Tíminn - 18.07.1975, Side 8

8
TÍMINN
Föstudagur 18, júlí 1975.
Hann bíður
eftir
nýju auga

A hverjum degi er mannslifi
bjargaö við liffæraflutning. Það
er ekki lengur nein stórfrétt,
nema fyrir sjúklinginn sjálfan..
Hann eða hún, munu alltaf lita á
það sem kraftaverk. Ekki aðeins
þegar það er spurning um lif eða
dauða, heldur einnig, eins og hér
er sagt frá, þegar hægt er að
bjarga sjón manns.
Ef hornhimnu-flutningar væru
ekki orðnir tiltölulega algengir á
okkar dögum, myndi hinn ungi
Svii Lars Branje, útvarpsfrétta-
maður, vera algjörlega blindur.
Hann hefur verið skorinn upp niu
sinnum, og sjóninni á öðru auga
hans hefur verið bjargað. Hér
fylgjumst við svo með tiunda
uppskurðinum, sem hann vonar
aö sé siðasti uppskurðurinn og
hann geri honum kleift að sjá með
báðum augum. Mynd eitt: Hér er
verið að undirbúa Lars fyrir ti-
unda augnuppskurðinn, en það er
ábyggilega heimsmet. Atta af
uppskurðunum hafa mistekizt, en
einn heppnazt. Annars myndi
hann vera blindur nú. En Lars
Branje vill sjá með báðum aug-
um. Hann veit hvað á að gerast og
vonar að tiundi uppskurðurinn
heppnist.
Mynd tvö: Þar sem enginn
„augnbanki” er i Sviþjóð, voru
engin augu til á Sabbatsberg
sjúkrahúsinu þar sem Lars
Branje lá. Þess vegna varð dr.
Ado Kuljus, og hjúkrunarkona
honum til aðstoðar, að ná i auga á
annað sjúkrahús. Augngjafinn
hafði látizt fyrir 18 timum, en
hornhimnuna er hægt að nota til
flutnings allt þar til 24 timar eru
liönir frá dauða gefandans.
Mynd þrjú: Ake Holmberg,
yfirlæknir, sker hring úr auganu
sem er 6,5 mm. Ahaldið, sem
hann notar, er rörlaga, og er
mjög beitt. Þetta er nákvæmnis-
vinna, svo læknirinn notar gler-
augu sem stækka 2-3 sinnum.
Mynd fjögur: Þessari litlu
kringlóttu hornhimnu, sem er,
tæplega einn mm á þykkt, er lyft
varlega upp með smátöng. í
jaðarinn hefur læknirinn sett ör-
þunnan nylonþráð, sem nota á til
að sauma himnuna við skurð-
brúnina i auga Lars Branje.
Mynd fimm: Sjúklingurinn er
ekki svæfður. Hann hefur fengið
róandi sprautu og augað er stað-
dreyft. Hárin á augnalokunum
hafa verið fjarlægð og augnalok-
inu er haldið af litlum töngum,
þvi jafnvel smáhreyfing getur
eyðilagt allt. Hornhimna Lars er
fjarlægð. Læknirinn er tilbúinn
með hina nýju og þegar hún er
sett á sinn nýja stað, kallar Lars
uppyfir sig: — Ég sé ljós... —
Myndir sex og sjö: Nú hefst hin
| mesta nákvæmnisvinna. Með nál,
sem er aðeins 4 mm löng og er
föst við nylonþráðinn, þannig að
það er ekkert nálarauga, þarf
læknirinn nú með 12-14 smáum
sporum að sauma nýju horn-
himnuna fasta. Uppskurðinum
i lýkur með þvi, að lofti er dælt inn
i augað til að hindra að hin nýja
hornhimna festist við regnboga-
, himnuna, sem liggur undir horn-
' himnunni. Þegar nú er komið,
getur Lars Branje séð hendur
læknisins.
Mynd átta: Uppskurðinum er
lokið og unnusta Lars Branjes
faðmar hann að sér. Hún heitir
Elisabeth Nestin. Strax næsta
dag má Lars fara að setjast upp
og hreyfa sig, en það gerir kleift
hin nýja aðferð, sem nú er notuð
við að sauma nýju hornhimnuna
á. 1 hin skiptin, sem Lars hefur
verið skorinn upp, hefur hann
þurft að liggja hreyfingarlaus i
meira en viku. Það er þó ekki fyrr
en eftir 6-8 vikur að öruggt er að
segja um hvort uppskurðurinn
hefur heppnazt. Ef nýja horn-
himnan hefur þá ekki hjúpazt,
mun Lars Branje fá ósk sína upp-
fyllta: Að geta séð með báðum
augum.