Tíminn - 30.09.1975, Blaðsíða 20

SÍMI 12234
HERRft
EftRHURINN
MflLSTRffiTl 9
fyrir góóan mat
^ KJÖTIÐNAÐARSTÖÐ SAMBANDSINS
Gífurleg mótmælaalda gegn
Spóni umallanheim
— 12 lönd hafa kallað sendiherra sína heim
— verkfall þúsunda manna í Baskahéruðunum
— fleiri réttarhöld yfir skæruliðum á næstunni
Reuter — Mótmælaaðgeröir gegn
Spánarstjórn vegna aftöku Spán-
verjanna fimm á laugardag eru
mjög viötækar um alian heim.
Sendiherrar margra landa hafa
verið kvaddir heim, scndiráð
Spánar erlendis hafa hvarvetna
orðiö fyrir miklu aðkasti mót-
mælenda og samskipti Portúgals
og Spánar eru komin að því að
rofna. Páll páfi hefur lýst yfir
andúð sinni á aftökunum, forseti
Mexikó heimtar að Spánn verði
svipturöllum réttindum og landið
rekið úr Sameinuðu þjóðunum.
Franco og stjórn hans hefur verið
lýst sem morðingjum og ofstækis-
mönnum. Á Spáni hafa mótmæla-
aðgerðirnar ekki verið minni en
annars staðar og í Baskahéruðun-
um fóru þúsundir manna í verk-
fall f mótmælaskyni og á sunnu-
dag særðust að a.m.k. sex manns
i átökum viðlögrcglu i Baskahér-
uðunum ogfjölmargir voru hand-
teknir.
I Hollandi var kveikt i spánska
sendiráöinu, i Tyrklandi
sprakk sprengja fyrir framan
spánska sendiráðið og i Frakk-
landi, i Pari's, leit eitt aðalverzl-
unarhverfið út eins og orustuvöll-
ur eftir að mótmælendur höfðu
ætt þar um og i Sviþjóð lýsti Olof
Palme forsætisráðherra spönsku
stjórninni sem miskunnarlausum
morðingjum. Páll páfi hefur mót-
mælt harðlega og lýst yfir andúð
sinni á aftökunum og svaraði
Spánarstjórn honum með þvi að
kalla heim sendiherra sinn i
Vatikaninu.
Að minnsta kosti tólf lönd hafa
nú kallað heim sendiherra sina
frá Spáni. Þau eru: Bretland,
Austur- og Vestur-Þýzkaland,
Sviþjóð, Holland, Danmörk,
Noregur, Belgia, Italia, Frakk-
land, Sviss og Austurriki. Spánn
hefur svarað þessum mótmæla-
aðgerðum með þvi að kalla heim
sendiherra sina i þessum löndum.
1 Paris voru rúmlega fimmtiu
manns handteknir i óeirðunum
um helgina og um þrjátiu manns
slösuðust. Verzlunargluggar voru
brotnir, og voru glerbrot út um
allar götur, götuvigi voru sett
upp, götusteinar rifnir upp af
strætunum, kveikt var i mörgum
bifreiðum og lögreglan reði ekki
við neitt þrátt fyrir að hún notaði
táragas til að dreifa» mannfjöld-
anum. 011 aðalverkalýðsfélög i
Frakklandi skoruðu á félaga sina
að leggja niður vinnu i fimm
minútur á mánudag til að sýna
andúð si'na á aftökunum.
Um þrjú þúsund manns vildu fá
að vera við jarðarför Baskans og
skæruliðans Juan Paredes
Manot, en hann var skotinn án
þess að bundið væri fyrir augu
hans og söng hann þjóösöng
Baska, þegar hann stóð fyrir
framan aftökusveitina. Fólkinu,
sem vildi vera við jarðarförina,
var haldið i burtu af miklum
fjölda lögreglumanna.
Sovézka dagblaðið Izevestia
sem varð fyrst til þess i Sovétrikj-
unum að skýra frá aftökunum,
sagði að þessar aðgerðir Spánar-
stjómar hef ðu ,, — verið geysilegt
áfall fyrir allan hinn menntaða
heim —Sagði blaðið, að Sovét-
menn lýstu yfir samúð sinni með
Spænskri alþýðu og heimtuðu að
endir væri bundinn á hinar heift-
arlegu aðgeröir gegn ættjarðar-
vinum.
Jaime de Pinies sendiherra
Spánar hjá Sameinuðu þjóðunum
lýsti þvi yfir við yfirmann
öryggisráðsins, að ummæli Luis
Echeverria Alvarez forseta
Mexicó um að reka ætti Spán frá
Sþ, væri algjörlega út I hött og
óhugsanleg. I bréfi sem Eche-
verria forseti sendi Kurt Wald-
heim, aðalritara sameinuðu þjóð-
anna, voru harðorð mótmæli og
kraföist hann mótmælaaðgerða
gegn Spánarstjórn þegar i stað,
meðal annars með þvi að svipta
hana öllum réttindum innan Sþ og
hætt skyldi öðrum stjórnmála-
samskiptum við Spán.
