Tíminn - 07.08.1975, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 7. ágúst 1975
TÍMINN
/
7
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri:
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisla-
son. Ritstjórnarskrifstofur I Edduhúsinu við Lindargöty,
simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðalstræti 7, simi 26500'
— afgreiðslusimi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verð I
lausasölu kr. 40.00. Askriftargjald kr. 700.00 á mánuði.
Blaöaprent h.f.
Ekki kredduflokkur
Þjóðviljinn er nú byrjaður að þylja gamlan
lestur um að Framsóknarflokkurinn sé stefnulit-
ill og sveiflist þvi milli hægri og vinstri eftir
ástæðum. Þetta er ekki nýr áróður, heldur hefur
þetta verið tuggið jafnt i blöðum kommúnista og
ihaldsmanna áratugum saman. Með þessu hefur
átt að kveða Framsóknarflokkinn niður. En það
hefur ekki tekizt betur en svo, að Framsóknar-
flokknum hefur á siðustu tveim áratugum ekki
aðeins tekizt að halda fylgi sinu I sveitunum held-
ur að ryðja sér svo rækilega til rúms I kaupstöð-
um og kauptúnum, að hann er nú annar stærsti
flokkurinn þar. Þannig hafa kjósendur metið hina
frjálslyndu umbótastefnu hans.
Framsóknarmenn geta þvi látið sér þennan
áróður andstæðinganna i léttu rúmi liggja.
Framsóknarmenn viðurkenna fullkomlega að
flokkur þeirra er ekki sérkredduflokkur. Hann
trúir ekki á eitt úrræði, eins og Alþýðubandalagið
segist trúa á þjóðnýtinguna, og Sjálfstæðis-
flokkurinn á haftalausa samkeppni. Bæði Al-
þýðubandalagið og Sjálfstæðisflokkurinn hafa
lika orðið að reka sig á, að stefna þeirra er iðu-
lega ekki raunhæf I framkvæmd. Hvað eftir ann-
að hefur reynslan neytt Sjálfstæðisflokkinn til að
vikja frá stefnu sinni um algert frelsi, og Alþýðu-
bandalagið frá trú sinni á rikisreksturinn.
Afstaða Framsóknarflokksins hefur frá upp-
hafi verið sú, að beita ætti hinum þremur
rekstrarformum: einkarekstri, samvinnurekstri
og rikisrekstri, eftir þvi, sem bezt hentaði á
hver jum vettvangi og sums staðar gætu öll þessi
form komið til greina. Menn ættu ekki að vera
haldnir neinni ófrávikjanlegri stefnu fyrirfram i
þessum efnum. Bezt væri, að hægt væri að
tryggja sem mesta samvinnu og forðast þannig
skaðleg átök og deilur, en til þess að ná þvi marki
mætti ekki binda sig við of þröng sjónarmið.
Þannig hefur Framsóknarflokkurinn unnið og
munhalda áfram að vinna. Hann mun ekki binda
sig við neina einsýna stefnu, heldur kappkosta að
leggja raunhæft mat frjálslynds umbótaflokks á
hin einstöku vandamál.Hann mun leggja kapp á
að vera viðsýnn og framsýnn, en binda sig ekki
við meira og minna úreltar kreddur. Þessi stefna
er i fullu samræmi við hinn nýja tima og nýju
kynslóð, sem er á margan hátt minna kreddu-
bundin, óháðari og frjálslyndari en fyrri kynslóð-
ir voru. Sú uppreisn æskunnar, sem nú ber mest
á, beinist fremur öðru gegn kreddustefnum, eins
og kapitalismanum og kommúnismanum. Æskan
vill ekki vera bundin I viðjar þröngsýnnar
kreddutrúar.
Flokkur í felum
Þjóðviljinn ætti sizt af öllu að nefna henti-
stefnuflokk. Tvivegis hefur flokkur hans skipt um
nafn til að fela hina raunverulegu stefnu sina. 1
átta ár eru forustumenn flokksins búnir að basla
við að koma saman nýrri stefnuskrá fyrir flokk-
inn, án þess að hún hafi enn séð dagsins ljós.
Ástæðan er sú, að verið er að reyna að koma
stefnuskránni i þannig búning, að það sjáist ekki
hvort Alþýðubandalagið er heldur sosialdemó-
kratiskur eða kommúnistiskur flokkur!
\
ERLENT YFIRLIT
Fyrsta útlegðarári
Nixons er lokið
A LAUGARDAGINN kemur
verður rétt ár liðið siðan
Nixon afsalaði sér forsetaemb
ættinu. i tilefni af þvi liefur
verið rætt talsvert meira um
Nixon i bandariskum blöðum
að undanförnu en gert hefur
verið áður siðan hann lét af
embætti. Einkum snúast þess-
ar umræður og frásagnir blað-
anna um hagi Nixons, eins og
þeim er nú komið, og þær
fyrirætlanir, sem kunni að
vaka fyrir honum.
Nixon hefur fram til þessa
lifað mjög einangruðu lifi sið-
an hann lét af forsetaembætt-
inu. I fyrstu áttu veikindi hans
mikinn þátt i þvi, en yfirleitt
er nú álitið, að hann hafi verið
nær dauða en lifi fyrir niu
mánuðum, þegar hann gekk
undir læknisaðgerð vegna
blóðtappa og æðabólgu. Hann
er sagður hafa jafnað sig
verulega siðustu sex mánuð-
ina, en þó er vinstri fóturinn
sagður enn bólginn og hann
þolir illa langa áreynslu. Sagt
er, að hann reyni helzt að sofa
i allt að tólf tima i sólarhring,
en vinni i sex tima að bók, sem
á að fjalla um stjórnmálaaf-
skipti hans og þá ekki sizt
Watergatemálið. Hnn les dag-
blöðin á morgnana og meðal
þeirra eru þau blöð, sem lögðu
hann mest i einelti, New York
Times og Washington Post.
