Atuagagdliutit - 18.01.1984, Page 42

Oqallinneq • Debat
Naalagaaffiup sunissaa
Kalaallit Nunaanni
namminersornerusumi
Kalaallit Nunaanni Sulisitsisut peqatigiiffianni
siulittaasup tømrermester Kaj Schmidtip ukiortaami
oqaaseqaataaa
1984-imi suliassat pingaarnersaasa
ilagissavaat naalagaaffiup Kalaallit
Nunaanni siunissami qanoq inger-
laaseqarnissaata paasiniarnissaa. I-
ngerlatsincq qanoq annertutigissa-
va? GTO KGH-lu misilittaajuas-
sappat, allisarneqassappat, milli-
sarneqassappat imaluunniit sulia-
mik ilaat Namminersornerullutik
Oqartussanut tunniutissavaat? Su-
liassat naalagaaffiup ingerlassin-
naajunnaagai qanoq amerlatigisut
pisortatigoortumik ingerlanncqa-
lissappat.
Ukiorlu 1984-imi paasineqassa-
gunarpoq Kalaallit Nunaanni nam-
minersornerulerlaajusumi naalak-
kersuinermik ingerlatsisut qanoq a-
kisussaassuseqartigisumik ingerlat-
sinersut.
Periaatsimik ilaannik allanngor-
titserujussuarumanerlutik inooqa-
tigiit sapinngisamik pitsaanerpaa-
mik ingerlalernissaat anguniarlu-
gu? Naalakkersuinermik ingerlata-
qartuujumanerlutik aningaasaqar-
niarnerup tungaatigut piviusunik a-
jornartorsiutiginnittuartut illuatu-
Grundtvig pivdlugo
OKalugiåumut
tungatitaK
radiokut tusarnårdluga Hans Ly-
nge-p oKalugiumine nunavta apo-
steliata sulinera erKaigamiuk ilait
ingminut angisutinermik imarissa-
mikut akoKarpalugdluinartut åma-
lo »umigssuinermik akencersorner-
migdlo« ilaKarpalugdluinartut piv-
dlugit isumaliuterssulårniarpunga.
Hans Egede pivdlugo OKautsit i-
misugtunut nunavtine kingulig-
ssavtinut sulissussiniartunut tusar-
dliussat, nauk isumat tungariussut
ajungeKissut anersåkut siumukar-
nermut ilaugaluarlut, tåussuma nu-
navtinut pisimaneranik kukunertut
akerdlilissutåuput; kristumiussut-
sime inoKataulersimaneK månamut
akulerusimassoK KanoK tamatuma
tungåtigut siumukalernermilo aut-
dlarniutaussut ilåt taimailivdlune
nunavtinut nikanarsautaungmat i-
nusugtunutdlo tusarnårtunut ica-
iiok tamatuma tungåtigut ertcar-
sauteKarnigssaK nangånartutut i-
ssigineKalersinaungmat.
soruname siulivut nangmineri-
ssamingnik kulturigdlit péruterérsi-
massut atarKissariaKarpavut, kiv-
fåungissuseKarnermingne inuneK
atugartik ingerdlåsimangmåssuk a-
vatimingnit ikiorneicaratik nuna-
mik artornartorsiorfiussartup i-
nuvfiginigssånut nalerKutungor-
sarsimavdlutik. kulturikut ing-
mingnut piniarnermingnutdlo tu-
ngassut piniagkamingnut nalenui-
tungorsardlugit isumatortaisa su-
liarissarsimavait. piniutit imame,
nuname sikulingmilo ajungitdluar-
tut atortorilersimavdlugit. inoKati-
gingnermikutdle piumåssutsimikut
kivfåungissuseKångitdlat. tamati-
gut pissartamingnut »angåkorta-
mingnutdlo« nålagarsiortitaujuar-
put, naidsimaneKarput ilerKut atu-
gaussut uniordlugit KanoK iliorsi-
naunatik. tamånalo pivdlugo aker-
Kersortuarput. taimåitumik amer-
dlasungordlutik inusinåungitdlat,
nunaKarfigpagssuarnile ingmikor-
titerdlutik ukivigpagssuaKartar-
dlutik; taimailivdlutik akiniainig-
ssamingnut nukåsartardlutik kiser-
dliordlutik. tamåna taima inune-
Karsimanerat måna nuånårtunar-
tutut issigisavdlugo nangånarto-
KarsinauvoK.
