Atuagagdliutit

Árgangur
Tölublað

Atuagagdliutit - 10.06.1997, Blaðsíða 13

Atuagagdliutit - 10.06.1997, Blaðsíða 13
Nr. 43 • 1997 13 GRØNLANDSPOSTEN Siullermik naatsorsuutigineqartumit immikkut ittunik nappaatilinnik Kalaallit Nunaannut angerlartitsilluni katsorsaasarneq sivisunerusumik ingerlasimavoq. Taamaattumik napparsimasut katsorsartariaqartut amerlasoorpassuit utaqqisariaqalersimapput, assersuutigalugu seeqqumikkut siffissamikkullu pilatsittussat. llassutitut aningaasaliissutissanut inatsimmi kalaallinut nappaatilinnut nunatta avataani katsorsarneqartariaqartunut 5 millioner koruunit atugassanngortinneqarsimapput, pingaartumik Rigshospital- imi København-imiittumi katsorsameqartussanut. Hjemtagningen til Grønland af visse typer af patientbehandling indenfor en række specialer er en mere langstrakt proces end først antaget. Derfor har der ophobet sig en pukkel af patienter, som har behov for behandling, for eksempel knæ- og hofteoperationer. På tillægsbevillingsloven er der afsat fem millioner kroner til behandling af grønlandske patienter udenfor landet, først og fremmest på Rigshospitalet i København. Sinneqartoorujussuameq kisiartaavoq Ukioq manna landskarsi amigartoorujussuassaaq - aappaagu aappaaguagulu NUUK (KK) - Aningaasaqar- nermut naalakkersuisoq Da- niel Skifte, Atassut, 1996-imi 502 millioner koruuninik sin- neqartoomerup kingoma qa- sukkariartulereerpoq. Naak maannakkut ukioq 1997 suli qiteqqutinngikkalu- artoq, taamaattoq Daniel Skiftep naatsorsuutigigallar- paa ukioq qaangiuppat 164 millioner koruuninik ami- gartooruteqamissaq. Tamanna naatsorsuutigi- gallarpaa Inatsisartut ukiak- kut ataatsimiinnerminni ilas- sutitut aningaasaliissuteqar- tarmata landkarsimut million- ilippassuamik aningaasaataa- jaasartumik. Taamaattumik ilimanarpoq landskarsip 1997-imi ami- gaartoorutissai millioninik untritilinnik arlalinnik amer- lassuseqassasut. Siorna ukiakkut ataatsi- miinnermi 1997-imut Ani- ngaasanut Inatsisissaq akuer- sissutigineqarmat naatsorsuu- tit ajunngitsumik isikkoqara- luarput. Naatsorsuutigineqar- poq 5 millioner koruuninik sinneqartoortoqassasoq. Sinneqartoorutissalli taak- ku tammaannarsimapput. Tamanna pisoq Inatsisartut upemaakkut ataatsimiinnertik naggataarlugu pingasunngor- nermi 4. juni 1'997-imut Ilas- sutissatut Aningaasaliissutis- sanut Inatsit I pillugu anner- tuumik oqallisereersullu. Ina- tsisissaq nutaaq aningaasartu- uteqarfiussaaq katillugit 169 millioner koruuninik. Aningaasat taama amerlati- ginerannut pissutaanerpaavoq sanaartugassat arlalissuit - soorlu mittarfiliortiternerit inissialiortitemerillu - 1996- imi aallartinneqartussaagaluit ukioq manna aatsaat aallartin- neqarsimammata. Tamanna 1996-imut naat- sorsuutinut iluaqutaalluarsi- malluni 1997-imut naatsor- suutinut artukkiisimavoq. Akiligassat Sanaartugassat kinguartinne- qarsimasut saniatigut Inatsi- sartut naalakkersuisullu ani- ngaasaliiffigisassanik ataa- siakkaanik arlalissuamik saq- qummiussisimapput, katillu- tik aningaasanik millionilip- passuamik naleqartussanik. Aningaasaliiffigisassat a- taasiakkaat, 100-t sinnerlugit amerlassuseqartut, tamarmik