Tíminn - 27.09.1975, Blaðsíða 7

Laugardagur 27, september 1975
TÍMINN
7
Útgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri:
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisla-
son. Ritstjórnarskrifstofur i Edduhúsinu viö Lindargöty,
simar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aöalstræti 7, simi 26500
— afgreiöslusimi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verö í
lausasölu kr. 40.00. Áskriftargjald kr. 800.00 á mánuöi.
Blaöaprent jt.f:
Saga borgarstjórans
Það var fróðlegt að sjá og heyra borgarstjórann
i Reykjavik i sjónvarpinu siðastl. miðvikudags-
kvöld. Hann lýsti yfir þvi með miklum sakleysis-
svip, að hann hefði ekki minnstu hugmynd um,
hverjir hefðu lagt fram fjármuni i nýja Sjálfstæð-
ishúsið. Hann hefði ekki viljað fylgjast neitt með
þvi, eða hverjir legðu Sjálfstæðisflokknum til fé á
annan hátt. Hann vildi ekkert um þetta vita, þvi að
hann vildi vera borgarstjóri allra Reykvikinga.
í framhaldi af þessu, og i samræmi við það,
sagðist borgarstjóri ekki hafa haft minnstu hug-
mynd um framlag Ármannsfells hf. i byggingar-
sjóð Sjálfstæðisflokksins, þegar hann veitti fyrir-
tækinu hið umdeilda lóðarleyfi. Hann hefði fyrst
vitað um þetta löngu seinna. Hann hefði eingöngu
haft i huga að veita fyrirtækinu viðurkenningu
fyrir snjalla hugmynd um háhýsi. En átti ekki
borgarstjóri allra Reykvikinga að gefa öðrum
Reykvikingum en eigendum Ármannsfells einum
kost á slikri hugmyndakeppni? Þvi svaraði borg-
arstjórinn aldrei.
En þótt borgarstjórinn vissi ekki neitt um það,
hverjir veita Sjálfstæðisflokknum fjárhagslegan
stuðning og hverjir ekki, gat hann bent á áhrifa-
mann i borgarstjórnarkerfinu, sem var þessum
hnútum vel kunnugur, Albert Guðmundsson.
Borgarstjórinn upplýsti enn fremur, að það var
einmitt þessi Albert, sem hafði hina leynilegu
milligöngu milli borgarinnar og Ármannsfells. En
að sjálfsögðu áttu ekki að felast i þessu neinar að-
dróttanir i garð Alberts.
Þetta er i stuttu máli saga borgarstjórans, sögð i
sjónvarp með næstum eins miklum sakleysissvip
og Nixon varð frægur fyrir á sinum tima. Nú er
það Reykvikinga að dæma. Trúa þeir á sakleysi
borgarstjórans? Er Albert hinn eini seki? Eða
blasir hér við spillingarkerfi, sem orðið er tima-
bært að losna við?
Viðskiptin við Noreg
Miklum áróðri er nú haldið uppi af vissum aðil-
um til að sanna réttmæti þess, að við eigum að
hefja oliukaup frá Noregi. Ein rökin eru þau, að
siðan oliuverðið hækkaði, hefur verið halli á við-
skiptum okkar við Sovétrikin. Það ætti ekki að
hafa nein áhrif á fisksölu okkar til Sovétrikjanna,
þótt við keyptum frá Noregi oliu, sem svaraði
þeim halla, sem er á viðskiptum okkar við Sovét-
rikin.
Þeir, sem þessu halda fram, gæta þess ekki, að
mikill halli hefur verið á viðskiptum íslands og
Noregs, Islendingum i óhag. Árið 1971 nam út-
flutningur okkar til Noregs 206 millj. króna, en
innflutningur þaðan 842 millj. Arið 1972 nam út-
flutningur okkar til Noregs 207 millj. króna, en
innflutningur þaðan 1238 millj. Árið 1973 nam út-
flutningur okkar til Noregs 401 millj. króna, en
innflutningur þaðan 3272 millj. Það virðist þvi sið-
ur en svo bætandi á þennan halla. En vitanlega
verðum við ekki siður að greiða Norðmönnum en
Rússum i beinhörðum gjaldeyri þann halla, sem
verður á oliuviðskiptunum. Og ekkert bendir til
þess, að við getum fengið hagstæðari greiðsluskil-
mála hjá Norðmönnum en Rússum.
