Tíminn - 14.08.1975, Qupperneq 9
8
TÍMINN
Fimmtudagur 14. ágúst 1975
Fimmtudagur 14. ágúst 1975
TÍMINN
Reynir Hugason.
Reynir Hugason, verkfræðingur:
HÚSNÆÐI FYRIR ALLA
MEÐ VIÐRÁÐANLEGUM
KJÖRUM
Stórglæsileg einbýlishús við Einimel.
Fátt reynist 'ungu fólki, sem er
að stofna heimili, jafn erfitt og að
koma yfir sig þaki.
Á Islandi er það mikið
metnaðarmál að geta byggt yfir
sig eigin ibúð. Mjög fáir vilja
leigja hjá öðrum og eru þeir pen-
ingar, sem greiddir eru i húsa-
leigu yfirleitt kallaðir blóðpen-
ingar. bað hagstæðasta sem
menn geta hugsað sér er að
byggja eigin íbúð í blokk, raðhús
eða jafnvel einbýlishús, og fá að
skulda eins mikið i þvi og framast
er mögulegt. Með þvi móti fá
menn mikinn skattafrádrátt
vegna vaxtagreiðslna, en eignast
um leið húsnæði. Ýmsir halda þvi
fram að þetta sé eina leiðin, sem
fær er hér á landi til þess að eign-
ast húsnæði. Unga fólkið tekur á
sig skuldabyrðar, sem eru langt
umfram greiðslugetu, ef ekki
kæmi það til, að hægt er að
treysta á verðfall peninganna.
Þeim mun meiri sem verðbólgan
er, þeim mun minni byrði verður
skuld þeirra, sem byggt hafa og
þeim mun fljótar losnar unga
fólkið undan skuldabyrðum sin-
um. Um áratugi hefur það verið
öruggt að treysta á mikla og vax-
andi verðbólgu og fólk hefur
smám saman lært að ávaxta pen-
inga sina við slik skilyrði, nefni-
lega i steinsteypu.
Þau kjör.sem ungu fólki, sem er
að leggja út i baslið, eru boðin eru
ekki upplifgandi. 1 fyrsta lagi er
hægt að sækja um lóð og byrja að
byggja. Alveg er undir hælinn
lagt,hvort menn geta fengið lóð,
það fer eftir þvi, hvar menn
standa i pólitikinni og i öðru lagi
eru lóða og gatnagerðargjöld,
a.m.k. i Reykjavik, nokkuð á aðra
milljón. Fæstir hinna ungu hús-
byggjenda eru og lærðir i verk-
greinum, er snerta húsbyggingar,
samt er þeim falið að vera stjórn-
endur húsbyggingarinnar og vill
þá mikið fé fara i súginn vegna
reynsluleysisins eins. (Það er tal-
in nokkuð góð þumalfingurregla
hér að þriðja húsið sem menn
byggja yfir sig verði sæmilega
gott, þvi þá séu menn komnir i
þjálfun og búnir að læra hand-
verkið sæmilega).
Lánin,sem unga fólkið fær, eru
hlægilega lág. Það eitt að greiða
gatnagerðargjöldin hefur orðið
mörgu ungu parinu að fótakefli.
Yfirstigi menn það, er næst að
grafa fyrir grunninum og steypa
sökkulinn. Þetta kostar nokkra
vinnu, en ekki mikla peninga. Sið-
an kemur platan, uppslátturinn,
steypan, þakið og gluggarnir og
þá er húsið fokhelt. Á þvi stigi eru
komin 38-42% af fjármagninu i
húsið, sem þarf til að fullgera
það. Á þessu stigi fæst fyrsti
hluti húsnæðismálastjórnarláns-
ins, um 550.000 kr. eða tæpur
helmingur af gatnagerðargjöld-
um einum saman. Unga fólkið er
nú orðið skuldum vafið, allt er á
vixlum, og mikill timi fer i að
hlaupa á milli banka og fá endur-
nýjun á vixlum eða að „fleyta”
sér eins og það er kallað. Reynt er
að knýja húsbygginguna upp á
næsta stig, þ.e. að gera hana til-
búna undir tréverk. Þetta kostar
feiknamiklar vökur og streitu,
vinnu öll kvöld og helgar með
misjöfnum árangri. Flestir vilja
vinna sem mest sjálfir af þvi að
mikið af þeirri vinnu er skatt-
frjáls. Á þann hátt spara menn
sér stórfé (imynda þeir sér).