katersorneqarsimapput Ilas- sutitut Aningaasaliissutissa- nut Inatsimmut I-imut. Ilassu- titut Aningaasaliissutissanut Inatsit AG-p qupperarsima- vaa, suliassallu pingaarute- qartut marlussuit nassaarisi- mallugit: Grønlandsbanken-ip illor- sua, namminersornerullutik oqartussani sulisut ilaasa su- liffigiligassaat, 25 millioner koruuninik akeqarpoq. Kalaallit Nunaata Radiuata aningaasatigut ajomartoome- ra 7,7 millioner koruuninik naleqarpoq. Diskop allanngortiterne- qarnera landskarsimit 16,5 millioner koruuninik tassan- ngaannaq akilemeqartussan- ngorpoq. Platinova A/S-imi aktienik pisineq 10 millioner koruuni- nik naleqarpoq. Atuakkanik saqqummersit- sisarfimmi ingerlanerliortumi Atuakkiorfik A/S-imi aktie- nik pisineq 2,5 millioner ko- ruuninik naleqarpoq. Kalaallit Nunaata iluani ti mmisartuus sisarnermut Grønlandsfly-mut tapiissutit 7 millioner koruuninik nale- qarput. Ilaasunik angallassissutit Tåteråq aamma Tugdlik Ku- jataani Qeqertarsuullu Tunua- ni angalasinnaaqqullugit KNI Pilersuisoq A/S 6,5 millioner koruuninik tapiiffigineqar- poq. Qaqortumi ikuallaavilior- nissamut tapiissutit 9,8 milli- oner koruuniupput. Peqqinnissaqarfik aamma aningaasanik tapiiffigineqar- simavoq, napparsimasunut Kalaallit Nunaata avataani katsorsameqartussanut 5 mil- lioner koruuninik, napparsi- masunik angallassisariaqaler- nermut 2 millioner koruuni- nik kiisalu 7 millioner koruu- nit peqqinnissaqarfiit ataa- siakkaat sulinerisa nukittor- sameqamissaannut, taakkulu katillutik 13,6 millioner ko- ruuninik amerlassuseqarput. Allarpassuit aamma eqqar- tomeqarsinnaagaluarput. Taamaattumik akiligassat amerligaluttuinnarput. Amigartoorutit Ajomartorsiomerlu imaalial- laannaq qaangerneqarsin- naanngilaq. Daniel Skiftep naatsorsuu- tigaa landskarsi 1998-imi 79 millioner koruuninik amigar- tuussasoq, 1999-imilu 25 mil- lioner koruuninik amigartuus- sasoq. Aatsaat ukioq 2000- imi 77 millioner komuninik sinneqartoornissaq Daniel Skiftep naatsorsuutigaa. Aningaasat amerlaqaat, ki- siannili »usinik uertitsisin- naanngillat«. Landskarsi ullumikkut 1.600 millioner komuninik a- ningaasaateqarpoq, taamaat- tumik ukiuni aningaasakilli- orfiusuni sillimmatigissallu- git naammaqaat. Taamaakkaluartoq Inatsi- sartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaata Inatsisartut upemaakkut ataatsimiinnera- ta naggataameqamerani Da- niel Skifte-mut erseqqissaa- tigaat 1999-imit anguniartari- aqaraa landskarsip sinneqar- toorateqartalemissaa. Inuit akomannut Nalunngilarput landskarsi 1,6 milliarder koruuninik ani- ngaasaateqartoq. Tamanna ajoranilu ajorpoq. Ajunngequtigaa suliffeqar- flit tamarmik, aamma nammi- nersornerusut suliffeqarfii, piumasaminnik iliorsinnaam- mata kiffaanngissuseqarlutil- lu akiliisinnaassuseqarluarlu- tik. Ajoqutigaa akileraartartut akileraarutaat landskarsimi toqqorsimaannamatik inuia- qatigiit akomanni sulisinne- qartariaqarmata. Soorlu Siumup oqaaseqar- tartua Lars Karl Jensen ilassu- titut aningaasaliissutissat pil- lugit inatsit pingajussaaneer- lugu oqallisigineqarmat ima oqartoq: - Naalakkersuisunut siun- nersuutigissavarput aningaa- sarpassuit landskarsimi