Tíminn - 16.07.1975, Blaðsíða 8
TÍMINN
Miövikudagur 16. júlí 1975.
FÁTÆKUR DRENGUR VARÐ AÐ RÍKASTA MANNI HEIMS:
HANN GRÆDDI
30-40 MILLJÓNIR
A HVERJUM DEGI
Flestir þekkja vel nöfn milljóna-
mæringa eins og Rockefellers,
Onassis, Jean Paul Gettys og
Kennedyanna. Maður, sem var
langtum rikari heldur en allir
þessir menn, lézt nýlega — H.L.
Hunt — nær óþekktur þrátt fyrir
það, að hann hefði lifað langa ævi.
Trúlega hefur enginn maður
nokkru sinni verið jafn auðugur
og olíumilljóna m æringurinn
Haroldson Lafayette Hunt frá
Texas. Þcssi óvenjulegi maður,
sem lézt i nóvcmberlok síðast-
liðinn vetur, 84 ára gamall, átti
landeignir að verðmæti 26100
milljónir króna. Þár að auki átti
hann niðursuðuverks mið jur,
efna verksm iðjur, lyfjaverk-
smiðjur og fleira og fleira ekki
aðeins i Bandarikjunum, heldur
um allan heim. Auk alls þessa var
hann stærsti bóndi I Bandarikjun-
um, rak búgarða, þar sem aðal-
lega voru ræktaðar hnetur,
nautgripa- og sauðfjárbúgarða
átti hann lika, og búgarða, þar
sem aðaláherzia var lögð á
ávaxtarækt.
En allt þetta eru hreinir smá-
munir samanborið við olfu-
auðlindirnar, sem hann átti líka.
Jean Paul Getty, hinn vellauðugi
oliukóngur, sem nú býr I Surrey i
Englandi á að hafa sagt: — ég er
hreinn og beinn fátæklingur i
samanburði við Hunt!
Það hefur verið staðfest opin-
berlega að i Montanariki einu hafi
Hunt átt oliulindir, þar sem hægt
er að fá eina milljón oliufata. Á
striðsárunum lét Hunt banda-
mönnum i té oliu, sem var meiri
en öll framleiðsla Þjóðverja, að
meðtalinni framleiðslu Rumena.
í Libyu átti hann geysileg land
svæði, sem hann taldi, að olia ætti
eftir að finnast á. í Kuwait átti
hann einnig eignir, sem færðu
honum mikil auðæfi.
Þessi óþekkti auðmaður átti
svo mikla peninga og hafði svo
mörg járn i eldinum, að hann
vissi ekki sjálfur nákvæmlega,
hversu rikur hann var. Þegar
hann svo dó, var talið, að eignirn-
ar næmu fimm milljörðum doll-
ara.
Ég á þetta allt
sjálfur
Eitt er vist, að hið efnahagslega
keisaradæmi hans, sem byggðist
nær eingöngu á „svarta gullinu”
.varpaði skugga á öll önnur fyrir
tæki, hvort sem um hlutafélög eða
einkafyrirtæki er að ræða.
Þetta er ef til vill það furðu-
legastavið H.L. Hunt. Gagnstætt
þvi, sem Getty hefur haldið fram,
um að félög hans stjórni honum
sjálfum, átti Hunt allt sitt. Hann
var vanur að segja með stolti i
röddinni: — Ég er eins manns
hljómsveit. Ég á þetta allt
sjálfur.
Hvernig byrjar svo jafn ævin-
týralegur maður og hér um ræðir
starfsferil sinn? Hvernig hefur
hann byrjað, og hvernig getur
hann fengið auðinn til þess að
vaxa svona óskaplega?
Það getur orðið erfitt að finna
jafnóvenjulega ævisögu og sögu
H.L.Hunts, þvi satt bezt að
segja var hann mjög merkilegur
maður. Fæstir vita nokkuð um
hann, þótt hann hafði safnað
meiri auði en nokkur annar.
— Það fara margar sögur af
þvi, hvernig ævintýrið byrjaði,
hefur Hunt sagt sjálfur. — Flestar
útgáfurnar eru þó ósannar.
Tilgangslaust er að mótmæla
þessum orðum hans, eða venju-
legasta sagan, sem sögð er,
fjallar um það, að hann hafi
byrjað með 10 dollara seðil i
vasanum. Þennan seðil lagði
hann undir i teningsspili og
græddi þegar 500 dollara.
Sagan segir, að um þetta leyti
hafi Hunt dvalizt i Moackover i
Arkansas. Fáum dögum eftir að
hann græddi 500 dollarana fannst
olia á þessum slóðum, og H.L.
Hunt lét ekki tækifærið sér úr
greipum ganga, heldur keypti
strax landskika. Með hjálp
þessara 500 dollara græddi hann
þegar i stað sina fyrstu milljón.
Það tók hann svo ekki langan
tima að ná mun lengra.
