Tíminn - 07.10.1975, Blaðsíða 13

Þriðjudagur 7. október 1975.
TÍMINN
13
Auðunn Hafnfjörð Jónsson:
Hefur núverandi skólakerfi
sljóvgandi óhrif ó æsku landsins
Leiðir minnkandi vinna unglinga til aukinna afbrota og reiðuleysis?
Mörgum hefur blöskrað kapp-
hlaupið milli kauplags og
verðlags nú á siðari ápum, og
það er eins og það sé eina
vandamálið i okkar þjóðfélagi.
Það skal viðurkennt hér, að það
er geysilegt vandamál, sem
ekki sér fyrir 'endann á, og engin
rikisstjórn til þessa hefur haft á
þvi tök að draga úr þessari óða-
verðbólgu, sem tröllriðið hefur
þjóðfélaginu nú siðasta ára-
tuginn, en er þetta nú bara eina
stóra vandamálið, sem hefur
steðjað að okkur?
Að minu viti er annað stórt
vandamál, sem steðjað hefur að
okkur hægt og sigandi. Það læt-
ur i fljötu bragði ekki mikið yfir
sér, en er lúmskt og háskalegt.
Þar á ég við skóla- og fræðslu-
kerfið, eins og það er nú, og ef
að likum lætur, verða allir menn
á íslandi embættismenn af
ýmsu tagi eftir svo sem 40-50 ár.
Þá mun enginn maður fást við
sjávarútveg eða landbúnað. Þá
verður sumum að ósk sinni að
flytja allar búvörur inn i landið.
Sem sagt, allir i ráðuneytum og
nefndum, á skrifstofum, við
verzlunarstörf, og svo fram-
vegis. 011 börn frá fjögurra ára
aldri til 17-18 ára aldurs, verða
þá væntanlega á skólabekkjum,
og þeir ólánsömu um stræti, og
torg, slagandi, rænandi og
nauðgandi, og sjálfsagt verða
einhverjir laganna verðir til að
hýsa þá i refsingaskyni eina og
eina nótt, og hleypa þeim svo út
daginn eftir. Skólakerfi lands-
manna er orðið hrein plága á
þjóðinni, og raunar er allt
stjórnkerfið vitlaust og úrelt, og
má segja að stjórnkerfið sjálft
hrópi á þessa endalaysu.
Mikilsvirtur og landskunnur
stjórnmála- og gáfumaður sem
nú er látinn fyrir nokkrum ár-
um, en var mikill baráttumaður
fyrir bættum skólamálum
landsmanna, sem að vissu
marki var rétt, lét hafa það eftir
sér, að aldrei hefði hann órað
fyrir þvi, að út i slikar öfgar yrði
farið, eins og þá var komið,
nokkrum árum áður en þessi
mæti maður lézt. Honum ofbauð
sem sagt stefnan i skólamálum
landsins og taldi hana ranga.
Það mun hafa verið 1970, sem
nýjasta tækni og visindi þessara
gáfumanna, sem stjórna þess-
um málum, bauð 6 ára börnum
skólavist i leikformi. Gott og
vel, þetta fannst foreldrum all -
flestum alls ekki fráleit hug-
mynd, en hvernig er svo skóla-
vist 6 ára barna i leikformi i
framkvæmd? Ennþá eitt dæmið
um endaleysu, sem kerfið
hrópar á. Ég á dreng, sm sem
sendur var i leikskóla. Skóla-
gangan hófst i byrjun septem-
ber og endaði um mánaðamótin
mai-juni. Þetta var skólaganga
6ára barns i leikformi, eða hitt
þá heldur. 1 240 daga samfleytt,
og þá frátalin öll fri. Eiga þessi
6 ára börn að vera pislarvottar
kennaranna? Eða það sem
auðskildara er: skólagangan
var fyrst og fremst hugsuð til
þess að útvega kennurunum at-
vinnu. Að visu er þetta ekki
skylda, en barn, sem á annað
borð er byrjað i skóla, verður að
fylgja sinum jafnöldum eftir. Ef
þau mæta ekki er litið á það sém
skróp. Það þarf ekki að lýsa þvi,
hvað drengurinn minn var
orðinn þreyttur og leiður á
svona langri skólagöngu, i
fyrsta sinn á ævinni. Og hvað
segja svo sálfræðingarnir okkar
um þetta, þeir sem predika, að
það hafi skaðleg áhrif að refsa
barni? Og ekki má lengur slá i
rass á krakka eða aga á rétt-
látan hátt að dómi foreldranna
sjálfra. En svo má skólakerfið
leggja þetta á börnin okkar.
