Tíminn - 08.07.1975, Síða 11

Þriðjudagur 8. júli 1975.
TÍMINN
11
var ég ekki hrædd. Til þess gafst
enginn timi. Hið einasta, sem
komst að i kollinum á mér, var að
koma litlu stúlkunni i björgunar-
bátinn.
Vegabréfið varð
honum að fjörtjóni
Enginn timi gafst til að sækja
björgunarvestin niður i lúkarinn.
Fatnaður, peningar og skartgrip-
ir — allt slikt var skilið eftir. Sá
eini, sem gerði tilraun til að sækja
einhvern af munum sinum, var
spænskur háseti 53 ára að aldri.
Hann ruddi sér braut niður til að
sækja vegabréfið sitt — vegabréf,
sem hann átti aldrei eftir að nota
aftur. Hjarta hans þoldi ekki
áreynsluna, og hann lézt, þegar
verið var að ná honum um borð i
björgunarbátinn.
Egill Nylén:
— Fimm minútum eftir að
fyrsta sprengingin varð, voru all-
ir komnir um borð i björgunar-
bátana. Þetta gekk hreint ótrú-
lega vel, en það ber lika að hafa i
huga, að skipstjórinn Oddur
Stormo, gætti þess ætið mjög vel,
að vikulega væru æfingar i með-
ferð björgunarbátanna. Hann var
afskaplega kröfuharður i sam-
bandi við allar öryggisráðstafan-
ir um borð, og þarna kom i ljós,
hversu mikils virði slikt er.
Björgunarbáturinn bakborðs-
megin var tekinn til handargagns.
Sidsel og Mónika fengu að fara
um borð upp á þilfari, áður en
hann var látinn siga niður með
skipshliðinni. Hinir urðu að klifra
niður og synda út að björgunar-
bátnum, sem hafði borizt nokkuð
frá skipinu. Þeir voru löðrandi af
svartoliu, þegar þeir komu um
borð i björgunarbátinn. „Golar
Patricia” var nú byrjuð að hall-
ast iskyggilega mikið, og reykur-
inn ásamt stöðugum sprenging-
um skaut fólkinu skelk i bringu.
Sprengingin stóra gat orðið, hve-
nær sem var, og þvi var nauðsyn-
legt að komast á brott jafnskjótt
og hægt var.
A meðan stóð Stormo skipstjóri
uppi á brennandi skipinu og taldi.
Þegar hann hafði talið 44, yfirgaf
hann — samkvæmt gömlum regl-
um sem gilda til sjós — siöastur
manna. Hann tók sér sæti aftast i
björgunarbátnum og taldi allt
fólkið aftur, — áhöfnin, konur og
börn.
Björgunarbáturinn stjórn-
borðsmegin var, eins og hinn
báturinn, byggður úr áli, og nú
var hann allur svartur og sviðinn
eftir eldslogann. Hann var þó lika
settur á sjó og nokkur hluti fólks-
ins fór um borð i hann.
Of gott til að
vera satt
Allir — utan spænska hásetans,
sem lézt um borð i björgunar-
bátnum — voru nánast ósárir.
Nokkrir höfðu hlotiö smáskrám-
ur, en annars höfðu allir sloppið
ótrúlega létt frá þessum válega
atburöi. Þetta var næstum of gott
til að vera satt. Hefði slysið borið
að höndum einni klukkustund fyrr
eða siðar, hefði fjöldi fólks látið
lifið. Ef einhver hefði veriö stadd-
ur uppi á þilfari á þvi andartaki,
sem sprengingin varð, er ekki að
sökum að spyrja, hann hefði sam-
stundis horfið á vit forfeðranna.
Þegar sprengingin varð voru allir
áhafnarmeðlimirnir — fyrir utan
þá, sem voru á vakt við vélina eða
Sidsel og Egill Nylén ásamt litlu dótturinni Moniku.
á brúnni — að snæða hádegisverð.
Engin sála var uppi á þilfari.
Sennilega gátu margir þeirra,
sem sátu i björgunarbátunum,
þakkað hádegisverðinum fyrir að
hafa haldið lifi.
