Tíminn - 12.08.1975, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 12. ágúst 1975
TIMINN
13
husió
Björgum
Grjótaþorpinu
Fyrirætlanir þær, sem nú virð-
ast vera uppi um að rifa Grjóta-
þorpið allt eða nær allt, virðast
hafa vakið mikla athygli, og
viðbrögð lesenda eru flest á eina
.lund — fólk er sárgramt og stór-
hneykslað. Menn vilja, að
Grjótaþorpið eða það sem eftir
er af þvi verði varðveitt, og þvi
gert eitthvað til góða I stað þess
að rifa og byggja lifvana stein-
kumbalda. Hér fara á eftir fáein
þeirra bréfa, sem Landfara
hafa borizt um þetta mál. Fyrst
er bréf frá „Reiðum Reykvik-
ingi”. Honum farast svo orð:
„Timinn segir i fyrirsögn á
forsiðu á fimmtudaginn
„Endurreist Grjótaþorp lokki
með sérstæðri þjónustu og hlý-
leika”. Þegar ég sá þetta hélt ég
fyrst, að nú heföu borgaryfir-
völd i Reykjavík loksins rumsk-
að, og nú ætti að gera Grjóta-
þorpinu eitthvað til góða. En
gamanið fór að kárna, þegar ég
las fréttina og skoðaði
teikningarnar inni i blaðinu.
„Endurreisnin” og „hlýleikinn”
áttu nefnilega að vera fólgin i
þvi að rifa hverfið og reisa
ömurlega og lifvana steinkassa
I staðinn. Nú skora ég á þig,
Landfari sæll, borgarstjórnar-
menn Framsóknarflokksins og
raunar Reykvikinga alla, að
bregða við hart og koma i veg
fyrir þessa svivirðu. Það má
aldrei verða, að Grjótaþorpið
verði skemmt frekar en þegar
er orðið, eða jafnvel eyðilagt
með öllu eins og nú virðist vera i
bigerð.”
Þetta látum við nægja frá
Reykvikingnum reiða og lofum
næsta manni að taka til máls:
„Ég er ekki I hópi þeirra sem
vilja varðveita hvaða hreysi
sem vera skal fyrir þá sök eina
aö það er gamalt, en ég get samt
ekki oröa bundizt, ef borgaryfir-
völd ætla aö leggja út á þá fá-
sinnu að fara að rifa Grjóta-
þorpið. Það á að varðveita —
ekki sem dauðan safngrip held-
ur sem lifandi og manneskjulegt
umhverfi. Mér skilst að nýting
lóða i Grjótaþorpi sé tiltölulega
há. Þess vegna er ástæðulaust
að rifa það. Og áreiðanlegt er,
að kostnaður við nýbyggingar
yrði miklu meiri, en ef hresst
yrði upp á húsin, sem þarna eru
fyrir. Þetta hljóta meira að
segja reglustikumenn að skilja
— ég ætla ekki að minnast á
manneskjulegt umhverfi og hlý-
leika viö þá, þvi aö þeir virðast
vera svo blindaðir af stein-
steypu, að þeir skilja liklega
ekki slikt. En ef gera á við húsin
verður að gera það áður en þau
ganga svo úr sér, aö þeim verði
ekki vö bjargaö.”
Sá er svo skrifar kýs aö kalla
sig „Sannan Vesturbæing”. Siö-
asti maður á Grjótaþorpsdag-
skrá er Dalakarl i Vesturbæn-
um. Framlag hans er svofellt:
Landfari!
Margt er nú ritað og rætt um
svokallaö skipulag og menn
þykjast þess umkomnir að
ákveða hverjar verða þarfir og
smekkur komandi kynslóða,
hvað á að varðveita og hvað á að
rifa, hvar á að byggja og hve
rúmfrekur verður þarfasti
þjónninn — það er billinn — i
framtiðinni. En það er eins og
það sé eitthvert tómahljóð I öll-
um þeim viðamiklu tillögum
sem lúta að skipulagi bæja og
borgar. Þegar ótal sérfræðingar
eru búnir að fjalla um efnið ár-
um saman, eru endanlegar til-
lögur loks lagðar fram i ábúðar-
miklum og skrautlegum doð-
röntum sem mestmegnis eru
teikningar, og þar með ein-
hverjar skýringar ritaðar á
hátiðlegu máli, sem hvergi er
notað nema af uppskrúfuðum
sérfræöingum i steinsteypu,
malbiki og bilafjölda. Það er
eins og mannfólkið sem býr og
starfar i bæjunum sé hálfgert
eða algert aukaatriði.
