Tíminn - 17.08.1975, Page 15

14
TÍMINN
Sunnudagur 17. ágúst 1975
Sunnudagur 17. ágúst 1975
TÍMINN
15
W
Vonandi verður aldrei svo hlýtt á
íslandi að Vatnajökull hverfi
áhugaljósmyndara. En svo ég
svari spurningu þinni beint, þá
byrjaði ég að ferðast, þegar ég
var fjórtán ára gamall, fyrst með
Ferðafélagi íslands, en siöar með
Farfuglum. Þar kynntist ég
mörgum ágætum fararstjórum,
sem létu okkur i té vitneskju um
þaö, sem á vegi okkar varð. Og
samferðafólkið var samhent og
glatt, enda tókust þar góð kynni
og vináttubönd, sem entust svo
áratugum skipti, jafnvel allt fram
á þennan dag.
— Þið hafið þá haldið hópinn
lengi?
— Já, ég hef gengið á fjöll og
jökla með þessum ágætu félögum
siöastliðin fjörutiu ár, þótt vitan-
lega sé ekki alveg um sama fólk-
ið að ræöa, ný andlit hafa bætzt i
hópinn.
— Þú vilt kannski telja upp
eitthvað af þeim fjöllum, sem þú
hefur sótt heim?
— Já, það er vist minnstur
vandinn. Snæfellsjökull, Eyja-
fjallajökull, Tindafjallajökull,
hafa allir verið heimsóttir, og auk
þess Ésja, Skarðsheiði, Súlur og
fleiri fjöll, sem nær liggja
Reykjavik.
Mér leiddust ljósmynd-
arar — þangað til ég fór
sjálfur að taka myndir
— En hvenær byrjaðir þú að
taka myndir á feröum þinum?
— Fyrir eitthvað tólf eöa
þrettán árum álpaöist ég til þess
að kaupa myndavél, en var held-
ur óánægöur við sjálfan mig fyrir
tiltækið, þvf ég hélt, að ég gæti
aldrei lært að taka myndir á
hana.
— Þú hefur þá verið búinn aö
ganga lengi um islenzk fjöll án
þess aö bera myndavél á öxlinni?
— Já, sannarlega, og ég get
bætt þvi við, að á þeirri tið var
mér ekki eins illa við neina menn
og ljósmyndara! Þeir voru pril-
andi upp um öll fjöll, fóru eilifa
útúrkróka, og við hin vorum alltaf
að biða eftir þeim. Þetta gramd-
ist mér óskaplega, og ég óskaöi
þess heitt og innilega, að ég yrði
aldrei svo vitlaus að tefja sam-
ferðamenn mina með slíkum hé-
góma. (En nú er að visu svo
komið, aö það er alltaf verið að
biða eftir mér!)
— Nú hefur þú komið mjög
viöa. Hcfur þú þann hátt á að klífa
hvert fjall aöeins einu sinni og svo
ekki meir?
— Nei, öðru nær. A Eyjafjalla-
jökul hef ég gengið fjórum sinn-
um, nokkrum sinnum á Tind-
fjallajökul og sjö sinnum á Snæ-
fellsjökul, en ég man ekki, hve
oft ég er búinn að ganga á Heklu.
Og svo eru það nú Súlur og
Skarösheiði, sem ég kleif á hverju
vori um langt árabil. Ég var svo
heppinn aö kynnast manni, sem
var talsvert yngri en ég, Pétri
Þorleifssyni. Hann þekkir Islenzk
fjöllflestum mönnum betur, og er
einhver ágætasti ferðafélagþsem
hægt er aö hugsa sér. Það var
mikil gæfa fyrir mig að kynnast
honum.
„Sérstæðasti staður á
jörðinni”
— Minnist þú ekki einhvers
staöar, sem hreif þig sérstaklega,
þegar þú komst þar I fyrsta
skipti?
— Jú, þvi á ég auðvelt með að
svara. Fyrir mörgum árum buðu
nokkrir piltar mér með sér i ferð
Hvergi verður maðurinn eins lltill og uppi á reginjökli. Þar er vissara að fara að öllu með gát, en slikar
feröir skilja lika eftir óbrotgjarnar endurminningar. Ljósm. Gunnar Hannesson.
