Tíminn - 17.10.1975, Blaðsíða 3

Föstudagur 17. október 1975.
TtMIJVN
3
Gsal-Reykjavik — Ef reiknað er
út, hvað verkamaður á lægsta
taxta Dagsbrúnar er lengi að
vinna fyrir ársfjórðungsgjaldi af
sima — nú og fyrir 10 árum —
kemur i ljós, að það tekur hann
helmingi skemmri tima að afla
þessa fjár nú en 1965. Þetta merk-
ir með öðrum orðum, að síminn
er nú alit að helmíngi ódýrari að
þessu leyti en fyrir 10 árum. Sé
sama aðferð notuð til að athuga
gjöid af rafmagni og hita, kemur i
ljós, að verkamaður á lægsta
taxta Dagsbrúnar er svo að segja
jafnlengi nú og árið 1965 að vinna
fyrir þeim útgjöldum.
Þetta kom fram i viðtali, sem
Timinn átti við Jón Skúlason,
póst- og simamálastjóra, en eins
og flestir vita, hefur mikið verið
rætt og ritað að undanförnu um
fjárreiður og skuldir Pósts og
sima.
— Ef afnotagjöldin hefðu hald-
izt i hendur við laun, værum við
vel settir, sagði Jón. — Þá væri
skuldabaggi okkar enginn.
Jón nefndi, að það væri ekkert
einsdæmi hér á landi að Póstur og
simi ætti i fjárhagskröggum. Ný-
lega hefði danski póst- og sima-
málastjórinn ritað grein i rit
þeirrar stofnunar, þar sem hann
hefði m.a. greint frá þvi, að likur
bentu til að taprekstur á fyrirtæk-
inu i ár, myndi nema rúmlega 5,5
milljörðum isl. kr.
Timinn spurði Jón, hverjar
væru helztu skuldir stofnunarinn-
ar, og sagði hann að viðskipta-
skuldir við útlönd næmu nú 290
millj. kr. og vöruskuldir 220 millj.
kr. Jón gat þess i sambandi við
vöruskuldirnar að þær lægju i
vörum, sem stofnunin hefði ekki
haft bolmagn til að leysa út á sið-
ustu mánuðum, og af þessum 220
millj. kr. væru 150 tollar.
Geta má þess, að engar undan-
þágur eru veittar varðandi tolla-
og aðflutningsgjöld á vörum til
Pósts og sima, en talsvert af vör-
um, t.d. til rafmagnsframleiðslu
Óheimilt að
segja starfs-
manni upp,
þótt hann
taki dagsfrí
Vegna orðróms um áð konur
eigi yfir höfði sér uppsagnir eða
málsókn af hálfu einstakra at-
vinnurekenda, ef þær leggi niður
vinnu á degi Sameinuðu þjóðanna
24. október næstkomandi, vill
fjölmiðlahópur um kvennafri
taka eftirfarandi fram:
Hvergi hefur fengizt staðfesting
á bvi, að þessi orðrómur eigi við
rök að styðjast. Hins vegar hefur
fjölmiðlahópurinn haft samband
við forystumenn nokkurra
stærstu launþegasamtaka lands-
ins svo sem BSRB, IÐJU, félag
verksmiðjufólks og Verzlunar-
félag Reykjavíkur, til að kanna
hver væri réttur þessara kvenna,
ef atvinnurekendur gerðu alvöru
úr slikum hótunum.
Sameiginleg niðurstaða varð,
að samkvæmt samningum og
reglugerðum, sem gilda á vinnu-
markaðinum, sé hvergi ákvæði
sem heimila að segja starfsmanni
upp, þótt hann taki sér fri frá
störfum einn dag. Skylt sé þó að
veita honum áminningu við fyrsta
brot. Einnig var lögð áherzla á,
að til væri „siðferðilegur réttur”
fólks, og bent á, að hér væri um að
ræða fjöldahreyfingu, sem ætlað
væri að ná til allra kvenna I land-
inu.
Að óreyndu verður þvi ekki trú-
að, að til séu atvinnurekendur,
sem með hótunum ætli að rjúfa þá
einingu er skapazt hefur um
kvennafriið 24. október. En verði
reynt að beita slikum hótunum,
þá hvetjum við konur til að gera
viðvart, segir fjölmiðlahópurinn
um þetta mál.
Námsmenn krefjast fullra námslána
FUNDUR nema i Vélskóla og
Stýrimannaskólanum sem hald-
inn var 16. okt. mótmælir harð-
lega þeim gerræðislegu vinnu-
brögðum stjórnvalda að standa
ekki við gefin fyrirheit varðandi
fjármögnun Lánasjóðs islenzkra
námsmanna, þannig að haustlán
geti farið fram með eðlilegum
hætti. Krefst fundurinn þess, að
sjóðnum verði tryggt það fé,sem
hann þarf til að geta gegnt hlut-
verki sinu.
