Tíminn - 19.09.1975, Side 6

6
TÍMINN
Föstudagur 19. september 1975.
Minni fordómar
gagnvart gömlu
fólki en
fötluðu og sjúku
Björn Þórleifsson félagsráögjafi.
Mikiö hefur verift rætt um mál-
efni aldraðra nú a'ft undanförnu,
og er þess skemmst aft minnast,
aft i útvarpinu siftast liftift föstu-
dagskvöld voru þessi mál krufin
af miklu kappi. Hinsvegar eru
þaft ekki eingöngu aldraftir, sem
hafa orftift undir i þessu blessafta
þjóftfélagi, heldur eru yngstu
borgararnir oft á tiftum afskiptir
— og gjalda þess eins og hinir
eldri, aft hvorugur hópurinn virft-
ist eiga sér sérlega skelegga
stuðningsmenn á Alþingi.
Til þess aft ræfta málefni þess-
ara tveggja hópa vitt og breitt,
hefur MED UNGU FÓLKI fengift
Björn Þórleifsson, félagsráftgjafa
á Akureyri, til þess aft skýra frá
starfi sinu, en Björn hefur m.a.
meft höndum málefni aldraftra
borgara bæjarins, jafnt og hinna
yngstu. Hinsvegar sér æskutýfts-
fulltrúi um málefni táninganna.
Björn lauk námi I félagsráftgjöf I
Osló fyrir nokkru, og kom þá til
starfa hjá félagsmálastofnun
Akureyrar, en var skipaftur
félagsmálastjóri hinn fyrsta
september s.l.
MUF spurfti Björn i upphafi,
hvaft heffti orftift honum mestur
Þrándur i Götu, þegar hann hóf
starf sitt hjá félagsmálastofnun-
inni.
— Þaft var tvimlalaust þaft, aft
þessi stofnun þróaöist upp úr
framfærslu- og fátækrafulltrúun-
um gömlu, en hlutverk þeirra var
nær eingöngu aft veita fjárhags-
lega styrki til fólks. Gallinn er
bara sá, aft þessi hugsunarháttur
loftir enn vift stofnunina, þó svo aft
starfssviftift sé orftift mun vifttæk-
ara. Varftandi þau mál nú má
segja, aft starf mitt sé aft hjálpa
fólki, án þess aft endilega sé um
beinar peningagreiftslur frá
stofnuninni aft ræfta. í stuttu máli
má segja, aö kjarninn i starfinu
sé aft hjálpa fólki til aft hjálpa sér
sjálft. Þessi þáttur starfsins er aft
minu mati hvaft mikilvægastur,
en um leiö ef til vill erfiftastur.
Hinsvegar má geta eins, sem var
dálitill þröskuldur i upphafi, og
það var skipulagsleysift. Sem
dæmi um þaö má nefna, aft þegar
ég var aö vinna aö málefnum ein-
stakra fjölskyldna, þá kom þaft
fyrir, að ég rakst á barna-
verndarfulltrúann — og kom þá i
ljós, aö hann var i rauninni meft
sama málift.
— Hefur þá ekki verift rætt um
aft koma þessum málum undir
eina og sömu stofnunina, sem
eftlilegast virftist aft sé i þessu til-
felli félagsmálastofnunin?
— Þaft hefur máski ekki verift
um þaft rætt, aft einstakar stofn-
anir séu endilega undir beinni
yfirstjórn félagsmálastofnunar-
innar, en þaö hefur komift til tals
aft fá æskulýftsfulltrúa inn i hana
og starfa á sama staft. Hinsvegar
eru fleiri aftilar, sem ég hef áhuga
á aft fá inn, svo sem barna-
verndarfulltrúann og áfengis-
varnanefnd, þannig aft félags-
málastofnunin geti orftift
nokkurskonar framkvæmdaaftili.
I sambandi vift barnaverndarfull-
trúann má svo geta þess, aft hann
er einungis i hálfu starfi, og hefur
þar ab auki ekki annan samastaft
meö þau gögn, er tilheyra hans
starfi, en heima hjá sér.
— Hvaft meft aftra starfsemi,
sem félagsmálastofnunin hefur
meft aö gera?
— Þaft eru málefni aldraftra, en
stofnunin hefur staöift fyrir
ýmisskonar félagsstarfsemi fyrir
aldraft fólk. Vift vorum til dæmis
meft skemmtanir I Sjálfstæftis-
húsinu siöast liftinn vetur, og voru
þær mjög vel sóttar, 150-200
manns sóttu þær aft jafnafti. Einn-
ig gekkst félagsmálastofnunin
fyrir opnu húsi, en sá þáttur
starfsins var ekki nærri því eins
vinsæll og skemmtanirnar.
— Til þess aö bæta úr þvi, var
sett á laggirnar nefnd aldrafts
fólks, sem mun nú næstu daga
skila áliti sinu á þvi, á hvern hátt
sé æskilegast aft breyta starfsem-
inni, svo aft meiri aftsókn fáist. Ég
tel, aft eftlilegast sé ab láta fólkift
sjálft annast þetta, en komi upp
sú stafta, aft gamla fólkift finni lit-
inn sem engan tilgang i þvi, sem
meft þessu „Opna húsi” er verift
aft gera, þá er allt starfift unnift
fyrir gýg.