Sagan sem Hunt hefur sjálfur
sagt um upphaf ævintýrsins er
dálitið á annan veg. — Nokkurn
veginn hið eina sanna i þessari
sögu er, að ég náði mér fyrst
virkilega á strik i Arkansas, hefur
hann sagt.
Vinna undir berum
himni
Haroldson Lafayette Hunt
fæddist i Vandalia i Illionis árið
1890. Hann var óvenju eftirtektar-
samur og lifandi drengur, en
á þessum tima var mjög erfitt að
afla sér nokkurrrar menntunar i
Vandalia, og þess vegna gekk
hann ekki i skóla nema fjögur ár.
Hann var ekki orðinn fimmtán
ára, þegar hann fór að heiman og
flakkaði um frá einum stað til
annars. Þessi ungi drengur, sem
var bæði sterkur og þolinn, vann
við skógarhögg, sem kúreki og
vinnumaður á búgörðum. Hann
vann hverja þá vinnu, sem honum
bauðst, og hann setti ekki annað
skilyrði en það, að hann fengi að
vinna úti undir beru lofti. Hann
var i eðli sinu sveitamaður og ást
hans á jörðinni hvarf ekki þrátt
fyrir það, að hann ætti eftir að lifa
langa ævi. Skrifstofu- og verk-
smiðjuvinna var ekki að hans
skapi. Hann vildi vera úti i guðs-
grænni náttúrunni.
Hinn ungi Hunt hafði alltaf
farið vel með peningana sina, og
brátt fór hann að leggja fyrir
af alvöru. Á meðan vinir hans
eyddu peningum sinum i stelpur
og brennivin, þegar þeir fengu út-
borgað, gætti Hunt þess vel, að
fara með alla sina peninga i
banka. Þegar hann varð 25 ára
hafði honum tekizt að leggja það
mikið fyrir, að hann gat keypt
jörð við Lake Village i Arkansas.
Þar fór hann að rækta bómull.
Þegar hann varð þritugur, var
hann orðinn velstæður maður.
Bómullin og
„svarta gullið”
Þá gerðist það, að verð á bóm-
ull féll niður úr öllu valdi. Hann
var svo gott sem eyðilagður
maður á einni nóttu og aftur var
hann kominn, þangað sem hann
hafði byrjað.
Þetta var mikið áfall fyrir
hann, en bóndinn trúði enn á
sjálfan sig, og trúði þvi, að svo
mikið mætti uppskera af jörðinni,
að það nægði fyrir meiru en nauð-
þurftum einum saman.
Um þetta leyti fór svarta gullið
aö spýtast upp úr jörðinni i
Arkansas. Hunt gerði sér strax
ljóst, að þarna lágu ónotuð tæki-
færi og eins og maður, sem aldrei
hafði látið nokkurt ónotað tæki-
færi fram hjá sér fara, notaði
hann þá fáu seðla, sem hann átti
eftir af bómullarpeningunum,
auk fimmtiu dollara, sem hann
hafði fengið að láni til þess að
kaupa sér land.
Hann hafði hitt á rétta augna-
blikið. Áhættan hafði borgað sig,
og hann var einn þeirra, sem
fundu oliu. Eftir þetta voru hon-
um allir vegir færir. Olian
streymdi upp úr jörðinni og pen-
ingarnir streymdu til hans.
Grundvöllurinn að mestu auðæf-
um eins manns var lagður.
Enn varð hann að sætta sig við
afturkipp. Hunt varð að beygja
sig fyrir þvl, að jafnvel i oliu-
bransanum voru erfiðleikarnir á
næsta leiti.
Nokkrum sinnum kom það fyrir
að bormenn hans boruðu holu eft-
ir holu án þess að finna einn ein-
asta oliudropa. 1 eitt skiptið bor-
uðu þeir nær þvi eitt hundrað hol-
ur án þess að finna nokkuð. Þar
sem það kostaði um 45 milljónir
króna að bora hverja holu, gekk
nokkuð á þann hagnað, sem hann
hafði fengið af fyrsta oliufundin-
um. Ekki er nokkur vafi á þvi, að
Hunt hlýtur að hafa haft góðar
taugar.
En Hunt trúði á það, að leitaði
maður' nægilega lengi kæmi að
þvi að hann fyndi eitthvað. Trúin
á þetta lögmál hefði leitt flest
okkar furðu fljótt i glötun, en af
einhverjum ástæðum var þetta
meðaltalslögmál gulls igildi fyrir
Hunt. Rétt i þann mund að menn
voru að gefast upp við að bora eft-
ir oliunni, fundu þeir oliulind og
enn einu sinni fóru peningarnir að
streyma til hans.
Þessi kraftalegi og dugmikli
oliukóngur leit út eins og iþrótta-
maður, en hann var hár vexti, 183
cm. Ef fótboltinn var undanskil-
inn, þá hafði hann ekki áhuga á
nokkru öðru en búskap, viðskipt-
um og stjórnmálum, en þó átti
búskapurinn alla tið hug hans all-
an. Hann fór sinar eigin götur,
hvað viðkom stjórnmálunum.
