Alþýðublaðið - 11.07.1922, Síða 1

1922
■ágsasr" . ■ ■ , ■m..., 1
Hvert stefnir?
Hvað þarf að gera?
Nú befír í tvö ár geisað hér á
landi, íjárhagskreppa og atv'inni!
iey.ii. Ea ós/iða hefir þetta kooiið
jafnhart niður og í sjávarþorpunum,
og þá einkum í Reykjavfk.
Verkamenn hafa gengid atvinnu-
lausir hópum saman, jafnvel marga
mánuði f einu, sem auðvltað hefir
haft f för með sér *ult og klæð-
leysi auk margra annara óþæg-
inda.
Atvinnuléysið hefir einnig haft
það í för með sér að margár fjöl
skyldur hafa orðið að þiggja styrk
af almannafé, sem er ( raun og
veru alt annað en skemtilegt, að
minsta kosti, á meðan styrkþegar
eru settir á bekk með glæpamönn-
nm.
Þareð það er ekki skemtilegra
en þetta, að þiggfa styrk frá öðr
am, geta vfst flestir skilið það að
metm muni ekki „segja sér til
sveitar* sem kallað er, fyrri en
þeir mega til.
t Það er lfka vitanlegt, þegar
Jafnmikið atvinnuleysi steðjar að,
eins og verið heflr undanfarið, þá
eru það fjöldamargir verkamenn
og verkakonur, sem heldur láta
aig og sfna ganga svanga og klæð-
litla, en að biðja um styrk. En
Itver verður afleiðing þessaf Jú,
Jhún er þegar f upphafl auðiæ. Það
er stór eyðileggisg á hinni upp-
vaxandi kynslóð. Börnin sýkjast
bæði andiega og Ifkamlega, þeg-
ar þau verða að Hða skort á fæði
og klæðnaði, og máske húsnæði
Kka.
Allir sjá þennann skaða fyrir
þjóðfélagið, og jafnvel enginn dirf-
ist að mótmæla að þetta þurfl
endurbóta við; en það er ekki
«óg Það þarf eitthvað að gera
til þess að þetta lagist.
Það sjá aliir, að með því fyrir-
komulagi (auðvalds fyrirkomulag-
inu), scm verið heflr undanfarið
stefair alt f ógöngur.
Þriðjudaginn n. júlf.
Rétt er að athuga hvaðan mein
eþetta er koœið, áður en i'arið er
tð athuga iækninguna, því nauð
syniegt er að finna rætur hverrar
meinscmdar, áður ea farið er að
reyaa að skers meinsímdÍHa buitu.
Ef að kapltalisti er spurður urn
Orsök sð því neyðar ástaadi, sem
nú rfkir aiment f heiminum, þá
raun hann vafalaust svara á þá
ieið, að hún sé stríðinu að kenna.
Látum þetta mi vera, en ef hann
er spurður hvers vcgna ®ð strfðið
hafi byrjað, vetður honum tölu
vert ógreiðára um svar, sem er
raunar mjög eðlilegt, vegna þess
að það er einmitf auðvaldið, sem
hrundið hefir öllum þessum vand
ræðum af stað
Það er eitt af þvf, sem aðai-
lega einkennir auðvaldsskipulagið
er það, að postuiar þess — eigin-
hagsmunamennirnir — pfédika lát
laust, að mennirnir eigi að vinna
f samkepni en ekki f samvinnu.
En strfðið var ekkert annað en
samkepni á milli stórveldanna, á
allra hæsta stigi. Það þarf varla
að fara að lýsa þvf, hvað strfðið
var viðbjóðslegt, þar sem þúsund
um og miljónum vár sigað út f
dauðann til hagsmuna fyrir nokkr-
ar mörvambir, sem kalla sig stjórn
málamenn.
Það er þvf áreiðanlegt, að strfð
er eingöngu að kenna skipulagi
þvf, sem við búum nú undir, en
afleiðingar strfðs eru nú alment
otðnar kunnar, svo óþarfí virðist
að lýsa þeim meira en þegar hefír
verið gert. En svo ber að athuga
það, að atvinnuleysi og fjárkreppa
koma jafnt fyrir þvf, þó ekki sé
um strfð að ræða.
Fjárkrepþur koma ætið með
tiltölulega stuttu millibili, með ö!l
um þeim sulti og þeirri bölvun,
er kreppunum er ætfð samfara.
En af hverju koma fjárkreppurn-
ar? Þær koma sf skipulagsleysi f
framleiðslu og verzlun, éða með
öðrum orðum af því að einstakling
arnir vinna hver útaf fyrir sig
en ekki f samvinnu, en án sam
I " 1 'te
. 156 tölnbiað
I
I
Unglisgast. „Itar nr. 38.
fer til Þingvaila á sunnudaginn
16. þ. m. Félagsmenn aæki far-
saðla I G T húsið frá kl. 6—8
e. m. til fimtudagakvöids.
Magníis V. Jóhannesson.
vinnu (sameignarfyrirkomulags) er
ómögulegt að koma skipulagi á
framieiðslu og verzlun. Ýmsum
kann nú að virðaat að þetta standl
ekkí svo nærri að það beri að
skoða það sem öryggisráðstöfun
við núverandi atvinnuleysisböii, en
þess ber að gæta að ómögulegt
er að bæta til fulls úr þvf ástandi,
sem heimurinn er nú kominn f,
nema með japiaðarste/nunni, og
hún kemur áður en langt um
líður.
En eins og nú standa sakir þá
verðar að bæta úr sárustu neyð-
inni á annan hátt Rikisstjórn og
bæjarfélög verða að útvega at-
vinnulausum mönnum vinnu og
það strax Þvf margir eru svo
staddir nú einmitt eftir vertíðina,
að þeir vita eiginlega ekki hvern-
ig þeir eiga að draga fram Kfið.
Og það er vel hægt að láta alla
þessa atvinnulausn menn fá vinnu,
vegna þess að það borgar sig
ávait betur fyrir hvert þjóðfélag
að láta menn vinna, jafnvel þó
vinnan beri sig ekki, sem kailað
er, heldur en að að iáta menn vera
iðjulausa. — Þetta er mjög mik
iis vert mál og mnn það verða
tekið hér f blaðinu til rækiiegrar
athugunar. Hórður.
Hjúskapnr. Á laugard. 8. júll
voru gefin saman þau ungfrú Guð-
rún Árnadóttir og Bjarai Tómasson
sjómaður. Bæði til heimills að
Bergstaðastr. 32.
Nætnrlæknir í aótt (11. júii)
Jón Hj. Sigurðss, Lvg 40 Sími 179