Sá er hinsvegar munurinn, að talsverðar likur
eru til þess, að við getum aukið fisksöluna til
Sovétrikjanna og jafnað hallann á þann hátt. Hins-
vegar virðist harla óliklegt, að Norðmenn fari að
kaupa af okkur fisk. Þ.Þ.
Igor Pavlov, APN:
Hvers vegna kaupa
Rússar kornvörur?
Rætt um gagnrýni á rússneskan landbúnað
Rússar virðast nú óvenju-
lega viðkvæmir fyrir skrif-
um erlendra blaða um land-
búnaö þeirra i tilefni af hin-
um miklu kornkaupum
þeirra i Bandarikjunum og
viðar. í erlendum blöðum
hefur þvi veriö haldiö fram,
aö ríkisbúskapurinn stæöi
landbúnaði þeirra fyrir þrif-
um, og þeir heföu náö til-
tölulega minni árangri en
Kinverjar (sbr. erlent yfir-
lit, sem nýlega birtist hér I
blaðinu). Rússar segja, aö
kornkaup þeirra stafi ekki
af því, aö kornframleiösla
þeirra til manneldis sé ekki
nægileg, heldur skorti þá
fóöurkorn sökum stórauk-
innar nautgriparæktar, þvi
aö eftirspurn eftir kjöti og
mjólk fari sivaxandi. Þá sé
hagkvæmara að flytja korn
frá Bandarikjunum til
Austur-Síberíu heldur en frá
Úkraínu. Eftirfarandi
grein, sem er eftir einn af
blaöamönnum APN, er sýn-
ishorn þess, hvernig rúss-
nesk stjórnvöld svara er-
lendri gagnrýni á rússneska
landbúnaðinn. Þýöinguna
gerði fréttadeild APN i
Reykjavik.
NÝVERIÐ las ég nokkrar
'greinar, sem birzt hafa á ýms-
um timum i blöðum i V-
Evrópu, s.s. Uusi Suomi I
Finnlandi, Aftenposten i
Noregi, Die Welt i V-Þýzka-
landi, Daily Telegraph i Bret-
landi o.fl. Allar fjölluðu grein-
arnar um sovézkan landbún-
að. Aö lestri þeirra loknum
varð mér hugsað til gamla
mannsins i smásögu Mark
Twain: „Þegar ég ritstýrði
búnaðarbíaðinu”, sem sagði i
forustugrein iblaðisinu: „Það
á aldrei að toga I rófur. Betra
er að senda strák upp i tréð til
að hrista það”.
Þótt höfundar greinanna i
fyrrnefndum blöðum kalli
grasker ekki ber og viti að
haninn hrygnir ekki og kýr
fella ekki fjaðrir, er þekking
þeirra á landbúnaði, einkan-
lega sovézkúm landbúnaði,
ekki meiri en ritstjórans hans
Mark Twain, a.m.k. er það
skoðun sérfræðinga, sem ég
bað umsagnar um nokkrar
þessara greina.
Anatoli Goltsov, aðstoðar-
landbúnaðarráðherra Sovét-
rikjanna, benti i fyrsta lagi á
blekkingareðli þeirra fullyrð-
inga sumra vestrænna greina-
höfunda, að kornskortur sé
nú meiri i Sovétrikjunum
heldur en fyrir byltinguna
1917. Fyrir byltinguna var
framleiðslan á mann i Rúss-
landi 500 kg af korni, 30 kg af
kjöti, 180litrar af mjólk og 75
egg, en 1974 voru samvarandi
tölur 780 kg af komi, 58 kg af
kjöti, 364 litrar af mjólk og 220
egg-
SOVÉZK kornkaup erlendis
eru túlkuð af fyrrnefndum
blöðum sem sönnun þess, að
Sovétrikin geti ekki brauðfætt
ibúa sina. Litum á staðreynd-
ir: Eðlileg kornneyzla þjóðar-
innar er 80—90 kg á mann.
