Tíminn - 15.06.1975, Blaðsíða 40

Nútíma búskapur þarfnast
BKUEH
naugsugu
Guóbjörn
Guójónsson
fyrirgódan mut
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
—
„Við fáum inn fólk, sem-
ræður ekki við mennta
skólanám”
— segir rektor eins
menntaskólanna
Á þessum töflum sést sú mikla fjölgun stúdenta með lágar einkunnir, sem
orðið hefur á undanförnum árum. Þær gefa upplýsingar um nemendur
Menntaskólans í Reykjavík, en eflaust hefur þróunin orðið svipuð í öðrum
skólum, sem útskrifa stúdenta.
Skipting stærðfræðideildarstúdenta úr MR eftir einkunnum á stúdentsprófi
1949—1951 1959—1961 1969—1971 1975
Agætiseinkunn, 9—10 4,9% 4% 2,1% 1,4%
Fyrsta eink. bctri 8—8,9 23,9% 22,4% 15,4% 9,4%
Fyrsta eink. lakari 7,25—7,9 50,7% 36% 21,4% 13,8%
Önnur eink. betri 6,8—7,24 12,7% 18,4% 16,7% 11,6%
Önnur cink. lakari 6—6,79 7,8% 15,2% 31,9% 35,5%
Þriðja einkunn undir 6 0% 4% 12,5% 28,3%
Skipting máladeildarstúdenta úr MR eftir einkunnum á stúdentsprófi
1949—1951 1959—1961 1969—1971 1975
Agætiseinkunn, 9—10 2,4% 0,6% 2,1% 1.7%
Fvrsta eink.betri8—8,9 25,1% 10,8% 10,9% 5,1%
Fyrsta eink. lakari 7,25—7,9 46,7% 41,8% 27,8% 11,9%
önnur eink. betri 6,8—7,24 14,4% 24,7% 21,2% 10,2%
Önnur eink. lakari 6—6,79 10,8% 20,2% 31,5% 44,1%
Þriðja einkunn undir 6 0,6% 1,9% 6,6% 27,1%
FJÖLDI þess ungs fólks, sem
lýkur stúdentsprófi hefur farið
vaxandi ár frá ári. Þeim nem-
endum, sem ná stúdentsprófi
með góðum eða frábærum
árangri, hefur hinsvegar ekki
fjölgað að sama skapi, og er
sennilegt að stúdentar, sem fá
ágætiseinkunn séu ekki fleiri en
þeir voru áður, og þeim sem fá
fyrstu einkunn hefur sennilega
fjölgað Htið ef eitthvað. Hug-
myndir hafa komið fram um
hvort gera yrði ákveðna lág-
markseinkunn á stúdentsprófi
sem skilyrði fyrir inngöngu I há-
skóla i stað þess að stúdents-
prófið sjálft sé nægilegt. í vor
var lágmarkseinkunn gagn-
fræðinga til inngöngu I mennta-
skóla lækkuð og senn verður
landsprófið úr sögunni. Eflaust
á þetta enn eftir að auka að-
streymið aö stúdentaskólunum.
Við ræddum þessi mál við
skólastjóra þriggja mennta-
skóla.
Undirbúningurinn
ónógur
Guöni Guömundsson, rektor
Menntaskólans i Reykjavik:
— Það hefur ekki verið slegið
af þeim kröfum, sem gerðar eru
til þeirra sem þreyta stúdents-
próf, sfður en svo, kröfurnar eru
mjög svipaðar og nánast alveg
þær sömu og þær hafa alltaf
verið. Hinsvegar er undirbún-
ingur nemenda áður en þeir
koma inn í menntaskóla minni
en áður var. Og i öðru lagi hefur
menntaskólanemum að undan-
förnu verið gefinn kostur á að
endurtaka próf allt upp i þrem
sinnum og er þeim mörgum
þannig fleytt milli bekkja.
Raunverulegur námsgrundvöll-
ur margra þessara nemenda er
svo slæmur að þegar þeir þurfa
að lesa verulegt magn af náms-
efni undir hefðbundið stúdents-
próf vill hann bresta, þannig að
nú er farið að bera á þvi að
menn falli á stúdentsprófi, sem
áður var nánast ekki til.
