Tíminn - 04.05.1975, Blaðsíða 9

Sunnudagur 4, mal 1975.
TÍMINN
9
Sverrir Sigurösson. Tlmamynd Eóbert.
Rætt við Sverri
Sigurðsson
arkitekt, er
hann dvaldist
hér á leið
frá Svasílandi
til Washington
miöbæinn — byggja hótel, verið
að byrja á höfninni, en þarna var
engin höfn og allt tekið úr skipum
á ferjubátum.
Úlfaldalest á aðal-
götunni eða jeppinn
festist i sandinum
Þetta var ógurlega skritinn
staður. Ég keyrði þarna um á
Landroverjeppa, og þegar komið
var inn á aðalgötuna, Austur-
stræti, gat ég átt von á að festa
bílinn i sandinum eða komast
ekki áfram, þvi að úlfaldalest
væri þar á ferðinni, og úlfaldarnir
lögðust niður, og við þvi var ekk-
ert að gera. En það var gaman að
vera þarna, af þvi að svo mikið
var að gerast. Hins vegar var
þetta stig liðið hjá i Kuwait, þegar
ég var þar. Og það sem byggt
hafði verið á þessum Klondyke-
tima i Kuwait var á margan hátt
alveg ferlegt, svo lélegt að maður
skildi alveg af hverju þeir voru
tortryggnir gagnvart einhverjum
útlendingum, sem komu þarna og
þóttust vera sérfræðingar i bygg-
ingamálum. Stundum þegar
menn gengu á gangstéttinni, þá
voru hellurnar alveg sundur-
brotnar og járnabindingarnar
héngu út um allt, svo menn áttu á
hættu að detta kylliflatir ef þeir
festufæturna i þessu. Þetta voru
mikil mistök.
Svo les maður um þetta mikla
velferðarriki. Skólavist kostar
ekkert, þ.e.a.s. fyrir Kuwait-
menn. En aðeins 20% þeirra, sem
búa i landinu, eru Kuwaitmenn,
hinir eru allir útlendingar, sem
búa að meira eða minna leyti til
frambúðar i landinu. Þeir borga
morð fjár fyrir skólavist. Vatn
kostar ekkert. Það er rétt að vissu
leyti lika. Hins vegar er ekkert
vatnsleiðslukerfi i bænum, og þú
verður að fá tankbil með vatnið
að húsinu og það kostar fjári mik-
ið, þegar farið er að reikna það
saman. Simi kostar ekki neitt.
Það er alveg rétt lika. En maður
fær bara engan sima.
— Var þá ekki erfitt að búa
þarna?
— Jú, sérstaklega af þvi að við
lentum i þvi að vera eins og mað-
ur segir „free lance”. öll þau
verkefni, sem við höfðum gert
ráð fyrir að væru til reiðu, runnu
meira og minna út I sandinn
vegna striðsins. Við urðum aö
fara út á þann markað, sem til
var og reyna að finna eitthvað að
gera.
Og þótt ég kynni vel við Araba á
margan hátt, þá lærði ég aldrei aö
meta bað hugarfar, að ef ég sem
Arabi plata þig sem Evrópubúa
eða hvern sem er, þá er það allt
þér að kenna, þvi að þú ert svo
helviti vitlaus að þú lætur plata
þig, það er ekki mér að kenna.
Þetta er hugsunarháttur, sem er
dálitið framandi okkur. Ég er
vanur þvi að menn verði að
treysta þeim, sem þeir hafa skipti
við, að minnsta kosti að talsverðu
leyti. Það verður eiginlega ekkert
úr þvi, sem verið er að gera, ef
menn þurfa alltaf að vera á varð-
bergi gagnvart öllu og öllum. Það
er allt I lagi að hafa samning um
að einn aðili geri eitthvað fyrir
annan. En að þurfa að lúslesa allt
smáletrið i samningunum þá er
samvinnan orðin ákaflega erfið.
Ég get eiginlega ekki unnið þann-
ig. í samningum við Araba geta
litlu klausurnar með smáletrinu
skipt miklu máli.
Heim til
islands 1968
Siðasta timann, sem ég var i
Kuwait hafði ég samband við
bæði Sameinuðu þjóðirnar og eins
þá stofnun i Sviþjóð, sem sér um
hjálp til þróunarlanda. Það var i
gegnum þá, sem ég fékk starf hjá
SÞ. Ég sótti einhvern tima um
starf, sem ég ekki fékk. Hins veg-
ar sótti ég aldrei um það starf,
sem ég tók i Malawi, en nafnið
mitt var einhvers staðar á skrá.
Þeir áttu i erfiðleikum með að fá
fólk með þekkingu á einmitt
þessu sviði. Það var aðallega
þekking, sem ég hafði aflað mér
bæði i Sviþjóð og Kuwait i sam-
bandi við byggingar. Svo þeir
höfðu samband við mig og spurðu
hvort ég hefði áhuga á þessu.
