Tíminn - 16.08.1975, Síða 9

TÍMINN
Laugardagur 16. ágúst 1975
Laugardagur 16. ágúst 1975
TÍMINN
Grunnteikning af jarOhæð hússins.
HAGKVÆMASTA
LEIKHÚS Á
NORÐURHVEU
JARÐAR,
— segir Guðmundur Pálsson , framkvæmdastjóri
Leikfélags Reykjavíkur um nýja Borgarleikhúsið
Nýtt danskt
forlag í þágu
íslenzkra
bókmennta
Fjöldi barnabóka kemur lit i
Danmörku á ári hverju, og
mikill hluti þeirra eru bækur
þýddar úr öðrum málum,
einkanlega ensku og sænsku. En
frá gömlu bókmenntaþjóðinni,
íslendingum, koma fáar eða
engar bækur á danskan mark-
að, hvorki fyrir börn eða full-
orðna. Siðustu árin aðeins tvær
barnabækur: „Islandske Evén-
tyr” (Islenzk ævintýri) og „Olaf
frá Skuld” eftir Stefán Jónsson.
Báðar þýddar úr norsku. Þó
gerðist sá gleðilegi viðburður,
að Kristmann Guðmundsson
kom aftur fram á danska bók-
menntasviðið, eftir tuttugu ára
fjarveru, i framúrskarandi þýð-
ingu Þorsteins Stefánssonar,
rithöfundar. Enda var bók þess-
ari, „Sommer i Selavik”, mjög
vel tekið hjá dönsku bókasöfn-
unum, sem keyptu yfir þúsund
eintök.
Ný bók eftir Kristmann Guð-
mundsson er á leiðinni nú i
haust i þýðingu Þorsteins
Stefánssonar. Heitir hún á
dönsku „Ild og Aske” (Eldur og
aska) ogkemur úr hjá GREVAS
FORLAG, I Arósum.
En dönsku bókasöfnin vantar
lika Islenzkar barnabækur, til
þess að glæða skilning frænd-
þjóöanna hvorrar á annarri.
Yfirbókavörður Rigmor Bir-
gitte Hövring, Helsingör, Dan-
mörku, hefir þvi stofnað nýtt út-
gáfufyrirtæki, sem mun aðal-
legahelga sig islenzkum úrvals-
bókum, bæði fyrir börn og full-
orðna, þýddum beint úr is-
lenzku. Forlagið hefir tekið sér
nafnið BIRGITTE HÖVRINGS
BIBLIOTEKSFORLAG og hefir
bækistöð sina i smábæ norðan
Kaupmannahafnar, Humlebæk.
Fyrsta bókin verður IS-
LANDSKE DRENGE, þýdd úr
smásagnasafninu „Um sumar-
kvöld” eftir Ólaf Jóhann
Sigurðsson. Þessa bók skrifaði
hann sextán ára gamall. En þá
þegar komu rithöfundahæfileik-
ar hans greinilega I ljós. Bókin
verður prýdd islenzkum ljós-
myndum og kemur Ut 17.
september.
Llkan af nýja Borgarleikhúsinu — aðalinngangurinn er lengst til hægri á myndinni, tilraunaleiksvið og salurinn eru í ljósa, sexhyrnda kubbnum hægra
megin við miðja mynd.
Þverskurður er sýnir ljóslega aðstöðuna, frá vinstri: skrifstofur, leiktjaldagerð, búningsherbergi, svið, áhorfendasaiur,
forsalur, inngangur. Þar sjást og bflageymslur I kjailara m.a.
Ný utanáskrift
Með þessum þætti breytist
heimilisfang Frimerkjasafnar-
ans og verður um næstu fram-
tið, „Frimerkjasafnarinn, Póst-
hólf 52, 530— Hvammstanga, V.-
Húnavatnssýslu. Það er von
min, að sambandið við lesendur
verði sizt minna við þessa
breytingu og hvet ég þá til að
skrifa mér um áhugamál sin og
ég mun ávallt reyna að koma
þvi á framfæri. Þess má þó
geta, að alltaf verður fullt nafn
og heimilisfang að fylgja með,
en ef dulnefni skal notast við
birtingu, þá sé þess getið i bréf-
inu. Eftir, sem áður mun ég þó
fá þau bréf, sem send eru blað-
inu, en þau verða send áfram til
Hvammstanga.
Svarti listinn.
Hinn svokallaði svarti listi hjá
F.I.P. hefir nú verið afnuminn.
