Tíminn - 03.09.1975, Síða 7

Miðvikudagur 3. september 1975.
TÍMINN
7
tltgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri:
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisla-
son. Ritstjórnarskrifstofur i Edduhúsinu við Lindargöty,
simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðalstræti 7, sími 26500
— afgreiðslusimi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verð I
lausasölu kr. 40.00. Askriftargjald kr. 700.00 á mánuði.
Blaðaprent h.f.
Endurskoðun útflutn-
ingsuppbóta
í ræðu þeirri, sem Halldór E. Sigurðsson land-
búnaðarráðherra hélt á aðalfundi Stéttarsam-
bands bænda, vék hann að útflutningsuppbótum og
sagði m.a.:
„Eins og kunnugt er hefur sú regla verið notuð
s.l. 15 ár, að greiða útflutningsbætur á þær land-
búnaðarafurðir, sem út hafa verið fluttar og ekki
hafa náð þvi verði, sem skráð var hér innanlands.
Samkvæmt lögunum þar um er heimild til þess að
greiða þannig sem nemur 10% af landbúnaðar-
framleiðslunni. Á þeim 15 árum, sem þessi regla
hefur verið notuð, eru 8 ár, sem þessi réttur hefur
verið notaður að fullu, og var það samfleytt á
árunum 1965-1971, en sjö árin hefur þessu marki
ekki verið náð. Það var sérstaklega fyrstu árin eft-
ir að útflutningsbætur voru upp teknar, að þær
voru hverfandi litlar.
Á árunum 1971-’72 náðu þær ekki þvi að vera
10%, en gerðu það aftur á árinu 1974.
Á hinu vil ég vekja athygli, að hér er nú orðið um
verulegar fjárhæðir að ræða. Það gerir það að
verkum, að þjóðin verður að vega það og meta,
hvort hún getur i raun og veru fylgt þeirri stefnu,
að láta erlendum ney tendum i té neyzluvörur á svo
lágu verði, sem raun ber vitni. í landbúnaði sem á
öðrum sviðum, verður að meta það, hvernig þvi
fjármagni er bezt varið, er til ráðstöfunar er á
hverjum tima. Auðvitað hafa þessar greiðslur
áhrif á aðrar fjárveitingar rikissjóðs til land-
búnaðarins. Ég efast ekki um að þetta veldur
bændum i landinu miklum áhyggjum, og öllum
þeim, sem að landbúnaðarmálum vinna og vilja
landbúnaðinum vel, og þjóðinni i heild.
Það er þvi mitt mat, að hjá þvi verði ekki kom-
izt, að endurmeta þennan þátt og leita eftir nýjum
leiðum að einhverju leyti til þess að tryggja af-
komu bændastéttarinnar, með öðrum hætti heldur
en þarna er gert. Ég tel lika, að þessi regla um út-
flutningsbætur feli i sér þá veilu, ekki sizt þegar til
lengdar lætur, að hún hvetji ekki til þess að leita
hinna hagkvæmustu markaða, þegar það skjól er
fyrir hendi, að útflutningsbótakrafan til rikissjóðs
er ekki að fullu notuð. Ég vara við þeirri hugsun,
að lita á þennan rétt, sem eign, sem þurfi að hag-
nýta sér að fullu. Slikt gæti leitt til þess, að hann
glataðist.”
Óbreytt stefna Vísis
Það er nú bersýnilegt, að þótt ritstjóraskipti hafi
orðið hjá Visi, hefur ekki orðið nein breyting á
stefnu blaðsins i landbúnaðarmálum. 1 forustu-
grein Visis s.l. mánudag er ráðizt á formann
Stéttarsambands bænda með öllu meiri dólgshætti
en nokkru sinni átti sér stað i ritstjórnartið Jónas-
ar Kristjánssonar. Jafnframt er lýst velþóknun á
fyrri landbúnaðarskrifum Visis og ákveðið gefið til
kynna, að eigendur Visis hafi aldrei haft neitt við
þau að athuga. Bændur geta þvi átt von á þvi, að
innan skamms tima gefi Sjálfstæðismenn út tvö
blöð i Reykjavik, sem hafa það fyrir iðju að
ófrægja landbúnaðinn og heimta innflutning á
landbúnaðarvörum. Þau munu svo jafnframt
krefjast þess, að formanni Stéttarsambands
bænda verði ófrjálst að bera hönd fyrir höfuð stétt-
ar sinnar, ef ráða má af forustugrein Visis i fyrra-
dag. Þetta á svo að kalla frjálsa blaðamennsku!
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Zaccagnini vill
hætta sem fyrst
Kommúnisminn flæðir niður Ítalíu
Benigno Zaccagnini
FYRIR skömmu kaus mið-
stjórn kristilega flokksins á
Italiu nýjan formann, sem tók
við formannsstarfinu með
þeim orðum, að hann vonaði,
að formannstið sin yrði sem
skemmst. Hinn nýi formaður,
Beiiigno Zaccagnini.hafði lika
gilda ástæðu til að segja þetta,
þvi að hann tók nauðugur við
starfinu og gerði það af þeirri
einni ástæðu, að samkomulag
hafði ekki náðst um annan
mann. Fjarri fór þvi, að fullt
samkomulag væri um hann,
þvi að hann fékk ekki nema 93
atkvæði af 176. Ellefu atkvæði
. féllu á aðra, en 72 seðlar voru
auðir. Þar var um að ræða
stærsta hópinn innan kristi-
lega flokksins, sem er skiptur i
marga hópa. Foringi þessa
stærsta hóps er Amintore
Fanfani, sem lét af for-
mennsku flokksins á fundin-
um, sökum þess að trausts-
yfirlýsing til hans hafði verið
felld. Fanfani og fylgismenn
hans vildu fá mann úr sinum
hópi kosinn, en samkomulag
náðist ekki um hann. Eftir
langa leit féll valið á Zacca-
gnini, en hann tilheyrir þeim
hópnum, sem er undir leið-
sögn Aldo Moro forsætisráð-
herra, en hann er talinn aðeins
til vinstri við miðjuna i flokkn-
um. Það voru hóparnir, sem
eru i miðið og til vinstri i
' flokknum, er stóðu að kosn-
ingu Zaccagnini.
