Atuagagdliutit - 20.11.1975, Blaðsíða 20

atuartartut agdlagait læserne skriver atuartartut agdlagait læserne skriver atuartartut agdlagait læserne skriver atu
siamtdliorneK
arfimngomerme 1. november
Kavdlunåtut, sapåmilo 2. novem-
ber kalåtdlisut radioavisime na-
lunaerutigineKarpoK landsrådip
nårtuersiniardlutik KinuteKartut
akuerineKarnerinik itigartineKar-
nerinigdlunit aulajanginerit suli-
agssångorterKingneKamigssåine
sulissartugssatut atautsimititalia-
nut (ankenævn) ilaussortagssa-
mingnik tikuaisimassut. landsrå-
dip kikut tikuarsimagai OKauti-
gineKartoK tusardlugo uivssumi-
neK angeKaoK. tikuameKarsima-
vorme GAS-ip landsrådime ilau-
ssortautitå OdåK Olsen borgme-
ster Peter Thaarup Høegh sivni-
ssugssaralugo.
nårtuersitarneK pivdlugo inatsit
nr. 232 12/6. 1974-imérsoK nåper-
tordlugo nårtuersiniardlune Kinu-
tenautit sujunersoKatigilianut
(samråd) tuniuneKartartugssåu-
put, tåukualo KinuteKautip akue-
rineKarnigssånik itigartitsissuti-
gineKarnigssånigdlunit aulajangi-
ssugssåuput. sujunersoKatigit au-
lajanginerat nåmagingikåine su-
liagssaK atautsimititalianut Kut-
dliunerussunut (ankenævn) sulia-
rerKitagssångortineKarsinauvoK,
tåssalo tåssane ilaussortagssamik
landsråde tikuaissugssautineKar-
poK.
nårtuersitarneK pivdlugo inat-
sisine — inatsisit amerdlanerssait
åssiginagit — arnat ingmikut so-
Kutigissait pineKarput. taimåitu-
mik 1973-ime inatsisigssamut su-
junersut sarKumiuneKarmat araat
suliniuteKalerput inatsisit imait
nagsatarisinaussaitdlo påsiniar-
dlugit. inatsisinime arnat pine-
Karmata. arnat påsissaKarfigeru-
sugpåt sut nuåningitsut sutdlo
iluaKutigssarsivfigssat inatsisit
nagsatarissugssaugait, påsissaKa-
rérunik isumartik nalunaersinau-
jumavdlugo åmalo inatsisigssap
Kalåtdlit-nunåne atortulernigsså
kigsautigiumåsanerdlugo imalunit
kigsautigiumåsånginerdlugo.
sujunersut ilaKutaringne piler-
ssårusiortarneK pivdlugo semina-
rine pingasune, ilaKutaringne pi-
lerssårusiortarneK pivdlugo komi-
timit arnat peKatigit Kalåtdlit-
nunånilo KåumarsaineK pivdlugo
kåtuvfik suleKatigalugit åndgssu-
neKarsimassune OKaluserineKar-
poK. sujunersutip OKaluserineKar-
nerata sapingisamik Kalåtdlit-
nunåne amerdlasunit ilauvfigine-
Karsinaunigsså sujunertaralugo
seminarit ingerdlåneKarput atau-
seK Avangnåne, atauseK nunap
Keraane atauserdlo Kujatåne. se-
Mao-p OKausé Finn
Lynge-p avdlångorpai?
asassara Finn Lynge!
„uvdlormut erKarsautigissag-
ssat“-ne 17. oktober kinamiut o-
KalugtualiatOKåt tusarparput,
„Gute“-p angutip saperutåissusia
isumaminigdlo aulajangiussitdlar-
Kissusia pivdlugit ingilit autdlar-
tikai KåKat mardluk norKuvdlu-
git „angumut utorKarmut sianit-
sumut“ atarainautigssatut.
