Fréttablaðið - 18.05.2005, Blaðsíða 41

MARKAÐURINN MIÐVIKUDAGUR 18. MAÍ 2005 17
S K O Ð U N
Katrín Ólafsdóttir
skrifar
Undanfarna mánuði hefur verð-
bólgan, mæld sem tólf mánaða
breyting vísitölu neysluverðs,
verið yfir 4%, sem eru efri þol-
mörk verðbólgumarkmiðs Seðla-
bankans. Ákveðin hættumerki
hefur því mátt lesa út úr vísitöl-
unni. Nú í maí bregður svo við að
útreikningsaðferðum er breytt og
vísitalan lækkar. Tólf mánaða
breytingin fer niður fyrir 4%, eða
alveg niður í 2,9%, sem er bara
nokkuð nálægt verðbólgumark-
miðinu sjálfu. Samkvæmt því er
lítið eftir af hættumerkjum.
Lækkunin stafar að mestu af
breytingu á útreikningi húsnæð-
isliðar vísitölunnar og þá stendur
eftir: Hefur verðbólgan sjálf
minnkað?
Vísitala neysluverðs er það
tæki sem við höfum valið til að
mæla verðbólguna frá mánuði til
mánaðar. Eins og öll mannanna
verk er hún langt frá því fullkom-
ið mælitæki á verðbólgu, en þó
betri en flest önnur tæki. Auðvelt
er að gagnrýna hvernig hún er
reiknuð. Með neyslukönnun er
metin meðalneysla meðaleinstak-
lings. Út frá þeirri neyslu er búin
til karfa af vörum og þjónustu og
er verð þessarar körfu metið í
hverjum mánuði og breytingin
sýnir hver verðbólgan er hverju
sinni. Einu sinni á ári er karfan
síðan endurskoðuð.
Það er augljóst þegar kemur að
vörum eins og mjólk og þjónustu
eins og klippingu hvernig taka
eigi þær inn í vísitöluna. Það er
ekki eins augljóst hvernig hús-
næði skuli meðhöndlað, þar sem
við kaupum almennt ekki hús-
næði oft á ári. Það er misjafnt
eftir löndum hvort húsnæðisverð
er tekið með í vísitölu neyslu-
verðs og t.d. er það ekki tekið með
í samræmdri vísitölu neysluverðs
sem öll EES-ríkin birta, þ.m.t. Ís-
land. Þar sem húsnæðisverð er
tekið með í reikninginn, eru mis-
munandi aðferðir notaðar við að
reikna það inn í vísitöluna.
Allar reikningsaðferðir hafa
kosti og galla og reikningsaðferð-
ir Hagstofunnar mátti gagnrýna.
Eflaust var því ástæða til breyt-
inga, en aftur á móti má einnig
gagnrýna tímasetningu breyting-
anna. Hefði þessi breyting komið
fram við reglubundna endurskoð-
un í mars væri erfitt að setja sig
upp á móti henni. Að hún komi
fram núna í kjölfar gagnrýni og
þegar lækkun vísitölunnar kemur
sér afskaplega vel þar sem hugs-
anleg endurskoðun kjarasamn-
inga blasir við, það finnst mér
undarlegt. Til þess að vísitala
neysluverðs virki sem mælitæki
verður hún að vera trúverðug.
Það verður að gæta þess mjög vel
að hún glati ekki trúverðugleika.
Verðbólga eða ekki verðbólga?
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
PR
E
28
37
1
0
5/
20
05
Landið allt skv. fjölmiðlakönnun Gallup í maí 2005.
SLÁANDI YFIRBURÐIR
Samkvæmt niðurstöðum nýrrar f jölmiðlarkönnunar Gallup eru lesendur Fréttablaðsins
43% fleir i en Morgunblaðsins á meðal fólks á aldrinum 18 ti l 49 ára. Þessi aldurshópur
er langvirkastur í kaupum á hvers kyns vörum og þjónustu.


Fréttablaðið er einfaldlega það blað sem fólk kýs að lesa, umfram önnur dagblöð.
Fréttablaðið er með 43% fleiri lesendur en Morgunblaðið á aldrinum 18-49 ára.
Keisarans
hallir skína
Ég átti ekki heimangengt og er
því ekki með öllum toppunum í
Kína. Vinur minn er þarna og
hringdi í mig, alveg í rokna stuði.
Fyrst hringdi hann klukkan
fjögur að degi til, en þá hefur
verið miðnætti hjá þeim í Kína.
Þá lá nú vel á honum og greini-
lega búið að vera gaman í sendi-
ráðsveislunni. „Af hverju ertu
ekki hérna? Hér eru allir,“ sagði
hann drjúgur með sig.
Svo hringdi hann aftur um
kvöldmatarleytið, greinilega í
partíi. Setti „speakerinn“ á nýja
gemsann sinn og var þá aðeins
búinn að bæta á sig. „Hvað kem-
ur á eftir „Það kvað vera fallegt í
Kína og keisarans hallir skína.““
Ég mundi bara að það var eitt-
hvað um um vorkvöld í vestur-
bænum. Annars var erfitt að
vera spontant þegar maður er
edrú heima um kvöldmatarleytið
og allt í einu kippt inn í eftirpartí
í Kína.
Ég fór að hugsa um Kína. Ég
er ekki viss um að ferðin sem slík
skili neinu beint í kassann fyrir
Íslendinga, en gott partí er gott
partí. Kína er hins vegar mjög
spennandi fyrir fjárfesta. Mark-
aðshagkerfið hefur haldið inn-
reið sína í landið og við þær
breytingar geta margir orðið rík-
ir. Sjálfur hef ég fjárfest pínu-
lítið í sjóðum í Kína, en ekkert að
ráði ennþá.
Jim Rogers er alþjóðlegur
fjárfestir og hefur mikla trú á
Kína. Hann fjárfesti þar í svo-
nefndum B-hlutabréfum sem
voru ætluð útlendingum. Þeim
fylgdu takmörkuð réttindi og er-
lendir fjárfestar misstu trúna á
þeim og seldu. Þá keypti Rogers
vegna þeirrar sannfæringar
sinnar um að kínversk stjórnvöld
myndu fyrr eða síðar sjá að A- og
B-kerfi hlutabréfa væri vitlaust.
Hann reyndist hafa rétt fyrir sér.
Svona geta menn grætt á því að
veðja á að skynsemin ráði að lok-
um. Þess vegna reynir maður að
eignast stofnfé í sparisjóðunum.
Spákaupmaðurinn á horninu
S P Á K A U P M A Ð U R I N N
Þ J Ó Ð A R B Ú S K A P U R I N N
Með neyslukönnun er metin meðalneysla meðaleinstak-
lings. Út frá þeirri neyslu er búin til karfa af vörum og
þjónustu og er verð þessarar körfu metið í hverjum mán-
uði og breytingin sýnir hver verðbólgan er hverju sinni.