Þegar ibúðin er loks tilbúin
undir tréverk er flutt inn i hana.
Um þetta leyti eru liðin 3-7 ár frá
þvi að grunnurinn var grafinn,
allt eftir þvi hver i hlut á. Börnin
hafa alizt að mestu upp hjá dag-
mæðrum á meðan báðir for-
eldrarnir hafa unnið úti. For-
eldrarnir hafa oftast búið i lélegu
ódýru leiguhúsnæði eða hjá
tengdaforeldrum meðan á bygg-
ingaframkvæmdum stendur.
Fjölskyldulif hefur verið af
skornum skammti og allir lausir
aurar látnir renna til bygginga
framkvæmdanna. Nú er eftir sið-
asta eldraunin, kaupa eldhúsinn-
réttinguna (palesander) og hurð-
ir, láta harðviðarklæða veggi
og/eða mála. Þetta tekur 2-3 ár til
viðbótar.
En nú kemur babb i bátinn.
Börnin eru oft orðin 10-14 ára
gömul og innan örfárra ára fljúga
þau úr hreiðrinu. Börnin hafa litið
haft af foreldrum sinum að segja
fram að þessum tima og nú
bregður svo við að foreldrarnir
vilja fara að vera meira með
börnum sinum og bæta þeim upp
hina erfiðu tima i uppvextinum,
en það skilja ekki börnin, þau eru
búin að afla sér vina og kunningja
á sinu reki og eru öllum stundum
með þeim. Heim koma þau aðeins
til þess að borða og sofa. For-
eldrarnir sitja þvi heima og horfa
á finu harðviðarklæddu veggina
sina og hita sér kaffi á logagylltu
sjálfvirku kaffivélinni sinni og
láta sér leiðast. Þau eru nú nokk-
uð farin að reskjast. Eiginmaður-
inn er farinn að gefa sig til heils-
unnar, taugarnar eða maginn
hafa látið undan áreynslunni af
margra ára stanzlausu striti.
Kostnaðurinn við að eiga ein-
býlishús er eitthvað i kringum 40-
60 þús. kr. á mánuði, þannig að
eiginkonan getur ekki hætt að
vinna úti, jafnvel þótt verstu
erfiðleikatimarnir eigi að vera
um garð gengnir. Finu einbýlis-
húsi fylgir lika sú kvöð, að hafa
góðan bil til umráða, helzt Blazer
ef mögulegt er eða Range Rover,
Bronco eða a.m.k. Cortinu, neðar
er ekki hægt að fara I standard.
Kostnaðurinn við að halda úti
sliku lúxustæki er 4-500 þús. kr. á
ári (1974).
A þessu stigi eru hjónin komin
með allt það, sem þjóðfélagið
gerir kröfur til,að það eigi,til þess
að þau geti talizt menn með
mönnum. En hvað hefur það kost-
að?
Margur kemst aldrei svona
langt, eða þá að þeir fara aðrar
leiðir t.d. út i brask, sem er
kannske algengast. Parið getur
sem sé fengið lóð t.d. i Mosfells-
sveit, greitt gatnagerðargjöldin
um 1 milljón króna, en siðan selt
lóðina á 1,4 milljónir. Nú er bann-
að að braska með lóðir, en það er
gert eigi að siður. Hafi menn hug-
rekki til þess að steypa sökkulinn,
fást 2,8 milljónir fyrir lóðina með
sökkli, gróði verður um það bil 1,5
milljón
Haldi menn áfram lengra og
geri fokhelt hjá sér, eða verði fok-
heldir eins og það er kallað, og
selji siðan, verður gróðinn enn
meiri. Menn hafa jafnvel getaö
látið skrá sig fyrir nýjum Range
Rover, en biðtiminn eftir að fá
slikan bil var um 2 ár. Siðan var
hægt að selja samninginn á 3-500
þús. kr. án þess að hafa nokkurn
tima lagt fram krónu til bilkaup-
anna sjálfur. Það eru ekki allir
sem hafa þetta braskaravit og þvi
fer sem fer að byggingafram-
kvæmdir ganga mismunandi vel.
Til er það unga fólk sem hugsar
sér að láta sér nægja 3ja til 4 her-
bergja ibúð i blokk, a.m.k. fyrst
um sinn. Ekki eru kjörin glæsileg,
sem boðið er upp á til þess að
eignast slikar ibúðir.
