Tíminn - 17.06.1975, Blaðsíða 10
10
TÍMINN
Þriðjudagur 17.júni 1975
Undir
beru
lofti
Zóphónías Jónsson.
Tlmamynd Róbert.
í LONSÖRÆFUM
ZÓPHÓNÍAS JÓNSSON er í hópi
elztu feröamanna á landi hér,
bæöi hvaö varöar æviár og feröa-
mannsferil. Hann hefur ferðazt
um ísland þvert og endilangt, og
einnig gert viöreist til annarra
landa, í hálfan fjórða áratug, eða
siöan áriö 1940, og hann ferðast
enn fullum fetum, þótt hann vanti
aðeins tvö ár i áttrætt.
Þaö myndi fylla mörg Tima-
blöö, ef viö færum að rekja allan
þennan langa ferðaferil
Zóphóniasar og telja upp þá staöi,
sem hann hefur heimsótt, — að
ekki sé minnzt á, ef ætti aö lýsa
þeim. Við höfum þvi brugðið á
það ráö aö binda okkur við eitt
landsvæði og helga þvi þessa
stund sem við spjöllum saman.
Þaö er Lón og Lónsöræfi i Austur-
Skaftafellssýslu.
— Mig langar þá að byrja á að
spyrja þig, Zóphónias: Hvenær
komst þú fyrst á þessar slóðir, i
Lón og Lónsöræfi?
— Það eru ekki nema sex ár siö-
an. Fyrst fór ég þar um i skyndi-
ferö, en svo með ferðamanna-
hópi, og við áttum nokkurra daga
dvöl við svonefndan Illakamb,
sem er upp af Lóninu. Þá er fariö
upp Kjarrdalsheiði og inn hana,
en fyrir innan Illakambinn er á-
gætt tjaldstæði, þaðan sem hægt
er að velja sér ýmsar gönguleiðir
yfir Kollumúla, en á bakvið hann
er Viöidalurinn, sem einu sinni
varbyggður og á sér merka sögu.
— Dregur Illikambur nafn af
þvl að hann sé örðugur yfirferð-
ar?
— Hann er ákaflega brattur og
viöast hvar mjór. öðrum megin
er hann þverhniptur, en hinum
megin eru skriður. Eftir honum
liggur aðeins einn stigur, ekki
breiður, sem menn verða að
ganga, og vist er þessi vegur
heldur örðugur þeim sem loft-
hræddir eru, en þó er þetta ekki
neitt sérlega ægilegt, siður en
svo.
— Verður ferðafólk þá að bera
farangur sinn yfir þessa torfæru?
— Já, um annað er ekki að
ræða, þvi ekki verður farið með
bila yfir kambinn. Bezti tjald-
staðurinn er i grashvammi undir
kambinum. Þaðan er stutt að
sækja vatn i svokallað ölkeldugil,
en til þeirrar handar sem frá
kambinum veit, beljar Jökulsá i
Lóni fram i ófæru gili, straum-
þung og ægileg. Handan hennar
er er Hnappadalstindur, ákaflega
fallegt fjall, stórskorið og tignar-
legt, en virðist ófært uppgöngu,
enda hömrótt, viðast hvar.
— Eftir þessari lýsingu að
dæma, væri hægt að láta sér detta
i hug að þessi leið væri hvorki fyr-
ir börn né gamalmenni, jafnvel
ekki um hásumar.
Reyndin hefur orðið sú, að
minnsta kosti I þeim ferðum, sem
ég hef farið á þessar slóðir, að
fólk hefurekki látið sig muna um
að fara upp og niður Illakambinn,
jafnvel með þungar byrðar á bak-
inu. Og satt að segja hefur mér
ekki heldur vaxið það i augum,
þótt ég kynntist ekki þessu fagra
ogsérkennilegalandsvæði fyrr en
ég var kominn á áttræðisaldur.
— En ekki er hrikaleikinn ein-
ráður á þessum slóðum, og Lón-
inu hefur lengi verið við brugðið
fyrir fegurö. Ert þú ekki á sama
máli um það?
— Jú, vissulega er ég samþykk-
ur siðasta ræðumanni um að Lón-
ið sé fögur sveit. Þegar kemur að
Stafafelli og þar inn með Jökuls-
ánni, blasa við ákaflega fagrar
hliðar, skógi vaxnar, enda hafa
margir Hafnarbúar komið sér
upp sumarbústöðum þar inn með
hllðinni. Allt er þetta land vel gró-
ið, og skógartorfur inn eftir öllu.
— Og Lónið blasir auðvitað við
af Almannaskarði?
— Já. Þegar komið er austur úr
skaröinu, tekur Lónið við. Þegar
niður i sveitina kemur, er til
hægri handar niðri við sjóinn
hinn forni verzlunarstaður, Pap-
ós. Sé haldið áfram er ekið eftir
undirlendi, sem Jökulsá i Lóni og
Skyndidalsá falla eftir, en þær
koma saman þar innfrá. Nú hefur
þeim verið veitt undir eina og
sömu brúna, þar austarlega á
söndunum. Með þessari fyrir-
hleðslu hefur það unnizt, að þess-
ar tvær jökulár eru hættar að
flæða yfir nágrenni sitt, sandarn-
ir hafa verið ræktaðir, og nú eru
stór flæmi ræktaðra túna, þar
sem áður var gróðurlaus sandur.
Þar er fagurt yfir að lita á björt-
um sumardegi þegar allt stendur
I blóma.
Gönguleið inn eftir
Lambatungum og á
Kollumúla
— Við minntumst áðan á tjald-
staðinn undir Illakambi. En hvert
er fýsilegast að halda fyrir ó-
kunnugan ferðalang, sem hefur
gist þar, og hyggst nú skoða um-
hverfið?
— Mér sýnist liggja beinast við,
að feröamanninum detti I hug að
komastupp á Kollumúla og skoða
Víðidalinn, annað hvort með þvi
að fara niður i dalinn sjálfan eða
með þvi að horfa niður I hann af
fjallsbrúninni. Þetta er lika öld-
ungis rétt ályktun, en til þess að
koma ætlan sinni fram, þarf
feröamaöurinn að byrja á þvi að
komast yfir ölkeldugilið, sem er
örstutt frá tjaldstað hans, rétt við
Hlakambinn. Siðan er farið inn
meö Jökulsá að vestan, sem heita
má sæmileg gönguleið, inn að
göngubrú, sem er á ánni, þar sem
hún beljar fram' straumþung og
litt árennileg. Þegar farið er nið-
ur aö brúnni að vestanveröu, þarf
að gæta sfn, þvi að leiöin liggur
niöur brattan kamb, og er á kafla
einstigi meðfram kletti nokkrum,
en brött skriða og áin fyrir neðan.