Tíminn - 11.07.1975, Síða 2

2
TÍMINN
Föstudagur 11. júli 1975.
Við eyddum rúmlega
milljarði i áfengiskaup
fyrri hluta árs
H.V. Reykjavik. Fyrstu sex
mánuöi ársins 1975 keyptu is-
lendingar áfengi af Áfengis- og
tóbakseinkasölu rikisins, fyrir
samtals krónur 1.078.153.730.00.
er þaö um 41.4% söluaukning,
miöaö viö sömu mánuöi á
siöasta ári, en þess ber aö gæta,
að veröhækkanir hafa oröiö
nokkrar á timabilinu frá 1. júli
1974 til sama tima I ár, þann-
ig aö ekki er hægt aö reikna
magnaukningu út frá þessum
tölum.
Mesta hækkunin, sem á tima-
bilinu varð, kemur þó ekki inn i
dæmið nema aö mjög litlu leiti,
þar sem hún kom ekki til fram-
kvæmda fyrr en 18. júni.
- Söluhæsta áfengisútsalan á
landinu er að sjálfsögðu
Reykjavik, en þar var selt fyrir
samtals 807.156.290 krónur
þessa sex mánuði. Akureyrar-
útsalan kemur þar á eftir, með
107.386.070 krónur, þá Keflavik
með 48.911.820 króna sölu þvi
næst koma Vestmannaeyingar i
röðina, með sölu fyrir 38.521.880
krónur, þá tsfirðingar,
sem hafa, selt fyrir
31.988.100 krónur. Seyðisfjarð-
arútsalan, með 28.625.630 krón-
ur og loks útsalan á Siglufirði,
sem seldi á þe_-sum mánuðum
fyrir samtals 15.563.940 krónur.
Innbyrðis söluhlutfall útsala á
landinu er mjög svipað þvi, sem
var sama tima á siðasta ári,
nema að þá var Vestmanna-
eyjaútsalan aftar i röðinni. Nú
er hún að ná sinum fyrra sessi.
Tölur þessar um áfengissölu
ná yfir sölu i verzlunum
Áfengisverzlunar rikisins, en
hins vegar hvorki yfir það, sem
flutt er löglega inn af einstakl-
ingum, ferðamönnum og áhöfn-
um skipa og flugvéla, heldur
yfir það magn áfengis, sem flutt
er ólöglega til landsins.
Má i þvi sambandi minna á
smyglmál þau, sem lögreglan i
Reykjavik og Keflavik upplýsti
á siðastliðnum vetri, sem benda
til þess að árlega sé þúsundum
litra af áfengi smyglaö hingað
til lands og dreyft á ólögmætan
hátt.
892 atvinnulausir
gébé Rvik— 1. júli s.l. voru 892
skráðir atvinnulausir á öllu land-
inu, en það gerir hvorki meira né
minna en 14.242 vinnudaga. Þetta
er þó færra en var skráð 1. júni,
en þá voru 1281 á skrá. t kaup-
stöðum voru 804 skráðir atvinnu-
lausir (12.102 vinnudagar), i
kauptúnum með 1000 ibúa voru
skráöir 21 (360 vinnudagar) og i
öðrum kauptúnum 67manns (1780
vinnudagar). Langflestir voru
skráðir atvinnulausir i Reykja-
vik, eða 502 þann 1. júli, en voru
653 1. júni. Þar af voru 196 karlar
og 306 konur. A Akureyri voru 175
atvinnulausir 1. júli, þar af 162
konur.
1 kauptúnum með eitt þúsund
ibúa eru flestir skráðir atvinnu-
lausir i Stykkishólmi, eða þrettán
talsins, en þeir voru sextán 1.
júni. 1 öðrum kauptúnum er
Bildudalur efstur á lista með 22
atvinnulausa (420 vinnudagar),
en þar var enginn á skrá i mánuð-
inum á undan. A Hofsósi voru 21
skráðir atvinnulausir (205 vinnu-
dagar), en aðeins sjö manns 1.
júni.
