Tíminn - 27.04.1975, Blaðsíða 8

* r 3 f ir- r
TÍMINN
Sunnudagur 27. apríl 1975.
Hvað gera þau í. tómstundunum? . Greinaflokkur Hvað gera þau í tómstundunum ?
„Þessa Bibllu gef ég Gubi og kirkjunni ab Hálsi Gufts biessaöa orbi til eflingar og framgangs. Bib ég og
býb þá sem kirkjuna halda ab geymí og forvara hana vel og bera hana ekki úr kirkjunni, ei ljá hana I
burtu, utan þeir bæti spjöll, et' verb. .” — Svo ritabi Gubbrandur Þorláksson biskup meb eigin hendi
„þann niunda dag jóla annó 1588.” — Og hér sést þjóbminjavörburinn á islandi „annó” 1975 opna hina
fornheigu bók meb viröingu og gát.
Þóu Þjóbminjasafn sé vitaniega ekki bókasafn I venjulegri merkingu þess orbs, þá á þab nokkurt
magn gamalla og viröulegra bóka, enda er prentsagan einn af þáttum Isienzkrar þjóömenningar og ekki
sá ómerkasti.
HANN HÆT
EN SAFNAR
FYRIR ALLA
ÞAÐ MUN VERA KUNNUGT
flestum, sem eitthvað þekkja til,
að Þór Magnússon þjóðminja-
vörður er mjög elskur að sínu
starfi og rækir embætti sitt af
mikilli kostgæfni og árvekni. Það
mætti þvi ætla að hvers kyns
söfnun væri köllun hans og
ástriða, og að það sé á þeim vett-
vangi, sem hann hefur leitað
hvildar og hressingar á liðnum
árum.
Fyrst var það fri-
merkjasöfnun
Og þá liggur ekki annað fyrir en
að kanna, hvort þessi ágizkun er
rétt eður ei:
— Ert þú, þjóðminjavörður,
fæddur með söfnunarástriöu, eöa
vinnur þú verk þitt hér aöeins af
embættisskyldu?
— Ég held að ég sé að eðlisfari
mikill safnari. Og fyrst að þú ert
hingað kominn til þess að tala við
mig um tómstundir minar og
tómstundaiðju, held ég að ég
verði að tala um fortiðina, fremur
en um það sem nú er. Þvi að það
er nú svo komið, að tómstunda-
iðja min, —-sem einu sinni var —
er nú runnin inn i mitt aðalstarf.
— Varstu þá einhvern tima
safnari fyrir sjálfan þig?
— Já, já, og það ekki svo litið.
Ég byrjaði á þvi að safna
frlmerkjum eins og margir strák-
ar gera. Mér er enn i minni,
hvemig það hófst.
Ég var þá strákur heima á
Hvammstanga, lfklega niu ára
eða svo. Þá gerðist það einn
sumardag, að jafnaldri minn,
sem dvaldist i næsta húsi við mig,
kom að máli við mig og spurði:
„Safnarþúfrimerkjum?”.,,
„Nei, en ég ætla að gera það,”
svaraði ég. Þá dró hann upp úr
vasa sinum rautt, danskt fri-
merki með mynd af Kristjáni ti-
unda og gaf mér. Það var tuttugu
aurar að verðgildi. Þetta var
fyrsta frímerkið sem ég eignaðist
ég átti það lengi, en nú er það
löngu horfið úr eigu minni.
Afi minn var lengi simastjóri á
Hvammstanga. Hann var mikill
hirðumaður og geymdi öll fri-
merki, sem honum ákostnuðust
en á þeirri tið fengu viðtakendur
póstsendinga að hirða afklipping-
ana með frimerkjunum.
