Tíminn - 18.10.1975, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Laugardagur 18. október 1975.
Á BÓKAMARKAÐINUM
Hvað verður nýtt að
lesa í vetur?
hóf að vinna þessa bók og 150 ár
frá fæðingu hans.
Gröndal skildi þessa bók eftir
sig i einu eintaki. Hann vann að
bókinni árin 1874—1905. Hún er
teiknuð i mörgum litum, og
fylgir formáli höfundar og teg-
undaskrá. Einnig ritar Steindór
Steindórsson frá Hlöðum eftir-
mála á islenzku og ensku. Bókin
er prentuð i öllum þeim litum,
sem hún er teiknuð i, þar á með-
al gulli og silfri, og er i sömu
stærð, 34,5 smx51 sm. Utan um
bókina er forkunnarfagur kassi.
Upplag bókarinnar er aðeins
1500 eintök og verða ekki fleiri,
þvi filmurnar verða innsiglað-
ar.
Nýlega er komið út úrval á
ensku úr Ferðabók Eggerts og
Bjarna. Heitir hún Travels in
Iceland og er ætluð til gjafa út
úr landinu. Bókin er prýdd öll-
um frummyndunum i litum og
þjóðlifsmyndum úr Ferðabók
Gaimards. Travels in Iceland er
i gullskreyttum kassa.
Hin unga skáldkona, Snjólaug
Bragadóttir frá Skáldalæk, hef-
ur ritað fjórðu bók sina, sam-
timasögu úr borgarlifinu, um
listamenn og lifsglatt fólk, þar
sem ástin á það til að hafa enda-
skipti á tilverunniog enginn veit
hver annars konu hlýtur að lok-
um. Snjólaug hefur enn ekki
gefið bók sinni nafn, en það er
vist, hvað sem bókin kemur til
með að heita, að Snjólaug veld-
ur engum vonbrigðum fremur
en fyrri daginn. Fyrri bækur
Snjólaugar eru nú i endurprent-
un og koma út á næstunni.
Annað þekkt skáld er einnig á
ferðinni með skáldsögu. Það er
Jökull Jakobsson. Bókin fjallar
um tilfinningalif giftrar, mið-
aldra konu i Arnarnesinu. Hún
heldur við siðhærðan slána i
Þingholtunum, meðan eigin-
maðurinn klifrar metorðastig-
ann og rennir stoðum undir
þingmennskuna.
Steinar J. Lúðviksson blaða-
maður ritar 7. bindi bókaflokks-
ins Þrautgóðirá raunastund, og
fjallar það um árin 1925, 1926 og
1927. Hið illræmda Halaveður og
afleiðingar þess taka yfir drjúg-
an hluta af bók Steinars, auk
allra annarra atburða i björg-
unar- og sjóslysasögu Islands
sem vitað er um á þessu tima-
bili.
Matreiðslubókin þin i máli og
mvndumþýdd og staðfærð af Ib
Wessman er sérstakt framlag
útgáfunnar til kvennaársins,
auk bókarinnar Jafnrétti kynj-
anna.sem kom út fyrr á árinu.
Matreiðslubókin þin er af er-
lendum uppruna. Þetta er
mörghundruð blaðsiðna bók,
prentuð i fjórum litum.
Daglaunamaðurinn, þúsund-
þjalasmiðurinn og fræðaþulur-
inn, Guðmundur Þorsteinsson
frá Lundi, ritar bók er hann
nefnir Horfnir starfshættir. Dr.
Kristján Eldjárn ritar formála.
Hér er á ferðinni hin merkasta
bók, „fróðleiksþættir sem minn-
ingar og heimildir um lifsbjarg-
ráð og menningarsnið á þeim
sviðum horfins þjóðlifs sem
honum er kunnugt af eigin
raun”.
Mannfólk milkilla sæva eftir
séra Gisla Brynjólfsson fjallar
um horfið mannlif i Staðar-
hverfi við Grindavik. Hún er i
lausu máli, ljóðum og myndum.