Italir gefa Landsbókasafni bækur
■ ■
0fWfffrW
E u í i 1 \
GIULIO Terruzzi, sendiherra ttallu á tslandi (með aðsetri i Osló)
skýrði Vilhjálmi Hjálmarssyni menntamálaráðherra frá þvl I bréfi 18.
nóvember 1974, að Italska rlkisstjórnin hygðist gefa bókagjöf til islands
og væri ætlunin, að hún gengi til Landsbókasafns. Vildi stjórnin með
þessu efla þekkingu á Italskri tungu og menningu á tslandi og yrði I
gjöfinni rit bæði gömul og ný.
Bókagjöf þessi hefur nú borizt til landsins, og afhenti Thor R. Thors,
aðalræðismaður ltallu á tslandi, hana I Landsbókasafni miðvikudag-
inn 2. júll.
Af verkum eldri skálda og rithöfunda má nefna Divina Commedia
Dantes, Rime Trionfi poesie latine eftir Petrarca, verk I heildarút-
gáfum eftir Machiavelli, Tasso, Galilei, Goldoni, Nievo o.fl.
Af itölskum samtimahöfundum, sem verk eiga i þessari bókagjöf,
skulu nefndir m.a. Guareschi, Pavese, Levi, Cassola, Vittorini, Soldati
og Pirandello.
Gjöf þessi er afar kærkomin, þvl að Landsbókasafn tslands er þvl
miður snauöara en skyldi af ritum skálda og rithöfunda hinnar gömlu
og grónu menningarþjóðar sunnan Mundiufjalla.
ttalska bókagjöfin verður til sýnis næstu daga á bókavagni I aðal-
lestrarsal safnsins.
Tuttugu mismunandi samn-
ingar við vélstjóra í gangi
H.V. Reykjavlk. 1 gær var hald-
inn fyrsti fundur með sáttasemj-
ara rikisins og aðilum að kjara-
deilu vélstjóra og Landsvirkjun-
ar.
Vélistjórar, sem starfa hjá
Landsvirkjun, hafa verið með
lausa samninga frá þvi um sið-
ustu áramót, en af ýmsum orsök-
um hafa samningáviðræður dreg-
izt nokkuð.
Fram til þessa hefur jafnan
verið samið við vélstjóra hjá
Landsvirkjun um leið og starfs-
menn ríkis verksmiðjanna
þriggja, en nú er samið við þá
sérstaklega.
Til stóð að fram færi starfsmat
hjá vélstjórunum, svipað og hjá
starfsfólki rikisverksmiðjanna,
en af þvi hefur ekki orðið og er
það eitt af þeim atriöum, sem taf-
ið hafa viðræður.
I viðtali við Timann i gær taldi
Ingólfur Ingólfsson, formaður
DAGANA 18. til 28. júli næst kom-
andi verður samnærrænt þjóð-
dansamót haldið I Reykjavlk I
fyrsta sinn. Hingað koma tæplega
300 manns frá Danmörku, Finn-
landi, Noregi og Svlþjóð til þátt-
töku I mótinu. Miðstöð mótsins
verður I Menntaskólanum við
Hamrahlið, en erlendu gestirnir
gista i skólum borgarinnar. Mikið
verður um að vera þá daga, sem
mótið stendur yfir. Setning fer
fram laugardagskvöldið 19. júli,
en á sunnudaginn 20. júli eru
fyrirhugaðar sýningar og skrúð-
göngur. þátttakenda I litrlkum
þjóðbúningum um götur borgar-
innar.
Mánudaginn 21. og þriðjudag-
inn 22. júli verða fluttir fyrirlestr-
ar i Hamrahliðaskólanum um
margvisleg efni, meðal annars is-
lenzka þjóðbúninga, Islenzka
þjóðdansa, islenzk þjóðlög og is-
lenzka atvinnu og þjóðhætti. Þá
verður einnig rætt um möguleika
á að auðvelda samskipti Norður-
landaþjóðanna með þvi aö taka
upp nýja hætti i kennslu tungu-
málanna. Að sjálfsögðu er svo
dansað öll kvöld.