Ef gerður er samningur við
byggingameistara um að kaupa 4
herbergja ibúð, sem tilbúin er
undir tréverk og ekki er enn farið
að byggja.en lofað er að verði til-
búin seint á næsta ári, er boðið
upp á eftirfarandi:
Ibúðin kostar 5 milljónir króna,
greiða skal um 500 þús. krónur við
samning, eftirstöðvarnar 4,5
milljónir, — húsnæðismála-
stjórnarlán, 1700 þús. = 2,8
milljónir, má greiða með 280.000
krónum á tveggja mánaða fresti i
alls 20 mánuði eða um 140.000
krónur á mánuði.
Ungt fólk sem er að hefja bú-
skap hefur sjaldnast öðlazt rétt á
lifeyrissjóðslánum, þetta frá 600
þús. til 2,5 milljónir. Stundum
getur annar hvor pabbinn slegið
lifeyrissjóðslán út á sína fbúð og
endurlánað unga fólkinu pening-
ana. Þar með eru fengnar
kannske 7-800 þús. krónur að
meðaltali. Unga fólkið vantar þvi
2 milljónir enn. Auðvelt er að fá
500 þús. krónur i banka, og
kannski, eiga þau einhver spari
Grein I.
í grein II, sem birtist
á morgun rekur
Reynir Hugason það
,,kerfi”, sem hann
telur að geti fært
okkur „húsnæði fyrir
alla með viðráðan-
legum kjörum.”
merki, ef þau eru heppin um 500
þús. krónur. Enn vantar 1 milljón
króna. Bæði ungu hjónanna vinna
auðvitað úti, annað er ekki fært,
og börnin eru i daggæzlu. Séu
ungu hjónin svo heppin að vera
nýkomin frá námi, fá þaú engan
skatt fyrsta árið. Þar með skap-
ast möguleiki.ef spart er lifað að
vinna fyrir þessari milljón á 20
mánuðum.
En nú kemur babb i bátinn.
íbúðarverðið var ekki fast, þ.e.
það var háð byggingavisitölu og
þegar ár er liðið kemur bak-
reikningur upp á 5-800 þús. krónur
vegna hækkunar i visitölu. Bank-
inn er lika farinn að verða óróleg-
Fjölbýlishús I byggingu
ur vegna þess að ekki er greitt
neitt af vixlunum og brátt falla i
gjalddaga afborganir af lifeyris-
sjóðslánum.
Eftir 20 mánuði er ibúðin tilbúin
undir tréverk og það þarf að
henda i hana 1 milljón i viðbót til
þess að fullklára hana. Ofsalegar
verðhækkanir á byggingartiman-
um, hafa orsakað það að allar
greiðsluáætlanir unga fólksins
hafa kollvarpazt gersamlega.
Það situr i skuldasúpu vegna
nýrra skammtimalána, sem það
hefur orðið að taka og veit varla
sitt rjúkandi ráð. í fáum orðum
sagt, þessi leið er illa fær, meira
að segja nýútskrifuðu hátekju-
fólki eins og læknum, tannlækn-
um og verkfræðingum. Hvað þá
um alla hina?
Allir ganga að þvi sem visu að
komist þeir yfir þann hjalla að
standa við samninga við bygg-
ingameistarann og koma þar með
upp ibúðinni tilbúinni undir tré-
verk muni verðbólgan éta upp
lausaskuldirnar og langtimalán-
in á tveimur til þremur árum.
Þannig að eftir 5 ár ætti lifið að
fara að verða fólkinu sæmilega
bærilegt.
Verðbólgan hefur ekki brugðizt
vonum manna enn. Þvi spyr ég,
hver hefur i alvöru áhuga á þvi að
stöðva verðbólguna, ekki eru það
húsbyggjendur eða hvað?
Unga fólkið á um enn aðra
möguleika að velja. Það getur
keypt sér gamla ibúð i eldri
hverfum borgarinnar. Þar kostar
3ja herbergja ibúð um 5 milljónir
króna, útborgun um 3 milljónir og
4 herbergja ibúð um 6 milljónir
króna, útborgun 3,6 milljónir
króna. Húsnæðismálastjórnarlán
verður ef til vill 500 þús. krónur út
á þessar ibúðir, annað er ekki um
að ræða af langtimalánum, nema
ef farið er að notfæra sér lifeyris-
sjóðsréttindi tengdafólksins og
lánstraust ættingja og kunningja,
i bönkum. Þessi hjalli er þvi flest-
um gersamlega ókleifur, enda
flyzt unga fólkið nær eingöngu i
úHverfin i nýjar ibúðir, eða það
flytur i húsnæði i gamla bænum,
sem dæmt er óhæft til ibúðar eða
heilsuspillandi.
