Tíminn - 07.09.1975, Blaðsíða 9

Sunnudagur 7. scptember 1975.
• - TÍMINN
9
Karvel Ogmundsson, fram-
kvæmdastjóri og
Ragnar Guðleifsson, kennari.
Töpuðu 90 milijónum
— Hvernig var afkoma félag-
anna?
— Hún var vægast sagt mjög
slæm. Þegar upp var staðið
reyndist rekstrarhalli Samvinnu-
trygginga vera 93,6 milljónir,
sem er náttúrlega hrikaleg út-
koma.
— Það, sem aðallega veldur
þessum mikla halla er tjón á
fiskiskipaflota okkar og tap á
þeirri grein trygginganna.
Árið 1973 var ekki gert upp á
réttan hátt og uppgjör þess hefur
reynzt rangt um 48 milljónir
króna. Það ár hefði átt að sýna
hallarekstur, sem nam 40,5
milljónum króna i stað þess að á-
góði var talinn vara 7,5 milljónir
króna.
— Forsaga þessa máls er sú, að
tryggingafélög vita iðgjaldatekj-
ursinarfyrir árið, en hins vegar
hafa tjón á árinu ekki komið til
uppgjörs og verður þvi að áætla
tjónin. Þetta var gert fyrir árið
1973, en siðar kom á daginn að
tjónin voru meiri en áætlað hafði
verið og veldur þar m.a. verð-
bólgan, sem gerir alla viðgerða-
vinnu dýrari eftir þvi, sem hún
dregst á langinn.
Hluti tjóna er auðvitað gerður
upp þegar á árinu 1973, en ógreidd
tjón voru ekki rétt metin.
Samsteypa um trygg-
mgu fiskiskipa yfir
100 tonn
— Hvað veldur þessum mikla
mun á iðgjaldatekjum og tjóna-
bótum?
— Svo er mál með vexti, að
fiskiskip innan við 100 rúmlestir
eru tryggð hjá Samábyrgðinni, en
það er lögboðið.
Fiskiskip yfir 100 tonn eru hins
vegar tryggð hjá tryggingafélög-
unum. Hér fyrr á árum gekk
þetta þannig fyrir sig, að hvert
einstakt tryggingafélag tók að sér
tryggingu á fiskiskipum yfir 100
tonn og endurtryggði siðan er-
lendis, venjulega gegnum um-
boðsaðila i London. Með þessu
móti réðu erlendir aðilar raun-
verulega vérðlagi á vátrygging-
um fiskiskipa, þar eð félögin
höfðu ekki bolmagn til þess að
taka á sig allan skaða, eða tjóna-
bætur. Það varð úr, að trygginga-
félögin hér á landi gengu til sam-
starfs um þessi mál og bera á-
byrgðina sameiginlega að á-
kveðnu marki, þ.e. 40 milljónir
króna. Islenzk endurtrygging sér
um þetta samstarf og aflar
endurtrygginga fyrir ofan þetta
hámark.
Með þessu móti tókst að lækka
iðgjöld fyrir fiskiskipin verulega.
Vond ár. með skipstöpum og
miklu tjóni á skipum hefur hins
vegar orðið til þess, að tap varð á
þessari grein trygginga. Sam-
vinnutryggingar fá um 18% af ið-
gjöldum fyrir fiskiskipin og bera
þvi 18% af tjónum. Tvö önnur
tryggingafélög bera sömu á-
hættu, en önnur félög minni.
Við skoðun á hag Samvinnu-
trygginga, er tap félagsins fyrst
og fremst vegna þátttöku i þessu
samstarfi, eða Trygginga „pool”.
Hver á að
borga brúsann?
Nú.á hitt er siðan að lita, að
tryggingafélögin hafa sparað ó-
hemju mikinn gjaldeyri með þvi
að færa þessa grein trygginga inn
ilandið, þótt vitaskuld verði þessi
starfsemi að standa undir sér
með einhverjum hætti.
— Til hvaða ráða er helzt að
grípa?
— Það er nú ekki alveg ljóst.
Mjög mikilsvert virðist vera, að
menn greiði aðeins sannvirði
fyrir þessar tryggingar, sem og
aðrar. Helzt virðist það koma til
álita að beita hér sömu aðferð og
Samvinnutryggingar gera i öðr-
um greinum trygginga, þ.e., þeg-
ar vel gengur, þá sé arður af
tryggingum endurgreiddur við-
skiptavininum, en siðan, ef illa
gengur, beri tryggingataki hluta
af skaðanum. Þannig fæst sann-
virði i flestum árum.
