Tíminn - 31.08.1975, Blaðsíða 5

Sunnudagur 31. ágtist ‘1975.
TÍlVIINN
5
Sinfóniuhljómleikar. Ofsa-
' hrifnir áheyrendur öskra,
blistra, sleppa blöðrum og
ryðjast um bekki að afloknum
tónleikum og hylla stjórn-
andann Sr. Malcolm Sargent.
I
Svona létu þær,
þegar rokkið
hóf tröllreið
sina um
veröldina.
Fussið og sveiið yfirgnæfði
hljómsveitina, svo að ekki
heyrðist annað en hneykslunar-
lætin i áheyrendum i salnum.
Einn áheyrenda lamdi stöðugt i
höfuð þess næsta fyrir framan
hann, sem var svo upptekinn af
tónlistinni, að hann tók ekki
eftir barsmiðinni.
Kona nokkur gaf annarri frú á
kjaftinn og kallaði hana norn,
vegna þess að henni féll ekki
tónlistin.
Nokkrir áheyrenda hrópuðu
„óþverri” og „svivirða”.
Almenn slagsmál brutust út i
salnum og nokkrar konur gengu
út hálfberar i druslunum, sem
voru þeirra finústu föt, þegar
þær gengu i hljómleikasalinn.
Þessi lýsing kemur engum
nútimamanni á óvart, þvi að
slik viðbrögð áheyrenda á
hljómleikum eru daglegt brauð
og á hávaðasamkundum
poppara og aðdáenda þeirra.
En lýsingin er frá árinu 1913
og er samtimaheimild um
viðbrögð áheyrenda, er eitt af
verkum Igors Stravinskys var
frumflutt. Áheyrendur voru
miðaldra borgarastéttarfólk
heimsborgarinnar Parisar.
Tónlist hefur þá eiginleika að
hafa mjög mismunandi áhrif á
fólk. Hún getur hrifið fjöldann
til skapofsa og ósjálfræðis, en
hún getúr lika róað fólk og
sefað. Til að mynda var
Finlandia Sibeliusar bönnuð á
striðsárunum af hernámsliðinu.
Þegarverkið var leikið, fylltust
Finnarnir slikri ættjarðarást,
að aldrei var að vita, upp á
hverju þeir gætu tekið.
Að missa allt vald á tilfinning-
um sinum og gjörðum á tónleik-
um er ekkert, sem nútímaungl-
ingar hafa fundið upp á popp-
hljómleikum, þótt sjaldan hafi
sefjunin verið jafn tegndarlaus
og nú. Iðulega eru bekkir og
annað invertar hljómleikasala
og kvikmyndahúsa bókstaflega
rifið i tætlur, þegar poppurun-
um tekst hvað bezt upp, og
gauragangurinn heldur oft
áfram utan dyra i nálægum
hverfum langt fram eftir nóttu.
En unglingarnir eru ekki einir
um að sefjast svona.
I borginni Parma á ttaliu búa
150 búsund manns, allir óperu-
óðir. Sagt er, að hver einasta
fjölskýlda i borginni sé tengd
óperunni á einn eða annan hátt
— einhver fjölskyldumeðlimur
vinnur þar, syngur, spilar, selur
aðgöngumiða, vinnur við
ræstingar eða er i stjórn
óperunnar. Óperuflutningur er
lika nokkuð, sem enginn i
Parma lætur fram hjá sér fara,
og ibúarnir eru vægast sagt
óperuóðir.
Ameriski barritóninn Cornell
MacNeill kallaði virðulega
áheyrendur Parmaóperunnar
„menningarvita”, þegar þeir
öskruðu, er söngkonan, sem
söng á móti honum söng rangan
tón, og þá þustu óaðfinnanlega
klæddar konur og karlar upp á
sviðið til að jafna um dönann.
Skjaldborg var mynduð utan
um söngvarann , og allsherjar-
slagsmál brutust út. MacNeill
var komið undan með lögreglu-
vernd.
I annað sinn var italski tenórinn
Ruggero Bodini gerður að
titrandi taugaflaki, þegar
áheyrendum féll ekki hvernig
hann fór með hlutverk sitt.
Þegar stjórnandinn, Arthuro
Basile, reyndi að þagga niður i
áheyrendum og bað Bodini
griða, hrópuðu þeir: „Við drep-
um þig lika.”
Arið 1972 söng enska söng-
konan Ann Shuard i San Carlo--
óperunni i Neapel i verki eftir
Puccini. Tritilóðir óperu-
unnendur öskruðu á hana, að
hún ætti að læra itölsku, áður en
hún dirfðist að láta i sér heyra á
þarlendu sviði. Djöfulgangurinn
var svo mikill, að forstjóri
óperunnar, Giulio Razzi, fór að
skæla.
Nokkrum árum áður reyndi
Italski tenórinn Franco Corelli
að pota sverði i einn óvina
sinna á sviðinu.
Meðfylgjandi myndir eru allar
teknar á tónleikum viðs vegar
um veröldina, og sýna þær við-
brögð áheyrenda við listinni.
Aðdáandi Alic Cooper keppir
við hann úr sætinu um
hryllinginn. Slangan sem
stúlkan veifar kringum sig,
sér um að aðrir setjist ekki of
nærri.
Eatontorg I London var
friðsæll staður, þar til
popphljómsveitin Osmonds
fluttist þangað. Þá varð
skrattinn lausog unglingarnir
ærðust.