Tíminn - 06.08.1975, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
MiOvikudagur 6. ágúst 1975
Sterkar líkur
d því að
þurramæði hafi
verið útrýmt hér
— segir Sigurður Sigurðarson, dýralæknir
Vegna fréttar f Timanum sunnu-
daginn 27. júlí s.l. um þurramæði
hefur Sigurður Sigurðarson,
dýralæknir beðið blaðið að koma
eftirfarandi athugasemdum á
framfæri.
„Ekki er timabært að gefa út
yfirlýsingar þess efnis að þurra-
mæði hafi verið útrýmt. Hún
fannst siöast i sauðfé að Hreims-
stöðum I Norðurárdal árið 1965
(ekki 1964). Siðan hefur verið
fylgzt meö heilsufari sauðfjár á
þvi svæði og viðar, ma. hafa sér
þjálfaðir menn og aðstoðarfólk
verið við skoðun liffæra úr slátur-
fé við sláturhúsið í Borgarnesi á
hverju hausti og verður svo gert
enn I haust. Þar hafa einnig verið
tekin blóðsýni úr öllu fullorðnu
sláturfé af hinu grunaða svæði.
Sauðfé af öllum bæjum á svæðinu
hefur einnig verið skoðað árlega
og teknar frá til rannsókna allar
grunsamlegar kindur, sem náðst
hefur til.
Við skoðun liffæra i Borgarnesi
hafa nokkrum sinnum eftir 1965
fundist grunsamleg lungu, og
einnig hafa grunsemdir vaknað
við prófun blóðsýna þennan tima.
Aldrei hefur tekizt að einangra
þurramæðiveiru frá hinum grun-
samlegu liffærum né heldur að fá
staðfestingu á grun um þurra-
mæði við aðrar kannanir.
Likurnar eru þvi orðnar sterkar
á þvi að veikinni hafi verið út-
rýmt. Ráðlegt mun þó vera, að
láta a.m.k. eitt ár liða áður en
fullyrt verður um það, hvort
þurramæði er úr sögunni hér-
lendis eða ekki.
Skynsamlegt væri að gera itar-
lega könnun á heilsufari sauðfjár
á hinu sfðasta þurramæðisvæði,
áður en slakað verður á eftirliti
og vömum. Þar dugar skammt
einhvers konar skyndikönnun.
Svo sem margir muna gerði
C'
Allar Konur
fylgjbít með
Tímanum
þurramæði (fyrstnefnd þingeysk-
mæðiveiki) mjög mikið tjón á
stórum hluta landsins um langt
árabil. Hún var fyrst greind af
Guðmundi Gislasyni, lækni, 1939
og stóð baráttan gegn henni
sleitulaust að kalla til ársins 1965,
eða full 25 ár.
A undan þurramæðinni hafði
farið önnur tegund af mæðiveiki
svokölluð Vota-mæði (fyrstnefnd
Deildartungu-veiki) eða Borg-
firzk-mæðiveiki). Votamæðin var
skæð í fyrstu og fór geyst, en
rénaði fljótt og var ekki eins
varanleg plága og þurramæðin.
Báðir voru þessir lungnasjúk-
dómar fluttir inn með Karakúl-
fé 1933. Þá barst einnig til lands-
ins garnaveikin, sem enn heldur
áfram að breiðast út um landið.
Þurramæði og Vota-mæði voru
kallaðar einu nafni mæðiveiki
(ekki mæðuveiki) þann tima sem
barizt var gegn þeim báðum.en
eftir að þurramæði var eina við
aö fást hefur hún oftast verið köll-
uð mæði og er það nafn notað i
fræðigreinum um þessa veiki.
Rétt er það eftir haft i fréttinni
27. júlf að þurramæði hafi fundizt
f Noregi. Þangað barst hún með
innfluttu fé, hollenzku, frá Dan-
mörku fyrir tæpum tiu árum að
þvitalið er. Enn hefur þurramæði
ekki valdið beinu tjóni á sauðfé
svo teljandi sé i Noregi, en þar í
landi hefur mikil vinna og
kostnaður verið lagður f það að
fylgjast með og takmabka út-
breiðslu veikinnar og hafa Norð-
menn haft til hliðsjónar reynslu
annarra þjóða gegn veikinni, þar
á meðal islenzkra reynslu.”
Sigurður Sigurðarson,
dýralæknir.
