Tíminn - 07.09.1975, Blaðsíða 19

Sunnudagur 7. september 1975.
TÍMINN
19
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri:
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisla-
son. Ritstjórnarskrifstofur i Edduhúsinu viö Lindargöty,
simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aðalstræti 7, simi 26500
— afgreiðslusimi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verö I
iausasöiu kr. 40.00. Askriftargjald kr. 700.00 á mánuði.
Blaðaprenth.f'.
Hvað gerir
gæfumuninn?
Einstök eru þau skrif Alþýðublaðsins, að efna-
hagsaðgerðir rikisstjómarinnar beinist einkum
að þvi að bæta hag forstjóranna, og þvi sé hún
fyrst og fremst stjórn þeirra.
1 þessu sambandi er ekki úr vegi að minna á, að
á árunum 1967-1969 varð veruleg rýrnun á við-
skiptakjörunum við útlönd, en þó ekki eins mikil
og nú. Þá var Alþýðuflokkurinn i rikisstjórn
ásamt Sjálfstæðisflokknum. Þá var gripið til
efnahagsaðgerða, sem höfðu það i för með sér, að
stórfellt atvinnuleysi skapaðist i landinu. Vegna
atvinnuleysisins og óttans við það flýðu þúsundir
manna úr landi. Stórfelld rýrnun varð á kaup-
mætti launa, einkum þó hjá láglaunastéttunum.
Af hálfu rikisstjórnarinnar var ekkert gert til að
bæta hlutþeirra sérstaklega. Sáralitið var gert til
að bæta hlut lifeyrisþega, enda þótt þau mál
heyrðu undir ráðherra Alþýðuflokksins. Til þess
að fá kaupmáttaraukninguna litillega bætta, urðu
verkalýðsfélögin að heyja stærstu og lengstu
verkföll, sem um getur hérlendis. ísland átti
heimsmet i verkföllum á þessum tima. Þannig
einkenndust umrædd stjórnarár af stórfelldu at-
vinnuleysi, stórkostlegum landflótta og mikilli
lifskjararýrnun. Þá var þrengt að hinum fátæku
meðan hinir riku græddu.
Hvernig er það ástand, sem er hér nú eftir mun
meiri rýrnun viðskiptakjaranna en á umræddu
timabili? Atvinna er næg um land allt. Mikilli
uppbyggingu er haldið uppi nær hvarvetna i
byggðum landsins. Ungt fólk tekur sér bólfestu
utan þéttbýlissvæðisins i sivaxandi mæli. Þrátt
fyrir hina miklu rýmun viðskiptakjaranna, er
kaupmáttur dagvinnutimakaups verkamanna
um 20% meiri en á siðasta heilu stjórnarári við-
reisnarstjórnarinnar, árinu 1970. Af hálfu rikis-
stjórnarinnar hafa verið gerðar sérstakar ráð-
stafanir til að bæta hlut hinna lægstlaunuðu (lág-
launabæturnar). Lifeyrisbæturnar hafa verið
stórlega hækkaðar. Þannig má halda áfram að
rekja það, hversu stórfelldur munur er á
stjórnarfarinu nú og 1967-1969, hvernig nú er
hugsað miklu meira um hag þeirra mörgu og
smáu en þá var gert.
Ef til vill sýnir það gleggstan muninn, að þá var
ísland eina landið i Evrópu, þar sem var verulegt
atvinnuleysí. Nú er ísland eina landið i Evrópu,
þar sem er næg atvinna.
Hvað er það, sem hefur gert gæfumuninn? Ekki
er það Sjálfstæðisflokkurinn, þvi að hann var i
stjórn 1967-1968 og er það einnig nú. En þá hafði
hann Alþýðuflokkinn i stjórnmeð sér, en nú hefur
hann Framsóknarflokkinn sem meðstjórnanda.
Það gerir muninn. Alþýðan getur dæmt af
þessu, hvort betra sé að treysta Framsóknar-
flokknum eða Alþýðuflokknum.
Það væri fróðlegt, ef Alþýðublaðið gæti nefnt
þann Alþýðuflokksmann, sem vildi heldur fá aft-
ur atvinnuleysið og landflóttann á árunum
1967-69, en það atvinnuástand, sem nú er hér.
Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Samkomulagi fagnað
með fyrirvörum
Næstu áfangar mega ekki dragast á langinn
Þannig skiptir bráðabirgðasamkomulagiö Sinaiskaga milli Egypta,
tsraelsmanna og Sameinuöu þjóðanna
ÞOTT HINU nýja bráða-
birgðasamkomulagi, sem
náðst hefur milli Egypta og
ísraelsmanna fyrir milligöngu
Kissingers, sé yfirleitt vel tek-
ið, er þvi af flestum fagnað
með fyrirvara með fyrirvör-
um. Fyrirvarinn hjá flestum
er sá, að bráðlega þurfi einnig
að nást nýtt bráðabirgðasam-
komulag milli tsraels og Sýr-
lands og helzt á milli tsraels
og Jórdanfu. Þá þurfi Palest-
inumenn einnig að eygja lausn
á málum þeirra. Annars gæti
svo farið að ástandið verði
brátt enn verra en það var áð-
ur en þetta bráðabirgðasam-
komulag var gert. Yfirleitt
eru menn svosammála um, að
fullkomin lausn verði aldrei
fengin á þessum málum fyrr
en tsraelsmenn eru búnir að
sleppa þvi af Golanhæðum,
sem þeir hertóku 1967,
svæðinu á vesturbakka Jor-
danár, sem þeir hertóku af
Jordaniu 1967, og svo þeim
hluta Jerúsalem, sem þeir
hertóku 1967. Ekkert annað
nægi til samkomulags og frið-
ar i þessum heimshluta en að
ísrael sleppi að fullu öllum
ránsfengnum frá 1967, jafn-
hliða þvi, að samkomulag
náist um málefni Palestinu-
manna. Þegar á þetta er litið,
er bráðabirgðasamkomulagið
aðeins áfangi, og getur jafnvel
gert enn verra, ef ekki bætast
bráðlega við nýir áfangar,
sem stytta leiðina að hinu
raunverulega marki.