Pinies sendiherra sagði, að
orðalag bréfs þess sem Mexikó-
forseti sendi Waldheim, hefði
aldrei áður verið notað i öryggis-
ráöinu. Sagði hann einnig, að ekki
hefði Spánn hreyft neinum mót-
mælum gegn JScheverria þegar
stúdentaóeirðirnar miklu voru i
Mexikó 1968, en þá létu margir
stúdentar lifið.
Ekki er búist við, að Bandaríkin
kalli heim sendiherra sinn i Mad-
rid I mótmælaskyni við aftökurn-
ar, var haft eftir talsmanni for-
setans i gær. Ron Nessen, sagði
aö Ford forseti hefði harmað
þessar aðgerðir Spánarstjórnar
og er þetta fyrsta yfirlýsingin
sem kemur frá Hvita húsinu
ummálið.
I Baskahéruðunum á Spáni i
gær, voru verksmiðjur, skólar,
verzlanir og veitingahús öll lokuð
er rúmlega hundrað og uttugu
þúsund manns fóru I verkfall.
Spánarstjórn hélt skyndifund i
gærdag til að ræða hin viðtæku
mótmæli sem hún hefur orðið
fyrir siðan aftökurnar fóru fram
Portúgal:
inn nær útvarps- og sjón-
varpsstöðvum á sitt vald
Reuter-Lissabon— Jose Pinheiro
de Azevedo, forsætisráðherra
Portúgals, skipaði I gærmorgun
hernum að taka útvarps- og sjón-
varpsstöðvar i sinar hendur til að
endurheimta vald sitt yfir bylt-
ingarsinnuðum vinstri mönnum,
en margir af hermönnunum neit-
uðu aö verða við skipuninni. Voru
stöðvarnar sakaðar um að vera
með áróður gegn stjórninni. 1
gærdag neituðu þó fréttamenn
stöðvanna að lesa upp yfirlýsingu
forsætisráöherrans,. 1 gærkvöldi
voru allar deildir portúgalska
herSins beönar að vera viöbúnar,
vegna þeirra miklu mótmæla,
sem risiö hafa vegna töku út-
varps- og sjónvarpsstöðvanna.
Það þýðir, að öll leyfi hermann-
anna voru afturkölluð og þeir
skyldugir til að vera i herstöðvum
Sjóræningjar
gefast upp
Reuter-Manila — Sjóræningj-
arnir, sem rændu japönsku
timburflutningaskipi i Zambo-
anga á Filipseyjum, gáfust
upp i gær. Ahöfn skipsins, 26
manns var þá öll heil á húfi, en
hún haföi veriö I haldi I niutiu
klukkustundir.
Það voru um þrjátiu vopn-
aðir menn, sem réðust á skipið
I höfninni I Zamboanga og
skipuðu skipstjóranum að
sigla á brott. Siðan kröfðust
sjóræningjarnir lausnargjalds
fyrir skipið og áhöfn þess.
Fallbyssubátar umkringdu
þegar skipið eftir að sjóræn-
ingjarnir náðu þvi á sitt vald,
og fylgdust þeir með þvi, meö-
an samningar við ræningjana
stóðu yfir.
I gærdag gáfust svo ræn-
ingjarnir upp, og var skipinu
siglt áleiðis til Zamboanga i
fylgd fallbyssubátanna. Ekki
er vitað, hver örlög sjóræn-
ingjanna verða.
s.l. laugardag. Um tuttugu Bask-
ar sitja nú i fangelsum á Spáni.
Hefjast réttarhöld yfir þeim i vik-
unni og er búist við, að nokkir
þeirra eigi dauðadóm yfir höfði
sér. Talsmaður stjórnarinnar
sagði, að réttarhöldinmyndu ekki
hefjast næstu daga, en svo virðist
sem stjórnin sé fastákveðin i að
halda áfram hinum miskunnar-
lausu aðgerðum gegn skærulið-
um. Þá sagði talsmaður spönsku
stjómarinnar, að „aðeins” þrjá-
tiu þúsund manns i Madrid hefðu
hlýtt kalli spönsku Baskanna um
að leggja niður vinnu i gær.
1 Kaupmannahöfn lögðu
hafnarverkamenn niður vinnu við
spánskt flutningaskip i mótmæla-
skyni, en það var i höfninni. 1
Bretlandi skoruðu verkalýðsfélög
á félagsmenn sina að neita að af-
greiða ogvinna viðspönsk skip og
flugvélarog einnig skoruðu þeir á
póstafgreiðslumen n að gera slíkt
hið sama.
slnum og biða þar frekari fyrir-
skipana.