Þetta skeði á siðasta þingi
F.t.P. i Madrid, en þó er öllum
aðilum frjálst að halda honum
áfram. T.d. gefa bandarisku
samtökin áfram út lista þennan
i timariti sinu og telja þar sam-
vizkusamlega fram allar útgáf-
ur, sem bannaðar eru á sýning-
um i þeim heimshluta. Hér
heima tel ég sjálfsagt að leggja
hann strax niður, enda aðeins
Skálholtsmerkin á þessum lista,
af íslenzkum merkjum. Þau má
nú sýna á öllum sýningum,
nema þar sem enn er haldið fast
við þennan lista. Undirritaður
hafði i mörg ár barizt við að fá
þessi merki tekin út af þessum
lista þar sem þau höfðu lent þar
vegna vankunnáttu þeirra er
um útgáfuna fjölluðu, eða.
réttara sagt sökum þess að upp-
lýsingar frá Alþjóðasamtökun-
um voru ekki fyrir hendi um
hvers væri krafizt til að útgáfa
lenti ekki i banni. Þvi mátti
segja, að þetta efni væri rætt á
hverju þingi F.t.P. bæði af ts-
landi, að þvi er mér fannst af
ærinni ástæðu og af Austur-
Þýzkalandi, sem stöðugt vildi fá
viðurkenningu merkja þeirra úr
samstæðum, sem gefin voru út i
takmörkuðu upplagi. Nú i vor
var loks ákveðið að láta magn
atkvæða á þingi gera út um til-
veru listans og var fellt að halda
honum áfrám. Það er þvl, eins
og vitanlega alltaf hefir verið,
hverjum og einum frjálst að
safna hverju, sem hann eða hún
vill, en nú er lika hægt að sýna
það. Þó verður á hverjum tima
að fylgjast með hvort viðkom-
andi lönd, sem sýninguna halda,
halda enn i listann. Mál þetta
hefir ekki verið afgreitt i L.I.F.
ennþá, en um úrslit þess þar
mun ég kynna lesendum þegar
að lokinni afgreiðslu þess.
Sigurður II. Þorsteinssou.
Forsiða fyrstu islenzku
bókarinnar, sem kemur út hjá
Rigmor Birgiette Hörving.
Rigmor Birgitte Hörving.
ÓLAFUR JÓHANN SIGURDSSON
ISLANDSKE
DRENGE
BH-Reykjavik. — Borgar-
lcikhúsið var kynnt blaðamönn-
um með uppdráttum, teilningum
og likani, og sagði borgarstjóri,
Birgir tsleifur Gunnarsson, við
það tækifæri, að málið yrði tekiö
til afgreiðslu I borgarráði.
Nú, þegar teikningar þeirra
arkitektanna Guðmundar Kr.
Guðmundssonar, ólafs Sigurðs-
sonar og Þorsteins Gunnarssonar
liggja fyrir, og við höfum séð hag-
lega gert módei Guðlaugs
Jörundssonar, má ljóst vera, að
hér er um að ræða eitthvert „hag-
kvæmasta og þægilegasta leikhús
á norðurhveli jarðar og þótt viðar
væri leitað,” eins og fram-
kvæmdastjóri Leikfélagsins,
Guðmundur Pálsson, komst að
orði þegar við vorum að
virða fyrir okkur módelið.
Þorsteinn Gunnarsson, leikari
og arkitekt, útskýrði leikhús-
bygginguna fyrir okkur, og for-
sendur ýmissa atriða og fyrir-
komulags.
Borgarleikhúsið kemur til með
að risa i Kringlumýrinni, I nýja
miðbænum suðvestanverðum, og
verður ekið að þvi frá
Kringlumýrinni eftir nýrri braut,
sem liggur frá austri til vesturs
sunnanvert við húsið. Aðalinn-
gangur þess er i húsið suðaustan-
vert, en þeim megin hússins er
rúmgott bilastæöi. I aðalinngang-
inum er miðasala og inngangur i
kjallara, þar sem fyrirhuguð er
veitingaaðstaða.
Úr aðalinnganginum er gengið
inn I forsal eða „Foyer” og er
hann rúmgóður, enda úr honum
gengið inn i aðalsalinn, en á hon-
um eru tveir inngangar, og inn I
minni sal, tilraunasviðssal eða
æfingasla.
í aðalsalnum er gert ráð fyrir
áhorfendasætum 520 talsins, á
einni hæð, sem smáhækkar frá
svæðinu, en þess má geta að Iðnó
tekur nú 230 manns I sæti, og
Þjóðleikhúsið 660 manns i sæti,
svo að þetta var álitin hæfileg
stærð. I fyrirhuguðum tilrauna-
leiksal, sem fyrirhugaður er á
sömu hæð, eru áætluð sæti fyrir
120-150 manns.