OKalugtuåraK tigussauvoK Mao-
ip atuagkiårånguanit taineKartar-
tumit „lille røde“-mit, tamåtdlu-
me ilångupat — taimågdlåt pi-
ngårnersså suna pineKartoK pi-
nago. tusarnågarput erKainarne-
ruvoK kristumiut ilumorsårutigi-
ssartagåinut „ugpernerup KåKat
agdlåt nugsinaugai".
kisiåne Mao-ip navsuiainerane
KåKat tåuko mardluk tåssåuput
nunasiaKarniat akimassortaKar-
niatdlo Kinavdlo kommunistiske
partia tåssauvdlune angut utor-
KaK uteritsoK, Gutimit akigssar-
sisitaussoK. kisiåne suna Gute?
„uvdlormut encarsautigissag-
ssat“. sujorna tikitdlugo sapåtip
akuneranut pingasoriardlutik
autdlakåtitaussaraluartut, måna
mardloriåinartalerput, tåssåu-
ngitdlat uvdlåkut ugperissarsior-
nerit sujunertarinagulo ingmikut
kristumiorpalugtusassut — nipi-
lerssutinik autdlarKausigkat ki-
nguniligkatdlo — OKausimini-
nguanik tigulårivfiussartut eraar-
sornertorssuarnit atuagkiortunit-
dlo ukiorpagssuit ingerdlanerine
inussarsimassunit. radiup tamati-
gortuniarnigssamik pissugssauti-
taunera pissutigalugo aulajanger-
simassumik najoncutagssaKartit-
sineKångilaK sut imarissåsagai,
kristumiusassoK, konfuciusip, stoi-
kerit. hinduistit. kommunistit av-
dlatdlunit isumåt atusassoK pi-
ngitsailissutaunane måssa erKar-
sautit issuartagkavut tamanit pi-
„Guterput", taima Mao agdlag-
poK, „avdlåungilaK kinamiut
inugpagssuit inuiait. il. il.“ (Kup.
199 danskisut nugtemerane 1968-
imérsume).
„uvdlormut erKarsautigissag-
ssane" naggatå pingårtoK tusångi-
navtigo, tamåna pissuteKarunar-
poK puigutuvatdlårnermit, imalu-
nit issuagkap agdlagsimassup
sagdlussungortitdlugo Kanordlu-
nit atorniarneranik, tåssame
Mao-ip isumå taineKångingmat.
sunaugaluarnersoK isumaKarpu-
gut tusartariaKarigput, kina guti-
ginerit.
uvavnut tåuna perKutåungilaK
„såmerdliuniat — imalunit ta-
lerpigdliuniat" igdlersorniardlugit
— sule suna åssigingissutigigåt
sule ilikarsimånginavko —, ki-
siåne aperKut ersserKigsumik på-
singnigkusungneK, tungavigalugo.
inuvdluarit
Sv. M. Hansen
Arsuk.
ssugaluartut sordlo Martin Luther
King, Konfutse, Marcus Aurelius,
Rabindranath, Tagore åma Mao
Tse-Tung — avdlarpagssuitdlu-
me. issuaivfigissat avdlatut ajor-
nartumik ataKatigingnerånit pér-
tariaKartarpavut ilånilo nailisar-
dlugit avdlångornere iluarsitsiar-
tardlugit politikimut tungalerKU-
nagit, sujunertarineKarmat erKar-
sautigssiniartariaKarnere itineru-
ssunut tamanut erKortussunik.
„uvdlormut erKarsautigissagssat"
17. oktober taimatut Arsungme
sujunertamisut suniusimagunar-
poK, uvangalo nuånårutiginartug-
ssauvara.
naggatågut aperivarma Gutiga
kinaunersoK. akinigsså ajornå-
ngeKaoK. tåssauvcK ivdlit åma
Gutit. sordlo måne nunavtine
inugtut avdlatutdle kuisinikut
ugpernikutdlo kristumiuvunga.
Finn Lynge.