Hann studdi Joe McCarthy öld-
ungadeildarmann, sem hann
kallaði duglegan dreng.
Þessi auðugi gamli maður, sem
hafði oft lagt mikið undir i lifinu,
spilaði annað slagið bingo, eða
greip I spil og spilaði þá bridge,
Haroldson Lafayette Hunt byrjaði með
rikasti maður heims.
en hann lagði sjaldan peninga
undir i spilunum.
Trúði á heppnina
— Fyrr á árum varð ég oft að
gripa tækifærin, án þess að vita,
hvað þau færðu mér, sagði hann.
— En ég vissi alltaf, að gæti ég
haldið áfram, þá myndi lögmálið
mitt um meðaltalið verða mér
hliðhollt og vinna verkið fyrir
mig. Ég bjargaðist alltaf.
Þegar Hunt var spurður að þvi,
hvort hann tryði i raun og veru á
heppnina, hikaði hann eitt augna-
blik, áður en hann svaraði. —
Auðvitað geri ég það. Heppnin
getur verið með manni, en maður
verður þó sjálfur alltaf að reyna,
til þess að eitthvað gerist.
Andstætt þvi, sem gerist með
flesta auðkýfinga I Bandarfkjun-
um, þá átti Hunt ekki lysti-
snekkju. Hann spilaðiekki golf og
hafði heldur ekki sérlega gaman
af þvi að taka þátt i samkvæmis-
lifinu. Fötin, sem hann klæddist
dagsdaglega höfðu sannarlega
séð betri daga, og billinn hans var
Gísli Kristjónsson, Hatnartirði:
Skemmtiferð þökkuð
oq minnzt á fleira
Gisli Kristjánsson
Það var 8. júni s.l., að aldraða
fólkinu i Hafnarfirði veittist sú
mikla ánægja og tilbreyting i fá-
breytninni.sem oft fylgir ellinni,
að vera boðið I skemmtiferð til
fomrar og nýrrar verstöðvar, þar
sem fyrrum biskupar Islands
héldu úti áraskipum sem og viðar
við brimótta suðurströnd lands
vors. Voru þá bæði útgm. og at-
vinnurekendur, sem fæddu marg-
an farandmann og -konu. Sýndu
miskunnsemi, samúð, bróður-
kærleik og einstakan drengskap
oftsinnis, hinum vanmáttugri,
sem elli, örkumlog fátæktolli i þá
fátæku landi.
Hversu sársaukafull og harmi-
þrungin örlög þessa reikunarfólks
voru, getum við í dag naumlega
gert okkur i hugarlund. Og er
það nauösynlegt? Já að likindum,
þó aðeins væri til þess að geta
betur gert samanburð á þvi sem
áður var hlutskipti hinna van-
máttugu og þvisem við nú eigum
að fagna.
Yfir vegleysur og óbrúuð vatns-
föll dróst nauðstatt, vanmáttugt
fólk, allavega illa á sig komið, i
veikri von um líkn og að loks næði
þaö til bæjar, þar sem stilla mætti
sárasta hungrið i bráð, þótt svo
hæfist aftur hin þunga og sárs-
aukafulla þrautarganga.
Nú er öldin önnur. Landið hefur
veriöauðugt um árabil. Það hefur
sannazt sem skáldið mælti:
„Þetta land á ærinn auð, ef menn
kunna að not’ann”. Ævintýri hef-
ur gerzt. Mörg matarholan fund-
izt, sem seður og gleður lands-
menn. Látum ekki truflast við
nýtingu landsins gæða. „Sendum
út á sextugt djúp sundurlyndis
fjandann”.
Eftir á að hyggja. Ég ætlaði að
minnast á skemmtiferðina.
Kiwanisfélagar i Hafnarfirði
buðu okkur aldraða fólkinu enn
einu sinni i ferðalag. Nú var hóp-
urinn fjölmennastur, 120 karlar
og konur, konurnar i yfirgnæfandi
meirihluta sem og oftar.
Við lögöum leið um höfuðborg-
ina og fórum Þrengslaveg og
sveigðum svo á stjórnborða til
Þorlákshafnar, fram hjá Risa-
bomum og staðnæmdumst, þar
sem Ægir féll að fótum landsins.
t mjög myndarlegum húsa-
kynnum Meitilsins h.f. var tilreitt
kaffiborð fyrir 200 manns að mér
var sagt, og þori ég ekki að regnja
það, en finnst það stórkostlegt.
En þannig er allt i Þorlákshöfn.
Þarna höfðu verið að verki
eiginkonur Kiwanisfélaga, og
þökk sé þeim öllum. Einnig bætt-
ust I hópinn Kiwanisfélagar i Þor-
lákshöfn okkur til ánægju. Þarna
gaf að lita hlaðið borð af alls
konar kaffibrauði, meðal annars
ljúffengar rjómapönnukökur.