Alþýðublaðið - 18.07.1922, Síða 1

IQ22
Þíiðjudaginn 18, júlí.
162. töiabiað
i kvold keppir Civil Service móti K, R.
Þjóðnýting-.
—■ m
H. I
m
selur heimsins beztu steinolíu og steinolíuafurðir.
Notendur ættu því sjálfs síns vegna ávalt að biðja um
(40° C.)
9»OöinjaÍS (23° C.)
„Alía^-hráolíu 30/38® Beaumé)
Verðið lækkað.
Reykjavík, 17. júlí 1922.
<TCié íslmzRa steinoliufilutafjelag.
Símar: S14 og 737'.
Þannig verður beimsfratnleiðsl
an, sem eingöngu á &ð vera f
xamræmi vi3 það hvað tnsnnirnir
þurfa mikið til þess að Iifa góðu
lífi, aðeins blindur kappleikur um
áuðæfi, á milli einstakra fárra
manna; ( stað þess að hafa það
fyrir augum hvað almenningi er
fyrir beztu. Það má sýna fram á
lítið dæmi þessu til skýtingar.
Það er alment játað að verð
hverrar vörutegundar fari eftir
því hversu mikil eftirspurn er eft-
ir vörunni. Nú skal maður segja
að einhver setti hér upp verk
smiðju til þess að vinna með áburð
úr loftinu, i stórum stfl. Og svo
þegar farið væri að framleiða
áburðinn, þá yrði fljótt afskaplega
mikil eftirspurn eftir bonum, og
þá hlyti hann jafnframt að hækka
í verði. Með öðrum orðum að það
yrði stórgróða fyrirtæki þegar í
byrjun. Það yrði tU þess að allir,
sem eitthvað gætu færu að seta
upp áburðarverksmiðju og bank
atnir mundu keppast um að lána
íé til sifkra fyrirtækja. Verkafólk
mundi flykkjast frá öðtugt atvianu
vegum og að þessum, af þvf að,
vinnan mnndi vetða betur borg
uð við áburðarverktmiðjurnar heid
ur en aðra vinnu, sokum þess
hvað verðið yrði gott á áburðin-
um Þannig mundi þessi atvinnu
vegur halda áfrsm að b’.ómgaat
og stækka; þar til elnhvern góð-
nn veðurdag að mark&ðurinn yrði
<orðinn yflrfullur. Það er að segja
að töluvert meira væri framleitt
heidur én almenningur gæti not
að af þessari vörutegund. Alstað
ar yrði fult af áburði og hann
tæki að iækka í verði óðfluga,
og yrði næstum óseljanlegur, sem
þýddi það, að þær verksmiðjurnar,
■ • , , ? - . . r. . j'
■ : .
sem væru yngstar og minst væru
búnar að græða, færu á höfuðið,
en þær verksmiðjurnar sem aterk-
ari væru, þær minkuðu mjög mik-
ið um sig. Þetta hefði svo það f
för með sér að fjöldinn allur af
verkafólki, sem búlð væri að rffa
sig frá öðrum atvinnuvegum og
að þessum mundi verða atvlnnu-
lauit, því þá væru þeir atvinnu-
vegir sem þetta fólk heíði unnið
við áður, búnir að minka svo um
sig að þeir gætu ómögulega tek
ið við þvf aftur. Þarna er „kreppa*
komin f sinni lifandi mynd. All
ar þessar „kreppur" og umbrot f
framleiðslu og verzlunarmálum eru
eingöngu að kensta skipulagsleysi.
í stað þess ef rfkið ræki fram-
leiðsluna þá væri ávalt hægt að
vita hvað mikið þyrfti af þessari
og þessari vörutegund, sem væri
svo nákvæmlega hægt að haga
framleiðslumti eftir, þar sem hún
væri á einum höndum.
Það er merkilegt að ekki skuli
vera búið að lagfæta þetta, þar
scm þetta fyrirkomulag, sem nú
er, er uppspretta flestrar eymdar
og bölvunar, sem daglcga þjáir
mannkynið.
Eu það eru til nokkrir. menn,
sem hafa hag af ástandinu eins
og það er nú; þessir menn eru
auðmennirnir og þeirra brjóst-
mylkingar.
Og það eru mennirnir, sem
berjast af ötium kröftum á móti
þvf að heiminum sé bjargað úr
þvf neyðarástandi, sem'hann er nú i.
Ávait eru þær að verða fleiri
og háværari raddirnar sem krefj-
ást þess að þjóðirnar taki fram-
leiðsiutækin f- síaar hendur, úr
höndum einstakra manna, sem nú
hafa stjórn þeirra f hendi sinni og
þá jafnframt heiii aimennings, eias
eg henni er nú lfka borgið hjá
þeim 1! íslcnzka aiþýðan mun ekki
verða eftírbátur alþýðu annara
laada f þvi, að krefjast þess að
framieiðilutækin verði þjóðnýtt
áðttr en iangt um líður og þó
einkum togararnir. Hörður.