Þarna fékk einhver dulin
ástriða hjá mér útrás, og ég fór að
safna af kappi. Nú, þá var auðvit-
að ekki að sökum að spyrja það
varð að reyta i' mig öll frimerki
sem fyrirfundust á heimilinu, og
það var reyndat' ekki svo litið. Ég
man enn brúnu fimm króna
frimerkin með myndinni af
Kristjáni konungi tiunda, en af
þeim átti ég mjög mikið. Og mörg
fleiri frtmerki fékk ég, sem ég
seinna vissi, að höfðu verið gifur-
lega dýrmæt, þótt ekki væri mér
það ljóst á þeirri stundu sem
ég eignaðist þau.
Svo fór um sjóferð þá
— Stóð þessi frimerkjasöfnun
þin lengi?
— Hún stóð i allmörg ár, en þvi
miður fór ég þar ekki eins hyggi-
lega að ráði minu og ég hefði átt
að gera. Ég hafði ekki minnstu
hugmynd um, hvernig átti að fara
að, og það fyrsta sem ég gerði var
að fá mér skæri og klippa
frimerkin af blaðasnifsunum,
sem þau voru limd á. Þetta gekk
þó ekki betur en svo, að margir
takkar og rendur frimerkjanna
klipptust af um leið, og það var
ekki fyrr en seinna að sá sann-
leikur laukst upp fyrir mér, að ég
hefði átt að losa frimerkin af i
vatni.
Eftir að ég var kominn hingað
suður, fór ég að kaupa frimerki
og skipta, þvi að ég átti fjölmörg
eintök af sama merkinu, eins og
auðskilið er, þegar þess er gætt,
hvernig meginhluti safns mins
var til min kominn, til dæmis
þjónustumerkin frá afa minum.
Þegar ég átti slik frimerkja-
skipti við jafnaldra mina, fór það
venjulega þannig fram, að ég
fékk hjá þeim tvö útlend frimerki
fyrir hvert islenzkt, sem ég lét af
hendi. Þetta mun hafa verið
nokkurn veginn eðlilegur skipta-
grundvöllur, eins og hann gerðist
og gekk á þessum árum, en fyrir
mig varð afleiðingin sú, að ég
eignaðist mikið safn erlendra fri-
merkja, en min islenzku merki
gengu jafnt og þétt til þurrðar.
Eftir á — og um seinan, auðvit-
að — uppgötvaði ég að ég hafði
veriðheldur en ekki hlunnfarinn,
og að fallegu, útlendu frimerkin
min voru þvi sem næst verðlaus.
Þar að auki voru þessi merki min
ekki annað en slitrur úr hinum
stóru frimerkjasamstæðum út-
lendinga, og þar af leiðandi alveg
gersamlega vonlaust fyrir mig að
geta nokkru sinni eignazt það allt,
án þess að skörð yrðu i. —Allar
þessar hrakfarir urðu til þess, að
áhugi minn á frímerkjum þvarr,
og að lokum seldi ég það, sem ég
átti eftir, fyrir litið verð.
Myntsöfnun og áhugi á
skógrækt
— Einhvern veginn hefur þú
orðið að bæta þér upp þennan
raunalega ósigur.
— Já,rétterþað,næstfórég að
safna mynt, en það gerði ég að
visu ekki lengi. Ég man meira að
segja enn, hver var fyrsti útlendi
peningurinn, sem ég eignaðist.
Það var enskt penny frá árinu
1876 með mynd af Viktoriu
drottningu á bakhliðinni, geysi-
lega slitinn, — einn af þessum
stóru ensku hlunkum. En þótt
peningurinn væri slitinn orðinn,
mátti vel lesa á honum ártalið, og
vangasvipur drottningarinnar
blasti við.
Nokkru seinna var mér gefinn
enskur peningur, 6 pence, sem afi
minn hafði átt og notað sem
buddupening, en þeir höfðu
margir þann sið, gömlu mennirn-
ir, að láta einhvern sérstakan
pening, helzt útlendan, vera að
jafnaði i buddunni, og átti hann að
draga fleiri peninga að.
t framhaldi af þessu eignaðist
ég svo talsvert mikið af mynt,
Hvað gera þau í tómstundunum?
Greinaflokkur Hvað gera þau í tómstundunum? Grefr