Hann fer i stuttar gönguferðir
kvölds og morgna og oftast i
sund siðdegis. Hann,fer næst-
um aldrei frá bústað sinum i
San Clemente i Kaliforniu og
tekur ekki á móti heimsókn-
um, nema nánustu kunningja
og fyrri samstarfsmanna.
Meðal þeirra, sem hafa heim-
sótt hann, er Kissinger. Kona
Nixons, Pat, er sögð sýna hon-
um mikla umhyggju og venju-
lega borða þau aman tvö ein,
nema þegar dætur þeirra og
fjölskyldur eru i heimsókn.
Ferðamenn gera sér talsvert
far um að staldra við fyrir ut-
an bústað hans, sem er vel af-
girtur, enda ætlaður sem eins
konar forsetabústaður á sin-
um tima. Fljótlega hverfa þeir
þó á brott, án þess að hafa get-
að séð hinn fallna forseta, sem
býr nánast sagt eins og hálf-
gerður útlagi.
FLESTUM, sem hafa heim-
sótt Nixon, kemur saman um,
að hann sé enn andlega niður-
beygður og bætist það við hin
likamlegu veikindi hans og
jafnvel auki þau. Watergate-
málið og eftirköst þess eru
byrði, sem erfitt er fyrir Nixon
að losna við. Þó telja kunnug-
ir, að hann áliti sig ekki hafa
framið neitt afbrot, heldur
hafi honum orðið á mistök,
sem einkum hafi verið fólgin i
þvi, að hann hafi ekki tekið
Watergatemálið nógu föstum
tökum i upphafi, m.a. vegna
þess, að samstarfsmenn hans
hafi ekki sagt honum allan
sannleikann, og hann þannig
flækzt inn i málið meira og
meira óviljandi, til þess að
reyna að hjálpa þeim sam-
starfsmönnum sinum, sem
voru flæktir i málið. Um þetta
mun bók sú, sem Nixon vinnur
að, fjalla að miklu leyti. Hann
vinnur að henni sex tima á
dag, eins og áður segir,ásamt
tveimur aðstoðarmönnum.
Það háir honum, að hann fær
ekki nægan aðgang að ýmsum
skjölum og heldur ekki að
segulböndunum frægu. Það er
enn ekki ákveðið, hvort bókin
verður frekar eitt eða tvö
bindi, en henni er ekki aðeins
ætlað að fjalla um Watergate-
málið, heldur um stjórnmála-
þátttöku Nixons frá fyrstu tið
og þá ekki sizt um afskipti
hans af utanrikismálunum.
Nixon á göngu I garði sinum I San Clemente
Fyrir bókina hefur Nixon þeg-
ar fengið greidd nokkur
hundruð þúsund dollara, að
þvi taliö er, en alls mun hann
fá fyrir hana 2-2.5 milljónir
dollara. Þetta mun rétta við
fjárhag hans verulega, ásamt
500 þús. dollurum, sem hann
mun fá fyrir þátttöku i sjón-
varpsþáttum, sem eiga að
fjalla um forsetaembættið.
Efnahagur Nixons er hins
vegar hvergi nærri góður og á
það sinn þátt i þvi, að honum
var gert að greiða skatt af sölu
á einkaskjölum hans, en upp-
haflega höfðu skattayfirvöld
úrskurðað hana skattfrjálsa.
Eignir hans eru lika mest i
fasteignum og mun hann
sennilega ekki komast hjá þvi
að selja eitthað af þeim til
þess að geta greitt skuldir og
skatta, sem hann þarf að
greiða fljótlega.
NIXON er talinn hafa látið i
ljós við suma kunningja sina,
að honum leiðist iðjuleysiö,
einkum þó, ef heilsa hans
heldur áfram að batna. Hann
hefur t.d. fært það i tal við
Barry Goldwater, að hann
vildi gjarnan verða einhvers
konar talsmaður fyrir repu-
blikana. Þessari hugmynd
hefur verið tekið með iskaldri
þögn. Þá hefur Nixon sagt öðr-
um kunningja sinum, að hann
gæti vel hugsaö sér að verða
sendiherra Bandarikjanna i
Kina. Sú tillaga hefur fengið
sizt betri undirtektir. Það mun
hins vegar hafa styrkt Nixon i
þessari fyrirætlun, að ýmsir
erlendir valdamenn hafa sent
honum kveðjur sinar og er
sagt að bæði Brézjnef og Mao
séu i hópi þeirra.
Það er haft eftir Nixon, að
hann hafi áhuga á að ferðast
erlendis. Fyrst vilji hann þó
ljúka bók sinni. Hann er sagð-
ur fylgjast vel með öllum er-
lendum atburðum, enda fær
hann daglega sendar upp-
lýsingar frá utanrikisráðu-
neytinu um það helzta, sem er
að gerast.
Trúarleiðtogar, sem hafa
heimsótt Nixon, segja hann
hafa áhuga á að ræða trúmál
og muni hann hafa gerzt enn
trúhneigðari en áður. Einn
þeirra hefur látið svo ummælt,
að Nixon myndi sennilega
hafa gert sig að kvekara, ef
þeir hefðu haldið samtalinu
áfram, en Nixon er kvekari.
Sagt er, að Nixon hafi
breytzt verulega i útliti á þvi
ári, sem er liðið siðan hann lét
af forsetaembættinu. Andlits-
drættir nú eru orðnir skarpari,
nefið og kjálkarnir enn meira
áberandi en áður. Hann klæöir
sig snyrtilega að vanda og
reynir að halda fyrri reisn
sinni i framkomu.
Þ.Þ.
Þ.Þ.