toq- qorsimaneqaannassanngitsut, millionilli arlallit inuiaqati- giinnut iluaqutissanngorlugit ammaassisoqartariaqartoq. Soorunami landskarsi ani- ngaasaataarutissanngilarput, Kalaallit Nunaannili pissutsi- ni arlalinni aningaasat pisaria- qartinneqartut sulisinneqarta- riaqarput. Taamatut isumaqameq Da- niel Skifte-mit isumaqatigi- neqarluarpoq, kisiannili mia- nersoqqussuteqarluni: - Inuiaqatigiinni pissutsini tamani ajunnginnerusumik atugaqalernissaq kissaatigi- neqaraluartoq, taamaattoq a- ningaasat eqqarsaqqissaarluni atomeqartariaqarput. Tassami sianiilliornerussaq annertu- nerusumik ingerlatsilernis- samut aningaasat atomeqas- sappata, tamannalu siunissa- mi ukiut tamarluinnaasa land- skarsimut artukkiisalissaaq, Daniel Skifte oqarpoq. Uparuartuinerit Inatsisartut naggataarlutik oqallilluarput NUUK(KK) - Oqaatsit sak- kortupput, allaat akerartuu- tingajattarlutik, Inatsisartut sisamanngomemii 4. juni upemaakkut ataatsimiin- nertik paatsiveqannginga- jattoq naggataaramikku. Naalakkersuisut siulittaa- suat Lars Emil Johansen, Siumut, Tuusi Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit, erseqqis- saateqarfigaa nammineq inuttulli allatut uparuartor- neqarnissi nuannarinagu. Pingaartumik inunnit, qal- lunaat oqarianaasiat malil- lugu, illumigooq igalaami- nenni sanaajusumi najuga- qaraanni ujaqqanik milluul- lariaanani. Lars Emil Johansen-ip Tuusi Motzfeldt qinnuigaa sallaalleqqullugu: - Siumut aamma Atassut naalakker- suisooqatigiittut qinersiner- mi kingullermi 18.699-init taaneqarput, Inuit Ataaqati- giit 4.000-iinnamik taane- qarlutik. Taamaattumik naalakkersuisut amerlane- mssuteqangaarluartunik tu- nuliaquteqarput, taammaat- tumik Inuit Ataqatigiit upa- ruartuisariaqanngillat. Ukioq manna ilassutitut aningaasaliissutinut inatsit siulleq oqqassutaavoq, landskarsip 1997-imut naa- tsorsuutaani 5 millioner kroninik sinneqartoornis- saanik pilersaamtigineqar- toq amigartoorujussuarfin- ngortussanngormat 164 millioner kroninik. - Aningaasanut inatsit aamma ilassutitut aningaa- saliissutinut inatsit amerla- nerussuteqartut piumasaat- tut ilusilemeqartarpoq, Lars Emil Johansen suangasa- ngajalluni erseqqissaavoq, Inatsisartut oqaluttarfianiil- luni ilaatigut Anker Jør- gensenimut eqqaanangajat- toq, taamani qallunaat stats- ministeriat oqarmat »piu- masaqaqqissinnaanngilasi«. Lars Emil Johansen kamassimarpalukkaluarluni illuatungiliuttut nipanger- sissinnaanngilai. - Aammami uagut amer- lasuunik qinersiseqarpugut, Anthon Frederiksen Kattus- seqatigiinneersoq oqarpoq. Kunngitut saqqunmierputit, Lars Emil, tamatumali o- qaasissaarutsissanngilaati- gut. Inatsisartut oqaluttarfi- anit oqalugiartuassaagut. Neriorsuullu tamanna illu- atungiliuttut eqquutsippaat. Isomartorsiuineq Ilassutitut aningaasaliissuti- nut inatsisip akuerineqan- nginnerani Inatsisartut pi- ngasoriarlugu oqaluuseraat aammalu Aningaasaqamer- mut Ataatsimiititaliaanni arlaleriarluni ataatsiiniitto- qarluni. Suliaq aimertuumik ajor- nakusoortinneqarpoq naa- lakkersuisut allannguutis- satut siunnersuutinik arla- linnik saqqummiussisaqat- taarmata, tamakku piuarput lnatsisartunut aamma Ani- ngaasaqamemiut