Þetta var talsvert mikið utan við
það svið sem ég nokkurn tima
hafði lært, — fremur kostnaðar-
lega hliðin á byggingum. Ég var
svolitið að velta vöngum yfir þvi,
hvort ég ætti að taka starfið eða
ekki. I fyrsta lagi fannst mér það
heldur mikið utan við mitt verk-
svið, og i öðru lagi óttaðist ég að
ég hefði ekki nægilega mikla
þekkingu til að ráða við það. En
endirinn var sá að ég tók það. Það
var svolitið hlægilegt. Ég átti að
hitta mann i Beirut, verðandi
yfirmann minn. Ég fékk sim-
skeyti um það einmitt daginn,
sem ég var að fara i fri og ætlaði
að keyra til Afganistan. Ég hafði
alla pappira og allt klárt. Þann
daginnfæ ég þetta skeyti og varð
að breyta öllum minum áætlun-
um og fara yfir til Beirut i hina
Tjaldborgir fyrir utan Mekka á einni af stérhátföum Múhameöstrúarmanna 25. febrúar. Myndin er frá
1969.

Þvi miöur á blaöiö ekki mynd af kvennabúri emirsins f Abu Dhabi, sem Sverrir vann viö aö skipuleggja,
en þetta er ein stærsta Moskan I Miö Austuriöndum, sem er i Abu Dhabi og var fuilsmiöuö 1970.
áttina viku siðar. En maðurinn
kom aldrei, þvi að hann haföi
aldrei fengið vitneskju um stefnu-
mótið og fékk ekki fyrr en nokkr-
um dögum siðar. Það er þetta
stórkostlega skipulag — eða
skipulagsleysi, sem maður verö-
ur stundum var við.
Ég hafði þá i öllu falli ákveðið
að hætta i Mið-Austurlöndum, var
svolitið að hugsa um að setjast að
hér heima og gerði tilraun til
þess, sat hérna i fjóra mánuði
haustið '68, vann i Straumsvik og
hjá tveim arkitektum á kvöldin.
En það var svolitið'erfitt að fá
vinnu hér á þeim tima og þar aö
auki fékk ég endanlegt tilboð frá
Unesco, Mennta-, visinda- og
menningarstofnun Sameinuðu
þjóðanna.
í brotinni flugvél
á maisakri.
Ijanúar ’69 byrjaði ég i Malavi
eða Nyassalandi, eins og það hét
áður, landi, sem ég vissi ósköp lit
iðum og vann að verkefni, sem ég
vissi ákaflega litið um. Það voru
skólabyggingar, 12 menntaskólar
ogeinn kennaraháskóli, sem voru
byggðir fyrir lán frá Alþjóða-
bankanum. Stjórn framkvæmda
var i gegnum Unesco. Það var
Skoti, sem var yfirmaður minn,
en ég sá um fjármálahliðina og
eftirlit með byggingarfram-
kvæmdunum. Flæktist fram og
aftur um landið, flaug með smá-
flugvélum út um allt, við lentum á
grasvöllum hingaö og þangað,
þegar við lentum ekki á mafsakri
i brotinni flugvél, eins og kom
fyrir einu sinni. Þetta voru lika
oftast lélegar flugvélar, það var
alltaf eitthvað smávegis að þeim.
En maður komst samt lifandi frá
þvi öllu saman.
Eftir þetta var ég enn að hugsa
um að fara heim. En þá fékk ég
aftur bréf frá Unesco um að það
væri verið að setja á stofn verk-
efni I Svasílandi og með mig I
huga höfðu þeir sett það i sérstak-
an launaflokk. Kerfið er þannig
hjá Unesco, sérstaklega ef menn
eru utan við höfuðbækistöðvarn-
ar, að þá er erfitt að komast frá
lægri launaflokkunum og upp i þá
efri, þvi menn geta aðeins færzt
upp um einn flokk i einu. Og það
er bil þarna á milli, þar sem eru
eiginlega engar stöður til. Þeir
höfðu ákveðið þessa stöðu, sem
hægt var að færa úr einum flokki i
annan. Ég tók þessa stöðu, og það
var i fyrsta skipti sem ég var yfir
verkefni.
— En vikjum aftur að Malawi,
voru ibúar landsins aðbyggja upp
menntakerfið?
— Þeir voru að reyna það. Þetta
var ákaflega mikil viðbót við það,
sem fyrir var, en ég þori nú ekki
að koma með neinar tölur.
— Hvernig stjornarfar er i
Malawi?
— Landið heitir lýðveldi. Það er
forseti i landinu Kamuso
Hastings Banda. Einn flokkur er
leyfður, og forsetinn er raunveru-
lega algerlega einráður i landinu.
I hvert skipti, sem karlinn hélt
ræðu, þá héldu allir litlu þing-
mennirnir út um allar „Stranda-