Hlutfallslega fleiri
stúdentar fá nú lægri
einkunnir en áður var.
önnur einkunn er nú orðin
rikjandi i staðinn fyrir að fyrsta
einkunn var rikjandi áður og
næststærsti einkunnaflokkurinn
er að verða þriðja einkunn, sem
þýðir það að stór hluti af fólkinu
hefur ekki náð tilhlýðilegum
tökum á námsefninu.
Það hafa heyrzt kvartanir
ofan úr Háskóla um að nemend-
ur séu verr undirbúnir en
skyldi, en ég svara þvi til að
þeim er kennt sama efni og áður
og það eru gerðar sömu kröfur.
Ergo. Er þá nokkuð annað að
gera en hækka einkunnamarkið
inn i Háskólann? Það má hrein-
lega setja samskonar klásúlu
eins og var á landsprófi. Menn
stóðust landspróf með 5 en höfðu
ekki framhaldseinkunn nema
með 6.
Endurtekningar-
möguleikum fækkað
— Hvernig háttur er hafður á ef
nemendur i MR falla á prófum?
— Efmaðurfellurá jólaprófi i
einhverri námsgrein, þá fær
hann að endurtaka próf i þeirri
grein strax eftir hátiðarnar.
Jafnvel þótt hann fái ekki 3 þá,
sem sagt falli aftur, fær hann að
sitja áfram i skóla, þvi ekki er
talið stætt á að setja menn út á
kaldan klakann um miðjan vet-
ur. Siðan kemur vorprófið og
setjum svo að umræddur maður
hækki svo mikið i greininni að
hann nái i svokallaðri aðaleink-
unn, sem er meðaltalið af báð-
um prófunum jólaprófi og vor-
prófi, þ.e.a.s. fái yfir 3, þá er allt
i lagi að þvi tilskyldu að hann
þarf að uppfylla kröfuna um 5 I
meðaleinkunn i öllum greinum,
eins og alltaf hefur verið skil-
yrði.
Falli þessimaður hinsvegar á
vorprófinu i greininni, þá fær
hann að endurtaka það lika, og
sömuleiðis ef hann er undir á
aðaleinkuninni I faginu.
Nú væri hugsanlegt að mað-
urinn hefði haft 1 um jól og 4 á
vorprófi það gerir 5 eða 2,5 i
aðaleinkunn, þá hefur honum
veriö leyft að endurtaka náms-
efni alls vetrarins i þessari
grein að hausti.
Þarna eru raunverulega þrir
endurtekningarmöguleikar.
Þetta teljum við kennararnir
allt of mikið. Of mikill timi fer i
próf og að vissu leyti er afsið-
andi að gefa nemendum svona
mörg tækifæri. Það er i mörgum
tilvikum blátt áfram hættulegt.
Þannig að búið er að skera þetta
niður. Nú verða bara endur-
tekningarpróf á haustin.
Nemendur, sem falla fyrir jól
sitja áfram alveg á sama hátt
og áður, og það sem sker úr er
svokölluö fullnaðareinkunn, þ.e.
meðaltal aðaleinkunna. Þannig
að fullnaðareinkunn er ekki
hægt að reikna út fyrr en báðar
misseriseinkunnir eru komnar i
tveggja anna kerfi eins og er hér
hjá okkur.
Til þess að eiga rétt á að
endurtaka eftir vorönnina og á
hausti þarf maðurinn að hafa
náð meðaleinkunninni 5. Menn
hafa brennt sig á þvi að þeir
koma út með svo lágar einkunn-
ir um jól og þeir hafa þurft allt
upp i 10 i vissum greinum til að
geta náð upp meðaltalinu að
vori. Að þvi leyti er þetta kerfi
dálitið erfiðara heldur en gamla
kerfið, en á móti kemur að það
er náttúrlega miklu léttara að
þurfa aldrei að taka próf úr
meira pensrúmi en svarar
þriggja mánaða lestri.
— Nú falla sifellt fleiri nem-
endur bæði á milli bekkja og
eins á stúdentsprófi, og eins og
þú sagðir áðan, þá hefur stú-
dentafjölgunin einkum orðið á
fólki með lágar einkunnir,
hverjar eru orsakirnar?