Nú er rétt einn ganginn búið
að birta niöurstöður skipulags-
fróðra aðila um framtiðaráætl-
un borgarhverfis. Er það
Grjótaþorpið I Reykjavik. Sann-
ast sagna hef ég aldrei veitt
þessu hverfi sérstaka athygli
siðan ég flutti á mölina. Það
sannar kannski, að þessi bæjar-
hluti stingur ekki I augu og er
ekki fyrir neinum. Þessi gömlu
timburhús sem standa við göt-
ur, sem uröu til vegna þarfa
gangandi fólks eru ekkert sér-
stakt augnayndi, en þau eru
hluti af Reykjavik, og hafa
þjónað og þjóna enn sínum til-
gangi. Þaö býr fólk i þeim. 1
sumum þeirra eru litlar
verzlanir og önnur smáfyrir-
tæki. Ein undantekning er frá
þessu, sem er 'griðárlegt stein-
steypuskrimsli, sem gnæfir eins
og illkynjað, ofvaxið æxli upp úr
timburhúsunum, sem byggð eru
af alúð og smekkvisi hand-
verksmanna, og frummynd
þeirra hefur sennilega aldrei á
teikniborð komið.
I Timanum birtist nýlega
framtiðarsýn skipulagssnillinga
þeirra, sem reisa vilja nýtt
Grjótaþorp á þeim rústum, sem
þeir vilja sjálfir leggja. Af þeim
drögum, sem þarna.gaf að lita,
er engu likara en fyrrnefnt æxli
eigi að breiðast út um allt hverf-
ið. Þarna gataö lita hvern stein-
kumbaldann af öðrum i skipu-
lögðum röðum og til að þetta liti
nú ekki út eins og uppraðaöir
eldspýtustokkar eru efstu hæðir
nokkurra húsanna skásneydd-
ar, og er súhúsagerðarlist einna
likust þeirri, er fundin var upp
þegar kamramenningin reis
hvað hæst á Islandi. Báknin eru
eins og risavaxin náðhús.
Göngugötur eru nú aftur að
Blásari óskast
Vil kaupa heyblásara.
Upplýsingar i Grænhól, simi um Hvera-
gerði.
Teppadeild • Hringhraut 121 • Simi 70-603
Fjölbýlishús
Stofnanir
Sveitarfélög
Verktakar
komast i tizku. Þvi er þá verið
að leggja niður þær fáu gömlu
göngugötur, sem enn eru til i
Reykjavik? Hvað liggur á að
jafna Grjótaþorpið við jörðu til
þess eins að gera það nákvæm-
lega eins og aðra miðbæjar-
kjarna, sem til stendur að reisa
á óbyggðum svæðum? Þvi
meira sem rifiö er af gamla
miðbænum verður Reykjavik
fátæklegri, shma hve háreistar
glerhallir eru reistar á rústun-
um. Eftir að hinar hrikalegu
hugmyndir skipulagsfræðing-
anna voru birtar fór ég að skoða
þetta gamla bæjarhverfi. Satt
er það, að þar er niðurniðslan
mikil, og greinilegt er að hvorki
húsum, lóðum né stigum hefur
verið gert neitt til góða i marga
áratugi. Hverfiö er að drabbast
niður og hefur verið lengi að þvi.
En samt er áreiðanlega hægt að
koma gamla þorpinu i sóma-
samlegt horf — og meira en það,
ef svolitil rækt er lögð við það og
mjóir og brattgengir göngustig-
ar geta orðið aðlaðandi ekki sið-
ur en hellulagðar breiðgötur.
Tillaga min er þvi sú, að
Grjótaþorpið verði látið i friði
fyrir niðurrifsmönnum, en ofur-
litlu af þeim fjármunum, sem
kostar að byggja risavöxnu
kamrana, verði varið til að lifga
upp á það sem enn stendur af
gamla hverfinu.
er orösending til þeirra, sem
eru að leita aðteppum í hundruðum
eða þúsundum fermetra.
Komið eða hringið — við bjóðum
fjölmargar gerðir, ýmist af lager
eða með stuttum fyrirvara.
Orvalsteppi með mikið slitþol frá
Sommer, Kosset, Marengo,
Manville og Weston.
Og greiðsluskilmálarnir — þeir eru
við allra hæfi.
Við sjáum um máltöku og ásetn-
ingu.
Útgerðarmenn —
Vélstjórar
Höfum til afgreiðslu með
stuttum fyrirvara hinar
viðurkenndu
stýrisvélar (Hydraulisk-
ar) í allar gerðir báta og
skipa frá 10-300 fet á
lengd.
Löng og góð reynsla.
Getum einnig útvegað
allar gerðir vökva-tjakka
t.d. fyrir gálga, fiskilúg-
ur, færibönd o.fl.
JEINAR
FARESTVEIT & CO. HF.
B ERGSTAÐ ASTRÆTI 10A
in/s CYLHIDERSERVICE
BOX 1023- 7001 TRONDHEIM - NORWAV - TEL (075) 31 560 - TELEX - 55171 TD1
Jörð óskast til kaups
ó Ströndum
Rekafjara skilyrði. — Upplýsingar i sima
7-27-56 i Reykjavik.
Góðar kýr til sölu
Upplýsingar i Efri-Vik, Landbroti, simi
um Kirkjubæjarklaustur.
lervi