjallar um land-
helgina, efnahagslögsöguna,
landgrunnsréttindi og siglingar,
heldur liggja þar enn fyrir
margir textar og valkostir um
veigamikil atriði. A fundi
stjórnarnefndar ráðstefnunnar,
sem var haldinn siðastl. þriðju-
dag, var formanni 2. nefndar
falið að ganga frá uppkasti að
frumvarpi eða einum texta um
þau verkefni, sem nefnd hans
fjallar um. Búizt er við, að þetta
yrði staðfest á fundi sjálfrar
ráðstefnurmar, sem átti að
halda siðastl. föstudag. Ætiunin
er, að formaðurinn hafi lagt
þetta uppkast fram áður en ráð-
stefnunni lýkur. Þetta uppkast
verður byggtá þeim sjónarmið-
um, sem virðast hafa átt mestu
fylgi að fagna á ráðstefnunni, en
jafnframt mun reynt að taka
tillit til ýmissa sérsjónarmiða.
Þótt þetta uppkast verði ekki á
neinn hátt bindandi, heldur geti
ráðstefnan breytt þvi eins og
henni sýnist, þá getur það eigi
að siður haft mikil stefnumót-
andi áhrif, og verður talin glógg
vfsbending um það, hvert þró-
unin stefnir. Þess vegna munu
einstakir hagsmunahópar reyna
að hafa sem mest áhrif á gerð
þess.
Þótt það markmið náist á
Genfarfundinum, að fyrir liggi i
lok hans eins konar uppkast að
frumvarpi til nýrra hafréttar-
laga, er samt geysimikið og
seinvirkt starf óunnið. Fyrst
verður að ræða hverja einstaka
grein i nefnd, og siðan á fundi
ráðstefnunnar sjálfrar. Um
mjög margar greinar verður
meiri eða minni ágreiningur, og
þá mun samkvæmt fundarsköp-
um ráðstefnunnar reynt að ná
samkomulagi áðui en til at-
kvæðagreiðslu kemur. Persónu-
lega myndi ég telja það ótrúlega
góðan árangut', eða næstum
kraftaverk, ef það tækist að
ljúka störfum ráðstefnunnar á
einum fundi til viðbótar.
Ég vik þá að þvi viðfangsefni
ráðstefnunnar, sem snertir Is-
lands mest, — efnahagslögsög-
unni. A siðastl. ári tilnefndi for-
seti ráðstefnunnar, Amara-
singhe frá Sri I.anka, formenn
um 30 sendinefnda á ráðstefn-
unni i sérstaka nefnd, sem
reyndi að vinna að sam-
komulagi um ýms helztu deilu-
efni ráðstefnunnar, eins og
efnahagslögsöguna, landhelg-
ina og landgrunnið. Nefndin,
sem ekki tilheyrir ráðstefnunni
formlega, er undir stjórn Norð-
mannsins Jens Evensens, og þvi
kennd við hann. 1 henni eru
menn frá rikjum, sem eiga
ólikra hagsmuna að gæta.
Meðal nefndarmanna er Hans
G. Andersen, sem hefur unnið
þar gott starf Nefnd þessi hefur
MESTUR ARANGUR NÁÐIST Á GENFARFUNDINUM
í SAMBANDI VIÐ EFNAHAGSLÖGSÖGUNA
haldið þriggja klukkustunda
fundi alla vinnudaga siðan ráð-
stefnan hófst, og hefur hún ein-
göngu fjallað um efnahagslög-
söguna. Hún er nú i þann veginn
að ljúka uppkasti að þeim kafla
nýrra hafréttarlaga, sem mun
fjalla um efnahagslögsöguna.
Vinnubrögðin eru þannig, að
eftir að einstakar frumvarps-
greinar hafa verið ræddar,
semur Evensen nýtt uppkast,
sem á að spegla það, sem hann
telur helztu niburstöður nefnd-
arinnar. Sjötta útgáfan, og sú
endanlega, af þessum tillögum
Evensens er væntanleg i byrjun
næstu viku. Eins og nú horfir
verða tillögur Evensens-nefnd-
arinnar hliðhollar íslendingum.
