Atuagagdliutit - 04.03.1988, Qupperneq 15

NR. 14 1988
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
15
Nunaga, nunaga, taai mi iginn< SWiffiKffSiSSfiSSSSSmWSSir'SfSSfSlSfiSKSfiSSSiSfSSiSSSSt’SSSSiSSSiSSSifSSSSSSfSiiSSStSirSSSSSSiSSSSSiSSSfSSSiSSffSSSSfSiiSSSSiS arsinnaanngilaq!
Allattoq Josef Komeliussen, Eqalugaarsuit
Nalunngilara ukiorpaat i-
ngerlaneranni inuppassuit
imigassaq pillugu maani
aviisimi aUaatigisaqartar-
tut. Tamaannarmik qjun-
ngitsumik gitsumik isuma-
linnik, ajunngitsunik siun-
nerfilinnik, ajunngitsunik
anguniagalinnik. Taamaat-
toq uangakasik nipangersi-
masinnaajunnaarpunga.
Isumagalu nalunaapallas-
savara. Isumaqarpunga i-
natsisartunut ilaasortap
Henrik Nielsenip Inatsisar-
tut aprilimi ataatsimiinnis-
saanut imigassat matugal-
lameqamissaanik siunner-
suutiginiagaa siunnersuu-
taavoq silatooq amerlaqisu-
nillu taperserneqartariaqar-
toq. Sapiitsuliomeruvoq a-
ngisooq nunap nammineq
aqutsisuisa, nammineq
(uangalu) partiitta quller-
saasa imigassaq pillugu poli-
tikkianut akerliummat, sa-
piitsuliorneruvoq kiffaan-
ngissutsimik asannittugut
illersuisugullu akerlilerluta
saqqummiusimmat.
KifTaanngissuserli kingu-
sinnerusukkut uterfigissa-
vara.
Inuiaat kalaallit uagut
immitsinnut ataqqisuuvu-
gut imminullu tatigaluta.
Tamannna malugisarlugu
takusarlugulu nuannersuu-
sarpoq takusaratsigik malu-
gissaratsigillu inuiaat nak-
kaannarumanngitsut, aali-
samerlukkaluallarunik su-
nilluunniillu misigisaqara-
luaraanngamik uniinnar-
neq ajortut takusarlugit.
Inuiaat siomatigut allat pi-
sinnaasusiinik tatiginniin-
narlutik qallunaajunerat
ilinniagaqarneralluunniit
piinnarlugu qummut isigi-
neqaqqajaasartut maannak-
kut allatorluinnaq isiginni-
lernerat takullugu misigi-
sarlugulu nuannertarpoq.
Uanga nunanni inuuvunga,
nunaga sulissuppara tassa-
ni kiinaanerit apeqqutaan-
ngilaq. Inuiaat imminnut
tatigisut!
Maannakullu takusartak-
kavut misigisartakkavullu
allanngoqqilerput nammi-
nersornerulemitsinniit
ukiut qulit angulinnguale-
raluallarippullu. Inuit im-
mikkoorsinneqartalerput
qanoq imerajutsiginerat,
naammaannartumik imer-
tanerat kiisalu imerneq
ajomerat tunngavigalugit.
Naliliinermi tunngavigini-
ameqartalersoq tassaavoq:
imerajuppa? akissullu aku-
ersaarsimappat qinngavut
tagiartuinnararaavut kii-
narpullu qulalemerup pia-
nik ileqqusiortillugu. Nali-
liinneq naammassivoq
inuup pisinnaasai pitsaasut
allat uuttuinermi eqqaane-
qanngillat. Nakkarsimavoq
nunatsinnilu ilisimavarput
nakkarfigineqarsinnaasut
ajomersaanut tassa nakkar-
simasoq!
Naak taanna inuk nam-
mineq tatigisoq inuiaat im-
minut tatigisut akomanni
perortoq? Qanoq ittuususia
tunngavigalugu uuttome-
qarpoq nalilemeqarlunilu.
Inerpoq.
Oqartarpugullu: Imigas-
saq nammineq pisuunngilaq
inuulliuna nammineq qa-
noq pissuseqalersittaraa.
Kikkummi imertarmassuk?
Pissusiviusut nalilissa-
gutsigik kikkut suullu tun-
ngavigissagatsigik? Allamik
tunngavissaqanngilagut
atuisartulli qanoq atuisar-
neri naliliinnitsinni tun-
ngavigisariaqarpavut.