Þá telur fundurinn eðlilegt að
lánin verði visitölutryggð, þannig
að ljóst sé að hér sé um lán að
ræða, en ekki ölmusu. Þá lýsir
fundurinn yfir stuðningi við þá
framhaldsskólanema sem enn
hafa ekki rétt á lánum úr sjóðn-
um.
Þá hafa fundarhöld verið tið i
Háskólanum undanfarna daga og
hafa fundirnir snúist um lánamál
námsmanna. Fundur nema i
heimspekideild H.l. litur á niður-.
skurð námslána um 50% sem
lagabrot, þar sem lögbundið er,
að stefnt skuli að þvi að lánasjóð-
urinn láni 100% þess fjármagns,
sem skortir á að sjálfsaflatekjur
námsmanna fullnægji námsfjár-
þörf þeirra.
Þá mótmælir fundur nema i
heimspekideild H.l. að i fjárlaga-
frumvarpi fyrir árið 1976 skuli
gjörsamlega horft fram hjá
beiðnum Lánasjóðs Islenzkra
námsmanna. 1 frumvarpinu sé
aðeins gert ráð fyrir þriðjungi
þess fjár sem þarf til að veita
námslán, sem fullnægja þörfum
námsmanna.
Fundur i Verðanda, félagi rót-
tækra við H.t.;fordæmir harðlega
að úthlutun haustlána sé ekki
hafin. Jafnframt fordæmir Verð-
andi stefnu ríkisstjórnarinnar
sem félagið segir að óhjákvæmi-
lega leiði til þess að efnaminni
námsmenn hrekist frá námi.
Fulltrúaráðsfundur Vöku for-
dæmir stjórnvöld harðlega fyrir
að hafa ekki tryggt Lánasjóðnum
nauðsynlegt fjármagn. Telur full-
trúaráðið þetta óafsakanlegt
sinnuleysi og valdi það lánþegum
stórkostlegum vandræðum.
Iðnfræðsla og
verkmenntun
höfuðmál á
þingi I.N.S.I.
33. þing I.N.S.I. verður haldið i
Reykjavik dagana 17. 18. og 19.
október. Þingið verður haldið i
salarkynnum Hótel Loftleiða og
verður sett kl. 14 á föstudag með
setningarræðu Armanns Ægis
MagnúSsonar form iNSI og
ávörpum gesta.
Tii pingstarfa koma fulltrúar
frá 18 aðildarfélögum Iðnnema-
sambandsins viðsvegar af
landinu og verða þeir um 100.
Helztu málaflokkar sem fyrir
þinginu liggja er: Iðnfræðslumál,
kjaramál, félags og fræðslumál
og þjóðmál sem iðnnema varða
eins og aðra þjóðfélagsþegna.
Varðandi iðnfræðslu eða verk-
menntun almennt eru fyrirhugað-
ar miklar breytingar á næstu ár-
um og verða iðnnemar að fjalla
itarlega um þann málaflokk. Fé-
lags og fræðslumál samtakanna
er i brennidepli nú eins og fyrr og
þarf að lyfta þar Grettistaki.
I lok þingsins verður kosin
stjórn samtakanna fyrir næsta
starfsár.
Við viljum lán, en ekki ölmusu, segja nemendur Vélskólans
og Stýrimannaskóláns. Timamynd: G.E.
og dreifingar er undanþegið slik-
um gjöldum eins og heimilað er á
fjárlögum hverju sinni. Á siðast-
liðnu ári greiddi Póstur og simi
t.d. 286,8 millj. kr. i tolla og að-
flutningsgjöld, og það sem af er
þessu ári, hefur stofnunin greitt
um 111,5 millj. beint i rikissjóð i
formi tolla aog aðflutningsgjalda.
— Þótt rekstrarstaðan sé erfið
um þessar mundir, eigum við
þess engan kost að stöðva allan
innflutning á vörum til stofnunar-
innar, sem við teljum brýnt að fá.
Hinu er þó ekki að leyna, að ýms-
ar vörur hafa legið i tolli um
nokkurn tima, af þeirri einföldu
ástæðu, að við höfum ekki fé til að
leysa þær út. Við reynum að
bjarga okkur eins og við mögu-
lega getum, og það má enginn
halda, að við höldum bara að
okkur höndum og glápum á
skuldirnar. Við erum alltaf að
reyna að ráða bót á þessu ástandi,
en það er i sjálfu sér ekkert und-
arlegt að Póstur og simi er rekinn
með tapi. Stofnunin á að standa
undir sér sjálf fjárhagslega á
sama tima og við höfum ekki
fengið heimild til þeirra hækkana
á gjaldskrá, sem við teljum okkur
þurfa, og við stöndum i fjárfrek-
um framkvæmdum, sagði Jón.
Eins og komið hefur fram, er
Halldóri E. Sigurðssyni sam-
gönguráðherra kunnugt um erfið-
leika Pósts og sima, og viðræður
hafa farið fram milli nefndar af
hálfu ráðuneytisins, sem er ráð-
gefandi i fjármálum og rekstri
Pósts og sima, og Seðlabanka Is-
lands, um lánsútvégun fyrir
stofnunina til langstima, til þess
að tryggja fjárhagsstöðu hennar.