Almennt samkomulag er um, að
efnahagslögsaga strandrikja
megi vera allt að 200 milur.
Almennt samkomulag virðist
einnig vera um, að innan efna-
hagslögsögu hvers strandríkis
megi ákveða visst aflahámark
og að strandrikið hafi forgangs-
rétt til að hagnýta það. Eins og
tillögurnar eru nú, hefur strand-
rikið einhliða rétt til að ákveða,
hvert aflahámarkið skuli vera,
og það hefur einnig einhliða rétt
til að ákveða, hvort það hefur
möguleika til að nýta það til
fulls. Þessu sfðara ákvæði, sem
sætt hefur mótspyrnu, fékk
Hans G. Andersen komið inn i
tillögumar. Telji rikið sig ekki
hafa möguieika til að nýta afla-
hámarkið til fulls, er þvi skylt
að leyfa öðrum rikjum að hag-
nýta sér afganginn. Það er mik-
ið deiluefni, hvaða riki eigi að
hata forgangsrétt i þvi sam-
bandi. Þróunarrikin vilja láta
vanþróuð og landlukt riki eða
vanþróuð riki, sem hafa erfið
skilyrði til fiskveiða, nafa for-
gangsréttinn, en stórveldin vilja
láta hinn svonefnda sögulega
rétt ráða. Rikin, sem eru land-
lukt, eða hafa takmörkuð skil-
yrbi til fiskveiða, hafa myndað
með sér öflug samtök og ráða
sennilega yfir nægu atkvæða-
magni til að hafa stöðvunarvald
á ráðstefnunni, þ.e.a.s. þau ráða
sennilega yfir einum þriðja
hluta atkvæða. Þau reyna að
nota sér þá aðstöðu til þess að fá
sem mestar undanþágur innan
efnahagslögsögu strandrikj-
anna. Gömlu stdru rikin halda
hins vegar fram sögulega rétt-
inum.
Jafnhliða þvi, sem Evensen-
nefndin hefur unnið að uppkast-
inu um efnahagslögsögúna,
hafa hin svonefndu 77 riki látið
vinna að svipuðu uppkasti. Hin
77 riki, sem nú eru reyndar
orðin meira en 100, eru þróunar-
rikin í Afriku, Asiu og rómönsku
'Ameriku. Samtök þessi eru orð-
in eins konar riki i rikinu, ef svo
mætti segja. Þau halda daglega
marga fundi og þá verða oft
sjálfir fundir ráðstefnunnar og
nefnda hennar að vikja. Tillögur
77-rikjanna um efnahagslögsög-
una eru væntanlegar nú um
helgina.Eftirsiðustufréttum að
dæma, verða þær likar Even-
sens-tillögunum, m.a. ekki tald-
ar óhagstæðari Islendingum.
Þær munu hins vegar sennilega
gera hlut landluktu rfkjanna
betri, en hlut stórveldanna
heldurverri. Eftir að Evensen-
nefndin og 77-rikin hafa lagt
fram tillögur sinar, fær for-
maður 2. nefndar það hlutverk
að sjóða upp úr þeim uppkast að
þeim kaíla nýrrar hafréttar-
laga, sem fjallar um efnahags-
lögsöguna. Þótt það uppkast
verði ekki á neinn hátt bindandi
fyrir sjálfa ráðstefnuna, mun
það geta haft mikil áhrif, þvi að
það mun þykja glögg heimild
um hvcr er meginstefnan, sem
er rikjandi á hafréttarráðstefn-
unni varðandi þetta mál. Mér
finnst flest benda til, að þetta
uppkast formannsins verði hag-
stætt frá islenzku sjónarmiði.