Oqariarta: Sorsunnerni
qaartartut atomeqartut
nammineq pisuunngillat
inuilli takkuninnga atuisut
atuigamik sisuupput. Suna-
mi alla tunngavigissagatsi-
gu? Oqartoqarsinnaanngi-
laq suna piliaq ajunngitsoq
ajortorluunniit nammineq
pisuunngimmat taanna qa-
norluunniit annertutigisu-
mik atorneqarsinnaasoq
atomerlunneqarlunilu. Pi-
viusumiit qimaanerussaaq
oqaraani pitsaanngitsoq su-
liaq nammineq pisuunngim-
mat attorneqassanngitsoq.
Uffa tusartuaripput qanoq
iliuusitsinni amerlaner-
paarpaani imigassaq pisuu-
sartoq. Ajomartorsiutip
sorlaa nanisariaqarpoq sor-
larlu ajortunut aallaqqaa-
taasimappat taava peertari-
aqarpoq ajoqutaaneraluun-
niit annikillisinniartaria-
qarluni. Allamik ilioriarfis-
saqanngilaq.
Atomerluineq ajortut -
imaluunniit taamak immin-
nut uppilersinniartut, ataa-
siunngeqimmatami - oqas-
sapput: Uagut inuit allat pi-
liaanit ajortunit eqqorne-
qassanngilagut! Taamali
oqameq namminissarsior-
neruallaaqaaq. Ilisimassa-
varsi tusarlugulu nunap
matuma ajomartorsiutaa
annerpaaq tassaanngimmat
aningaasarsiomera, suliffis-
saaleqineq imaluunniit il-
lussaaleqineq tassaallunili
imigassamik ajomartorsiu-
teqarneq. Taava nuna man-
na ataqqigassiuk taamalu
ajomartorsiutaasut ilaanit
aniguisikkumallugu taava
pilliuteqaqataasariaqarpu-
si. Allat kisimik pilliuteqas-
sanngillat, tamarmilli pilliu-
teqartariaqarput. Taama
angitigaaq, minnerusumilli
iliortoqarsinnaanngilaq.
Pointilersuinerlu eqqunne-
qaqqissappat atomerluin-
ngitsut atornerluisorinngit-
sullu qaammammut sipu-
linnik pisinissaminnut peri-
arfissaqalissapput taamalu
»kifiaanngissusiat« alalan-
ngortinneqassanani.
Kiffaanngissuseq: Naqisi-
maneqarani kiffaanngissu-
seqarlunilu inuuneq inuun-
nerup tunngavis saraa. Tas-
sani isumaqatigiippugut.
KifTaanngissuserli aamma
arlalitsigut nalilemeqarsin-
naavoq. Ajunngilluinnarpoq
inuup nammineq aalajan-
gersinnaasappagu qanoq
annertutigisumik imigas-
sarsissanerluni imissaner-
luniluunniit. Ajoraluaqaarli
kiffaanngissuseq amerlaqi-
sutigut tassunga killeqar-
tarmat. Kina oqarpa kif-
faanngissutsip tamatuma
ilagissagaa inoqatinik per-
suttaaneq, tujormisitsineq,
tillinniameq, pinngitsaaliil-
luni amerineq assigisaallu
nuanniitsut. Tassani kif-
faanngissuseq atorluame-
qanngilaq akerlianilli, taa-
vami kiffaanngissuseq taa-
ma atomerlunneqartualer-
pat nunami aqutsisut oqas-
sapput: Aap, ajunngilaq tas-
sa naaleqaaq tamatuma pit-
saanngitsup sorlaa peeriar-
tigu annikillilerluguluun-
niit. Qanoq sivisutigisumik
inuk kiffaanngissuseqarluni
misigisimasinnaava oorersi-
annguami amerlanerpaartai
imigassamut atortarunigit,
ilaquttaminut, meeqqami-
nut, akiligassanut aalaja-
ngersimasunut soorlu, illu-
nut, ineqarnermut, kiassar-
nermut, sarfarlu akilersin-
naanngikkunigit. Kiffaan-
ngissuseq naak? Sumut pi-
va? Kommunip akiliisitsini-
artarfianut? Sodaludvalgi-
nut? Inuuniarneq akisore-
eqqisoq suli tassuuna allati-
gut akisunerulersinneqas-
saaq.