Miðvikudaginn 23. júli skiptast
þátttakendur i þrjá hópa, sem
fara i stuttar ferðir út um landið.
Einn hópurinn fer norður til
Akureyrar en suður Sprengisand
með viðkomu á Húsavik og i Mý-
vatnssveit. Annar hópur fer til
Egilsstaða með flugvél, en ekur
heimleiðis sunnan jökla. Þriðji
hópurinn mun ferðast um suð-
vesturland og gista á Laugar-
vatni og á Kleppjárnsreykjum.
Fyrirhugaðar eru sýningar víðs-
vegar þar sem hóparnir gista, t.d.
á Akureyri, Húsavik, Egilsstöð-
um, Fáskrúðsfiröi, Eskifirði,
vélstjórafélags íslands, að samn-
ingar þessir myndu ganga greið
lega fyrir sig og að erfiðleikar
ættu ekki að verða teljandi.
Auk þessara samninga er nú
unniö að fjölmörgum smærri
H.V. Reykjavik. — Þetta mál er
afgrcitt frá okkar hendi, á þann
veg, að Veltir h.f. fær ekki heim-
ild til að einfalda verðútreikninga
Neskaupstað, Arnesi, Selfossi,
Logalandi og viðar, ef veður og
aðrar aöstæður leyfa. Hóparnir
hittast svo aftur I Reykjavik
sunnudagskvöldið 27. júli og verð-
ur lokahóf I Hamrahliðarskólan-
um þá um kvöldið. Þar verður
dansaö meö dynjandi galsa.
Þriðjudagskvöldið 22. júli efnir
Þjóðdansafélagið til sýningar i
Þjóðleikhúsinu á Islenzkum döns-
um, sem fléttaðir eru inn I gömul
danskvæði. Svipuð sýning var s.l.
sumar i tengslum við þjóðhátiö-
ina i Reykjavik.
Ungmennafélag Islands og
Þjóðdansafélag Reykjavlkur
hafa I sameiningu annazt undir-
búning og skipulagningu þessa
móts og er það von þeirra aðila,
að framhald geti orðið á sliku
mótshaldi' hér á landi.
ASK-Akureyri. Gott atvinnuá-
stand er nú i Hrlsey, að sögn
Björgvins Jónssonar hreppstjóra.
Frá þvi um miðjan júni hefur afli
heimabáta gefið næga vinnu, en
frá Hrlsey róa nú 10 dekkbátar og
nokkrar trillur, auk þess sem
tveir togbátar frá Suðurlandi, Jón
frá Hofi og Brimnes, leggja upp
afla I Hrisey I sumar.
Eins og áður hefur komið fram,
standa vonir til að skuttogari
verði gerður út frá Hrisey I náinni
framtið, en KEAhefur, i samráði
við aðila á Dalvik, hug á að kaupa
franskan 280 tonna skuttogara.
Ekki hefur samt enn verið tekin
lokaákvörðun um kaupin, en fyrir
samningum við vélstjóra, til
dæmis samningum vélstjóra á
ýmsum rannsóknarskipum og
fleiri. Alls munu vera um 20 mis-
munandi samningar við vélstjóra
i vinnslu.
slna á þann hátt, sem þeir vilja,
heldur verða að lúta þeim
reglum, sem fyrir hendi eru,
sagði Georg ólafsson, verðlags-
stjóri, I viðtali við Tlmann I gær.
Svo sem Timinn greindi frá i
gær, hefur fyrirtækið Veltir h.f.
ekki fengið verðútreikninga sina
samþykkta I meir en sjö mánuði,
þar sem verðlagsstjóri hefur ekki
taliö þá reglum samkvæmt. Vilja
forráðamenn Veltis einfalda
verðútreikninga sina þannig, að
geymslukostnaður verði miðaður
við verðmæti vörunnar, en ekki
þyngd, sem hefur I för meö sér
skekkju i útreikningum. Við það
verða ýmsar vörutegundir þeirra
dýrari en heimilt er, aðrar teg-
undir ódýrari.