EINS og áður segir, tók
Zaccagnini við formannsstörf-
um með það i huga, að gegna
þvi sem skemmst, eða ekki
öllu lengur en til næsta flokks-
þings, sem verður haldið inn-
an fárra mánaða. Það mátti
hins vegar vera honum nokkur
huggun, að val hans mæltist
yfirleitt vel fyrir. Blöðin
viðurkenndu, að hann væri
þekktur að heiðarleika og
hefði aldrei verið riðinn við
nein hæpin fjármálabrögð.
Aðalmálgagn sósialista,
Avanti, en kristilegir demó-
kratar sækjast mjög eftir
samstarfi við þá, lét jafnframt
svo ummælt, að þeir hefðu
vart getað valið sér heppilegri
formann, eins og sakir stæðu,
m.a. vegna þess að hann hefði
alltaf verið andfasisti og jafn-
an sýnt áhuga á félagslegum
umbótum.
Zaccagnini, sem er 63 ára
gamall, er læknir að menntun
og hefur aðallega lagt stund á
barnalækningar. Hann starf-
aði sem herlæknir fyrstu
striðsárin, en dró síg i hlé 1943
og gerðist virkur i andspyrnu-
hreyfingunni. Hann var einn
af stofnendum kristilega
flokksins i striðslokin og var
kosinn á þing 1948 og hefur átt
þar sæti siðan. A þingi hefur
hann einkum látið félagsmál
til sin taka og kom áhugi hans
á þeim málum vel i ljós, þegar
hann var ráðherra á árunum
1959 og 1960, en var þá fyrst
félagsmálaráðherra en siðan
ráðherra, sem hafði yfirsjón
með opinberum framkvæmd-
um.
ÞAÐ VORU úrslit héraðs-
stjórnarkosninganna, sem
fóru fram 15. júni, sem urðu
Fanfani að falli. Kristilegi
flokkurinn beið þá verulegan
ósigur, en kommúnistar unnu
á að sama skapi. Fanfani
hafði fylgt fast þeirri steínu,
að hafna bæri sérhverju sam-
starfi við kommúnista.
Berlinguer, foringi kommún-
ista, predikaði hins vegar, að
flokkarnir yrðu að vinna sam-
an, þvi að öðruvisi yrði efna-
hagsleg vandamál Italiu ekki
leyst. Kosningar fóru fram i 20
fylkjum, en alls eru þau 26.
Kommúnistar og sósialistar
höfðu farið með stjórn i þrem-
ur þeirra fylkja sem kosið var
i, en eftir kosningarnar höfðu
þeir orðið meirihluta i fimm
fylkjum og hafa þeir nú sam-
starf i þeim ölium. Til viðbót-
ar hafa kommúnistar gerzt,
eða eru að verða þátttakendur
i stjórnarsamstarfi i fleiri
fylkjum og eru taldar horfur
á, að þeir verði áður en lýkur
þátttakenduristjórn lOfylkja.
Jafnframt eru þeir svo orðnir
samstarfsaðili i stjórn allra
stórborga á Italiu fyrir norðan
Róm. 1 hinum siðarnefndu
fylkjum og yfirleitt i borgun-
um vinna þeir með fleiri flokk-
um en sósialistum, og hafa
þeir nú náð samstarfi við
menn eðc hópa úr öllum
flokkunúm, nema flokki
nýfasista.
Það er álit margra erlendra
blaðamanna, sem hafa fjallað
um þessi mál, að þetta aukna
samstarf kommúnista við
aðra flokka geti átt eftir að
hafa i för með sér þáttaskil i
itölskum stjórnmálum. Hing-
að til hefur sú stefna kristilega
fiokksins að mestu heppnazt,
að ha’.da kommúnistum utan
þátttöku i stjórnum héraða,
borga og fylkja, og raunar á
sem flestum sviðum.
Kommúnistum hefur nú tekizt
að rjúfa þessa einangrun.
Þetta þarf hins vegar ekki að
þýða það, að þeir rjúfi
einangrunina á landsmála-
sviðinu. Sósialistar hafa t.d.
um alllangt skeið leikið þann
leik, að hafa samstarf við
kommúnista i borgarstjórnum
og fylkisstjórnum, en vinna
aftur á móti með kristilegum
demókrötum á þingi og i rikis-
stjórn. Það getur breytt þess-
ari afstöðu þeirra, að nú eru
fleiri en þeir farnir að vinna
með kommúnistum i borgar
stjórnum og fylkisstjórnum.
Það er þvi ekki furða, þótt
friðsemdarmaður eins og
Zaccagnini vilji vera sem
skemmst formaður kristilega
flokksins. Það virðist nú ofur-
mannlegt verkefni að halda
saman hinum mörgu sundur-
lausu hópum, sem mynda
flokkinn, og mæta jafnframt
þeim viðhorfum, sém nú eru
bersýnilega að myndast i
itölskum stjórnmálum.
Þ.Þ.
oröið aðild að fylkisstjórnum.