Þetta tel ég tvimælalaust hafa
sljóvgandi áhrif á barnssálina,
og framhaldið er það, að verið
er áð þvæla eiginlega sama bók-
lega staglið frá 6 ára aldri til 15
ára aldurs, vegna þess að kerfið
hrópar á það. Svo að auðvitað
endar þetta æði oft með þvi, að
sumum finnst bara fint að vera
á skólabekk, helzt ævina út.
Margur hér á landi er eilifðar-
Fjármálaráðuneytið.
Álestur ó ökumæla
Dagsektir
Álestur ökumæla stendur yfir til 11.
október n.k.
Hafi álestur ekki farið fram fyrir þann
tima varðar vanrækslan sektum er
nema 500 kr. fyrir hvern dag sem dregst
að láta lesa á mæli bifreiðarinnar fram
yfir hin tilskildu timamörk.
Séu sérstakar ástæður fyrir hendi getur þó viðkomandi
innheimtumaður veitt undanþágu frá hinum tiiskyldu
timamörkum álesturs, enda hafi beiðni þar að lútand
borizt innheimtumanni með hæfiiegum fyrirvara,
samanber ákvæði i 1. grein reglugerðar 282/75.
Útboð
Sjóvá óskar eftir tilboðum I byggingu geymsluhúsnæðis
við Tangarhöfða.
ptboðsgagna má vitja til Jóns B. Stefánssonar, verkfræð-
ings, ingólfsstræti 5, frá miðvikudegi 8. októbar gegn
10.000.00 skilatryggingu.
stúdent þvi þá er það komið út i
það að vera styrktur af riki og
bæ á margvislegan máta. Svo
koma þessir blessaðir unglingar
út á vinnumarkaðinn, eftir alla
þessa skólagöngu, vankaðir og
innantómir, allir þeir sem ekki
hafa verið svo heppnir að eiga
einhvern að til að fara i sveit til.
Hinir unglingarnir slaga um
göturnar i reiðileysi, vegna
þess eins, að þeir þurfa að fá að
hafa eitthvað fyrir stafni. Enn
er það skólanum að kenna. Já,
það er honum að kenna. Skóla-
ganga hvers barns og unglings á
tvimælalaust að vera i það
minnsta til helminga verklegt á
móti þvi bóklega, og skólinn
þarf að hafa aðstöðu til að kenna
börnunum að vinna. Þá fyrst er
orðið fullkomið gagn af honum,
fyrr ekki.
1 sambandi við leikskola 6 ára
barna væri æskilegt, að hann
væri að vori til, og væri þá i ná-
grenni sveitarinnar, svo að
börnin gætu kynnst skepnunum,
og væri þá bara 2-3 mánuði i
einu, meðan börnin væru að
kynnast þessari fyrstu skóla-
göngu sinni, sem þau eiga svo
eftir að þvælast i næstu niu árin,
i það minnsta.
Annað vil ég svo benda á, sem
er alveg bráðnauðsynlegt, bæði
fyrir þjóðina i heild og
unglinginn sjálfan, en það er
þegnskylduvinna frá 15 ára
aldri, eða eftir gagnfræðaskóla-
prófið, i tvö ár, og þá við sjávar-
eða landbúnaðarstörf. Það væri
sannarlega mikil tilbreyting og
hvild fyrir unglinginn að hvilast
frá námi, enda gæfist þá timi til
að kannar hvað taka ætti sér
fyrir hendur að þeirri skyldu
lokinni. Og ég skora á núverandi
menntamálraáðherra, ef svo
óliklega vildi til að hann læsi
þessa grein, að beita sér fyrir
þvi á næsta þingi að athuga
þennan gang mála. Ég get
fullvissað háttvirtan ráðherra
um það, að legði hann þessu
máli lið, myndi ábyggilega
mikið af atkvæðunum, sem
flokkur ráðherra missti eftir
siðustu kosningar, vegna svika
við kjósendur sina nást aftur.
Ég segi ekki öll, en mikið af
þeim. Það er alveg áreiðanlegt,
að sú persóna, em hefur auðnazt
að vera sem sjálfsmenntuðust,
ervirkasta og bezta aflið, hvar i
stétt sem er.
Ég get svo ekki annað, úr þvi
ég er að ræða um skólana, en
komið þeirri spurningu minni á
framfæri við vitringana, hvers
við foreldrar eigum að gjalda af
skólakerfinu. Þar er innihaldið
allt það sama, skólinn slitur
börnin frá okkur, og við getum
ekki öll hjálpað þeim i hinum
svokallaða mengjareikningi,
sem við sjálf lærðum ekki, og
fleira er þvi um likt.