Ég ætla þá að vikja að fyrir-
hugaðri útfærslu Islenzku fisk-
veiðilögsögunnar i 200 milur,
sem ákveðið er i stjórnarsátt-
málunum að komi til fram-
kvæmda á þessu ári. Mitt mat
er það, að það hafi verið rétt
ráðið, að fresta útfærslunni
fram yfir Genfarfundinn. Það er
nú enn ljósara en áður, að sú
stefna muni hljóta yfirgnæfandi
fylgi, að strandriki megi hafa
allt að 200 miina enfahagslög-
sögu. Hins vegar er enn ekki
leitt til lykta, hvaða undanþág-
um þessi réttur strandrikisins
skuli háður I sambandi við fisk-
veiðar. Mér finnst líklegt, að Is-
lendingar hjálpi hér til að
höggva á hnútinn með þvi að
færa fiskveiðilögsöguna út I 200
milur strax á þessu ári alveg
eins og þeir gerðu það, þegar
fært var úti 12 milur og 50 milur
á sinum tima. Útfærsla Islenzku
fiskveiðilögsögunnar út i 200
milur á þessu ári, ætti að geta
haft áhrif á þróunina, en vegna
þess hvað þróunin er nú langt
komin, mun útfærslan út i 200
milur reynast miklu auðveldari
en útfærslurnar i 12 milur og 50
milur voru á sinum ti'ma, enda
skerðir hún miklu minna
útlenda hagsmuni, þvi að fisk-
veiðar útlendinga eru enn ekki
mjög verulegar á svæðinu milli
50-200 milna. Ég l.vgg að nú
verði i hæsta lagi sagt, að við
hefðum átt að biða eftir úrslit-
um á hafréttarráðstefnunni.
Það styrkir svo mjög aðstöðu
okkar, að það er orðið opinbert
leyndarmál, að Bretar, Banda-
rikjamenn, Kanadamenn og
Norðmenn hafa ákveðið að færa
fiskveiðilögsöguna út i 200 mil-
ur, og munu gera það einhliða,
ef ekki næst samkomulag um
það á hafréttarráðstefnunni.
Bretar munu t.d. illa getað
mótmælt útfærslunni, þótt við
færum út nokkrum mánuðum
eða misserum á undan þeim.
Vafalitið verður reynt að
halda þvi fram, að íslendingum
sé það ekki neitt brennandi
hagsmunamál að færa fisk-
veiðilögsöguna út i 200 milur
einu árinu fyrr eða seinna. Það
verður bent á, að íslendingar
veiði sjálfir litið á svæðinu milli
50-200 milna, veiðar úUendinga
séu ekki miklar heldur á þvi
svæði og fiskstofnar þar séu
ekki álitnir ofveiddir, nema ef
vera skyldi grálúðan. Út af fyrir
sig er það rétt, að útfærslan i 200
milur hefur ekki eins mikla
efnahagslega þýðingu fyrir Is-
land, a.m.k. ekki i upphafi og
útfærslurnar I 4 milur, 12 mflur
og 50 milur á sinum tima.
Stærsta sporið var stigið, þegar
fiskveiðilögsagan var færð út i
50 mflur. Glöggt dæmi um það
eru þær upplýsingar Hafrann-
sóknarstofnunarinnar, að um
97% alls þorskafla, sem veiddur
er á Islandsmiðum, eru veidd
innan 50 milna markanna, 98-
99% ýsuaflans, 82-86% ufsa-
aflans og um 50% karfaaflans.
Þessar tölur sýna bezt hvilikt
risaskref var stigið i' fiskveiði-
málum Islendinga, þegar fært
var út i 50 milur. Þá var i raun
og veru tekið það, sem mestu
skipti. En útfærslan i 200 m.
hefur verulega þýðingu samt.
Með þeirri útfærslu tryggjum
við, ab við gelum betur tryggt
hóflega friðun ufsans og karf-
ans, og jafnframt tryggt okkur
nýtingu fisktegunda, sem enn
hafa verið lftið veiddar, eins og
blálöngu, langhala, gulilax. Þá
getur það veitt okkur i framtið-
inni betri aðstöðu i sambandi
við loðnuveiðar og sildveiðar.