Siurnar farnar
— Það sem skeð hefur er i
stuttu máli þetta. Meðan lands-
prófið var og hét var það stór
sia, siðan kom 3. bekkur eða 1.
bekkur Menntaskólans, og hann
var sia llka. Tiltölulega sjald-
gæft var að fólk félli i 4. og 5.
bekk og varla til að menn féllu I
6. bekk.
Núna eftir að landsprófið var
létt og við fengum holskefluna
inn kemur náttúrlega að þvi að
afleiðingarnar sjáist. 1 fyrsta
lagi er landsprófið létt.i öðru
lagi hefur samræmdum lands-
prófsgreinum verið fækkað. Við
fáum þvi töluvert af fólki, sem
er verr undirbúið en áður gerð-
ist. Það er alveg óhætt að segja,
að fólk kemur i menntaskólana
með ónóga undirbúningsmennt-
un. Ég er þeirrar skoðunar að
landsprófið hafi verið létt of
mikið og við fáum inn fólk, sem
ræður ekki við menntaskólnám.
Þvl hafa I raun og veru verið
gefnar falskar upplýsingar.
E.t.v. aðrar kröfur
Kristján Bersi Ólafsson skóla-
stjóri fjölbrautaskólans I Flens-
borg, Hafnarfirði:
— Ég held að þær kröfur, sem
gerðar eru á stúdentsprófi, séu
sizt minni núna heldur en þær
voru áður.Hins vegar má vera
að þessar kröfur hafi breytzt að
einhverju leyti, þannig að það
séu ekki i öllum greinum gerðar
kröfur til nákvæmlega sömu
hluta eins og áður var gert, en
ég get ekki séð nein merki þess
að kröfurnar séu minni nema
siður væri.
Þeim sem útskrifast með slæ-
lega einkunn, 2. einkunn og
jafnvel 3. einkunn hefur farið
hlutfallslega fjölgandi. En þá
má maður ekki gleyma þvi að
stúdentum i heild hefur farið af-
skaplega mikið fjölgandi meðal
þjóöarinnar. Og það er varla
hægt að bera saman útkomu i
stúdentahópi ef hann er kannski
um eða yfir 20% af aldursár-
ganginum við stúdentahóp,
meðan þetta var tiltölulega lítið
úrval, 5-7%, eins og var áður
fyrr.
— Er annarrar og þriðju
einkunnar stúdentspróf æskileg
menntun?
— Ég býst við að skipta megi
þeim nemendum, sem ljúka
stúdentsprófi með lágri einkunn
i tvo flokka. Annars vegar eru
nemendur, sem raunverulega
geta ekki meira, hafa ekki
námsgetu til þess að ná betri
árangri miðað við þær kröfur
sem eru gerðar. Hins vegar eru
svo aðrir, sem hafa getu' til
þess að ná betri árangri, en hafa
tamið sér þannig vinnubrögð,
sinna ekkisinum verkum, finnst
jafnsjálfsagt að svikjast um og
slæpast, og þeir hafa öðrum
hnöppum að hneppa en stunda
námið, en út af fyrir sig hafa
námsgetu fyrir meira.
Það má lfta á það frá tveimur
hliðum.
Hvort það er æskilegt að stú-
dentar útskrifist með þessari
útkomu. Ég held að þrátt fyrir
allt sé ekkert vafamál að þessi
fjölgun stúdenta hafi orðið til
þess að auka almenna menntun
i landinu. Það eru miklu fleiri
núna, sem fá meiri menntun en
áður var. Þetta finnst mér vera
mikilvægt atriði, sem megi ekki
lita fram hjá. Hitt er svo annað
mál, að það þarf ekki endilega
að vera sjálfgefið að allir sem
ljúka stúdentsprófi fari út i há-
skólanám og sizt af öllu kannski
ástæða til að þeir fari i langt há-
skólanám.