Eins og smádepill úti við sjón-
deildarhring var skemmtiferða-
skipið „Cabo San Vincente”. Vél-
ar þess höfðu verið stöðvaðar, þvi
að eldsúla — að minnsta kosti
þrisvar sinnum stærri en „Cabo
San Vincente” — hafði vakið at-
hygli fólks um borð. Þótt ein-
kennilegt kunni að virðast hafði.
spænska skipið ekki orðið vart við
nein neyðarmerki. En það var svo
auöséð, aö þarna var um skips-
tapa aö ræða, að skipstjórinn fyr-
irskipaði að haldið skyldi að slys-
staö eins hratt og hægt væri.
Á meðan varð fólkið i
björgunarbátunum tveimur vitni
af óhugannlegum atburöum, þar
sem voru siöustu krampakenndu
átök „Golar Patricia”. Hver stór-
sprengingin af annarri reið af og
skipið snarsnerist um sjálft sig,
svipað og manneskja hefði gert i
sömu aðstöðu. Allt i einu sprakk
þetta 327 metra langa skip i tvo
hluta. Aftari hlutinn byrjaði að
sökkva og að lokum stóð aðeins
aftasti hiutinn lóðrétt upp af sjón-
um eins og risastórt flugstél.
Fremri hlutinn teygðist og snar-
snerist i hina áttina með mikl-
um sprengingum og látumj svo
hvarf brotið skipið niður i djúpið .
50 minútum eftir fyrstu
sprenginguna var ekki annað
eftir af „Golar Patricia” en
rjúkandi oliublettir á hafinu.
//Hroöaleg sjón"
— Það var sorglegt og hræðilegt,
fannst mér, — að sjá þetta risa-
skip hverfa i djúpið. Það var i
senn bæði þrúgandi óhugnanlegt
óg raunverulegt. A þennan hátt
minnist Sidsen Nylén siðustu
andartakanna, sem „Golar
Patricia” var ofansjávar. Hún
situr i sófanum sinum heima i
Tvedestrand og rifjar upp hræði-
legustu atburði lifs sins.
— Núna er dálitið farið að fyrnast
yfir þessa atburði — þannig að ég
get talað um þá. Til að byrja með
var þetta eins og hræðilegur
draumur eða martröð. Draumur,
sem maður vill helzt forðast að
ræða við nokkurn mann. „Golar
Patricia” skaut alltaf upp i
hugann aftur og aftur. Alltaf
þessar sömu hugsanir
hugsaðu þér.... ef.hugsaðu þér
ef... Ég hef aldrei reykt jafn-
mikið eins og eftir að „Golar
Patricia” fórst. En að öðru leyti
hef ég ekki orðið vör við nein
slæm eftirköst.
Egill Nylén situr og leikur sér
við Móniku i sófanum. Hann er nú
heima i nokkurra vikna leyfi en
heldur siðan aftur út með öðru
oliuskipi frá Liberiu.
Ég spyr um viðbrögð hans á þvi
andartaki, sem hann sá skipið
hverfa i djúpið. Þá verður augna-
ráð hans fjarlægt og hann starir
út i skerjagarðinn, fyrir utan
Tvedestrand án þess að sjá
nokkurn hlut. Hann hugsar sig
um örlitla stund, en segir svo:
— Ég var hryggur. Já, það var
hryggð, sem mér var efst i huga. t
minum augum var þetta skip
ætið dálitið sérstætt og það átti i
mér djúpar rætur. Ég var um
borði „Golar Patricia” frá þvi að
lokið var við smiði þess i Japan
árið 1969. Ég var viðstaddur
þegar skipinu var gefið nafn,
og fór jómfrúarferðina frá Japan
til Persaflóa og þaðan áfram til
Englands. Að visu hætti ég um
tlma, en ég vonaðist ætið til að fá
aftur starf um borð i „Golar
Patricia”, og þegar tækifærið
bauðst i sumar var ég ekki lengi
að gripa það fegins hendi.
orugg
Dvölin um borð i björgunar-
bátunum varð ekki löng. Einum
og hálfum klukkutima eftir að
sprengingin varð, voru þau komin
um borö i spænska farþegaskipið.