ÞOTT segja megi, aðbráða-
birgðasamkomulagið sé i
reynd ávinningur fyrir báða
aðila, er það verulega gagn-
rýnt i báðum löndum. Sadat
forseti getur bent á, að ísra-
elsmenn verði að láta af hendi
tvö mikilvæg fjallaskörð, Gidi
og Mitla, og Egyptar fá að
nýju yfirráð yfir oliulinda-
svæðinu við Abu Rudeis, sem
getur reynzt þeim mikilvægt.
En það er ekki stórt land-
svæði, sem Egyptar fá til um-
ráða samkvæmt bráðabirgða-
samkomulaginu. Samkvæmt
bráðabirgðasamkomulaginu,
sem var gert i fyrra, létu Isra-
elsmenn aðeins 4% af Sinai-
skaganum, og af þvi fengu
Egyptar 2.5% til fullra
umráða, en 1.5% varð gæzlu-
svæði Sameinuðu þjóðanna.
Sáttasemjarinn i Austurlönd
um nær.
Nú láta tsraelsmenn af hendi
9% til viðbótar eða alls 13%,
Meginhluti af Sinaiskaganum
verður áfram undir yfirráðum
Israelsmanna eða 87%.
Egyptar fá til fullra umráð
aðeins 6% af skaganum, en 7%
falla undir gæzlusvæði Sam-
einuðu þjóðanna.
Hætt er við, að mörgum
Egyptum þyki það ónógt til
lengdar að ráða aðeins yfir 6%
af Sinaiskaganum, enda þótt
þessi hluti hans sé mikil-
vægur. Sadat þarfnast þvi
vafalitið mjög fljótlega nýs
áfanga, ef ekki á að magnast
aukin þjóðernisstft'na, sem
gæti beinzt gegn honum. Þá
má búast við, að leiðtogar ým-
issa annarra Arabaleiðtoga
fari að gagnrýna hann fyrir
undanlátssemi við Bandarikin
og litinn trúnað við samheldni
Araba. Fyrst um sinn getur
samkomulagið styrkt Sadat i
sessi, en hætt er við, að það
breytist, þegar frá liður.
Nokkuð getur þetta þó oltið á
þvi, hvaða efnahagslegan
stuðning hann fær frá Banda-
rikjunum, Saudi-Arabiu og
Kuwait og fleiri oliufram-
leiðslurikjum Araba. Sadat
þarfnast mikillar efnahags-
legrar aðstoðar og takist hon-
um að afla hepnarogbæta lifs-
kjör almennings, getur hann
orðið traustari i sessi, en
annars ekki.
FYRIR ísrael er það fljótt á
litið nokkurt óhagræði, að láta
umrædd fjallaskörð og oliu-
lindasvæði af hendi. Á móti fá
þeir það, sem er þeim tvi-
mælalaust mikilvægara, en
það er stóraukin efnahagsleg
aðstoð frá Bandarikjunum.
ásamt óbeinni tryggingu. sem
felst i þvi, að Bandarikjamenn
taka að sér gæzlustörf á
Sinaiskaga. Það eykur á viss-
an hátt likur á þvi, að Banda-
rikin dragist inn i styrjöld við
hlið tsraelsmanna, ef til slikra
átaka kæmi á þessu svæði.
Bandarikjamenn drógust
þannig inn i Vietnamstyrjöld-
ina, að þeir byrjuðu að senda
eftirlitsmenn til Suður-Viet-
nam.
Þrátt fyrir þennan mikil-
væga ávinning tsraelsmanna
mun bráðabirgðasamkomu-
lagið sæta verulegri mót-
spymu i tsrael. Þótt sú mót-
spyma verði ekki öflug i
fyrstu, getur hún átt eftir að
haröna og gert rikisstjórninni
örðugra fyrir að fallast á nýja
áfanga til samkomulags viö
Araba. t annan stað kann sú
stefna að fá meiri byr i seglin,
að áfangaleiðin sé ekki rétt,
heldur beri að semja um allt i
einu. Þannig er hætta á, að
Israelsmenn verði ósamstæð-
ari og það torveldi sættir, hvor
leiðin sem heldur verði valin.
MEÐAL Bandarikjamanna
gætir nokkurrar andstöðu við
það, að þeir dragist frekar inn
i styrjöld vegna bráðabirgða-
samkomulagsins en ella, ef til
hennar kæmi. Þrátt fyrir
þennan ugg. mun þingið þó
vafalaust fallast á samninginn
að svo miklu leyti, sem hann
snertir Bandarikin. En jafn-
fraint mun það leggja á
það áherzlu.að sáttastarfsem-
inni verði haldið áfram, þvi að
meginárangur þess sam-
komulags, sem nú hefur náðst.
sé að. bæta andrúmsloftiö um
sinn, en vafasamt sé, að það
vari lengi. nema nýir áfangar
komi til sögu — Þ.Þ.