á Vatnajökul. t þeirri ferð varð ég
svo hrifinn af þvi sem fyrir augu
bar, að það varö úr, að við nokkr-
ir félagar keyptum i sameiningu
snjóbil, sem viö notuöum til þess
að fara I á Vatnajökul
næstu tiu árin eða svo, oftast á
hverju ári. Vatnajökull hreif mig
svo, að ég hika ekki við að telja
hanh sérstæðasta staö á jörðinni.
— Það var ekki nein smáræðis
fullyrðing. Viltu ekki rökstyðja
þessi ummæli?
— Jú, hvort ég vil! Fyrst vil ég
telja það, sem segja má að ekki sé
sérstætt nema fyrir okkur
íslendinga, að i suðurbrún Vatna-
jökuls er hæsti tindur landsins,
Hvannadalshnjúkur i öræfajökli.
Næst má nefna hjartsláttinn i
miðjum Vatnajökli, þar sem hinn
stóri og djúpi dalur, Grimsvötn,
er. Þar eru heitir hverir undir, og
hafa meira að segja gosið. Þar
bræðir hitinn jökulinn af sér,lyftir
upp ishellunni, þá verða hlaup,
venjulega á fimm ára fresti, og
vatnið göslast fram undan jöklin-
um. Þá má ekki gleyma að tala
um Kverkfjöllin, hverasvæðið
mikla, sem ris upp úr norðurbún
Vatnajökuls, stærsta jökuls
Evrópu. Og svo allt litskrúðiö. Að
koma til Kverkfjalla, yfir Vatna-
jökul, er áreiðanlega einhver
tignarlegasta sjón, sem nokkur
ferðamaöur á völ á, hvort sem
miðað er við tsland eða önnur
lönd. — Og nú þykist ég búinn að
rökstyðja stóru orðin, sem ég not-
aði um Vatnajökul áðan .
— Finnst þér þú ekki kominn i
návigi við dulinn kynngikraft,
þegar þú stendur uppi á há
Snæfeilsjökli?
— Jú, ekki neita ég þvi. En
þegar ég kom þangað fyrst, var
ég svo ungur, að ég kunni ekki að
meta hina sérstæðu jöklatign,
sem ég átti eftir að kynnast svo
mjög, siöar á ævinni. Þúfurnar á
Snæfellsjökli eru afar sérkenni-
legar og draga að sér óskipta at-
hygli ferðamannsins, sprungurn-
ar i jöklinum sömuleiðis. Þó
höfðar Vatnajökull til manna með
allt öðrum hætti, hann er svo ein-
stakur.
Strengdi þess heit að ná
tökum á ljósmynduninni
— En hvað er þér efst I huga,
að jöklunum undanskildum?
— Snæfellsnesiö er eitthvert
myndrænasta svæði á öllu
Islandi. Ég veit varla hvort ég á
að fara að telja upp einstaka
staði: þeir eru svo margir, að i
rauninni er ógerlegt að meta hvar
á að byrja og hvar að enda. Það
er auðvitað hægt að þylja nöfn
eins og Þórsmörk, Landmanna-
laugar, Kerlingarfjöll, Lónsöræfi,
Oskju, Herðubreiðarlindir,
Jökulsárgljúfrin, Hólmatungur
og Hljóðakletta. — Nöfnin ein
segja litið fyrir þá, sem aldrei
hafa komið á þessa staði, en hin-
um, sem til þekkja, mun fegurð
þeirra seint liða úr minni. Og það
er ég sannfærður um, ævi min
mun ekki endast til þess að gera
þessum stöðum þau skil, sem mig
langar til.
— Þú gazt þess, snemma I
spjalli okkar, að þú hefðir slysazt
til þess að kaupa myndavél.
Manstu hver sá staður var, sem
þú reyndir fyrst að mynda?
