Alþýðublaðið - 01.08.1922, Síða 1
öefið lit af Alþýðuflokknum
‘■^SSS^SSSi---
iga*
ttm fríœlelSslBM.
(Frh.)
II
Það er auðséð, sð rneat ríður
'4 þvf, að framleiðslutsni sé svo
vei stjórnað, að alœennÍBgur hafi
'foli not af. Honusss bera að sjálf-
sögðu öli gæHi jarðarihnar, eitgimi
maður einn hefir rétt til að siá
éignarhaldl á þau Henai (o: fram
Jeiðslunni) verður að haga svo,
«ð alt sé tniðað við nytsemdína.
■ Þ ;tta þarf ekki að vera neitt deiiu.
,'»triði, enda munu ailir álíta sig
sammáia um það, en þykjast að
eins deila á um aðferðirnar. Nó
á tfmum er fast kerfi á framleiðsl-
uani, svoköliuð vóruframleiðsla.
Það er hún, sem eg vil áthuga
dftillega í þessum kafla.
í hinu kapitaiistiska rfki er alt
vframieitt fyrir markaðinn, þ.e.a.s,
kapitalistinn fer ekki eftir þvf,
hvað þörf almennings krefur, held-
ur þvf, sem aflar honum mestra
psninga. í stað þess, að fram
leiðslan á að réttu lagi að miðast
við þöifina, er hún miðuð við
-peninga. Ef skortur er á einhverri
vöru í svipinn, er framieitt í grfð
og kepst um sð ná f markaðinn,
.Stjórnieysi það, sem samfara er
einstakiings eigsinni, þar sem ekk
ert eftirilt er haft af hesdi hine
opinbera (stjóraendurnir alla jafna
undirgefnir þjónar stóreignamanna)
vetður þess vaidandi, að alt of
mikið er framleitt af vörunni, en
aðrar tegundir iátnar sitja á hak-
anum. Geysileg orka fer til ónýtis
og mlkill hluti framlelðsiunnar ó
nýtist. — Hér má í þessu sara
baodi nefna hiaa glæpsamiegu
brennivíns-framleiðijlu. Þar er ó-
grynnum eytt til að fratrJeiða vöru,
tem engum enaani er tii gagns,
ea öllum til tjóns. Þetta nefna
kapitalistarnir .frjáisa sámkepni*’,
en nú vftum við f hverju hún er
fólgin.
t framleiðsiunni liggur erfiði
-verkatuama. Þeir hafa fórnað Iffs-
Þiiðjudaginn i. ágúst.
174 tðlnblað
tór útsala
niiuimiimmiiimiiuiimminimmmnmimmniimmi A J /f* 1 wniinmmmmmmmtmnnnmimiiiinM«Miiiium»a
20% afsláttur stendur yflr ‘ 20«/. afsláttur
á ullum vðrum Sáputaásinu ug Sáputaújinni. á 8|,um v8rum
Neytið þessa ágæta tilboðs.
Ódýrust kaup á öllum búsáhöldum, þrifnaðar- og
þvottavörum og burstatækjum. — Eldspýtnabirgðir
I eru seldar á 45 aura pakkinn (nettó). ~IZZ
kröftum sínum til þexs að full
nægja eftirspurninni. Éngum hefir
bomið tii hugar að spyrja þá um
áiit þeirra á frámleiðslu aðferðinni,
því síður að veita þeico hiutdeild
í xtjórn hennar. Kopitalistinn iæt
ur vitraa, meðan nokkuð er að
grsaða. Einhverjir myndu ef til
viil segja, að iila myndi fars, ef
ekki væri neitt sldpulag á fram
leiðslunni. Þeir halda, að aóg sé,
að kapitalistinn hafi reglubundna
vinssu hjá sér — það kalla þeir
skifulag. I þes*u iiggur cinmitt
misskiiningurinu. — Áhangendur
kapitalismsns eru svo blindaðir af
ofstæki, að þeir vilja ekki sjá sann-
ieikann. Þeir skella skolleyrum við
hinum alvariegu viðvörunum, sem
feafa komið fram þráfaidlega á
síðuatu árurn, sem sé Jjárkrepp
uuutn. Þær eru bezt aönnun þess,
að stjórnleysið á framleiðslunai
keyrir fratn úr öllu hófi. Lítum á
ásíaadíð í hciminum eins og það
hefir verið síðustu 2—2* 1/* ár. —
I ýmsum löndum var tekið að
þjóðnýta fyrirtækia, vegna þess,
að það var álit’n óbjákvæmileg
nauðsyn. Það var íyrst eftir stríðið.
Þá voru kapitalistarnir svo lam
aðir, að þeir gátu enga rönd við
reist Seir.na náðu þelr sér betur
á stryk; þeir fóru að seilast eftir
þvf, setn þjóðfélagið hafði af þeim
tekið vegna þess, hve geíssmiega
þeim hafði tekist að niðurníða
fjá'hagina Þair hófu takœarka
iiusann fjáraustur á báða bóga,
reútuðu þingœönnum og bæjar-
fuiltrúum.
1 þessu sambandi mætti nefna
sWýr dæmi fiá öðrum iöndum.
Hugo Stinnes binn þýzki hefir
smám saensn aád á s tt vaid miki
um hluta stótiðnaðarins býzka.
Hann hefir keypt blöð og tímarit,
þingmenn og bæjarfulltiúa (svo-
nefudir .stiimiséraðir* þingmenn
— margir þeirra eru .hægri so-
cialistar(l)*) Með þessu móti —
einöig með því, að loka mörgum
verksmiðjum til þess, að iækka
ksupið — hefir hoauoa tekist að
ná ð sitt vaid ýcnsum þeim fyrir
jækjum, sem ti! stóð að þjóðnýtt
yrðu Hann hefir því getað fram-
leitt ódýrar vörur og bolað Frökk-
um út af markaðlnum. Þetta hefir
orðið til þess, að kapltalistarnir
frönsku hafa neyðst til cð iáta
feart mæta hörðu og heimta borg-
aðar skaðabætur þær, sem þeir
hifa gert þýzku þjóðinni að gjalda.
Hér á íslandi úir og grúir af
dæmum þess, hve gcrsamlega ó-
hæfc kapftalistiska kerfið er. Tök-
um til dæaais sUdarframieiðsluna
1919 og 1920 Útgerðarmöonum
var i iófa lagið, að selja síldina
1919, en þeir biðu eftir þvi, að
hún kæmist upp í 120 kr, þótt-
ust hafa fuila ástæðu til að ætla,
að svo yrði. Þeir létu hjá liða,
að selja, þar til enginn markaður
var og öli fraæleiðslan grotnaði