Margir af hermönnunum, sem
sendir voru til útvarps- og sjón-
varpsstöðvanna, neituðu að hlýða
skipunum yfirmanna sinna og
gengu I liö með fréttamönnunum.
Mikill fjöldi vinstrisinna mót-
mælti fyrir utan stöðvarnar þrjár
i Lissabon i gærdag. Azevedo tók
þessa ákvörðun i fjarveru Costa
Gomes forseta, sem nú er i Pól-
landi. Azevedo fer með forseta-
vald, meðan Gomes er fjarver-
andi.
London:
3 menn halda
6 gíslum í
kjallaraholu
Reuter London — Þrir vopnaöir
menn halda sjö gislum i kjall-
arakompu á itölskum veitinga-
stað i Knightsbridge i London,
Mennirnir þrir, tveir vestur
indiar og einn afrikubúi, réöust
inn á veitingastaðinn á sunnu-
dag og áleit lögreglan aö fyrst
heföi veriö um aö ræöa venju-
legt rán, en aö þegar komiö var
ræningjunum á óvart, tóku þeir
gislana meö sér inn i kjallara-
kompuna og sagöi talsmaöur
lögreglunnar I gær, aö hann áliti
ekki að mennirnir þrir geröu
þetta I pólitlskum tilgangi.
Mennirnir kröföust þess I gær aö
fá til umráöa flugvél sem flytti
þá úr landi, en lögreglan vildi
ekkert samkomulag eiga viö þá.
Geysilegur mannfjöldi hefur
safnazt saman fyrir utan italska
veitingastaðinn, og sjónvarpið
hefur komið upp vélum sinum
þar fyrir framan. Fjöldi lög-
reglumanna er á verði við húsiö.
Gislar ræningjanna þriggja
eru sjö italskir starfsmenn
Italska veitingahússins og eru
þeir og ræningjarnir inni i litlu
loftlausu kjallaraherbergi, sem
er aöeins 3,5x3 m á stærð. Þar er
ekkert vatn, engin snyrtiað-
staða en nokkuð af dósa-
mat, en enginn dósaopnari.
Mario Manca, italski aðal-
ræðismaðurinn, fékk að tala við
gislana á þeirra eigin tungu I
gær, og sagði hann að ástandið I
kjallaraherberginu væri betra
en búast mætti við, en að gisl-
arnir væru hræddir um að ræn-
ingjarnir myndu skjóta þá á
hverri stundu. Eigandi veit-
ingahússins var einnig tekinn I
gislingu á sunnudag, en ræn-
ingjarnir slepptu honum fljót-
lega. Lýsti hann ástandinu I
kjallaranum svo að loftleysið
væri mikið og ólyktin ólýsanleg.
I gærkvöldi slepptu ræningj-
arnir einum gislanna, sem var
orðinn veikur i loftleysinu I
kjallaranum. Maðurinn var
fluttur á brott I hjólastól til nær-
liggjandi sjúkrahúss og var
liðan hans ekki sem verst, eftir
þvi sem lögreglan sagði. Ræn-
ingjarnir neituðu að sleppa gisl-
inum, nema Italski sendiherr-
ann i Bretlandi, Roberto Ducci,
talaði við Roy Jenkins innan-
rikisráðherra og flytti honum
kröfur þeirra. Eftir að Ducci
hafði gert eins og ræningjarnir
báðu um, var veika manninum
sleppt.
Fjallgöngumaður lætur lífið
Reuter London — Hörmulegt
slys skyggir nú á gleði brezka
fjallgönguleiðangursins, sem
tókst að klifa fyrstum breta á
tind Mount Everest frá suð-
vestur hliðinni i síöustu viku.
Einn af leiðangursmönnum,
lét lifiö, er hann ásamt
fleirum, gerðú aðra tilraun til
að komast á tiindinn, s.l.
föstudag. Hann hét Michael
Burke, 32 ára gamall.
Það voru Dougal Haston og
Doug Scott, sem urðu fyrstu
bretarnir til aö komast á tind
Mount Everest frá Suðvestur-
hliðinni, sl. miðvikudag. Eftir
þessa velheppnuðu fjallgöngu,
ákvað foringi leiðangursins,
Chris Bonington, að réyna
aðra tilraun, með nokkrum af
meðlimum leiðangursins.
Burke hrapaði til dauða þegar
hann var i þessari annarri til-
raun leiðangursmanna til að
komast á tindinn.
Jose Pinheiro Azevedo
forsætisráöherra.
Kópavogur
Blaðburðarfólk óskast
til útburðar við
Digranesveg
Umboðsmaður Tlmans
sími 42073.