— Við teljum, að langtimalán
sé hagkvæmasta leiðin til lausnar
þessum fjárhagsvanda, sagði
Jón. Gallar þess eru að visu aug-
ljósir, en ég þykist þess fullviss,
að það yrði engum til góðs að
hækka gjaldskrána i einni svipan
sem þessum fjárhagsvanda
næmi.
Jón vildi að lokum undirstrika,
að Halldór E. Sigurðsson hefði
beitt sér mikið fyrir þvi, að leysa
fjárhagsörðugleika stofnunarinn-
ar og sýnt mikinn skilning á
vanda hennar.
Maður, sem tekur kaup samkvæmt lægsta taxta Dagsbrúnar, er helm-
ingi fljótari að vinna fyrir afnotagjaidi simáns nú en fyrir tfu árum.
Merkjasala Blindravina-
félagsins d sunnudag
A sunnudaginn kemur leita
börn og unglingar til almennings
um kaup á merkjum til hjálpar
Framkvæmdastjóri LIÚ:
„MUNUM EKKI
GEGN BANNI
LEGGJAST
VIÐ SÍLD-
VEIÐUM I NORÐURSJO
FB-Reykjavik. Þær fréttir berast
frá Kaupmannahöfn, að á fundi,
sem haldinn var i nokkurs konar
tenginefnd Alþjóða haf-
rannsóknaráðsins og Norðaustur-
Atlantshafsfiskveiðinefndarinn-
ar, hafi komið fram sú hugmynd,
að rétt og nauðsynlegt væri að
banna alla sildveiði Norðursjón-
mm á næsta ári.
Astæðurnar fyrir þessu banni
eru sagðar þær, að rannsóknir
sýni, að sildarstofninn á þessum
slóðum sé á stöðugu undanhaldi,
enda þótt veiðarnar hafi verið
takmarkaðar. Er nú i ráði, að
þessar uppástungur um sildveiði-
bann verði ræddar frekar á ráð-
stefnu, sem haldin verður i
London um miðjan nóvember.
Timinn sneri sér til Kristjáns
Ragnarssonar, framkvæmda-
stjóra LÍÚ, og spurði hann,
hvemig útvegsmönnum litist á, ef
algjört sildveiðibann yrði sett á
Norðursjóinn. Kristján sagði, að
vist myndi slikt hafa mikil áhrif
hér, og mætti i þvi sambandi
benda á að sildarbátarnir Faxa-
borgin og Súlan hefðu nú siðustu
daga selt fyrir 8 og 9,2 milljónir
isl, króna. Munaði þvi um það, ef
veiðibann yrði sett á.
Þá sagði Kristján, að miklir
erfiðleikar hefðu verið á að skipta
veiðileyfunum milli þjóða, og ís-
lendingar hefðu ekki viljað sætta
sig við þann hluta, sem þeim var
ætlaður af aflanum. — Hins vegar
munum við ekki spilla fyrir þvi,
ef samkomulag verður með
Norðursjávarþjóðum um að
banna sildveiðarnar á þessum
slóðum.
Kristján sagði að lokum, að
þessa stundina væru 22 islenzkir
sildarbátar við sildveiðar i
Norðursjó.
blindum. Það er Blindravinafélag
Islands, sem stendur fyrir
merkjasölu til fjáröflunar starf-
semi sinni. Félagið hefur starfað i
43 ár, og aðaltekjur þess hafa
verið ágóði af merkjasölu, gjafir
og áheit.
Félagið hefur frá öndverðu
rekið vinnustofu fyrir blinda,
unga og gamla.
142 ár hefur félagið haldið skóla
fyrir blind börn, þó hefur rikið
greitt ein kennaralaun hluta af
timabilinu. Loksins hefur nú
menntamálaráð fallizt á að taka
skólann i sina umsjá, þótt félagið
hafi fyrir löngu óskað þess.
Félagið útvegaði á sinni tið út-
varp handa fátæku blindu fólki.
Nú lánar það hljóðbækur til
blindra og segulbönd eða hylkis-
tæki.
Frá öndverðu hefur félagið leit-
azt við að sjá hinu vinnandi fólki
fyrir húsnæði. Fyrst i Ingólfs-
stræti 16, þar sem félagið hefur nú
alla sina starfsemi, og siðan fyrir
17 árum, stofnaði félagið litið
heimili fyrir blinda. Enn fremur
leigir það ibúð, sem það eignað-
ist, blindu fólki, og fleira mætti
telja.
Allur ágóði af merkjasölu fé-
lagsins rennur tii hjálpar blindum
á einn eða annan hátt.
Skuldir Pósts og síma rúmar 500 milljónir
S/Mf HELMINGI ÓDÝRARI
NÚ EN FYRIR TÍU ÁRUM