Eg vildi i leiftinni, þegar vift töl-
um um tilgang með starfi gamla
fólksins, geta starfsemi, sem
fram fer á Hjalteyri. Þar starf-
rækir Einar Gislason barna-
heimili, en hans hugmynd er sú,
aft fá þar húsnæfti og koma á fót
heimili fyrir fólk, sem annaft
hvort er' aö bifta eftir plássi á elli-
heimilum efta sjúkrahúsum.
Fólkift á hinsvegar ekki aft koftna
niftur i aftgerftarleysi, þvi aft
Einar vill láta fólkift hjálpa til á
barnaheimilinu, og meft þessu
held ég aft hann sé kominn lengra
og framar I málefnum aldraöra
en margur hyggur.
— Hefur þú orftiö var vift for-
dóma i garft eldra fólksins?
— Já, en ég held, aft þaft séu
minni fordómar gagnvart gömlu
fólki en til dæmis fötluftum og
sjúkum. Hinsvegar er gömlu fólki
oft mætt meft meöaumkvun, sem
þvi fellur alis ekki. Til eru aftur á
móti fordómar gagnvart þáttum i
lifi aldraftra, sem telja má til
mannréttinda. Til dæmis held ég,
aft fólki finnist almennt ekki rétt,
aö gamalt fólk dragi sig saman og
eigi saman eftlilegt kynlif. Sama
máli gegnir um vangefið fólk á
vistheimilum, almenningi finnst
þaö striöa á móti hugmyndum um
almennt velsæmi aft þaft fólk eigi
nána vini — þó svo aö þar sé alls
ekki um kynferöislegt samband
aft ræfta.
— Nú rekur félagsmálastofnun-
in heimilisþjónustu. Hvernig hef-
ur sú starfsemi gengift?
— Það hefur gengið þokkalega,
en vissulega var um byrjunar-
örftugleika aft etja. Hún var eitt
hift fyrsta, sem ég reyndi aft
beita mér fyrir, og haldin
voru i" þvi sambandi nám-
skeift fyrir fólk, sem vildi hjálpa
til. Þetta fór hægt af staft
i byrjun, en nú er manneskja
i hálfu starfi, sem veitir heimilis-
þjónustunni forstöftu. Hvaft varft-
ar þörfina, þá má minnast könn-
unar á högum aldraðra, en þar
kom fram, aö um 60% þeirra ósk-
uftu eftir hjálp i heimahúsum,
fremur en aft fara á elliheimili,
sem i sumum tilfellum var þaö
eina, sem var framundan. I
hverju heimilisþjónustan er fólg-
in? Starfsfólkift vinnur þau störf á
heimilum hinna öldruftu, sem þaft
er hætt aft treysta sér til, svo sem
hreingerningar, innkaup i
verzlunum og þess háttar. Hins-
vegar vantar nú fólk til starfa, þvi
starfsemin verftur æ viftameiri.
— Þjónusta af þessu tagi er
ugglaust til mikilla hagsbóta fyrir
þjóftfélagift, fjárhagslega aft
minnsta kosti, þvi sá kostnaftur,
sem hlýzt af hieimiiisþjónustunni,
er oftast ekki nema brot af þeim
kostnafti, sem er fólginn i þvi aft
hafa einstakling á elliheimili efta
sjúkrahúsi.
Félagsmálastofnunin sér einnig
um rekstur eins dagheimilis og
tveggja leikskóla, og sagfti Björn,
aö i undirbúningi væri bygging
dagheimilis fyrir tæplega sjötiu
börn. Ekkert þessara heimila er
byggt af Akureyrarbæ, og sáu
félagasamtök um allan rekstur
þeirra, þar til fyrir fjórum árum,
aö Akureyrarbær hóf rekstur
dagvistunarstofnana. Aöspurftur
um þaft, hvernig gengi aft fá fólk
til starfa, sagfti Björn aft erfiftast
væri aft fá menntaftar fóstrur til
starfa, og yrfti þvi aft taka
ómenntaft starfslift.
— Gallinn vift þaft er sá, aft þaft
starfslift, sem ekki hefur fóstru-
menntun, hefur oft á tiöum annan
hugsunarhátt gagnvart börnun-
um heldur en fóstrurnar. Barna-
heimiii eru nefnilega alls ekki
geymslustaftur, heldur finnst mér
aft þau eigi aft vera uppeldis- og
kennslustaöir.
— Er þá ekki félagsmálastofn-
unin búin aft kynna sig og sina
starfsemi meftal bæjarbúa?
— Jú, sá timi er vonandi liftinn,
er ég þurfti aft sitja vift skrifborft-
ift og skrifa fréttatilkynningar efta
fara út i bæ og halda fundi hjá
hinum ýmsu klúbbum til aft
kynna starfsemina, sem fer fram
hér innan veggja. En þaft er mis-
skilningur, að hér séu sköpuft
nokkur vandamál, eins og sumir
halda — mitt starf er aft leita þau
uppi — og leysa þau eins og kostur
er.
Ask.
með
ungu
fólki
Séft yfir Akureyri.