Finn Lynge-
asassara Svend.
minarine tåukunane arnat peKa-
tigingne ilaussortåinåungitsut å-
male arnat angutitdlo ilaussortåu-
ngitsut inugtaoKatigingnile ajor-
nartorsiutinik årKingniagagssanik
soKutigissaKartut suleKatauniar-
tutdlo ilåuput. isumagineKarpor-
dlo seminarine ilaussut nuna-
mingnut angerdlarunik seminari-
ne ilaunermingne påsissatik nu-
naKarfingmingne peKatigigfit av-
dlatdlo avKutigalugit ingerdlater-
Kingniåsagait avdlanut tusartit-
dlugit. tamånalume åma pisima-
VOK.
sujunersfit åma 1973-ime Dansk
Kvindesamfundip kalåtdlinik ar-
nanik kursusertitsinerane inatsi-
sigssamik påsisimassalingmik
ilauvfigineKartumik oKatdlisigi-
neKarpoK. atautsiminerme tåssane
iluaKutigssausinaussut nuåningit-
susinaussutdlo oKatdlisigineKar-
put sanilerigsineKardlutigdlo. o-
Katdlinerup inerneratut OKause-
KautiliorneKarpoK, tåssanilo kur-
suseKataussunit kajumigsårutigi-
neKardlune inatsisigssap Kalåt-
dlit-nunåne atortugssångortine-
Karnigsså. oKauseKaut landsrådi-
mut distriktinilo nakorsanut tai-
manikut Nungme atautsimitunut
nagsiuneKardlune. ilisimassavut
nåpertordlugit landsrådime ilau-
ssortat inatsisigssamut sujunersut
Kinersissartumingnit OKaloKati-
gingnissutigisimångingmåssuk
isumaKarpugut landsrådip inatsi-
sigssap atortulersineKarnigssånut
akuerssinera arnat suliniuteKarsi-
manerånik tungaveKartoK.
taimåitumik pissutigssaKarti-
parput landsrådip atautsimitita-
lianut ilaussortagssaminik tikuai-
nera issornartorsiusavdlugo. påsi-
sinauvdluarparput landsråde ilau-
ssortagssaminik tåussumalo sivm-
ssugssånik Nungmitunik tikuaing-
mat, atautsimititaliaK Nungmitu-
ssariaKåsangmat. kisiånile sékor-
tumik landsrådimut tikuaruma-
varput Nungme ardlaligssuarnik
arnaKarmat tikuarneKarsimassu-
nit piukunauteKarnerungårtunik
atautsimititaliamilo iluaKutauv-
dlutik sulivdluarsinaugaluartunik'
Amalie Hammeken
Gudrun Chemnitz
Theresia Reitz
Helene Risager
Mette Abeisen
Guldborg Chemnitz.
Kavdlunåt mingnerulåmik
kalåtdlit angnerulåmik
AG-me nor. 40-me 41-milo Ang-
malortoK Olsenimit agdlauserissat
soKutigivdluardlugit atuarpåka,
OKautigissaisalo ilarpagssue er-
Kortussunik OKautigissariaKardlu-
git.
ukiune mardlugdluane Thule-
me såkutoKarfingme sulisimavu-
nga, tamatumalo kingunerissånik
kalåtdlit atåssuteKarfigisimassor-
ssunagit. Avanerssuarmiutdle U-
månamut (Dundas) Kimugserdlu-
tik pujortulérårKamingnigdlunit
tikikångata nåpisimårnigssåt ag-
sut soKutigissarissarpara. taimåi-
tumigdlo sungivfingma ilå ator-
tarpara igdluinut pulaordlugit.
sordlo åma tåuko ilaisa såkuto-
Karfingmut pulaortarånga.
tamatuminga tungaveKartumik
AngmalortoK avdlatdlo Kujatåni-
tut OKalugtusinauvåka Kavdlunåt
kalåtdlitdlo månitut ingmingnut
KanoK pissuseKarnerat ajungit-
dluinartussoK.
