Tíminn - 04.06.1975, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Miðvikudagur 4. júni 1975
Fjöldi hafna
í byggingu
í Færeyjum
enda eru þær
grundvallar-
atriði fyrir
afkomu
okkar
- rætt við færeyska iandbúnaðar-
og menntamálaráðherrann
Danjal Pauli Danielsen bónda
að Velbastað
Hella og Danjal Pauli Danielsen mennta- og landbúnaðarráðherra Færeyja. t baksýn er færeyski fán<
inn. Timamynd Gunnar.
— ÉG VONA að góð og aukin
samskipti komist á milli islend-
inga og Færeyinga i minni ráð-
herratið. Og ég held að ég hafi cf
til vill betri skilyrði en aðrir til að
stuðla að þvi.
Svo fórust Danjal Pauli Daniel-
sen bónda á Velbastað, 9 km frá
Þórshöfn i' Færeyjum orð i viðtali
við Tfmann nýlega, en hann tók
við ráöherraembætti i færeysku
landstjórninni i janúar siðastliðn-
um. Danielsen er gamalkunnur á
Islandi. Hann var i bændaskólan-
um á Hvanneyri l944-’46, starfaði
hjá Stefáni Þorlákssyni i Reykja-
hlið i Mosfellssveit, og að loknu
búfræðinámi sumarið 1946 var
hann hér i vegavinnu. Fyrir
skömmu var Pauli Danielsen i
heimsókn hér á landi, i annað sinn
siðan 1946. Sat hann fund Rotary-
manna og vitjaði gamalla slóða
að Hvanneyri. 1 þeirri ferð var
þaö ákveðið, að Magnús B. Jóns
son, skólastjóri bændaskólans,
þiggur heimboð til Færeyja nú i
júnf. Flytur þar erindi fyrir al-
menning og gefst kostur á að
kynna sér landbúnað i Færeyjum
og annað, sem hann kann að hafa
áhuga á. — Við hlökkum mikið til
heimsóknan hans sagði Pauli
Danielsen.
Fáir raunverulegir
bændur
Við hittum Pauli Danielsen og
konu hans Hellu á Hótel Sögu.
Þau segja okkur að Velbastaður
sé á milli Þórshafnar og Kirkju-
bæjar og Danielsen ekur til vinnu
sinnar i Þórshöfn daglega. Hann
er fæddur og uppalinn á Velba-
stað og hefur alla tið verið bóndi.
Bústofninn er nú um 180 fjár og 15
kýr.
— Það eru um 4000 landeigend-
ur I Færeyjum, segir landbúnað-
arráðherrann. Búskapur er með
ólfku sniði og hér á Islandi þar
sem landrými er minna, Færeyj-
ar eru aðeins 1.400 ferkilómetrar
samtals að flatarmáli. Raunveru-
legir bændur skipta þvi aðeins fá-
einum hundruðum.
Hella Danielsen er hins vegar
bæjarstúlka frá Þórshöfn. Bróðir
hennar var rithöfundurinn þekkti
Jörgen Franz Jacobsen,sem m.a.
skrifaði ástarsöguna Barböru,
sem byggðist að nokkru á lifi hans
sjálfs, en þau Hella og Pauli
Danielsen fullyrða að hún komi
þar ekki við sögu. Hella er einnig
náskyld skáldinu og rithöfundin-
um William Heinesen.
— Það var mjög ánægjulegt að
koma hingað og hitta gamla
kunningja, sagði Danielsen. Við
vorum hér hópur frá Þórshöfn og
einn maður frá Klakksvik, en
Rotaryklúbbar eru á þessum
tveim stöðum.
Ég kom hingað til náms eftir
striðið, en það var eiginlega ný-
lunda, fyrir strið höfðu flestir
Færeyingar sem hugðu á land-
búnaðarnám farið til Noregs.
Danielsen hefur ekki gegnt ráð-
herraembætti fyrr en nú, en hann
hefur verið formaður Fólka-
flokksins færeyska i 25 ár.
Stjórnmálin
spennandi nú
Stjórn Fólkaflokks, sósial-
demókrata og Þjóðveldisflokks
ræður nú rikjum á landþingi Fær-
eyja. — Þetta er mjög spennandi
stjórn, segir Danielsen. Fólka-
flokkurinn hefur alla tið verið
borgaralegur flokkur hlynntur
sjálfstæði Færeyja, en sósial-
demókratar dansksinnaður
vinstriflokkur. Margir telja, að
samsteypa þessara flokka geti
náð lengra en fyrri stjórnir og
landið öðlizt aukið sjálfstæði.
Hlutföllin milli flokkanna á
þingi eru nú sjö menn frá sósial-
demókrötum, sex frá Þjóðveldis-
flokknum, fimm frá Fólkaflokkn-
um, fimm frá Sambandsflokkn-
um og tveir frá Sjálfstjómar-
flokknum. Þá er einnig til Fram-
faraflokkur i Færeyjum en hann
er i raun og veru aðeins einn mað-
ur, e.k. Hannibal, en það er
Kjartan Mohr.
— Hvaða mál fjallið þér um
sem ráðherra?
— Mennta- og menningarmál,
ab skólamálum undanskildum,
landbúnað, verzlun, vega- og
hafnamál.
— Hvaða mál eru ofarlega á
baugi nú I ráðuneyti yðar?
— Það er tilbúin áætlun um fær-
eyskt sjónvarp og er áætlaður
kostnaður við framkvæmd henn-
ar 10 milljónir færeyskra króna i
fyrsta áfanga. Margir Færeying-
ar kæra sig ekkert um sjónvarp,
og skoðanir eru skiptar um það i
öllum flokkum. Ég er þeirrar
skoðunar að við verðum að koma
upp sjónvarpi svo að það komi
ekki inn i landið bakdyramegin,
en ýmsir hafa þegar sjónvarps-
tæki og horfa á efni af kassettum.
