Tíminn - 29.04.1975, Page 8

8
TÍMINN
Þriðjudagur 29. apríl 1975.
Ráðherrarnir
ráði sjálfir
hvort þeir
veita vín
eða ekki
Sem kunnugt er voru áfengismál nokkuð rædd á Alþingi fyrir ára-
mót og kom þá m.a. fram tillaga um afnám vlnveitinga á vegum
hins opinbera. Þessari tillögu var visaö til allsherjarnefndar sam-
einaðs þings og hefur nefndin nú skiláð áliti, þar sem segir, aö það
sé mat nefndarinnar, að Alþingi geti ekki sett ráðherrum reglur I
þessum efnum „heldur sé það þeirra sjálfra að ráða slnum veit-
ingum, eins og aöstæður bjóða hverju sinni”, eins og það er orðað I
nefndarálitinu.
Nefndin segir, að ákvörðun menntamálaráðherra um að veita
ekki áfengi I móttökum eða veizlum, sem hann býður til, hafi vakið
verðskuldaða athygli, en á það beri að llta, að afnám vinveitinga á
vegum rlkisins hafi ekki úrslitaáhrif á almenna vinneyzlu, frekar en
aðrar takmarkaðar ákvarðanir. „í þessum efnum stoða skammt
boöog bönn”, segir enn frcmur I nefndaráliti allsherjarnefndar, en I
henni eiga sæti þeir Ellert B. Schram (S!, Ólafur G. Einarsson (S),
Jón Skaftason (F), Magnús Torfi Ólafsson (SFV), Jónas Arnason
(Ab) og Lárus Jónsson (S).
IMGFRETTIR
Vilja fella niður söluskatt,
sem greiddur er vegna
snjómoksturs
INGI Tryggva-
son (F) fylgdi I
gær úr hlaði i
efri deiid frum-
varpi, er hann
og Steingrimur
Hermannsson
(F) flytja um
breytingu á lögum um söluskatt.
Er tillagan þess efnis, að heimilt
sé að endurgreiða sveitarfélögum
og öðrum þeim, sem kosta snjó-
mokstur á vegum eða götum,
sannanlegan greiddan söluskatt
af þessum framkvæmdum.
í framsöguræðu sinni gat Ingi
Tryggvason um kostnað við snjó-
mokstur á nokkrum stöðum.m.a.
Akureyri. I greinargerð með
frumvarpinu segir:
„Eins og kunnugt er, hefur
söluskattur hækkað mjög á und-
anförnum árum og hlutdeild hans
i tekjuöflun rikisins farið vax-
andi. Eftir þvi sem upphæðir
söluskatts hafa hækkað, hafa
betur komið i ljós ýmsir vankant-
ar á lögum þeim, sem sett voru
um söluskatt. 1960, enda hafa ver-
ið gerðar á þeim allmiklar breyt-
ingar.
Með frumvarpi þvi, sem hér er
flutt, er lagt til að heimilað verði
að endurgreiða sveitarfélögum og
öðrum hliðstæðum aðilum, t.d.
mjólkurflutningafélögum,
greiddan söluskatt af snjó-
mosktri.
Kostnaður við snjómokstur er
mjög misjaft eftir landshlutum.
Þá er einnig misjafnt, hvernig
framlag rikisins til snjómoksturs
nýtist hinum ýmsu byggðarlög-
um.
Á sumum þjóðvegum kostar
Vegasjóður allan snjómokstur,
annars staðar eru vegir ruddir á
kostnað Vegagerðar tvisvar i
viku eða sjaldnar, allviða, jafnvel
i þéttbýlum og snjóþungum sveit-
um, kostar Vegagerðin snjó-
mokstur að fullu aðeins einu sinni
á ári. Ef menn þurfa að ryðja veg-
ina oftar, verður helmingur
kostnaðar að koma frá heima-
mönnum. Þung rök má færa fyrir
þvi, að samgöngur á landi séu
jafnnauðsynlegar allan ársins
hring og þvi sé eðlileg skylda
samfélagsins að gera það sem
unnt er til að vegum sé haldið
opnum án sérstaks kostnaðar fyr-
ir þá, sem búa við snjóþyngsli eða
lága vegi, sem ekki verjast fyrir
snjó.