Oft er það svo að unga fólkið á
aðeins 1 eða 2 börn, þegar það fer
að hugsa sér til hreyfings i hús-
næðismálum, þ.e. að hugsa um að
skapa sér framtiðarheimili. Auð-
veldasta leiðin og sú sem oft er
farin að kaupa sér risibúö eða
kjallaraibúð, 2 herbergi og eld-
hús. Verð á þeim er á bilinu 2,5-3,5
milljónir. Flestar eru þessar
ibúðir bæði ósamþykktar og
heilsuspillandi. Útborgun er á bil-
inu 1,5-2,2 milljónir, er dreifast á
eitt ár. Ot á þessar ibúðir fæst oft-
ast ekki neitt lifeyrissjóðslán sem
neinu nemur, þvi brunabótamat
þeirra er svo lágt, og alls ekki
húsnæðismálastjórnarlán, þvi
þær eru ekki samþykktar. Menn
verða þvi að fara i bankann og fá
vixil og vinna siðan eins og þrælar
i heilt ár, selja bilinn sinn, ef þeir
eiga einhvern, til þess að ná þess-
ari útborgun, samt reynist það oft
fullerfitt.
Unga fólkið hefur siðan reynt,
eftir að það hefur náð útborgun-
inni, að gera þessar ibúðir sem
vistlegastar, það hefur teppalagt
þær, sett i þær bað (þær eru oft
án baðs), veggfóðrað þær og sett
tvöfalt gler i glugga, jafnvel lagt i
þann kostnað að skipta hitalögn,
svo að það fái sérhita. Allt þetta
hækkar verð þessara hreysa og
hjálpar unga fólkinu að halda
verðgildi peninga sinna til þess að
geta stokkið upp á næsta þrep,
sem er að komast i nýja ibúð i
blokk, sem ekki verður verulegt
vandamál, ef rétt er haldið á
spilunum i 2 til 3 ár.
Þannig hefur á undanförnum
árum verið gerður upp mikill
fjöldi af óibúðarhæfu húsnæði,
það hefur fengið nýjar eldhúsinn-
réttingar úr palesander og glæsi-
lega harðviðarklæðningar i stof-
una o.s.frv. Láí þvi hver sem vill
þótt unga fólkið reyni að bjarga
sér eins og bezt gengur.
Að siðustu er svo til það unga
fólk, sem ákveður þegar i byrjun
búskapar, að leggja ekki út i hús-
næðiskapphlaupið fyrst um sinn.
Það hefur séð of mörg dæmi um
það á sinum uppvaxtar árum,
hvernig heimili sundrast vegna
fjárhagsáhyggna út af húsbygg-
ingum eða heilsan týnist i öllum
atganginum. Þetta fólk fær sér
þægilega ibúð á leigu. Fyrir nýja
eða nýlega 3ja herbergja ibúð er
normalt að greiða um 20.000 á
mánuði, en um 25.000 fyrir 4 her-
bergja ibúð. Að visu verða menn
oftast að greiða 1/2 ár fyrirfram
að minnsta kosti, en sjaldnast eru
vandkvæði á að slá 100-150 þús.
krónur i banka til eins árs, svo að
það bjargast. Það er að visu
óheyrilegur barbarismi og þekk-
ist hvergi nema á Islandi, að
heimta húsaleigu fyrirfram i 1/2
ár, en við fjöllum ekki frekar um
það hér.
Velji unga fólkið þennan val-
kost, á það undir högg að sækja
hjá húseiganda, sem oftast er ein-
staklingur sem er að gera sér mat
úr fé, sem hann hefur einu sinni
bundið i steinsteypu og notar sem
nokkurs konar liftryggingu til
elliáranna. Það getur verið undir
hælinn lagt,hvernig húseigandinn
er skapi farinn eða hvernig hon-
um geðjast að leigjendum sinum.
Húsaleigusamningurinn sem
gerður er milli húseiganda og
leigutaka er oftast þannig úr
garði gerður, að húseigandanum
eru tryggð öll möguleg réttindi
gagnvartleigutaka, þar með talið
að sparka honum út við minnsta
tilefni. Gott dæmi um slikan
samning er eyðublað það, sem
Húseigandafélag Reykjavikur
hefur látið prenta og gefa út.