Kularutigingitdluinarpara taima
akåreKatigingnermut pissutaus^K
unaussoK, måne såkutoKarfingml-
tugut kalåtdline inuiaKatigingne
akimanerussutut ingmivtinut isu-
maKarfiginginerput, åmalo uvagut
ikigtuinauvdluta kalåtdlinut atå-
ssuteKartarnerput pissuteKarmat
KanoK inuneKarnerånik erKarsa-
riausiånigdlo soKutigingningner-
mik.
påsisinausoråra sordlo igdlOKar-
fingme Nugtut itume kalåtdlit
Kavdlunåtdlo akornåne „umigssui-
neKartoK" (oKauseK tåuna atorsi-
nauguvko), isumaKarpungale ta-
måna migdlisineKarsinaussoK
angnertunerussumik KanoK-iliu-
seKamikut. nalerKututipara nuna-
lisitat nunalisitåungitsunit akig-
ssarsiaKarnerunigssåt, kisiåne sok
taima anginerutigissumik?
Kanorme isagaluarpa iluarsili-
niaråine Kavdlunåtdlo akigssar-
siakinerutilålerdlugit. tauva ani-
ngaussat sipågkat kalåtdlit akig-
ssarsiåinut Kagfautåusagaluarput.
taimailiornerup Kularutigssåu-
ngitsumik kalåtdlit sulerusungne-
rulersisagaluarpai åmalo kalåtdlit
Kavdlunåtdlo akornåne pissutsi-
nut pitsångorsautåusavdlune.
KavdlunåKåsaoK OKarumassu-
nik: „tauva maungnarsimanaviå-
ngikaluarpunga!"
erKorpoK! kisiåne tåssåusautit
Kalåtdlit-nunåta atorfigssaKarti-
ngiså. Kavdlunåt ikigtuinait Ka-
låtdlit-nunånigdle inuinigdlo so-
Kutigingnivigsut måninigssåt piu-
minameruvoK. tåukume tåssåuput
ilikartitsisinaussut, tauvalo su-
liagssaK kalåtdlit saperungnåisa-
våt tåukua ilikartitsineratigut.
åmalo inuiait mardluk tåuko
akornåne pissutsinut pitsångor-
sautåungitdluinarpoK ukiune
mardlungne Kalåtdlit-nunånérår-
simagåine K'avdlunåt-nunånut
pinerme akilerårtånginigssamik
maleruagagssautitaussoK. tamåna
amerdlasutigut ima kinguneKar-
tarpoK, sulissartoK aulajangersi-
massumik suliagssaKardlune ti-
kiusimassoK, imaKa ukioK atau-
seK Kångiungmat suliagssaeniku-
ne, tauva ukiumut tugdligssamut
måne suliagssarsiortarpoK. imåi-
ngitsoK månikumavdluinarame.
K’avdlunåt-nunånile akilerårute-
KånginigssaK pissutigalugo. sana-
ssutut avdlatutdlunit iliniarsima-
ssamine sulivfigssarsisinåungiku-
ne imaKale bilertartutut suliag-
ssaKarsinauvoK, taimalo sulivfig-
ssarsisaoK K’avdlunåt-nunånu-
kardlune ukiume sujugdlerme a-
ningaussarsiaminit imaKa 54®/o-ip
akilerårutiginigssånit pitsaune-
rungmat.
taimatut igpingnartoKångitsigi-
ssugssauvoK kalåtdlip sulivfigssa-
Kångitsup pineKartoK tåuna „u-
migssoriartulerpago", tamånalo
Kavdlunånut kikunutdlunit sia-
ruåukiartortarpoK. pissutsit pit-
séungitsut taimåitut pingitsorne-
Karsinåuput Kavdlunåt Kalåtdlit-
nunåne sulissut Kalåtdlit-nunåni-
naK akileråruteKartinerisigut. tau-
valo K’avdlunåt-nunåne akilerå-
ruteKåsanatik Kalåtdlit-nunånlsi"
manerat KanoK sivikitsigigaluar-
patdlunit.