Siðast. en ekki sizt kemur það
svo i veg fyrir, að útlendingar
beini skipum sinum á þessar
slóðir, þegar önnur fiskimið lok-
ast þeim. Einmitt þess vegna
þurfum við að verða á undan
öbrum i þessum efnum.
Mér finnst ekki úr vegi að
minnast á það nokkrum orðum,
hvemig við eigum að vinna að
framkvæmd útfærslunnar i 200
milur. Mér finnst t.d. ekki koma
til mála að draga miðlinu milli
Islands og Jan Mayen, meðan
ekki er séð hvaða afstöðu haf-
réttarráðstefnan tekur til eyja
eins og Jan Mayen. Mér finnst
rétt, að þær þjóðir, sem hafa
veitt á svæðinu milli 50-200
milna, fái nokkurn umþóttunar-
tima og að um það eigi að ræða
við þær áður en til útfærslunnar
kemur. Hér á ekki aðeins að
ræða við vestræn riki, eins og
sumir virðast vilja, heldur öll
þau riki, sem hafa stundað
veiðar á þessu svæði.
Eins og áður hefur komið
fram, er mitt mat það, að út-
færslan i 200 milur eigi ekki að
valda okkur neinum meirihátt-
ar erfiðleikum og vera miklu
auðveldari i framkvæmd en t d.
útfærslan i 50 milur, enda lika i
rauninni miklu ahrifair.inni að-
gerð. Það, sem ég hefi mestar
áhyggjur af, er staðan innan 50
milnanna. Ofveiðin, sem á sér
stað á íslandsmiðum, er öll inn-
an 50 milna markanna. Þar eru
nú helztu nytjafiskar okkar,
þorskurinn og ýsan, tvimæla-
laust ofveiddir. Þar verður fljótt
og markvisst að draga úr veið-
um útlendinga, og þá fyrst og
fremst Breta. Ég álit, að þar sé
nú um að ræða langstærsta og
vandasamasta þátt landhelgis-
málsins. Þar þarf nú að halda
fast á málum.
Fiskifræðingar okkar hafa
komizt að þeirri niðurstöðu, að
Islendingar einir hafi nú nægan
skipakost til að nýta allan þann
fiskafla, sem eðlilegt séað veiða
á Islandsmiðum. Að visu myndi
heildaraflinn þá eitthvað
minnka fyrstu ánn, en i þvi sé
fólgin nauðsynleg hvild, sem
einkum þorskurinn og ýsan
þarfnist. Ég efast ekki um, að
fræðilega er þetta mat þeirra
rétt. En vib verðum að lita á
fleira i þessum efnum. Við verð-
um einnig að taka með i reikn-
inginn, að við erum ekki einir i
heiminum. Þess vegna getum
við ekki i einu vetfangi sagt við
þær þjóbir, sem hafa fiskað inn-
an 200 milna markanna: Nú
hættið þið tafarlaust. En þær
verða jafnframt að skilja, að
þær verða að vikja eftir eðlileg-
an umþóttunartima, og svæðið
innan 50 milna verður i framtið-
jnni að vera fyrir Islendinga
eina.
Þótt ég áliti úrfærsluna i 200
milur ekki jafnerfiða. og hinar
fyrri útfærslur, er mér ljóst, að
hún er ekki vandalaus, og þó
einkum, að landhelgismálið i
heild er ekki vandaiaust, og á ég
þá fyrst og fremst við v eiðar út-
lendinga innan 50 milna mark-
anna. Hér eins og i fyrri skiptin
veltur mest á forustu Fram-
sóknarflokksins. Til eru öfl, sem
vilja nota flest tilefni til að
koma á deilum vib vestrænar
þjóðir, og jafnframt eru til önn-
ur öfl, sem jafnan eru tilbúin til
undanhalds, þegar vestrænar
stórþjóðir eiga i hlut. Það er nú
sem fyrr skyldan, sem hvilir á
Framsóknarflokknum. að finna
hér hinn farsæla meðalveg.