Rétta gíróreiknings-
númerið er 60600
1 FRÉTT i blaöinu á laugardag-
inn var sagt frá sjóði, til styrktar
rannsóknum f dulsálarfræði. Mis-
hermt var I fréttinni, að gíró-
reikningsnúmer sjóösins væri
60500. Hið rétta er að númerið er
60600 og geta þeir, sem vilja
styrkja sjóðinn, lagt fé inn á þann
reikning.
kérndum
. líf
Kerndum,
votlendL/
LANDVERND
Gleymiö okkur
einu sinni -
og þid gleymib
því alarei í
Snemma I þessum mánuði,
eða nánar til tekið 1. júli s.l.
fiuttu borgarfulltrúar Fram-
sóknarflokksins merkilega til-
iögu um útivistarsvæðið i Naut-
hóisvfk, en áður höfðu fulltrúar
flokksins flutt yfirgripsmikla og
vandlega grundaða tillögu um
svæðið f heiid, þar eð það er trú
margra, að i Fossvogi, öskju-
hliö og Nauthólsvik verði I
framtiðinni kjörið útivistar-
svæði. Þangað leita Borgararn-
ir ótilkvaddir þrátt fyrir enga
eða mjög litla þjónustu, og þarf
raunar ekki annað fyrir borgar-
yfirvöldin en að elta fólkið
þangað og tii að sannfærast um
áhuga almennings á þessu úti-
vistarsvæði.
Tillagan var svohljóðandi:
Tillaga frá borgarfulltrúum
Framsóknarflokksins:
Borgarstjórn samþykkir að
ráðast i bráöabirgðafram-
kvæmdir við Nauthólsvík, en
miði að þvi að nýta hið mikla
magn afrennslisvatns, sem nú
rennur frá hitaveitutönkunum
niður í Fossvoginn til iauga-
gerðar i hliðinni eða vikinni nú i
sumar, þannig að borgarbúar
geti notið þar útivistar og úti-
baða.
Ljóst er, að flugvallarmál
höfuðborgarsvæðisins eru I
deiglunni.
Borgarstjórn leggur áherzlu
á, að við lausn þeirra mála verði
tekið fullt tillit til áætlana um,
að Nauthólsvíkin, öskjuhliðin
og suðurströnd borgarinnar
verði I framtiöinni útivistar-
svæði borgarbúa.
Guðmundur G. Þórarinsson,
borgarfulltrúi Framsóknar-
flokksins fylgdi tillögunni úr
hlaði og þá sagði hann I ræðu
sinni m.a.:
Tvær tillögur
um útivistarsvæði
„Borgarfulltrúar Framsókn-
arflokksins hafa Itrekaö og flutt
hér I borgarstjórn tillögur um
framtfðarnýtingu Nauthólsvík-
ur, öskjuhliðar og reyndar allr-
ar suðurstrandar höfuðborgar-
svæöisins, en ávallt talað fyrir
daufum eyrum borgarstjórnar-
meirihlutans.
Tillaga sú, sem hér er flutt nú
er tvfþætt. Fyrri hlutinn fjallar
um bráðabirgöaframkvæmdir
til nýtingar heita afrennslis-
vatnsins, sem nú rennur niður i
Fossvog og veröur til lítils
gagns, hinn liöurinn er um al-
mennt gildi svæðisins.
Eins og menn vita er grunn-
hiti vatns undir höfuðborginni
um 130 gr. Celcius, og úr borhol-
um I Reykjavfk streymir um 100
gr. C heitt vatn. Þetta vatn er of
heitt til þess að senda það beint
inn í aðalæðar fbúðahverfa
höfuðborgarinnar. Þvf er bak-
rennslisvatn frá þeim hluta
hitaveitukerfisins, sem er tvö-
falt, notað til blöndunar, þannig
að um 40 gr. C heitu vatni er
blandað I þetta heita vatn til
þess að rennslishitinn til neyt-
enda verði um 80 gr. C.
Á sumrin er vatnsnotkun
borgarbúa miklu minni, en það
þýðir að mikiö magn bakrennsl-
isvatnsins I kerfinu nýtist ekki.
Það er þá látið renna ónotað frá
hitaveitutönkunum beint niður I
Fossvog. Er þarna um að ræða
1
Guðmundur G. Þórarinsson.
40—100 sekúndulitra af 40—50
gr. C heitu vatni.