— Nii strandar Hvassafellið
tvisvar. Urðu Samvinnutrygging-
ar þar fyrir skakkafalli?
— Nei. Hvassafell er kaupfar,
og þar gilda aðrar reglur. Skipið
er að visu i tryggingu hjá okkur,
en það er siðan endurtryggt gegn-
um umboðsaðila, ýmist i London,
eða Hamborg, þannig að’aðeins ó-
verulegur hluti tjónsins lendir á
félaginu.
Bifreiðatryggingar
i verðbólgu-
þjóðfúlugi
— Hvað um bifreiðatrygging-
ar?
— Bifreiðatryggingar hafa á-
vallt verið vandamál i trygginga-
starfseminni. Tryggingar þessar
eru háðar ströngum verðlagsá-
kvæðum. Iðgjöldin eru ákveðin
fyrirfram, með eins konar verð-
bólguspá, sem yfirvöldin taka
aldrei til greina að fullu. Þetta
veldur því, að iðgjöldin standa
ekki undir kostnaði við tjónabæt-
ur.
Um það bil 31 milljón krónu
halli varð á bifreiðatryggingun-
um hjá okkur árið 1974. Varð sá
halli einkum af kaskótryggingum
23,8 milljónir og af framrúðu-
tryggingum, 8,3 milljónir króna.
Hins vegar standa ábyrgðar-
tryggingar og ökumanns og far-
þegatryggingar, samanlagt,
nokkuð i járnum.
— Það er einkum og sér i lagi
verðbólgan, sem vandanum veld-
ur. Bilar verða fyrir tjóni, siðan
dregst viðgerðin og verðbólgan
vex á meðan. Varahlutir hækka i
innkaupi og gjaldskrár bifreiða-
verkstæðanna hækka. Þegar loks
kemur að þvi að gera upp tjónið,
er viðgerðin framkvæmd á verð-
lagsskeiði, sem er kannske tvö-
falt miðað við það, sem gert var
ráð fyrir, þegar iðgjaldið var
greitt. Má þvi telja að verðbólgan
skapi þennan vanda, eða óraun-
hæfar gjaldskrár.
Hvað gera menn til
að mæta sliku tapi?
— Hvernig er unnt að niæta 94
milljón króna tapi?
— Til þess að mæta þessum
geigvænlega halla, hefur orðið að
hækka bókfært verð á fasteignum
félagsins um 82 millj. króna.
Þrátt fyrir þessa hækkun mun
bókfært verð fasteigna ekki kom-
iö i það hámark, sem nýútgefin
reglugerð um bókhald trygg-
ingarfélaga heimilar.
Heildariðgjaldatekjur Sam-
vinnutrygginga námu á árinu
1974 914.822 þús. króna en heildar-
tekjur félagsins voru á árinu
t.411.874 kr. og félagið á mikla
varasjóði.
— Það verður að teljast mikið
öryggi fyrir viðskiptavini að fé-
lagið skuli geta borið tjón i vondu
árferði.
Heildartjón á árinu, greidd og
áætluð, voru i árslok 824.038 þús.
króna á móti 506.544 þús. króna
árið 1973 og höfðu hækkað um
317.494 þús. krónur eða 62,68%.
Heildargjöldin urðu 1.493.971 þús.
króna á móti 998.868 þús. króna
árið áður,
Hvað vinna margir
h j á S a m v i n n u -
tryggingum?
— Starfsmenn eru um 100 tals-
ins og lækkaði um 12 á árinu. Auk
aðalskrifstofunnar er fyrirtækið
með afgreiðslu i flestum útibúum
Samvinnubankans og i aðalbank-
anum i Reykjavik. Þá eru af-
greiðslur i öllum stærri kaupfé-
lögum, svo sem KEA, Kaupfélagi
Arnesinga, Kaupfélagi Borgfirð-
inga og Kaupfélagi Austur-Skaft-
fellinga, svo eitthvað sé nefnt.
Auk þess eru umboðsskrifstofur á
Egilsstöðum og á ísafirði.
— Viðskiptavinir okkar eru þó
ekki einasta samvinnumenn.
heldur allur almenningur og öll
möguleg fyrirtæki einstaklinga
og félaga. Samvinnutryggingar
eru stærsta tryggingafélag lands-
ins, en væru það ekki, ef viðskipt-
in væru einvörðungu við Sam-
vinnuhreyfinguna, þó Samvinnu-
tryggingar starfi'auðvitað i nán-
um tengslum við hana. Slikt ætti
ekki að þurfa að taka fram.
Félagsmálastarf Samvinnu-