Kiffaanngissuseq akiso-
oq. Kiffaanngissuseq taa-
mak naleqartariaqarpa?
Kiffaanngissulerli alla
inuppassuit misigisariaqa-
qaat tassaasoq imigassa-
qannginneq. Imerusunne-
rup pigisaanik isumakulun-
nerit piissapput, silakasik
qaammariartulissaaq amer-
laqisullu tupaallaatigalugu
paasiumaarpaat sumut kil-
lissimagaluarnertik. Kif-
faanngissuseq taanna min-
nerpaamik killeqanngitsu-
mik imigassarsisinnaane-
rup nalaanisulli naleqarti-
galunilu pitsaatigaaq. Im-
maqami oqartoqarsinnaa-
voq inussiaataasimagaluar-
nermit aniguinerussaaq,
inuup nammineq malugi-
saa, ilaquttat malugisaat
minnerunngitsumUlu inuia-
qatigiit malugisaat.
Ajoraluartumik oqarsin-
naalerpugut ullumikkut,
Siumup IA-allu nunatsinni
aqutsinerisa nalaanni nu-
natsinni imigassartornersu-
aq annerpaajusimavoq. Aq-
qaluk Lyngep eqqaamane-
qaataasa angisuut ilagissa-
vaat imigassaq pillugu naa-
lakkersuisuunerata nalaan-
ni aatsaat taamak annertu-
tigisumik nunatsinni imi-
gassamik atomerluisoqar-
mat, tamatumallu kingune-
risai imaanaanngitsuupput.
Aap, utaqqineq qjomaru-
nanngilaq oqarlunilu ka-
laallit imigassartorneq ilin-
niartariaqarpaat, iluamillu
atorlualerlugu. Qanorli sivi-
sutigisumik utaqqeqqissin-
naanerpugut? Utaqqinerup
tunngavigaa ukiumut suli
35 milliuuninik immiaarar-
tomissarput. Immiaaralior-
fissap kisitsisit toqqamma-
vii tassani pivakka. Tassalu
imaappoq oqartussaasuniit
naatsorsuutigineqarsimam-
mat imerneq allanngus-
sanngitsoq, allanngussan-
ngitsut tamatuma kingune-
ri pitsaanngitsut. Tassa tas-
sunga unittoornialeqiner-
pugut? Ilaa naamik! Immi-
aaraliorflssaliomeq unitsin-
neqaannarli imaluunniit al-
latut ajornarpat immiaarali-
arisinnaasaai siunnerfigalu-
gu. Illorsuarlu eqqaassutis-
siatut uulikullannartutut
isigalugu napatitsigu. Aam-
mami qularnanngilaq alla-
nut siunertanut pitsaanero-
qisunut atomeqarsinnaalis-
sasoq.
Oqaatsit sakkortuut?
Aap! Sapiitsuliorneq? Naa-
merluinnaq! Pissutsit piviu-
sut oqaluttuarinerat sapiit-
suliornerusinnanngilaq.
Ajunaarnermik eqqaamasaq
Februarip ulluisa 24-at allanit immikkoortillugu kangaamiormiut
ullorsiortagaat
Allattoq Hans A. Hansen
Immikkoortut pingajuat
hårdt timerliugilluni. Taan-
naqa tassani sarmigalerput
imminnullu iperarsinnaa-
natik, tassalu aana pavun-
gasuaq qaarsarisaa qalliga-
luttuinnarlugu.
Annaarluni qaallaraatillu
Kilaasi misigilerpoq aappani
iperarsimallugu. Nillerpal-
lattorlu takuaa kinngusima-
soq, sunaaffalu innanngaat
nanersimallugu. Aappassaa
qaallaraatillu, imarsunni
atasuinnalersoq qaangiutii-
mimmat aappani takuaa
qaannaminit niusimalluni
qiteqqulluni imaaniittoq.
Qajaalu taamak peqarluin-
nanngilaq!
Tamaannga Hans A.
Hansenip kangaamior-
miunik, ukiut 80-it matu-
ma siorna ajunaarsima-
sunik takorluukkersaa-
rutaa naagallarp arput.
Normut tulliani, ataa-
sinngorpat immikkoor-
tut sisamaat atuarne-
qarsinnaassaaq.
Taama tissukarneranni qa-
jaqataat allat ungas in natik
ipput, kisianni ersinngersu-
armit malissuarmillu im-
minnut takusinnaanatik.