— Éins og ég sagði hér að
framan, þá var ég engan veginn
viss um að geta nokkru sinni lært
að taka myndir svo i lagi væri, en
samt var ég nú svo launmontinn
af myndavélinni, þegar ég hafði
eignazt hana, að ég fór með hana
meðmér til kunningja mins, sem
þá dvaldist i sumarbústað hérna
nálægt bænum. Ég ætlaði að taka
myndir af bústaðnum og blóm-
unum þar I kring, og æfa mig nú
duglega. En þegar ég kom inn i
sumarbústaðinn var þar fyrir
verkfræðingur, sem hafði mikið
vit á myndavélum. Honum sýnd-
ist þetta svo ómerkilegt áhald,
sem ég var þarna með, að ég
stakk myndavélinni i vasa minn
og hætti við alla myndatöku. En á
leiöinni heim, beit ég á jaxlinn,
einsetti mér og strengdi þess heit,
að ég skyldi einhvern tima taka
almennilega mynd. Það er það,
sem ég hef veriö að glima við, allt
fram á þennan dag, en þá mynd
er ég að visu ekki enn búinn að
taka.
— Þetta siðasta kynni nú aðdá-
endum mynda þinna að þykja of-
sagt. En svo hafa tæki þin smám '
saman orðið fullkomnari.
— Já, það er alveg rétt, ég
kynntist nýjum filmum og nýjum
vélum. Sum þessi hjálpargögn
eru góð, önnur léleg, sum jafnvel
óhæf. En þetta smálagaðist, eins
og þú sagðir, og þvi betri tæki
sem ég fékk i hendur, þeim mun
meiri varð áhugi minn. Og nú
held ég að sé svo komið, að ég eigi
góð áhöld til ljósmyndunar, og
sjálfur legg ég mig fram til þess
að ná góðum árangri, — sem ég
vona að verði einhvern tima.
Áhugi og eftirtekt breyt-
ast með árunum
— Hvað er það i náttúrunnar
riki, sem þér þykir skemmtileg-
ast að mynda?
— A fyrstu ljósmyndunarárum
minum beindist áhugi minn mest
að þvi að mynda heilar sýslur i
einu, — að vinna samkvæmt
'landabréfinu. Seinna, með aukn-
um þroska, breyttist smekkurinn
og athyglin beindist meira að þvi
sem smærra er. Þessi áhugi minn
á hinu smáa hefur siðan haldizt
og farið vaxandi, enda er það min
reynsla, að menn kunni varla að
njóta náttúrunnar I öllum hennar
óendanlega fjölbreytileika, fyrr
en þeir eru komnir vel af ungl-
ingsárum.
Sama er að segja um tima-
lengdina. Núorðið er það svo, að
ef ég ætla að mynda eitthvert
svæði og gera það ekki verr en
svo, að ég sé sæmilega ánægöur
með það sjálfur, þá tekur það mig
fimm til sjö ár. Af þvi geta menn
séð, að það var ekki út I bláinn,
sem ég sagði áðan, að mér myndi
ekki endast aldur til þess aö gera
sæmileg skil öllum þeim mörgu
og fögru stöðum, sem ég var að
telja upp.
— En hvenær telur þú þig búinn
að gera tilteknu svæði viðhlitandi
skil? Eftir að hafa tekið þar tiu,
tuttugu eða þrjátiu myndir?
— Það er ákaflega mismun-
andi. Ef skilyrði eru góð, verður
timinn styttri og myndirnar ekki
eins margar, og svo fer þetta líka
eftir þvi, hvernig svæðiö sjálft er
frá náttúrunnar hendi. Enn er svo
þess að geta, að kröfurnar, sem
ljósmyndarinn gerir, breytast
með aldri og þroska hans sjálfs.
Þegar ég skoða myndir, sem ég
tók i fyrra eða hitteðfyrra, hugsa
ég sem svo: Á morgun ætla ég aö
gera þetta öðru visi.
— Nú hefur komið frá þinni
hendi myndabók um Reykjavik.
Varst þú lengi að vinna hana?
— Já, það tók talsvert langan
tima. Sannast að segja er
Reykjavik með skemmtilegustu
stöðum á Islandi til ljósmyndun-
ar, svo ótrúlegt sem ókunnugum
kann að viröast það. Hugsaðu þér
öll þessi bárujárnsþök I alls konar
litum, og svo blóma- og trjágarð-
ar eða grasi grónar lóðir á milli
húsanna, að ógleymdum eyjum
,Og bak viö isinn er ylur/ og eldur, sé grafið djúpt.”