Benti Þorsteinn sérstaklega á
hagræði þess að geta efnt til ráð-
stefnuhalds I þessum húsakynn-
um með rúmgóðum veitingasal
forsalarins við hliðina.
Um sviðið sjálft, eða sviðin er
óþarft að fjallað sé náið. Þarna
veröur að sjálfsögðu hringsvið ■
meö öllu tilheyrandi búnaði, en
i aðalsal verður að sjálfsögðu
stjórnklefi effekta og hljóðs ofar-
lega I salnum aftanverðum, með
sérstöku lofti yfir salnum fyrir
ljósamenn að athafna sig. Þá
verða og vinnuloft I sviðsturni
fyrir tjaldamenn og starfsmenn á
sviði, en turninn, sem er opinn frá
lofti niður á svið, setur sinn svip á
húsið að utan og innan, og hefur
sérstöðu, þar sem húsið er að
öðru leyti á ýmsum hæðum, svo
sem sjá má á teikningu.
Þá er ógetið aöstöðu leikara,
sem hafa sln búningsherbergi á
tveim hæðum og setustofu til af-
slöppunar milli þess sem þeir
fara inn á sviðið. Enn er á sviðs-
hæð leikmuna- og leiktjaldaað-
staða bæði til gerðar og geymslu
og búningagerð og — geymsla á
annari hæð.
Kvað Þorsteinn Gunnarsson
kveikjuna að skipan búningsher-
bergjanna komna neðan úr Iðnó,
þar sem það hefði gefizt mjög vel
að raða búningsherbergjunum ut-
an um einn almenning.
Enn er ógetið þess, að i kjallara
hússins er gert ráð fyrir bilastæð-
um, og má koma þar fyrir 60—70
bifreiðum. Auk þess er i ytri si-
valningi sviðsins, sem að sjálf-
sögðu nær niður i kjallarann,
hljómsveitargryf ja fyrir allt að 20
manna hljómsveit, auk hvildar-
aðstöðu fyrir hljómsveitarmenn.
Þá er aðstaða fyrir mötuneyti
starfsfólksins eldhús og matsalur
fyrir um 100 manns.
Gústaf A. Pálsson skýrði okkur
frá hugsanlegum kostnaði
við að reisa leikhús þetta, og
liggur ýmislegt mjög ljóst fyrir i
þessum efnum, og virðist ljóst, að
tilbúið undir tréverk, eins og það
er nefnt, kostar húsið um 300 mill-
jónir og er þá búið að skella upp
5400 rúmmetrum af steypu, setja
á það þök úr áli eða stálklæðningu
og glugga, og auk þess búið að
einangra það. Innifalið I þessu er
20% viðbót til að mæta hugsan-
legum, sumpart ófyrirséðum út-
gjöldum. Kjallarinn og bllastæðið
kosta um 10 milljónir, veitingaað-
staðan um 20 milljónir og leikhús-
innréttingarnar 230 milljónir. A
þetta verður að áætla 10% til við-
bótar til að fá einhverja skynsemi
I málið.
Þegar hér er komið sögu verður
að taka það sérstaklega fram, að
húsiö er næsta ódýrt I byggingu,
a.m.k. miðað við ibúðarhús, eða
16.800 krónur rúmmetrinn, en
húsið er 45.000, rúmmetrar að
stærð. Astæðan til þess, að þaö
skuli ekki vera dýrara eru hinir
geysistóru óinnréttuðu hlutar
hússins, svo sem sviösturninn og
leiktjaldaaðstaðan að sviðsbaki.
En til að ná heildarupphæöinni
er enn ógetiö þeirrar upphæðar,
sem fer i leiksýningarkostnað. Aö
áliti brezkra leikhússfræöinga er
sú upphæð 290 milljónir, og er þaö
viðmiðunarupphæð i kostnaði
leikhússins — en sú upphæð lækk-
ar verulega með tilliti til eigna
Leikfélags Reykjavikur, sem það
leggur i búið með sér. Má þar til
dæmis geta þess, að talið er eðli-
legt að hafa 200 ljóskastara I
svona leikhúsi, en Leikfélagið á
100 stykki, og þeir eru verðmætir.
En Gústaf gat þess að lokum,
að 940 milljónir væri sú
kostnaðarupphæð, sem nú væri
reiknað með. Hvort sú upphæð
minnkaði eða ykist yrði reynslan
að skera úr um,
t ......
Á fundi sínum fimmtudaginn 14.
ágúst sl. samþykkti borgarráð
uppdrætti að Borgarleikhúsi í
Reykjavík, en þeir uppdrættir
þykja i senn nýstárlegir og mjög
hagkvæmir fyrir leikstarfsemi