Sovétrikin geta þvi fyllilega
brauðfætt þjóðina. Ferða-
menn geta farið inn i nýlendu-
vöruverzlun i hvaða borg sem
er i Sovétrikjunum og séð það
meö eigin augum. Kaup á
korni, aðallega fóðurkorni,
eru venjuleg verzlunarvið-
skipti, er byggjast á hag-
kvæmniástæðum. I reynd er
hagkvæmara að kaupa korn i
Bandarikjunum og flytja það
með skipum til Vladivostok,
heldur en flytja það með lest-
um þúsundir kilómetra frá
Mið-Rússlandi og Kazakstan.
1 þessu sambandi má benda á,
aö V-Þýzkaland flytur árlega
inn 5 milljón tonna af korni
(landbúnaðarskýrslur EBE
1973), og sama gera mörg önn-
ur Evrópulönd.
Hafa ber i huga, að Sovét-
rikin sjálf flytja út kom, en þvi
gefa höfundar greinanna um
sovézkan landbúnað engan
gaum. Milljónir hektara i
mörgum Evrópulöndum em
sánir sovézkum hveititegund-
um. 1973 voru t.d. i Rúmeniu
einni 1936 þúsund hektarar
sánir sovézkum hveititegund-
um.
Ekki er unnt að fallast á
fullyrðingar eins og þær, að
skipulögð stjórnun hafi nei-
kvæð áhrif á framleiðni sov-
ézkra búa. 1973 var heildar
kornframieiðslan i heiminum
350 millj. tonn, þar af fram
leiddu Sovétrikin 110 milljón
tonn, eða nálega þriðjung
(landbúnaðarskýrslur EBE
1973).
Það eru einmitt skipulögð
stjórnun og samyrkja, sem
gera það kleyft að ná slikum
árangri. Ég vil benda á aðra
staðreynd: Tæknigrundvöllur
landbúnaðarins, sem byggður
hefur verið upp á sovéttiman-
um, tryggði það, að Sovétrikin
urðu á fáum árum sjálfum sér
næg með hrisgrjónafram-
leiðslu. Sovétrikin flytja ekki
lengur inn hrisgrjón. Arleg
hrisgrjónaframleiðsla Sovét-
rikjanna, 2 millj. tonn, full-
nægir þörfum landsins.
SKIPULÖGÐ stjórnun land-
búnaðar þýðir ekki að allt
frumkvæði einstakra héraða
sé bælt niður, eins og Uusi
Suomi og Daily Telegraph
fullyrða. Stjórnendur hinna
ýmsu búa geta valið um hvaða
jarðargróður þeir vilja rækta,
ráðið starfstilhögun og gert á-
ætlanir. Auðvitað ræður áætl-
unarbú.skapur ekki við
duttlunga veðráttunnar, en
hann dregur eins og hægt er úr
neikvæðum áhrifum veðurfars
og annarra ytri skilyrða á ár-
angur af störfum bóndans, svo
er fyrir að þakka skipulagðri
notkun háþróaðra fram-
leiðsluhátta um allt landið,
sem meirihluti vestrænna
bænda á ekkikost á af ýmsum
ástæðum, m.a. vegna kostnað-
ar.
Að lokum vil ég drepa á
spámar um uppskeruna í ár.
Höfundar fyrrnefndra greina
birta svartsýnispár. Samt er
of snemmt að spá, sökum þess
hve landið er viðlent og lofts-
lagsbeltin fjölbreytileg. Upp-
skeran fer fram á löngum
tima, ólikt hinni stuttu haust-
uppskeru i Evrópu.
Þegar má fullyrða, að kart-
öflu- og grænmetisuppskera
verður góð, en uppskera hris-
grjóna, mais og fleiri belg-
ávaxta er rétt að hefjast.
Lagði ráðherrann áherzlu á,
að allar þessar upplýsingar
hefði mátt fá i sovézkum blöð-
um, m.a. blöðum, sem gefin
eru út á erlendum tungumál-
um.
Frá nýrekt f Kazakstan