I viðtalinu i gær taldi verðlags-
stjóri slika útreikninga bæöi ó-
sanngjarna og ólögmæta og sagði
enn fremur, að heimild fyrir þeim
fengist aldrei.
Ur deilum þeim, sem hugsan-
lega heföu staðið milli verðlags-
eftirlits og Veltis, vildi verðlags-
stjóri sem minnst gera, og sagði,
að þar hefði aldrei verið um nein-
ar illdeilur að ræða, en hins vegar
hefði mál þetta ef til vill dregizt ó-
eðlilega á langinn.
Taldi verðlagsstjóri, að nú væri
lausn þess þó i sjónmáli og Itrek-
aði það, að Veltir h.f. yrði að hlita
gildandi reglum um verðútreikn-
inga, svo sem önnur fyrirtæki.
skömmu voru sendir utan menn
til að athuga frekar með þau.
Þama er um að ræða tvo togara i
eigu sama fyrirtækisins, og mun i
ráði að Gunnar Hafsteinsson nú-
verandi eigandi Freyju RE, kaupi
annan þeirra til Reykjavikur.
1 Hrisey er nú verið að byggja
tvö ibúðarhús, en að sögn Björg-
vins hefur hreppurinn fengið leyfi
húsnæðismálastjórnar fyrir
byggingu þriggja leiguibúða, —
þó ekki fyrr en á næsta ári. Þá
standa vonir til að hafin verði
dýpkun hafnarinnar á yfirstand-
andi sumri, en 3,9 milljónum var
veitt til hafnarframkvæmda á ár-
inu.
Mörg hundruð manns á
norrænt þjóðdansamót,
sem haldið er hér á landi
VERÐLAGSSTJÓRI:
VELTIR VERÐUR AÐ
HLÍTA SÖMU REGLUM
OG ÖNNUR FYIRTÆKI
MEÐ VERÐÚTREIKNINGA
Franskur skuttogari
til Hríseyjar?
Könnun á menningarlífi á Norðurlöndum:
MINNA FÉ TIL MENNINGAR-
MÁLA OG MEIRI VINNA
HÉR EN ANNARS STAÐAR
ASK-Akureyri. Um næstu áramót
er gert ráð fyrir að fyrir liggi
niðurstöður könnunar, er gerð
var á menningarllfi I nokkrum
borgum á Norðurlöndum. A Is-
landi varð Akureyri fyrir valinu,
og hafa fimm manns unnið meira
eða minna aö könnuninni I um það
bil eitt ár. Niðurstöður liggja ekki
fyrir, en samanburður var gerður
á Akureyri, Esbjerg, Tammer-
fors, örcbro og Stavanger.
Könnunin er gerð að tilhlutan
Norræna menningarmálasjóðs-
ins, og hófst hún fyrir hálfu þriðja
ári. Helztu málaflokkar, sem
unnið var að, voru til dæmis sögu-
legur bakgrunnur Akureyrar, fri-
stundastarfsemi og menningarlif
bæjarbúa, og að lokum hagfræði-
leg rannsókn. Tæplega er þó um
raunhæfan samanburð að ræða,
en Akureyri er langminnst fyrr-
greindra bæjarfélaga.
Ef könnunin reynist vel unnin,
ætti hún hins vegar að geta orðið
fröðleg lesning, og þá sérstak-
lega, ef gerð verður könnun á
svipuðum bæjarfélögum hérlend-
is og þau erlendu höfð til frekari
viðmiðunar.
Eins og fyrr sagði er könnun-
inni ekki lokið, en eftirtektar-
verðar staðreyndir hafa þegar
komið i ljós, svo sem varðandi
mun meiri vinnustundafjölda er
bæjarbúar leggja af mörkum, en
nokkurs staðar tiðkast i hinum
bæjunum. Þannig unnu um 16%
þeirra, er athugunin náði til, 60
stundir á viku eða jafnvel meira.
Þá reyndust styrkir hins opinbera
mun lægri hér á landi til menn-
ingarmála en almennt gerist ann-
ars staðar á Norðurlöndum.