Fjölbreyttari
framhaldsmenntun
Hitt er svo annað mál að það
eru að verða fleiri og fleiri, sem
leita eftir einhverri menntun
eftir að grunnskóla, landsprófi
eða gagnfræðaprófi, lýkur. Og
fram undir þetta hefur eiginlega
ekki verið neinna annarra kosta
völ nema annað hvort iðn-
menntun eða þá menntaskóla-
nám. Það sem greinilega vantar
eru námsbrautir, sem geta veitt
fleiri nemendum framhalds-
skólamenntun, sem geti bæði
komið þeim sjálfum að gagni og
þá væntanlega þjóðfélaginu.
Menntun á fleiri sviðum og sem
ekki endilega þyrfti að leiöa til
stúdentsprófs, en um leiö loki
engum leiðum fyrir þvi, að þeir
geti ekki tekið stúdentspróf og
farið i háskóla þegar fram i
sækir ef verkast vill. Og það er
spurning hvort stúdentspróf eigi
að vera algilt inntökuskilyrði i
háskóla. Hvort mismunandi há-
skóladeildir ættu ekki fremur að
gera kröfur til ákveðinnar jafn-
vel breytilegrar menntunar.
Svo er lika annað mál, sem á við
um háskóla og önnur skólastig.
Hvað á að ganga langt-I þvi að
gera ákveðnar kröfur um rétt til
inngöngu i skóla? Og að hve
miklu leyti á að láta þær kröfur,
sem gerðar eru i skólanum
sjálfum ráða hverjir komast
þar áfram eða ekki? Ég er ekki
viss um að árangur i háskóla sé
að öllu leyti i beinni samsvörun
við árangur á stúdentsprófi.
Fjórða hvert
ungmenni tekur
stúdentspróf
Björn Bjarnason, rektor
Menntaskólans við Tjörnina: —
Ég hygg að námsefniö i
menntaskólunum sé ekki minna
nú en áður var og ef ég miða við
þann tima er ég var i skóla, tel
ég, að kröfurnar séu slzt minni
nú en þá. Hins vegar er námið
léttara að þvi leyti til, að nú er
skólaárinu skipt niður i tvo á-
fanga.
— Nú er það staðreynd, að
vaxandi hópur nemenda t.d. á
stúdentsprófi hlýtur 2. og 3.
einkunn og þess eru nú mörg
dæmi að nemendur falla á stúd-
entsprófum. Slfkt þekktist ekki
áður fyrr...
— Já, það er rétt, en þá er að
þvi aö hyggja að áður fyrr fóru
miklu færri menntaveginn og
það var mjög lág hlutfallstala af
hverjum aldursflokki sem fór i
menntaskóla. 1 dag er þessi
hlutfallstala miklu hærri, ég get
að visu ekki sagt með neinni
vissu hversu há hún er, en ég
gæti Imyndað mér, að hún væri
komin yfir 25%. Þetta hefur óef-
að haft sin áhrif.
— Þegar vaxandi hópur stúd-
enta hlýtur 2. og 3. einkunn upp
úr menntaskóla, getur ekki hjá
þvi komist að þess gæti i há-
skólanámi.
— Já, eðlilega — við vitum
það, að nemendur sem fara út
úr menntaskólunum með 3. ein-
kunn, það eru nemendur sem
enga undirstöðumenntun hafa
til að byggja á.
— Nú var verið að lækka
samræmda gagnfræðaþrófsein-
kunn úr 7.0016.00. Óttist þið ekki
að inn I menntaskólann komi
fólk með ónóga undirbúnings-
menntun?
— Ég verð að segja það, að i
1. bekk hjá okkur I ár varð nokk-
urt hrun, — nokkrir hættu áður
en komið var að prófi, en um
10% stóðst ekki próf. 1 þeim hópi
var þó enginn gagnfræðingur,
heldur allt landsprófsnemend-
ur. Ahrif þessarar lækkunar,
sem þú minnist á, mun hins veg-
ar ekki gæta fyrr en I fyrsta lagi
n.k. vor, þvi það var I fyrsta
sinn i vor sem gagnfræðingar
útskrifuðust með lágmarksein-
kunn 6.00. Það verður lika að
geta þess, að núna gilda sömu
próf hjá landsprófsnemendum
og gagnfræðingum. gj.