Skattheimta til almennings-
þarfa verður seint með þeim
hætti, að öllum þyki fullu jafnrétti
framfylgt. Söluskatti fylgir t.d. sá
galli, að fjárhagsleg óhöpp eða
skaðar geta orðið tekjulind fyrir
rikissjóð. t þjóðfélagi, sem stefnir
aðauknu félagslegu réttlæti, hlýt-
ur að vera eðlilegt og sjálfsagt að
nema burt þau lagaákvæði, sem
auka misrétti með þeim hætti, að
óviðráðanlegir örðugleikar við
lifsframfærslu séu gerðir að
tekjulind fyrir samfélagið.
örðugar vetrarsamgöngur i bæ
eða byggð af völdum vegleysis
eða snjólaga eru eitt þeirra at-
riða, sem afkomumismun valda.
Með frumvarpi þvi, sem hér er
flutt, er gert ráð fyrir heimild rik-
issjóðs til að leiðrétta að nokkru
þennan aðstöðumun.”
Ríkisstjórnin kannar
möguleika á frekari
fyrirgreiðslu til
staerri togaranna
Togaradeilan til umræðu í neðri deild í gær:
A FUNDI neðri deildar i gær
kvaddi Magnús Kjartansson (Ab)
sér hljóðs utan dagskrár og
spurðist fyrir um það hvað ríkis-
stjórnin hefði gert eða hvað hún
hygðist gera til að vinna að lausn
togaradeilunnar. Sagði hann, að
þetta mál varðaði ekki aðeins
togaramenn heldur væri mikið I
húfi fyrir verkafólk I landi, sem
sagt hefði verið upp störfum i
frystihúsum vegna verkfallsins.
Geir Hall-
grímsson for-
sætisráðherra
sagði, að staða
stóru skuttog-
aranna væri
erfiðari en ann-
arra fiskiskipa,
þar sem það
hefði sýnt sig,
að þær ráð
stafanir, sem rfkisstjórnin hefði
beitt sér fyrir i þágu sjávarút-
vegsins almennt hefðu ekki
megnað að koma i veg fyrir tap-
rekstur stóru togaranna.
Forsætisráðherra sagði, að
rikisstjórnin hefði fylgzt náið með
gangi samningaviðræðna og haft
samband við báða deiluaðila, og
minnti á þau fyrirheit, sem rikis-
stjórnin hefði gefið ASl og sjó-
mönnum sérstaklega með Iviln-
unum i skattamálum, þ.e. að
skattfrjálsar brúttótekjur hækk-
uðu, úr 8% i 10%. Auk þess hefði
sá timi, sem áður þurfti til að
hljóta þessar Ivilnanir verið
lækkaður úr 6 mánuðum I 4 mán-
uði.
Þá sagði Geir Hallgrimsson
forsætisráðherra, að rikisstjórnin
væri að kanna möguleika á frek-
ari fyrirgreiðslu við stærri togar-
ana, en ekki væri timabært að
gera grein fyrir þeim tillögum nú.
Hins vegar sagðist hann vilja
gera grein fyrir þremur atriðum i
þvi sambandi:
1. Möguleika á þvi að létta
greiðslubyrði stærri togaranna
fyrst um sinn og einkum á
þessu ári með þvl að flytja af-
borganir slikra greiðslna, t.d.
stofnlánaskuldir, fram I tim-
ann.
2. Kikisstjórnin mun taka til
meðferðar kröfu útgerðar-
manna um greiðslur vegna
lögbindingu kaups og kjara yf-
irmanna á togaraflotanum i
kjölfar togara verkfallsins
1973.