Leigutaki er þvi algerlega ofur-
seldur valdi leigusala og verður
að sitja og standa eins og honum
sýnist. 1 sumum tilfellum er unga
fólkið það heppið að það lendir
hjá leigusölum, sem ekkert skipta
sér af þvi, meðan það greiðir sina
húsaleigu og er það vel, þannig á
það að vera, en er það sjaldnast.
Nú er komið að hinni hlið máls-
ins, að þvi er varðar húsaleigu,
hinni svo kölluðu „blóðtöku”.
Leigutaki er að flestra áliti að
greiða húseiganda blóðpeninga, i
fyrsta lagi fær leigutaki ekki aö
gefa upp nema i mesta lagi helm-
ing leigunnar til skatts, i öðru lagi
eignast hann aldrei neitt, þvi
verðbólgan brennir upp allt
sparifé hans og húsaleigan fer
ekki til þess að auka eign leigu-
taka, heldur beint i vasa húseig-
andans.
Nú væri æskilegt aö leysa þessi
vandræöi einhvern veginn. Eins
og rakið hefur verið, er engin
þeirra leiða, sem minnzt hefur
verið á, sérstaklega glæsileg eða
auðfarin fyrir ungt fólk. Kannski
er bezt að byrja á þvi að skoða
hvernig húsnæðisvandi unga
fólksins er leystur i öðrum lönd-
um. Að visu er mér ekki kunnugt
um ástandið, nema i örfáum lönd-
um og ætla ég þvi að rekja að-
stæður þar til samanburðar við
tsland.
Við skulum lita á Kanada. Gott
einbýlishús i Ontario kostar 60-90
þús. dollara, þar af skal greiða
10%, eða 6-9 þús. dollara, sem er
jafnvirði 900 þús. — 1,5 millj.
islenzkra króna, á fyrsta ári, en
afgangurinn er lánaður til 25 ára
með 4-6% vöxtum. (þetta mundi
þýða, að ef ég sem á lélega ris-
ibúð, sem metin er á 2,5 milljónir,
seldi mina ibúð, fengi út 1,5
milljónir, gæti ég keypt 10.000
dollara á svörtum markaði,
smyglað þeim smám saman úr
landi með þvi að senda peningana
i pósti, vafða innan i kalkipappir,
á einu ári. Ég flytti siðan til Kan-
ada og keypti mér einbýlishús og
næstum þvi nýjan bil fyrir pen-
ingana — þvi ekki það? Bill kost-
ar 1-2000 dollara.) Afborganir
verða þvi 2200-3300 dollarar á ári
eða jafnvirði 350-500 þús. isl.
króna. Ef þessar greiðslur væru
inntar af hendi mánaðarlega,
væru þetta 30-40 þús. krónur á
mánuöi. Nú vill svo til að 3ja til 4
herbergja ibúðir i Kanada eru
leigðar fyrir að minnsta kosti 300
dollara eða 45 þús. krónur á mán-
uði. Það er þvi ljóst að ekki er
mikill munur á þvi að leigja eða
kaupa. Sé maður leigjandi þar,
þarf húseigandi að sjá um allt
viðhald fasteignarinnar og um
eignaskatt o.s.frv. Sá sem á ein-
býlishús sjálfur eða ibúð þarf að
bæta þessum kostnaði ofan á af-
borgunarvexti, sem ekki eru
meðtaldir i tölum hér að framan.
1 Sviþjóð dettur almenningi
ekki i hug að ætla út i húsbygging-
ar upp á eigin spýtur. Stór bygg-
ingafélög, annað hvort i eigu
einkaaðila eða bæjar og borgar-
yfirvalda skipuleggja og reisa
heil hverfi sem leigð eru út.