Við fengum seint færeyskt út-
varp, ekki fyrr en 1957. Það er i
lélegu húsnæði og innan skamms
verður byrjað að reisa nýtt út-
varpshús. Það verður mjög full-
komið, með tónleikasal og öðru
tilheyrandi. Áætlaður kostnaður
er 10 milljónir færeyskar. Þar
verður einnig rúm fyrir sjónvarp-
ið ef úr framkvæmdum þeirrar
áætlunar verður.
Landsbókasafn var reist i Þórs-
höfn um 1930 og er nú orðið of lit-
ið. Verið er að byggja nýtt og
verður gamla húsið notað sem
fornminjasafn.
— Hvað um Fróðskaparsetrið,
háskólann ykkar?
— Þar er starfandi deild nor-
rænna mála ásamt deild fyrir
móðurmálskennara. Einnig
höfum við þar deild með svo-
kallaðri grundvallarmenntun,
eins og eru I Hróarskeldu og Óð-
insvéum I Danmörku, en það er
tveggja ára nám. Við ætluðum að
taka upp forspjallsvfsindi á sin-
um tima, en þá voru Danir t.d. að
leggja þau niður svo úr varð að
þessi deild var stofnuð i staðinn,
oghefur próf frá henni verið tekið
gilt á við samskonar próf frá
dönsku háskólunum. Nú verða
ekki teknir stúdentar i þessa deild
I haust þvi til stendur að endur-
skipuleggja hana.
Einnig eru námskeið og fyrir-
lestrar fyrir almenning á vegum
Fróðskaparsetursins.
— Hvað um nemenduma, sem
neituðu að taka próf á dönsku?
— Það var i Stúdentaskólanum
sem við köllum svo eða mennta-
skólanum. Það mál var nú storm-
ur I vatnsglasi eins og danskurinn
segir. Ástæðan fyrir að taka
þurfti próf á dönsku i einstöku
greinum voru þær að prófdómar-
ar fengust ekki sem skildu nægi-
lega vel færeysku. Þetta var sem
sagt eingöngu hagkvæmnisatriði.
— Kennsla fer öll fram á fær-
eysku?
— Já vissulega, bæði í Stúd-
entaskólanum, Fróðskaparsetri
og Kennaraskólanum i Þórshöfn
og öðrum skólum.
100 milljónir til
hafna og vega árlega
— Hvaðum vega og hafnamál-
in?
— Þar hefur verið mikið um að
vera á siðustu árum og þau eru
stærsti útgjaldaliður stjórnarinn-
ar, um 100 milljónir færeyskar
krónur á ári að jafnaði.
Verið er að byggja brú milli
Austureyjar og Straumeyjar,
sem verðurlokið innan fárra ára,
og göng með tveim akbrautum i
gegnum f jall í tengslum við hana,
400 metra löng.
Aðalvegir eru flestir malbikað-
ir I Færeyjum og er þar hægara
um vik en hér hjá ykkur þar sem
lengd þeirra er aðeins 350-400 km
samanlagt.
Loks er verið að gera fjölda
hafna, sem er grundvallaratriði
fyrir afkomu okkar. Otflutningur
okkar er mjög mikill, sennilega
flytur engin þjóð meira út miðað
við fólksfjölda en Færeyingar. 1
fyrra fluttum við út verðmæti
fyrir 500 milljónir færeyskra
króna, nær eingöngu fisk, og ibú-
amir eru 40.000. — SJ
Boranir við Leirá
lofa mjög góðu
NESSOKN HEIM-
SÆKIR EYJAR
G.B.-Akranesi — Lokið er borun-
um eftir heitu vatni að Leirá i
Borgarfirði a.m.k. i bili, en
Akraneskaupstaður hefur staðið
að þeim framkvæmdum. Árangur
borananna hefur verið mjög góð-
ur og betri en menn þorðu að
vona.
Borað var niður á 2019 metra
dýpi, og s.l. laugardag var mælt
vatnsmagn og hiti borholunnar.
Samkvæmt þeim mælingum ættu
að fást þarna 25-30 sekúndulitrar
af 90-100 gráðu heitu vatni, sem
gefur góðar vonir um að hægt
verði að fá vatn á þessum stað til
að hita Akraneskaupstað, en
samkvæmt áætlunum er gert ráð
fyrir að til þess þurfi um 80
sekúndulítra, af 90-100 gráðu
heitu vatni.
Áætlað er, að kostnaður við
hitaveituframkvæmdir á Akra-
nesi nemi um 750 millj. kr. og má
I því sambandi nefna að oliu-
kostnaður á ári á Akranesi er um
1000 millj. kr.
Norðurlandsborinn hefur verið
notaður við þessar framkvæmdir,
en hann mun nú verða fluttur til
Kröflu, þar sem næg verkefni
biða hans á næstu misserum.
Safnaðarfélög Nessóknar hér i
borg efna til sinnar árlegu kirkju-
og skemmtiferðar sunnudaginn
15. júni.
Að þessu sinni verður farið til
Vestmannaeyja. Ekið verður um
eyjuna með kunnugum leiðsögu-
manni. Þá verður gengið til
kirkju, en guðsþjónusta i Landa-
kirkju hefstkl. 2 s.d.. Að lokinni
guðsþjónustu gefst fólki tækifæri
til þess að heilsa upp á kunningja
og vini, og skoða sig um i kaup-
staönum, þar til flogið verður aft-
ur til Reykjavikur. Ollu safnaðar-
fólki er heimilt að hafa með sér
gesti.