unaliuna uparuarniariga: taima-
ne ukiut 250 sivneicartut siulivta eu-
ropamiunit tikineKarnermikut Ka-
noK pinerat iliorfigineicarneratdlo
uvagut uvdlume inusugut sussag-
ssarårput? — »Kångiutut Kångiu-
put«! — taimane ajoKersuiartorti-
tat, uvdlumimutdlume agdlåt, isu-
maKarput kristumiungitsut kuisi-
mångitsutdlo tamarmik ajortussut
ånagfigssaKångitsutdlo. tcangar-
ssuardlile kulturiligssuarnik kristu-
miungitsorpagssuarnik inuiagpag-
ssuaKarpoK imaKa tåuko akornåne
nunancatiniik ilånik inoKatiminut
»minermik nigdlertumik« l'mitsisi-
massunik? taimalo Ȍnagtugssa-
tut« issiginetcarsinaussunik! — ajo-
Kersuissutdle kristumitissutsimik
tungaviliniartut kukussutigissarta-
gåt tåssaussarpoK bibelime jutit o-
Kalugtuautait tåukunanilo pisima-
ssut inatsisaitdlo maligpatdlårtar-
matigik evangkilio Jesusimik OKa-
lugtuartoK tunutdliututut itdlugo.
tamatumane ilimanarsinauvoK i-
maKa åma Egedep »inatsisit« o-
Kausertait tungavigivatdlårdlugit
oKalussivfiginiagkane OKautsitik i-
ngaatigullu qinersisartunut sapin-
ngisamik iluareqqusaarfigiuma-
nerlugit taamalu erligisaqarpallaa-
ratik agguaasarlutik?
Immikkoortut marluk taakku
tassa naalagaaffiup Kalaallit Nu-
naanni qanoq ingerlatsinissaa naa-
lakkersuinermillu suliaqartut pi-
viusorsiorsinnaassusiat akisussaas-
suseqarsinnaassusialu imminnut
attuumassuteqarluinnarput.
GTO-p siunissami Kalaallit Nu-
naanni qanoq ingerlatsiumaarnera
immaqa paasineqarsinnaajumaar-
poq nakkutilliisoqarfik februarimi
ataatsimeereernermi nalunaarusia-
mik saqqummiussaqarpat. Nalu-
naarusiamilli nutaarsiassaalluin-
nartumik GTO-p nutaamik qanoq
ingerlatsilernissaanut tunngalluin-
nartunik neriussalluni immaqa i-
ngasappallaarpoq.
KGH-ttaaq qanoq piumaarnera
immaqa suli iluamik paasineqarsin-
naanngikkallarpoq. Paasisinne-
qarnissarpulli pingaartuuvoq.
KGH-mi Nuummi pisiniarfiuler-
saarnerani Namminersornerullutik
Oqartussat isummiussaattut ittunik
pilersaaruteqartoqarsimassappat
tamanna ajoraluartumik nunami
luamik atordlugit tusardlerneKar-
neK ajortut påitsungassartutdlo
kivdligsinausimångisane sukang-
nersumik mitagdlerpalugtumigdlo
erKaissarsimåsavai agpiutarsimav-
dlugitdlo. tamatumane HE-p isu-
maKatigisinåungilå kalåtdlit kuisi-
mångitsut pissusilersortarnerat tai-
manimut sule atutoK. tamåle uva-
gut uvdlume inussugut atautsimig-
dlunTt oKausigssaKarfigingilarput
ajuatdlautigssarinagulo. inungila-
gut perérsimassut pissugssatdlunTt
uvdlume encarsautigisavdlugit. i-
nussugut-una uvdlume, minutime
matumanerpiaK, tåssanilo minuti-
me inoKatinut KanoK iliorsinåussu-
seKarpugut — ajungitsumik ajortu-
migdluntt. tamånalo uvagut nang-
minerpiaic akigssarsissutigssarår-
put!