3. Loks muni rikisstjórnin stuðla
að þvi að samið verði um ýms-
ar vanskilaskuldir til ákveðins
lengri tima.
Varðandi þá spurningu, hver
afstaða rikisstjórnarinnar væri til
sölu isíenzkra togara úr landi,
svaraði forsætisráðherra, að
rikisstjórnin hefði ekki tekið
neina afstöðu til þess, þar sem
engin beiðnium slikthefði enn þá
komið fyrir hana. En forsætisráð-
Viðlagatrygging íslands
er taki við af Viðlagasjóði
LAGT hefur veriö fram á
Alþingi stjórnarfrumvarp um
Viölagatryggingu islands sem
ætlað er að taka við af Við-
lagasjóöi, er starfi hans lýkur.
Segir i 1. grein frumvarpsins,
að sett skuli á fót stofnun, er
hafi það hlutverk að tryggja
gegn tjóni af völdum náttúru-
hamfara og skuli stofnun þessi
nefnast Viðlagatrygging ís-
lands.
Gert er ráð fyrir þvi, að Við-
lagatrygging Islands vátryggi
gegn beinu tjóni af völdum
eftirtalinna náttúruhamfara:
Eldgosa, jarðskjálfta, skriðu-
falla, snjóflóða og vatnsflóða.
i frumvarpinu segir enn-
fremur, að vátryggingaskyld-
ar séu allar húseignir og
lausafé, þar með taldar vöru-
birgðir, vélar og tæki, sem
brunatryggðar eru hjá
vátryggingarfélagi, er starfs- |
leyfi hefur hér á landi. Trygg-
ingarskyldan nær einnig til
lausafjár, sem tryggt er sam-
settri tryggingu, er innifelur
brunatryggingu, enda flokkist
slik trygging undir eigna-
tryggingar. Nánar segir frá
þessu frumvarpi siðar.
herra kvaðst vilja leggja áherzlu
á það, að fiskifloti landsmanna
væri sem fjölbreyttastur. Það
væri t.a.m. ljóst, enda þótt stærri
togaratnit hefðu átt við rekstrar-
örðugleika að striða, að þeir væru
nauðsynlegir til sóknar á djúp-
miðin.
Magnús
Kja rtansson
(Ab) þakkaöi
forsætisráð- '
herra fyrir
svörin. Sagðist
hann álita, að
ekki hefðu átt
sér stað neinar
alvarlegar við-
ræður millij
deiluaðila. Verkfallið heföi nú
staðið I þrjár vikur. Lagði hann
áherzlu á, að rikisstjórnin beitti
sér I málinu og sagðist ekki telja
óeðlilegt, að hún.tryggði rekstur
stóru togaranna. Eftir þvi væri
beðið. Viðurkennt væri af báðum
deiluaðilum, að hægt væri að
semja fljótlega.
Pétur Sig-
urösson (S) tók
næstur til máls.
Sagði hann, að
mikið væri i
húfi f y rir
Reykjavik,
Hafnarfjörð og
Akureyri, þar
sem fiskiðnaður
á þessum stöðum byggöist á tog-
araútgerðinni. Sagði hann, að of
hægt miðaði i þessu máli, enda
þótt ljóst væri, að togarasjómenn
á minni togurunum myndu njóta
góðs af bátakjarasamningunum.
Þá gerði þingmaðurinn að um-
talsefni lögin frá 1973 og taldi, að
þeim þyrfti að breyta. Loks sagði
hann það vera álit sitt, að stærri
togaramir hefðu verið hraktir
Framhald á 19. siðu
Frumvarp um
jórnblendið
orðið að lögum
Frumvarp rlkisstjórnarinn-
ar um járnblendiverksmiöju á
Grundartanga I Hvalfirði var
afgreitt sem lög frá Alþingi á
laugardaginn. Frumvarpið
var samþykkt eftir 3. umræðu
I neðri deild með 19 atkvæðum
gegn 8. TIu þingmenn voru
fjarverandi, en þrlr þingmenn
sátu hjá. Það voru stjórnar-
þingmennirnir Ragnhildur
Helgadóttir, Ingvar Glslason
og Sverrir Hermannsson.
