Alþýðublaðið - 13.07.1922, Side 1

Fimtudagimt 13. jólí • || 158 tölubiað
Dagsbrúnarfundur
verður haldinn í Goodtemplarahúsinu í kvöld kl. l1/^
Mörg merk mál á dagskrá.
Sungnar verða gamánvísur.
Stjórnin.
■ss ■,■!=. ■i.i".ii.|g!?sgaga "" —-----
1923
jtýti átthagabanð.
Eltir Hróbjart.
------ (Ni.)
Auðvaldsklíkan er ánægð rneð
þetta ástánd eins og það er-
Kauplægð fólksins er þeim trygg
ing gega tapi. Þeir þurfa ekkí að
þreyta sig á, að reyna nýjar um
bætur eða því um likt. Höfuð
Jþeirra eru heldur ekki fyrir slík
störf. Bök kauplágra verkamanna
m og hefir verið hellubjargið, sem
alt hvilir á. Þeir hugsa sem svo,
«ð eflaust sé mikið hægt á Græn-
landi að græða, en þeir sjá ekki
fyrir endann á því fyrirtæki. Ekki
vfst að gtóðinn faiii í þeirra vasa,
heldur efnaminni og framtaks
saaiari manna. Þeir þora ekki að
Ihætta sér út i það kapplaup, sem
landnám á Græniandi kann að
skapa. Þeim fi ;st þeir ekki vera
réttu mennirnir til að standa í
samkepni. Meðan þeir fá 50—
300% af fé sfnu hér og vinnu
Jýöu inn helzt i skefjum, eru þeir
f sjálfu sér ánægðir. Eu landnám
i Grænlandi finst þeim að mani
verða truflun á vinnumarkaðinum
4 íilandi. Standi íslenzkum bónda-
syni, sem ekki getur fengið jarð-
næði hér, opið að fara til Græn
lands og gerast þar landnámsmað
ur, þá fiytur hann ekki i sjóþorp
ttl :>ð gerast þar verkamaður. —
Standi sömu möguleikar opnir fyrir
verkamanni, þá ræður hann sig
ekki á manndrápsbolla hér fyrir
minna en hann getur búist við
að hafa upp sér á Græniandi. En
eailjóna klíkan hefir óljósan nasa
þef af þvi, hvað kryolit, kopar ,
grafit og kolanámur á Grænlandi
gefa af sér og geta boðið þeim
aem vinna, og hún veit um fiski-
sæld í lygnum og ósnortnum fjörð
unum og eigendalaus landbúnaðar
héruð, sem efnalausir menn geta
ihagnýtt sér. Hún veit að landnám
á Grænlandi er afnám alveldis
hennar yfir fóikinu, að auðmenn
itnir geta ekki eins og hingað til
skamtað kanpið úr hnefa eítir
eigin geðþótta eingöngu; og eigi
þeir að halda áfram . »ð græða
verður sá gróði að byggjast á
einhverju öðru en svita almenn
ings, en þeir þekkja ekki annan
gróða og sjá enga nýja leið.
Þsss vegna hrópar málgagn
auðmanna klikunnar upp utn að
hér vanti fóik og þess vegna megi
ekki nema Grættiand. Auðsjáan
lega verður fólkið hvorki fleira
né færra fyrir því, þótt nokkuð
af þvf flytji til Græniands. Auð
sjáanlega cr það ekki þjóðfélaginu
til skaða, að kjör íátækustu og
fjöimennustu stéttarinnar .f landinu
batni Ekki tapar þjóðin á því,
að eignast nýjar auðsuppsprettur
á Grænlandi f viðbót við það,
sem hún á f þessu landi Mergur
inn málsins er það, að auðmanna-
klfkan tapar á því, að missa nokkuð
af búpening síhum til Grænlands
og það sem verra er, að skepnur
hennar heima heimta hærra kaup,
með öðrum orðum: heimta, að
gróðinn af viimunni renni að meiru
leyti en nú er f vasa þeirra sem
vinna, af þvf þeim standa til boða
góð kjör á Grænlandi og af því,
að neyðist atvinnurekendur til að
taka erlent verkafólk, verða þeir
að gjalda tvöfalt meira, en þeir
gjalda nú f kaup. Auðmanna-
klíkan hefir ekki reynt að útlista
það nánar hvernig f fólkleysia-
kvarti hennar lægi, að það væru
hennar eigin peningahagsmunir en
ekki hagsmunir þjóðfélagsins sem
hún ber fyrir brjósti. Sannleikur-
inn er sá, að auðmanna klikunni
er hálfu ver við hugmyndina um
að néma Grænlaud en vesturfarir
til Kanada. Gegn vesturförum til
Kansda var bægt að ákalla þjóð-
ernistilfinninguna, af því þjóðerni
íslendinga þar er fyrirsjáaniega
glatað, en gegn útflutningi til
Grænlands, sem er algeriega ó-
numið, yrði fyrirsjáanlega þjóð-
ernisieg efling, sem þegar timar
liðu mundi ýta undir útflutning
þangað. En flestum í auðmanna-
klikunni steudur aigerlega á sama
um íslenzkt þjóðerni og framtíð
ísland* að svo miklu leyti sem
það kemur ekki persónulegum fjár-
hag þeirra við. Þetta eru einnig
rökin, sem liggja að því, sem
fleygt hefir verið fyrir, að nokkrir
auðmenn ætluðu að koma fram
með tillögu um, að innleiða hér
nýtt átthagaband, tll þess að fyrir-
byggja, að nokkurntima geti neitt
úr landnámi orðið, en með þeim
fyrirslætti, að hindra útflutning á
fólki til Kanada. Átthagabandið,
sem var innleitt víðast hvar á
miðöldunum, gerði fólkið að meira
eða minna leyti að þrælum auð
mannanna. Rökin, sem færð voru
fram fyrir þvf, að það yrði tekið
f lög, voru hin sömu sem nú eru
færð fram gegn iandnámi á Græn-
landi: að höfð eru höfðaskifti á
hugsmunum þjóðfélagsins og hags-
rnunum einstakra efnamanna.
Mttaið eftir Dagsbrúnarfundin-
um f kvöld kl. 71/*. Mörg mjög
merk mál verða til umræðu.
Skip kom í gærmorgun að
sækja fisk tli Coplands.