Atuagagdliutit - 01.08.1927, Síða 5

9
10
maitineKarsinaunerdlune kalåtdlit nunåta su-
mlssusia inuisalo siamasissusé, nunaKarfit
angatdlavigilertorneK ajornåssusé silåtalo pi-
ssusia erKarsautigigåine? Kavsit nunap ang-
marneKarnigssånik kigsauteKarnermingnut pi-
ssutigssatik sarKiimiuterérpait. avdlat taimai-
Iivdlune OKåtåriniarnigssamut inerteriput må-
na påsisorigamiko manåkut ingerdlåssineK ki-
sime namagtussoK kalåtdlit danskitdlo inuiau-
ssut soKutigalugit erKarsautigigåine.
kalåtdlit nunåta KanoK ilivdlune nålag-
kersorneKarnigssåta OKaluserineKarnera ka-
låtdlit nunåta OKalugtuarissauneratut Kanga-
nisautigaoK. kalåtdlit nunane niuverneK Kav-
dlunåtsiaKaratdlarmatdle monopoliutineKar-
poK, autdlarKautånit norskit kungiånut atav-
dlune kisalo danskit nålagauvfiånut. 1776-
ime kungip aulajangigå nåpertordlugo danskit
nålagauvfiata kalåtdlit nunane niuvernermik
kisermåussilernera tamanut ilisimalersineKar-
poK. tamatumunåkut nuna takornartanut ti-
kerKussaujungnaerpoK, taimågdlåt kalåtdlit
nunåta sineriai inoKartut ingmikut akuerine-
Kardlutik tikisinauvait.
sivitsoriångitsoK monopole taimaitikumav-
dlugo OKilisarumavdlugulunit avdlanutdlunit
ingerdlåssagssatut tuniukumavdlugo OKaluse-
rineKalerpoK, ukiutdlo ingerdlaneråne ataut-
simititane monopole OKaluserineKardlunilo
misilingneKartarpoK måko pissutigalugit: niu-
vernerup nålagauvfik ajunåruteKartingmago
åmalo isumaKatigingissuteKåinarmat nålagauv-
fiup avdlatdlunit kalåtdlit nunane niuverneK
ingerdlatisanerå. 1788-ime sujugdlermik ataut-
simititaKarérpoK, tåukualo suliariniagagssaråt
KanoK ilivdlune niuverneK monopoliujung-
naersineKarsinaussoK ajunginerussumigdlunit
ingerdlåneKarsinauvdlune, atautsimititat oKa-
loKatigingnermikut ima påsissaKarput: nåla-
gauvfiup kalåtdlit nunane kisermåussivdlune
niuvernera atatlnariaKartoK kalåtdlit nåla-
gauvfiuvdlo iluaKutiginerussagssait pivdlugit.
taimatut 1835-me kalåtdlit nunane nåla-
gauvfiup niuvernermik ingerdlåssinera inui-
naitdlunit niuverniarsinaulernigssåt OKaluseri-
savdlugo atautsimititaKarpoK. ukiut 5 påsi-
niaisimavdlutik atautsimititat amerdlanerssaisa
kalåtdlit nunane niuverneK avdlångorKungit-
dluinarpåt. atautsimititat ilaisa ikingnerit su-
junersutigåt OKåtårneKarKuvdlugo niuverto-
Karfit ilait inuinarnut kisermåussagssatut niu-
verfigititdlugit. niuvertoKarfit inuinarnut niu-
verfigititåungitsut nålagauvfiup nangmineK isu-
magissagssarisavai.
1851-me atautsimititaKarKigpoK, sujuli-
migdle sarKumiussåinit avdlaunerussunik oKa-
luserissagssaussunik sarKumiussaKångitdlat,
atautsimmertigdlo inerpåt nålagauvfiup niu-
vernerata soraernigsså inerterKutigalugo.
kalåtdlit nunåta nålagkersorneKarnera
issornartorsiorfigineKåinalermat, inatsissartu-
nitdlume agdlåt, kingumut 1863-me atautsi-
mititaKarKilerpoK. atautsimititaussut tåuko
sunik OKaluserissaKartariaKarnermingnik ilisi-
matineKåinångitdlat, nålagkersuissutdle suju-
nersutåt kalåtdlit nunane niuvernerup kiser-
måussaujungnaernigssånik misilingniåsavdlu-
go suliagssarilerpåt. sujunersutikut isumagi-
neKarpoK monopoleKardlune niuvernerup
inuinait niuvernerånik taorserneKariartornig-
ssånut autdlarniutaugatdlartutut niorKutit ilait
inuinarnit niorKutigineKarsinangortineKåsassut;
taimale inuinait niuvernermik ingerdlåssiler-
sinaunerat inungnut kalåtdlit nunane mono-
poleKardlune niuvernerup atorfiligtainut tu-
ngatineKåinåsassoK, tåukualo »kalåtdlit akutal«
ikiortigalugit niuverneK ingerdlatisagåt kisa
inuinarnut tungalivigtisinåusavdlugo taimatut-
dlo kalåtdlit niuvertusinåussusermut perorsar-
dlugit. atautsimititaussut nålagkersuissut su-
junersutånut akerdliuvdluinarput. unersupåt
ukiune 5-ne 10-nilunit OKåtårneKarKuvdlugo
sinerissap kitdliup ilåne angnerme niorKutit
danskit umiarssualivinit autdlarussat tikiussat-
dlo inuinarnit ingerdlåneKarnigssåt. niorKu-