Tíminn - 23.05.1975, Blaðsíða 9

Föstudagur 23. mai 1975
TÍMINN
9
Útgcfandi Framsóknarflokkurinn.
Frainkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltriii: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri: Helgi H.
Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gislason. Rit-
stjórnarskrifstofur I Edduhúsinu við Lindargötu, simar
18300 — 18306. Skrifstofur i Aðaistræti 7, simi 26500 — af-
greiðslusimi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verð I lausa-
sölu kr. 40.00. Askriftargjald kr. 600.00 á mánuði.
Biaðaprenth.f.
v______________________________________________________________J
28-29%
Það er staðreynd, sem ekki verður komizt hjá að
horfast i augu við, að þjóðin mun enn um hrið búa
við mikla fjárhagslega erfiðleika. Samkvæmt
nýrri skýrslu Þjóðhagsstofnunarinnar eru við-
skiptakjör þjóðarinnar nú 28-29% lakari en þau
voru á sama tima I fyrra. Verðlag á útflutnings-
vörum er nú 10-12% lægra en þá, en verðlag á inn-
flutningsvörum um 24-26% hærra. Það ætti ekki að
þurfa að útskýra fyrir neinum, hversu mikið áfall
þetta er fyrir þjóðarbúið.
Þvi miður eru ekki horfur á að þetta lagist i ná-
inni framtið. Þvert á móti bendir margt til þess, að
frekar geti stefnt til hins verra. í þvi sambandi má
m.a. nefna það; að styrkir til sjávarútvegs hafa
verið auknir i ýmsum helstu samkeppnislöndum
okkar, t.d. Kanada, Bretlandi og Noregi, jafn-
framt þvi sem tollar hafa verið hækkaðir i sumum
helztu markaðslöndunum. t.d. á Spáni, i Nigeriu
og Bretlandi. í löndum Efnahagsbandalagsins
hafa verið teknir upp útflutningsstyrkir á fiskaf-
urðum. Siðast, en ekki sizt, er svo það, að verðlag
fer nú lækkandi i Bandarikjunum á ýmsum mat-r
vælum, sem helzt keppa við fiskafurðir. Af öllu
þessu virðist mega ráða það, að frekar megi búast
við auknum örðugleikum i fisksölumálum i náinni
framtið heldur en hinu gagnstæða.
Meðan þannig er ástatt i efnahagsmálum
þjóðarinnar, dugir ekki annað en að reyna að
draga saman seglin og þrengja kjörin, ef forðast á
almennt hrun. Þetta Hefur rikisstjórnin reynt að
gera, en þó varlega, þar sem of mikill samdráttur
gæti leitt til atvinnuleysis, en það er sá vágestur,
sem reyna verður að forðast i lengstu lög. Þess
vegna verður ekki reynt á þessu ári að koma á full-
um verzlunarjöfnuði út á við, þvi að það myndi
óhjákvæmilega leiða til stórfellds atvinnuleysis.
Hins vegar verður reynt að minnka viðskiptahall-
ann frá þvi sem hann var á siðast liðnu ári. Það
verður heldur ekki reynt að þrengja lifskjörin i
samræmi við þá rýrnum, sem orðin er og fyrir-
sjáanlega verður i þjóðarbúskapnum vegna versh
andi viðskiptakjara. Slikur samdráttur hlyti einn-|
ig að leiða til atvinnuleysis. Þess vegna verður
reynt að hafa kjararýrnunina sem minnsta, og þá
einkum hjá þeim lægstlaunuðu. Það myndi aðeins
gera illt verra, ef reynt væri að sigrast á vandan-
um i einu stökki. Það yrði sannkallað heljarstökk.
Hér verður að fara i áföngum og reyna að forðast
að skapa nýjan vanda, sem yrði jafnvel verri
þeim, sem reynt er að leysa. Þetta er ekki sizt
nauðsynlegt fyrir þá að íhuga, sem deila á rikis-
stjórnina fyrir skort á róttækni og djörfung.
Meðan vandi þjóðarbúsins er slikur sem raun
ber vitni, eru allar meiriháttar kaupkröfur óraun-
hæfar, þegar láglaunastéttimar em undanskildar.
Það myndi aðeins auka vandann, ef fallizt yrði á
slikar kröfur. Meðan þjóðartekjurnar aukast ekki,
myndi slikt annað hvort leiða til atvinnuleysis eða
aukinnar verðbólgu. Þetta verða samtök launa-
fólks að gera sér ljóst, þvi að hagsmunir þess
verða bezt tryggðir með þvi að reynt sé jöfnum
höndum að hamla gegn atvinnuleysi og verð-
bólgu. Þ.Þ.
ERLEN.T YFIRLIT
Vaxandi sundrung
meðal kommúnista
Franskir kommúnistar reiddust Teng
SÚ VAR TIÐIN, að kommún-
istaflokkarnir voru ein sam-
stillt heimshreyfing undir
sterkri yfirstjórn, sem hafði
aðsetur i Moskvu. Þá var m.a.
prédikað, að ekkert væri væn-
legra til að tryggja heimsfrið-
inn en að kommúnisminn yrði
allsráðandi i heiminum, þvi að
enginn meiri háttar ágrein-
ingur, og þvi siður styrjöld,
gæti risið milli rikja undir
kommúnistiskri stjórn. Þessi
kenning heyrist nú yfirleitt
ekki lengur, enda fullkomlega
hrunin til grunna. Um það
vitna bezt hinar miklu viðsjár
milli Sovétrikjanna og Kina.