Nafnakall fór fram um 3.
grein frumvarpsins er varðar
eignaraðild tslendinga. Sú
grein var samþykkt með 21 at-
kvæði gegn 8. Meðal þeirra,
sem greiddu atkvæði á móti,
var Ragnhildur Helgadóttir.
Fjórir þingmenn sátu hjá,
Ingvar Glslason, Magnús
Torfi ólafsson, Sigurlaug
Bjarnadóttir og Sverrir Her-
mannsson.
Gylfi Þ. Gíslason:
íslenzkir skákmenn
ráðnir til kennslu
skákíþróttar
Gylfi Þ. Gislason (A) hefur lagt
fram frumvarp
um skákkennslu.
t frumvarpinu er
gert ráð fyrir, að
ráðherra sé
heimilt að skipa
Islenzka skák-
menn I fast starf
til kennslu I skák.
Skilyrði sé, að
skákmaður hafi hlotið stórmeist-
aratitil eða annan alþjóðlegan tit-
il I skák. Laun skulu vera há-
markslaun menntaskólakennara.
1 greinargerð með frumvarpinu
segir flutningsmaöur m.a.:
„Lengi hefur verið mikill áhugi
á skák á Islandi. Skákkunnátta er
mjög útbreidd og hefur farið vax-
andi. Jafnframt hafa tslendingar
eignazt marga afburða skák-
menn, og hafa ýmsir þeirra kom-
izt I fremstu röð skákmanna, ekki
aðeins á Norðurlöndum, heldur
einnig á heimsmælikvarða.
Ástundun skákiþróttarinnar er
meöal hollustu og beztu tóm-
stundaiðkana, sem völ er á, Eng-
in leið er liklegri til þess að vekja
áhuga ungs fólks á taflmennsku
og efla þann áhuga, sem fyrir er,
en sú, að það eigi þess kost að
njóta tilsagnar i skák og tefla við
snjalla skákmenn á vegum skóla
þess, sem það sækir. Nokkuð
hefur kveðið að þvi, að góðir
skákmenn tefldu við skólafólk.
En þvi starfi þyrfti að koma i fast
horf. Þess vegna er lagt til i frv.
þessu, að ráðherra sé heimilt að
ráða skákmenn til þess að kenna
skák I skólum og tefla við skóla-
fólk. Er þá eðlilegt, að þeir, sem
mestum árangri hafa náð á al-
þjóðavettvangi, gangi fyrir um
slik störf, ef þeir óska þess, en
nokkrir íslendingar hafa nú öðl-
azt stórmeistaratitil og aðra al-
þjóðlega titla i skák. Flutnings-
manni frv. er ljóst, að slikt starf
mætti skipuleggja á margan hátt
og að mörg sjónarmið gætu komið
til greina við val á skákmönnum
til slikra starfa. Þess vegna eru
ákvæði frv. almenn heimildará-
kvæði um aðalatriði málsins, þ.e.
að efnt verði til skákkennslu i
skólum og að beztu skákmenn
þjóðarinnar eigi kost á sliku
starfi, ef þeir óska þess, og ætti
það að geta verið þeim stuðningur
við iðkun skáklistarinnar. Fram-
kvæmd málsins yrði i hendi ráð-
herra, og væri eðlilegt, að hann
hefði um framkvæmdaratriði öll
samráð við samtök skákmanna.”
Efnahagsráð-
stafanirnar
samþykktar
Frumvarp rikisstjórnarinnar
um ráðstafanir i efnahagsmálum
var afgreitt sem lög frá Alþingi á
laugardaginn. Smávægilegar
breytingar voru gerðar á frum-
varpinu I efri deild og varð þvi að
senda það aftur til neðri deildar
til endanlegrar samþykktar.