Sidsel Nylén segir svo frá þessum
tima:
— Þegar við vorum komin
nokkuð frá skipinu og gerðum
okkur grein fyrir aö við vorum nú
örugg, vörpuðu allir öndinni létt-
ara. Glaðværð — já nærri þvi
aa
kátinublandinn hugblær breiddist
meðal fólksins. Það var eins og
það skipti ekki svo ýkja miklu
máli, að látinn maður var um
borð. Ég sat i botninum á bátnum
— svo nærri hinum látna, að ég
gat auðveldlega snert hann með
þvi að teygja út höndina — en ein-
hvern veginn snerti þetta mig
ekkert illa. Ekki þá. Monika var
til allrar hamingju of litil til að
skilja nokkurn skapaðan hlut.
— Um borð i spænska skemmti-
ferðaskipinu var tekið á móti
okkur eins og við værum goðum
bomar verur, segir Egill Nylén.
— Þilfarið var krökt af farþegum,
sem hrópuöu húrra og smelltu af
okkur myndum hver i kapp við
annan. Strax var okkur boðið
koniak til að hlýja okkur. Siðan
fengum við þurr og hlý föt og þá
þann stórkostlega málsverð, sem
hægt er að gera sér i hugarlund.
— Og við sjálft lá, að ég væri
neydd til að setjast i stólinn hjá
hárgreiðslukonunni, segir Sidsel
Nýlén. — Fólkiö var svo hrifiö og
hjálpfúst, að ég gat alls ekki
fengið af mér að' valda þvi
vonbrigðum með þvi að neita
góðu boði.
Heim til Noregs
Um klukkan tiu þetta sama
kvöld komu skipbrotsmennirnir á
land i Tenerife. Þaðan lá leið 30
Norðmanna til Noregs, en nokkrir
F"rakkar, ttalir, Danir, Spán-
verjar og Þjóðverjar héldu hver
til sins heimalands.
Á Fornebu-flugvelli tókst að
lauma skipbrotsmönnunum fram
hjá blaðamönnum, sem höfðu
fíykkzt að i stórum hópum. Rúta
beið þeirra þegar flugvélin lenti
og með henni óku þeir beint frá
flugvellinum. Vart varð ýmissa
eftirkasta hjá einstaka fólki, en
þar að auki voru allir þreyttir og
eftir sig eftir langa ferð og litinn
svefn. En þetta gerði blaða-
mennina tortryggna. t nokkrum
blöðum var skrifað, að fólkinu
hefði verið fyrirskipað að þegja.
og i sambandi við skipstapann
hefðu átt sér stað atburðir, sem
sem ekki mættu koma fyrir eyru
almennings.
— Sú er alls ekki raunin, segir
Egill Nylén. — Björgunarað-
gerðirnar tókust eins vel og
framast er hægt að hugsa sér. Ég
hef aldrei orðið vitni að jafn-
góðum vinnubró'gðum og þarna
var beitt. Hver maður vissi ná-
kvæmlega, hvað honum bar að
gera — og sinnti sinu hlutverki
hratt og nákvæmlega. Það hlýtur
að nálgast hraðamet að koma öllu
fólki i bátana á fimm minútum.
álitur Egill Nylén.
„Golar Patricia” var 216
þúsund tonn, og samkvæmt
skipaskráningu Llyods-
tryggingafélagsins stærsta skip,
sem nokkru sinni hefur farizt.
Næst stærsta skipið, sem farizt
hefur, er Marpessa 206 þúsund
tonna skip, sem sökk úti fyrir
strönd Norður-Amerikú 15.
desember 1969.
Hvað gerðist eiginlega með
„Golar Patricia”? Vitað er, að
skipið sökk eftir að i þvi hafði
orðið fjöldi gassprenginga.
Fyrsta sprengingin varð i aftur-
hluta skipsins og þaðan bárust
þær út um allt skipið. Litill neisti
varö valdur að þessum hroðalega
skipstapa. Slikt hefur gerzt áður.
Það gerðist nú. Og það getur
gerzt aftur.
(Þýtt — HJ)