Ibúðirnar eru yfirleitt lausar við
allt prjál og skraut, svo sem
palesander innréttingar og hafa
þær marga kosti fram yfir ibúðir i
blokkum á tslandi. í Sviþjóð er
það staölað,að hverri ibúð fylgir
isskápur og frystiskápur, sem
staðsettur er i eldhúsinu. Aðstaða
til að þurrka þvott er innandyra,
þar eru sérstakar skúffur fyrir
skóbursta, sérstakt hengi fyrir
ryksugusnúru, stórir fataskápar,
ekki harðviðarklæddir, loftræst-
ing i allri ibúðinni, saunabað i
kjallara, þvottahús með þurrkara
eða þurrkskáp, borötennisstofa,
ljósmyndaherbergi, og góðar
geymslur i kjallara. Gluggar eru
þannig úr garði gerðir, að hægt er
með auðveldu móti að komast að
þvi að þvo þá að utan, innan frá. I
ibúðunum eru læstir meðalaskáp-
ar og sérstakir skápar fyrir
hættuleg efni svo sem eitursóda,
klór og önnur þvottaefni. Leigu-
verðið er 500-700 sænskar krónur
á mánuði, eða um 20-30 þús. isl.
krónurá mánuði. Ekki er hægt.að
segja leigutaka upp húsnæðinu,
nema hann borgi ekki húsaleig-
una eða að það eigi að rifa húsið.
Það er sem sé ekki möguleiki að
skipta um leigjendur fyrirvara-
laust eða eftir geðþótta húseig-
anda. Sérstök leigumiðstöð
Bostadscentralen sér um húsa-
leigumiðlun, ókeypis. Hún er rek-
in af bæjarfélaginu. Hér áður fyrr
þurfti að panta húsnæði með allt
að 10 ára fyrirvara, en nú hefur
verið byggt svo mikið að fjöldi
ibúða standa auðar i stórborgun-
um, svo sem Stokkhólmi, Gauta-
borg og Malmö. Vilji menn gera
sér að góðu að búa i úthverfunum
geta þeir fengið húsnæði; þegar
þeim sýnist. I Sviþjóð þekkist það
fyrirbæri, sem ekki fyrirfinnst
hér, að kaupa sér leiguréttindi.
Fer þá verðið á Jeiguréttindunum
eftir mánaðarleigum ibúðanna.
Leiguréttindi á ibúð geta kostað
frá 10-40 þús. krónur sænskar, eða
jafnvirði 400 þús. — 1,6 millj. isl.
kr., en þá er mánaðarleigan um
200 kr. á mánuði með 40 þús. kr.
greiðslu, en 700 kr. við 10.000 kr.
greiðslu.
Vilji maður eignast eigið hús-
næði t.d. einbýlishús, kostar það
um 900-1200 kr. sænskar á mán.
fyrstu 2árin. Búið er að draga frá
skattafrádrátt vegna vaxta-
greiðslna, en afborganir fara sið-
an lækkandi úr þvi. Þetta eru 40-
50 þús. kr. á mánuði i hrein út-
gjöld. Það tiðkast ekki, að ein-
staklingur fái lóð og byggi sjálfur,
nei þar eru það bankarnir og
lánastofnanirnar, sem láta skipu-
leggja og byggja fyrir sig heil
hverfi, sem þeir selja svo með
þessum kjörum, lánin eru til 20-30
ára.
Þótt skipulagið sé annað i Svi-
þjóð en i Kanada, er heildarverð
einbýlishúsa svipað og fastar
mánaðargreiðslur sambærilegar,
hvort sem um er að ræða leigu
eða húsakaup. Það sem stingur i
augun hér, er jafnframt að það
virðistekki vera svo mikill ávinn-
ingur af þvi að eiga eigið húsnæði
i þessum löndum. Annað sem
jafnframt er athyglisvert ei^ að
velmegunin er i þessum löndum
langtum meiri en á Islandi, ef við
metum hana i nútima lifsgæðum,
svo sem góðum og hollum mat,
fullkominni þjónustu, bæði opin-
berri fyrirgreiðslu og þjónustu
einkaaðila. Þar er og betra veður
og fallegra sumar en hér er. Þá er
tæknin mun lengra á veg komin
þar, þarf ekki annað en að nefna
að i Kanada er hægt að velja um
11 rásir, allar i lit, i sjónvarpinu.
Ég ætla aðeins að taka eitt land
ennþá til samanburðar við Island,
áður en ég fer að stinga upp á úr-
bótum á okkar kerfi. Ég tek Finn-
land vegna þess að þar er ástand-
ið verst af öllum löndum þar sem
ég þekki til, fyrir utan Island.
t Finnlandi rikir sama brjál-
semin eins og hér að ná sér i eigið
húsnæði. Allir vilja byggja eða
kaupa eigin ibúð eða einbýlishús.
Frh. á bls. 15
líér er verift aft kyggýa ibúðir yfir aldrafta i Laugarásnum, skamnit frá DAS.