isumaKarpunga taimailioroté'
ssaK pineKartunut tåukunung3
mardlungnut iluaKutåusagaluar-
tcK. kalåleK bilertartungusaga'
luarpoK taineKartumigdlo „umig'
ssuiartortariaKåsanane". Kavdlu-
nårdlo ilaKutaminut angerdlarsi-
nåusagaluarpoK K’avdlunåt-nU-
nånilo akileråruteKåsavdlune U-
kiumik atautsimik sujorKutsissu-
mik — ukiordlo Kalåtdlit-nunå'
nivfigissane nuånersussumik er'
Kaissåsagaluarpå.
Ingilimut K’ernertumut (Mat'
morilingme) tungatitdlugo kalåt'
dlit Kavdlunånit mikinerussum1*5
akigssarsiaKarnigssåt påsingilar8’
tåssame maKaississagssaKarniku
åssigTsangmata. pissusigssamiso^-
tusaoK suliap åssigiussup åsSI'
gingmik akigssarsiaKautaunigssa’
Kavdlunåtdlo tancavane sulissu
suleKatigissamik kalåtdlit taima'
tut akigssarsiaKarnigssåt piunia-
ssarissariaKarpåt. kalåtdlit såku-
tåKarfingme måne sulissut KaV/
diunånit akigssarsiakinerunigssa
takcrdlorneKarsinåungilardlunit-
måne åssigingisitsineKångilaK.
Preben Lorentzen.
inatsit tuping-
nartuliutigssaK?
AG-me nr. 42-me J. F. agdlagpoK
månamugatdlartumik „sukanga-
ssunik" avisime agdlauserissat pi-
ngårnerssåine agdlauserissaKåtåg-
kame kingugdlersarissånik aker-
dlilissumik „pinerdlugtuliorner-
mut inatsisip sagdlåipatdlårnera-
nut“.
OKautigineKarpoK „inatsisåineK
angutauserniarneritdlo ingassaler-
simassut", „Kalåtdlit-nunåne a-
jortoKartoK", taineKartumik:
„inuiait nåparsimassut".
taimatut nalilersuiniartugssatut
uvanga ingminut issigingilanga,
kisiåne påsingisaKarpunga:
J. F.-ip taigorpai pissutsit ar-
dlaligssuit nåpåumut pissutaussut.
tusarparput ilagit inungnut suniu-
taerusimassut, tornårssugdlo to-
Kusimavdlune. inunerup isumå
påsisimanérusimassoK, tamatuma-
lo sujunertå erKarsautiginérusi-
mavdlune. pinerdlungniarneK a-
kerdlilinerussoK ingassagpatdlå-
mik sukåssusilingmik ineriartu^
pilortitsinermut, danskingorsa1^
nermut danskitdlo oKausigssaK3^
patdlårnerånut. inuit soriarsinåu^
ngitdlat imigagssamitdlo aser11
gauvdlutik. y
uvanga ugpererpiångilara, J-
ilumornersoK pissutaussut tal1*1
nalungitsiginerénut. kisiåne WlT)l
isumaKarune, tauva påsingiia^^
peKatigalugo isumaKarsinaungU1
pinerdlugtuliornerme inatsisip s,~
kanganerulersineragut tamåko su
nerneKangåtsiarsinaunersut. ,
nauk erKortumik erKarsarne*4 ■
KaKutigorssuaK tusarneKartarP
nåpaut inuiangne atugaussoK k3
sorsarneKarsinaunersOK kats ^
saeriautsip atausinåkut avd1
ngortitsiarneragut. aitsåt tairn,
pissoKartarpoK tupingnartuha
ssanik nutånik katsorsauti111
navssårtoKarneratigut. pitsaih
neK sule periautsit isumang113
nerssaråt. Peter siegsgaari-
20