Ljósm. Gunnar Hannesson.
og sundum I næsta nágrenni og
fjallahringnum, þegar lengra er
horft. Þarna er allt aö þvi óþrjót-
andi myndaefni, og það er liklega
bezt að ég ljósti þvi upp, fyrst við
erum að spjalla saman, að ég er
búinn að taka myndir I aðra
Reykjavikurbók, sem ég vona að
gefin verði út einhverntima áður
en langt um liður.
Vatnajökulsbókin kem-
ur i haust
— Þú hefur þá vist lika tekið
myndir af þeim stað, sem þú telur
vera hinn sérstæðasta á allri jörð-
inni?
— Já, ekki ber ég á móti þvi.
Myndir hef ég tekið af Vatnajökli,
og þær margar. Ég hef verið að
vinna að þessu siðastliðin sjö til
átta ár,og nú er svo komið, að bók
með Vatnajökulsmyndum minum
er fullbúin til prentunar i Hol-
landi. Ég vona, að hún geti kómið
út i haust. Hún mun koma út á
vegum Iceland Review, eins og
Reykjavikurbókin.
— Eru þetta ekki eingöngu lit-
myndir?
— Jú, enda hef ég aldrei tekið
svart/hvita mynd. Ég vil taka
það skýrt fram og undirstrika
sérstaklega, að ef menn hafa i
hyggju að taka litmyndir, eiga
þeir ekki að byrja á þvi að fást viö
svart/hvitt. Munurinn á þessum
tveim greinum ljósmyndunar er
tæknilega séð, ekki minni en á
múrverki og trésmiðum.
myndabókinni þinni um Vatna-
jökul?
— Jú, textinn er skrifaður af dr.
Sigurði Þórarinssyni. 1 upphafi
kemur bókin út á ensku, en vonir
standa til að hún komi út á is-
Framhald á bls. 1'

þegar hann lítur niður á HEMPECs
þökín og sér hve fallegum blæbrígðum
mánáúrlifumhans
Nú eru fyrirliggjandi 14 gullfallegir litir af HEMPEL'S þakmálningu.
Um gæði HEMPEL’S þakmálningar þarf ekki að efast.
HEMPEL’S er einn stærsti framleiðandi skipamálningar í heiminum.
Seltan og umhleypingarnir hér eru þvl engin vandamál fyrir sérfræðinga
HEMPEL’S MARINE PAINTS.
HEMPEEs
þakmálníng
Framleiðandi á Islandi
Slippfélagið íReykjavík hf
Málningarverksmiðjan Dugguvogi—Simar 33433 og 33414
Rætt við
Gunnar
Hannesson
um
f jallaferðir
og
Ijósmyndun
0 > . o:-
EKKI VÆRI þaö óliklegt, aö
islenzkir ljósmyndarar legðu
stund á útiveru mörgum öðrum
fremur. Svo auðug er islenzk
náttúra, i allri sinni fegurð og
fjölbreytni, að hún hlýtur að
höfða sterkt til hvers manns, sem
gæddur er einhverju myndrænu
skyni.
Þessa hefur nokkuð gætt I
greinaflokki okkar um útiveru,
þar sem að.minnsta kosti tveir
þeiri;a, sem talaö hefur veriö viö,
eru þekktir ljósmyndarar. Og nú
bætist þriðji ljósmyndarinn,
Gunnar Hannesson, I hópinn.
Frá fjórtán ára aldri.
— Fyrst langar mig að spyrja,
hvort þú hafir lengi stundað
gönguferðir og utiveru, Gunnar?
Aður en ég svara þessari spurn-
ingu, vil ég gera litils háttar
athugasemd við það sem þú sagð-
ir áðan I inngangsoröum þinum,
Þar kallaöir þú mig ljósmynd-
ara, — og vist er það rétt, að ég
hef tekiö myndir, — en samt
finnst mér réttara að kalla mig
Undir
beru
lofti
*