Nukini atorluavissimallu-
git Ujuaannaat Kreutzman-
nip qeqertaq naammattoor-
lugu niuffigaa, sissaalu an-
nikitsunnguusoq. Sunaaffa
as ulu innarinnrepiaa naam-
maattoorsimallugu. Tas-
sunga pillunilu avatinngua-
migut qemaallammata pile-
riarpai nukkani jomgunilu.
Taamaallaammi amugami-
git.
Iluanaarlutik uleruttor-
nerani nunnissimagamik,
tinittorlu Ujuaannaat
Kreutzmann aqqutissar-
siorluni eqqaminnik misis-
suivoq, nalunaqimmat, ila-
qarsinnaagamilluunniit.
Aarimmi, persorsuarmit
ersiallattut apussarinnermi
qernertut marluk soorluu-
ku aalariartartut. Persup
uligaqqimmagit allamut qi-
viamaveersaaginnarluni,
kingullermik takulerpai
inuit pingasut.
Nillersarfigalugit orni-
gummata ilaliuppaat, paa-
sillugulu aamma alian ik qe-
qertamut tassunga niusoqa-
reersimasoq, takkiganiittul-
lugooq kangerlortanngua-
mi.
Sunaaffa anorlileqqaasia-
nit tassunga pigamik aput
assallugu oqqiffissiorsima-
sut. Tikikkamikkik in aat
iluarsaateqqeriarlugu ila-
liuppaat, an gutit aqqaneq
malunngorlutik.
Qaannat puisinniarlutik
Kangaamiut alannguanni
qamasut anorersuaq pito-
rartorl iluanaarlutik nuna
saassimavaat.
Annattuusunit annaqqar-
nerpaasimavoq Klaus Ol-
sen.
Aappanilu Gerhardt Pe-
trussen patillutik tissukar-
niartillutik Kilaasip aappan
malugilerpaa nukillaariar-
tuinnalersoq. Ilaanni qanor-
guna pisimanerluni Ger-
hardt kinngusoq Kilaasip
pillugu, pillugu makitippaa.
Tamaviaarnerpaaffissani
angoreerlugu misigisimallu-
ni taamaattoq Klaus Olsen
suli ilungersomerulerpoq,
nalunnginnamiuk Gerhardt
nukillaangaqisoq ikiomiar-
lugu allamik pisussaqann-
gitsoq.
Utaqqineq neriunnerlu
malitsigalugit taama inger-
lallutik Kilaasi qernaallat-
tumik takullunilu aappani
kalerrrillugulu alamaveer-
poq takufiimmi tungaanut.
Tassalumi persorersuarmit
akisuguttoq allaanngilaq
nuna. Annakkuumminissa-
mulli suli piflissaanngilaq,
ilumut nunap killigisimap-
pagu ilianassammat sikut
amerlanerullutik eqimane-
rullutillu tamaaniinnissaat.
Ilumullu taamaappoq. Suk-
kaqalutillu nunap tungaa-
nut tissukaramik sikunullu
aportaleqalutik uloriasule-
qaat.
Aappani nakkutigiuara-
miuk siunertik alallatsiara-
luarlugu Kilaasip aqqutis-
sartik qiviaqqeriallaraa taa-
vaana ungasigunnaarlugit
qaraartorsuit marluk. Paa-
tini qerlusimasut amullugil-
lu aappani oqarfigaa nigor-
terinialerami tgummilluaq-
qulluni. Malissuit sarfallu
kaamisartuaraatik Kilaasi
paarpoq, usiiffami taamak
qaangemaveerlugit.
Ulorianarnera anigorlu-
gulu siunerminni isigiler-
paat qaanngoq innaarsuu-
saannaq, taavaana tippivigi-
galuttualerlugu, asulu pi-
sinnaalluarunnaartoq Ger-
Astron-Stålhaller
tilpasset Deres behov
' Høj kvalitet
' Rimelig pris
■ Kort byggetid
Tænker De på Byggeri? Vælg en
Astron - Stålhal. astron er størst indenfor sit felt i Europa
det er garanti for kvalitet og godt miljø.
H.J. Hansen har bygget over 100 bygninger på Grønland.
Ring efter vor omfattende brochuremateriale.
HJHANSEIV
BYGGEAKTIESELSKAB A/S
1^1
Havnegade 155, DK-5000 Odense C
Tlf. 09-11 83 83