H.E.-p erKåissutigssiå Kalipåu-
mik kuineKarneranik nuånårutigi-
ningneK mérarpatdlangnerujug-
ssuvok! kångtisak inussaliaK inug-
sup KanltOK ajortuliamik sumik
angnertumik suliaKarame mitag-
dlerfigineKartariaKarpa? inup tai-
mailiorsimassup nuånårutiginig-
tuvdlunit sukut ajoKutigigamiko
mitatigåt savimineK misigissuseKå-
ngitsoK? Nup kiångåta sialugtag-
dlip Karmaissorineramiuk? — tai-
mailiorsimanerdle perorsarsimå-
ngissutsimik takutitsineruinarpoK
kalåtdlit ilaisa Kanoic soKutigissa-
Kångissusiånik angnertutigissumik
erssersitsinerussoK. — åssine napa-
ssok H.E.-p ilivermine unerivfing-
milunit utarKinermine taimailior-
neKarmat tåssaKalunit erKa tinuat-
dlagpa!
Kujanartumigdle uvdlume ta-
mavta piumåssutsivta kivfåungi-
ssusianik misigisimalersimavugut
evangktliup erKortumik navsuiar-
neratigut takusinaugatsigo pingit-
sailineKarata OKautsit siaruartigkat
isumerfigisinauvdlutigik Ȍnagti-
taunigssamut tåmartitaunigssa-
mutdlo« akissugssåusseseKåsav-
dluta. CL
Godhavn.
maani naalakkersuisuusut quaf-
saarnartumik ingerlatsiniarneran-
nut paasissutissaassaaq. Sapinngi'
samik amerlanerpaat pisortanit a-
qunneqartillugit. Niuertarfeqat-
nermut allaat.
Nutaarsiassaalluinnassaaq paa-
sinarsissappat suulluunniit an*'
ngaasartuutaannginnerusumik pit'
saanerusumillu ingerlanneqarsiri-
naassasut pisortanik ingerlanne-
qarnermikkut, iluanngitsumik »>'
uuseqartoqarsimatillugu pisurna-
soqanngiffiusanngitsumik.
Nunap pissusia immikkut ittoq
pissutaalluni innuttaasullu ikittun-
nguit nunarujussuarmut siammar-
simanerat pissutaalluni piumasari'
neqartut sukumiilluinnartuntik
naammassineqartariaqassapput.
Sukimiisumik ingerlatsinissaq
tamanna atorsinnaajunnaassaad
namminersorlutik inuutissarsiortut
erseqqilluinnartumik paasisinne'
qanngippata naalakkersuinermik
suliaqartut siunissami qanoq inger'
latsiniarnerannik.
Inuutissarsiorneq piorsarniassa-
guni eqqissisimatinneqarlunilu al-
lanngoranngitsunik atugassaqarti-
taasariaqarpoq. Aningaasaliissuti-
gineqartut imaluunniit amigartoo-
rutigineqartut nalorninartorsiortu-
artitaasariaqanngillaat KGH pisi'
niarfilioqqissamaarnersoq ima-
luunniit GTO sannaviliulersaarner-
soq.
Qinersinerup kingorna Schlutet
Danmarkimi naalakkersuisun-
ngortitseqqissaguni erseqqissumik
paasinarsisittariaqarpaa namiW'
nersortunngorsaanissamik isum-
mani aalajangiusimaniarnerini.
Kalaallillu folketingimi ilaasor-
taatitaasa taakkulu inatsisartum
parteeqataasa erseqqilluinnartu-
mik oqaatigisariaqarpaat kikkul
tapersersornerujumaneritik naala-
gaaffik namminersortulluunniit.
Tamanna piffissaq qaninneru-
soq ingerlatani annertuuni suliffiS'
sanik arlalinnik akeqassagaluarpaj-
luunniit, tamakkumi aningaasati-
gut ingerlanerliortarput annerusu-
mik pissutigalugu isumaginninnik'
kuttaaq pisussaaffeqartaramik i*
nuit atorfissaqartivinngikkaluak-
katilluunniit sulisorisariaqartarlu-
git.
Uagulli piffissaq ungasinnerusoq
eqqarsaatigalugu suliffissanik pi'
lersitsisinnaaneruvugut, ajutoora-
tarsinnaanerput akigalugu sukka-
suumik naleqqussarsimagatta taa-
malu maanna pitsaalluinnartumik
ingerlatsilersimalluta. Taamatullu
ingerlaannassagutta 1984 ukiuuju-
maarpoq ajungilluartoq.
Ukiortaami pilluaritsi
Kaj Schmidt
En annonce i
GRØNLANDSPOSTEN
giver kontakt til
mange tusinde kunder
over hele Grønland
42 NR. 3 1984
ATUAGAGDLIUT1T