Milli rússneskra og kin-
verskra kommúnista er nú
háð grimmileg barátta um
hvorir eigi heldur að hafa for-
ustu i samstarfi kommúnista i
heiminum, og viða um lönd
starfa nú tveir kommúnista-
flokkar, eins og t.d. i Indlandi,
þar sem annar hallast að
Rússum, en hinn að Kinverj-
um. I þriðja lagi reyna svo
ýmsir kommúnistaflokkar að
vera bæði óháðir kinverskum
og rússneskum leiðtogum,
a.m.k. I orði. Heimshreyfing
kommúnista er þvi ekki leng-
ur til á sama hátt og áður var,
og kenningar kommúnista
næstum orðnar eins marg-
breytilegar og flokkarnir eru
margir. Nokkurt dæmi um
þetta er valdataka kommún-
ista i Kambódiu og Suður-
Vietnam. í Kambódiu ganga
kommúnistar miklu róttækar
til verks en i Suður-Vietnam
og framvindan virðist þvi ætla
að verða ólik i þessum tveim-
ur nágrannalöndum.
GLÖGGT dæmi um sundur-
lyndi kommúnista gerðist á
dögunum, þegar Teng Hsiao-
ping, fyrsti varaforsætisráð-
herra Kina, kom i opinbera
heimsókn til Parisar. Teng er
nú almennt talinn þriðji
valdamesti maður Kina, næst
þeim Mao og Chou En-lai.
Teng lýsti sig mikinn
stuðningsmann þess að
riki Vestur-Evrópu ykju
samstarf sitt, og varaði
þjóðir þar sterklega við
hættunni, sem stafaði af
heimsvaldastefnu Rússa. Til
að árétta þetta viðhorf sitt,
hefur stjórn Kina ákveðið að
skipa sérstakan sendiherra
hjá Efnahagsbandalagi
Evrópu, og taka þannig upp
beint samband við það. Leið-
togi franskra kommúnista,
Georges Marchais, gat ekki
orða bundizt vegna áður-
nefndra ummæla Tengs. Hann
Georges Marchais.
tók óbeint upp hanzkann fyrir
Rússa. I ræðu, sem hann hélt á
fundi með erlendum blaða-
mönnum meðan Teng var i
Frakklandi, ásakaði hann
leiðtoga kinverskra kommún-
ista um að hafa horfið frá
stefnu Marx og Lenins og tekið
upp Stalinisma. Marchais
lýsti jafnframt trú sinni á það,
að kinversk alþýða myndi
snúa baki við þessari villu
leiðtoganna. Þá deildi Mar-
chais á það, sem hann taldi
stuðning kinversku stjórnar-
innar við auövald og einok-
unarhringi Evrópu, en þar átti
hann við viðurkenningu henn-
ar á Efnahagsbandalagi
Evrópu. Marchais vék ekki
sérstaklega að þvi, sem mun
þó hafa komið frönskum
kommúnistum verst i sam-
bandi við heimsókn Tengs.
Giscard d’Estaing forseti
hafði nokkru áður ákveðið að
fella niður hin árlegu hátiða-
höld 8. mai, sem hafa verið
haldin til að minnast ósigurs
nasista. Þetta mun hann hafa
gert af tillitssemi við Þjóð-
verja. Kommúnistar hafa
mjög deilt á þetta, og jafnvel
reynt að stimpla Giscard
fasista. Giscard kom það ekki
illa að hafa einn valdamesta
mann hins rauða Kina i heim-
sókn á sama tima og franskir
kommúnistar héldu uppi þess-
um áróðri gegn honum.
1 RÆÐU sinni á áðurnefndum
blaðamannafundi vék Mar-
chais að þeim ummælum
franska blaðsins Le Monde, að
kommúnistaflokkar Vestur-
Evrópu skiptust i tvo megin-
hópa. 1 öðrum hópnum væru
þeir flokkar, sem hölluðust að
eins konar miðstjórn undir
forustu rússneska kommún-
istaflokksins, en i hinum hópn-
um væru þeir flokkar, sem
vildu vera óháðir. Le Monde
taldi, að franski flokkurinn til-
heyrði fyrri hópnum, en
kommúnistaflokkur Jú-
góslaviu hinum siðarnefnda.
Kommúnistaflokkarnir i
Rúmeniu og á Italiu væru
einnig i siðari hópnum, ásamt
kommúnistaflokki Spánar.
Marchais mótmælti þvi harð-
lega, að nokkur slik skipting
ætti sér stað.
Margir þeirra, sem taldir
eru fylgjast bezt með þessum
málum, taka þessi mótmæli
Marchais ekki alvarlega.
Þetta byggja þeir m.a. á þvi,
að Rússar undirbúa nú sér-
staka ráðstefnu kommúnista-
flokka i Evrópu, og gengur sá
undirbúningur fremur erfið-
lega, vegna ágreinings milli
flokkanna innbyrðis. Þar virð-
ist einmitt koma fram svipuð
skipting og lýst var i Le
Monde.
Þannig mætti halda áfrám
að rekja það, að kommúnista-
flokkarnir eru ekki lengur
nein samstillt heimshreyfing,
sem heldur fram einni og
sömu kenningunni, eins og
áður var, heldur rikir djúp-
stæður og margvislegur
ágreiningur meðal þeirra og
kenningarnar eru að verða
næstum eins margar og þeir
eru margir. Þessi mikla
breyting hefur það i för með
sér, að áhrif kommúnismans
eru ekki söm og áður og að
heimsbyltingin, sem upphafs-
menn hans dreymdi um, virð-
ist fjarlægjast þvi meir sem
fleiri þjóðir skipa sér aö nafni
til undir merki hans.
Þ.Þ.
Teng þakkar Giscard góðar móttökur.