En stærsta móðgunin og
kjaftshöggið, sem skólinn býður
okkur foreldrunum upp á, er
skyldugreinin kynfræðsla. Ég
leyfi mér að halda þvi fram, að
fjöldinn allur af foreldrum
treysti sér til þess að fræða
börnin um þetta. En að gera það
að skyndunámi, að misjafnir
kennarar fræði börnin á þessu
sviði, tel ég rangt. Hitt er svo
annað mál, að þeir foreldrar,
sem óska þess, ættu að geta
fengið þessa fræðslu fyrir
börnin sin, en hin leiðin er árás
á friðhelgi heimilanna. Viljum
við foreldrar sjá um þetta atriði
sjálfir hljótum við að hafa fullan
rétt til þess.
Væri kerfinu hiná vegar
breytt þannig, að börnin fengju
að læra að vinna eitthvað að
marki i skólanum með hinu
bóklega námi, þá er enginn vafi
á þvi, að vinna fengist miklu
fremur fyrir þann ungling yfir
sumarið, sem vinnuveitandinn
vissi að kynni eitthvað fyrir sér.
Og þá erum við komin að
siðari hluta vandamálsins: ,,at-
vinnuleysi” unglinganna. Það
er hrein og bein skylda rikisins
að sjá þessum unglingum fyrir
atvinnu, og þess vegna þyrfti að
koma á námskeiðum i vinnu
milli skólanna, þvi að þetta at-
Auðunn Hrafnfjörð Jónsson.
vinnuleysi 12-15 ára unglinga er
hroðalegt að horfa upp á, og
leiðir til siafbrota i stórum stil.
Hvað gerir svo sjálft löggjafar-
valdið til að stöðva slika af-
brotahneigð unglinga, sem
brýzt út i nauðgunum, ávisna-
fölsunum og þjófnaði i stórum
stil? Það útvegar þeim húsa-
skjól i 3-4 daga eða allt upp i
viku. Þar greiðir rikið peninga,
sem betur væri varið i annað
þarfara en slikan skripaleik.
Ég sé alveg pottþétt ráð við
siafbrotaunglinga. — Það ætti
að flengja þá á Lækjartorgi i
augsýn allra og sjá faraidurinn
myndi minnka! Einnig ætti að
birta nöfn, og númer og myndir
af þessum piltum, svo að
heiðvirt fólk gæti passað sig á
þeim. En hvenær eignumst við
slika stjórnmálamenn og rikis-
stjórn, sem þora að koma sliku
á framfæri? Það er stóra
spurningin.
Með fullri virðingu fyrir öllum
stjórnrhálamönnum landsins er
enginn meðal okkar i dag, sem
likist þeim þrem stjórnmála- og
forystumönnum, sem allir eru
nú látnir fyrir nokkru. Allir voru
þeir sérstakar persónur, og það
má segja um þá alla, að þar hafi
verið réttir menn á réttum stað,
er vanda bar að höndum. En
enginn þeirra notaði sömu
aðferðina, og þess vegna voru
þeir misvinsælir.En fleira þarf
að gera en gott þykir, og það er
alveg áreiðanlegt, að i öllum
þessum málum, sem að framan
greinir, er dagur að kveldi kom-
inn. Við Islendingar erum stolt
þjóð. Allt til þessa höfum við
haft efni á þvi að vera það, en
þegar tsland er orðið embættis-
mannaþjóðfélag, þá er ekki
lengur gaman að vera Islend-
ingur.
Til sölu
3ja ferm. miðstöðvar-
ketill með öllu tilheyr-
andi.
Upplýsingar í sfma
40934.
NOTIÐ
ÞOBESIA
GEYMSLU
HÖLF
GEYMSLUHOLF I
ÞREMUR STÆROUM.
NÝ ÞJÓNUSTA VID
VipSKIPTAVINI I
NYBYGGINGUNNI
BANKASTÆTI 7.
S^fminnuhankÍNii
Kaupid bílmerki
Landverndar
Hremt
{Éðland
fagurt
land
Til sölu hjá ESSO og SHELL
bensínafgreiöslum og skrifstofu
Landverndar Skólavöróustig 25
ER
KVEIKJAN
í LAGI?
KVEIKJUHLUTIR
í flestar tegundir
bíla og vinnuvéla
frá Bretlandi og
Japan.

13LOSSI
-51--------
Skipholti 35 • Símar:
8-13-50 verzlun • 8-13-51 verkstæði • 8-13-52 skrifstofa