Með svolitilli hugkvæmni væri
unnt aö hagnýta þetta vatn á
margvíslegan hátt.
Flotgirðing
Við framsóknarmenn höfum
áður (lfklega 1970) flutt tillögu
um að komiö verði upp I Naut-
hólsvik flotgirðingu er afmark-
aði vfkina og yröi heita vatnið
þá látið streyma I lokaða hólfið,
en þannig mætti fá ákjósanleg-
an útibaöstað með þægilega
heitum sjó^hitaðan með vatni).
Aö vfsu er sjórinn þarna oft
mengaöur, þvf að Fossvogsræs-
ið er lagt of stutt fram, og veru-
leg mengun mun einnig vera frá
Kópavogskaupstað.
Magn óæskilegra gerla er of
mikið f sjónum þarna til þess að
unnt sé að leyfa sjóböð viö nú-
verandi aðstæöur, en hins vegar
bendir margt til þess, að annað
myndi gilda um lokuð hólf, þar
eð unnt væri t.d. aö klórblanda
heita vatnið. Heita vatnið, sem i
hólfið kæmi er lika ómengað, og
það yrði aðaluppistaðan I hólf-
unum.
Ennfremur kæmi mjög til
greina að grafa dálitla laug 1
hlföina og verja botn og bakka
meö sandi. Heita vatnið myndi
AAerk tillaga Framsóknarmanna
felld í borgarstjórn Reykjavíkur
SJÓBAÐSTAÐUR HITAÐUR
MEÐ AFGANGSVATNI
1 sól og sjó I Fossvogi
þá renna i þessa laug og þaðan
til sjávar. Þriðji möguleikinn er
svo sá, að ýta upp bakka i vfk-
inni og gera fastan varnargarð
um lón til útibaða.
Engin þessara hugmynda fel-
ur I sér stórvægilegan kostnað,
en þær myndu, ef framkvæmd-
ar væru, auka ánægjustundir
fólks þarna, og stuðla að hollri
útiveru og útivist.
Hinn hluti tillögunnar fjallar
um framtfð þessara svæða.
Suðurströndin
Við Framsóknarmenn höfum
oftsinnis talað fyrir tillögum um
að Nauthólsvik, Oskjuhlfð og
Suðurströndin verði i framtið-
inni samfellt útivistarsvæði.
Þeir hafa séð þá framtiöarsýn,
að heita vatnið yrði notað til
þess að gera þarna sannkallaða
útivistarparadis fyrir fólkið.
Laugar með baðstöðum f
suðurhlið öskjuhliðar, þar sem
fallegum gróðri yrði fléttað i
umhverfið til prýði.
Veitingastaður uppi á hita-
veitutönkunum hefur lika verið i
þessum tillögum og upphitaðir
sjóbaðstaðir úti fyrir ströndinni.
1 hlfðinni mætti reisa fallega
garða með hitabeltisgróðri,
undir þaki.
Ef mál þetta er skoðað sést að
hvergi i heiminum er önnur eins
aðstaöa fyrir nefnda hluti, og
frámkvæmdir þessar myndu
draga að sér innlenda og er-
lenda ferðamenn og vekja at-
hygli margra á heimabæ okkar,
Reykjavík.
Ný flugbraut
á ströndina?
Þá vil ég vlkja að þvi, að
áform eru uppi um að bæta ör-
yggisskilyrði til flugs um
Reykjavlkurflugvöll meö þvi að
leggja nýja flugbraut I fjöru-
borði suðurstrandarinnar.
En munum þaö, að eyðilegg-
ing fjörunnar þarna verður
aldrei aftur tekin.
Þessi tillaga er flutt til þess að
beina athygli manna aö þessum
málum.
Reykvikingar hafa þegar not-
að alla norðurströndina undir
iðnað og atvinnustöðvar. Litil er
þeirra gæfa, ef örlög suður-
strandarinnar eiga aö verða hin
sömu,” voru lokaorð ræðu-
manns.
Ennfremur tóku til máls um
tillöguna þau Elin Pálmadóttir
(S), Þorbjörn Broddason (K) og
Albert Guðmundsson (S).
Tillögunni var vfsað til
borgarstjóra með 9 atkvæöum
Sjálfstæðisflokksins, gegn 6
atkv. minnihlutans.
Þannig mun enn dragast, aö
bætt verði úr aöstöðu manna til
útivistar I Nauthólsvlk.
—JG