Ataatsi- miititaliamut siullermik aamma aappassaanik oqa- luuserineqamerata akor- nanni aamma aappassaanik pingajussaanillu oqaluuse- rineqamerata akomanni. Tamatuma nassataraa al- lannguutissatut siunnersuu- tit arlallit akuerineqanngin- nerminni marloriaannarlu- tik oqaluuserineqameri. a- taasiakkaallu Inatsisartunit ataasiaannarlutik oqaluuse- rineqarlutik. Tamanna Aningaasaqar- nermut Ataatsimiititaliap iluarinngilaa, allannguutis- sat aappassaanik oqaluuse- rinninnenni 16 millioner kroninik naleqarmata, pi- ngajussaanillu oqaluuserin- nittoqamerinnaani 58 milli- oner kroninik naleqarlutik. Aningaasaqarnermut A- taatsimiititaliap siulittaa- sua, Mikael Petersen, Siu- niut, oqarpoq naleqqutin- ngitsoq, ilassutitut aningaa- saliissutinut inatsisip oqal- lisigineqarnerata nalaani allannguutissatut siunner- suutit ilaatigut amerlasuu- nik aningaasartallit amerla- vallaat takkussuunnerat. - Allannguutissatut siun- nersuutit aningaasartuutis- sanik taama amerlatigisu- nik nassataqartussaasut, si- ullermeerluni oqallisigin- ninnermut saqqummiunne- qareersimassagaluarput, Mikael Petersen oqarpoq. Iluarisameertut Aningaasaqarnermut naa- lakkersuisoq Daniel Skifte, Atassut, ajomartorsiut mi- serratiginngilaa. Utoqqat- sissutigaali upemaakkut a- taatsimiinnerup kingusi- naarluni aallartissimanera, aammalu inatsisissatut si- unnersuutit lnatsisartunut tunniunneqartarnerini pif- fissaliunneqartaitut allan- ngortinneqarsimaneri. Nassuiaat tamanna Inuit Ataqatigiit akuerisinnaan- ngilaat. Partiip oqaaseqartartua Tuusi Motzfeldt isumaqar- poq »ilassutitut aningaasal- iissutinut inatsisip naalak- kersuisut iluarisaminnik a- tuinerat« isomarluinnartoq. Isumaqarportaaq »aap- passaaneemeqamissaanut allannguutissanik siunner- suutinik 113-inik aammalu pingajussaaneerneqarnis- saanut allanngutissanik si- unnersuutinik 15-inik naa- lakkersuisut saqqummiussi- nerat akuerineqarsinnaan- ngilluinnartoq«. Allannguutissat 1997-i- mut naatsorsuutini 5 millio- ner kroninik sinneqartoor- nissamut naatsorsuutigi- neqartut 164 millioner kro- ninik amigartoomissammut assorsuaq pisooqataasut. - Pisariaqartillugu Inuit Ataqatigiit uparuartuisas- sapput. Ilassutitullu ani- ngaasaliinissanut inatsit naalakkersuisut taamak ili- orlutik Inatsisartuni inger- lannera uparuagassaavoq, Tuusi Motzfeldt oqarpoq. Daniel Skiftep »oqaatsit sakkortuut« aamma »upa- maanerit« Inuit Ataqatigiit saqqummiussaat paasivai, allannguutissatulli siunner- suutit pisariaqarsimanerar- pai, imaairunat »naalakker- suisut malinnaapput, taa- maattumillu ilassutitut ani- ngaasaliinissat qinnutigisari- aqartarlugit, inuiaqatigiinni periarfissanik tassanngaan- naq takkuttoqaraangat.« Daniels Skifte naalakker- suisut siulittaasunit taper- semeqarpoq: - Asuli qassupiiginnarlu- ta sulineq ajorpugut, Lars Emil Johansen oqarpoq. pi- soqartuarporli. Nunarput uumassuseqarpoq, periar- fissallu tassanngaannaq takkukkaangata iluaqutigi- niartariaqarpagut.

x

Atuagagdliutit

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Atuagagdliutit
https://timarit.is/publication/314

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.