Atthagariti fyllsta skilning þess
orðs, en samt mikið meira. Hér
birtist i hnotskurn islenzkt
mannlif, lifandi lýsing á at-
vinnuháttum og daglegu lifi
fólksins i landinu.
Ilaldið þér kjafti frú Sigriður
er æviminningabók Mcyvants
bónda og bilstjóra á Eiði. Mey-
vant er löngu landskunnur mað-
ur fyrir dugnað og atorku og
getur stundum verið snöggur
upp á lagið. Hann er samofinn
þróunarsögu bila á Islandi.
Fékk ökuskirteini no. 68 og kann
frá mörgu að segja, allt frá
þeim dögum að menn voru sekt-
aðir fyrir að aka hestvögnum of
hratt niður Suðurgötu og skylda
var að flauta fyrir horn.
Kapteinn Scott og harmleik-
urinn á Suðurskautinu er annað
bindið i bókaflokknum Frömuð-
ir landafunda. Ritstjóri er Sir
Vivian Fuchs. Þýðandi séra
Rögnvaldur Finnbogason. Aður
var komin út bókin um Magell-
an.I bókinni eru 16 litprentaðar
siður og 100 svart-hvitar mynd-
ir, sem teknar voru i hinum
harmsögulega leiðangri Scotts
til Suðurskautsins.
t bókaflokknum Lönd og land-
könnun koma út tvær bækur.
Aður var komin bókin Frum-
herjar i landaleit, en nú bætast
við bækurnar Handan sjóndeild-
arhrings, sem fjallar m.a. um
fund tslands, Grænlands og Vin-
lands og ferðir Marco Polo til
Kina og Asiu, og Landafundirnir
miklu, sem greinir frá landa-
fundum 15. og 16. aldar, m.a.
fundi Ameriku og fyrstu hnatt-
siglingunni o.fl. Þýðandi þessa
flokks er Stcindór Steindórsson
frá Hlöðum.
Undraverð áhrif jákvæðrar
hugsunareftir Norman Vincent
Peale i þýðingu Baldvins Þ.
Kristjánssonarer fimmta bókin
sem Baldvin þýðir eftir Peale og
gefin er út hér á landi. Hin nýja
bók er einskonar framhald
fyrstu bókarinnar, Vörðuð leið
til lifshamingju.
Sýnir og vitranir — ráðgátur,
sem heillað hafa mannkynið frá
örófi alda, er fjórða bók Erichs
von Danicken. Dagur Þorleifs-
son þýðir. Daniken hefur rann-
sakað fjölmörg slik fyrirbæri
um viða veröld og komizt að
þeirri niðurstöðu að hér væri um
raunverulega atburði að ræða
en ekki ofskynjanir.
Svo sem maðurinn sáir nefn-
ist bók i þýðingu Ævars Kvaran
og er hin fimmta i flokknum um
Edgar Cayce. í bókinni er fjall-
að um lögmál orsaka og afleið-
inga, karma-mynztrið, sem
Cayce telur rikjandi i öllu
mannlifi.
Ar gullna apans er fimmta
bók Colin Forbes. Hörkuspenn-
andi bók um rán arabiskra
skemmdarverkamanna á risa-
stóru oliuskipi, sem þeir hyggj-
ast sprpngja i loft upp i San
Francisco. Atburðarásin er
vægðarlaus og við hæfi óskeik-
ullar frásagnargáfu höfundar-
ins. Þýðinguna gerði Björn
Jónsson.
Af unglingabókum má nefna
þriðju bókina um Emmu, og
fjórðu bókina um Alfred Hitch-
cock og njósnaþrenninguna.
Fyrir yngstu lesendurna koma
fjórar bækur, Þegar Tröili stal
jólunum i þýðingu Þorsteins
Valdimarssonar. Kvikmynd um
sama efni hefur verið sýnd tvi
vegis á jólum i sjónvarpinu. Bil-
ar, flugvélar og öll hcimsins
furðulegustu farartæki eftir
Richard Scarry i þýðingu Lofts
Guðmundssonar. Þá eru tvær
bækur i nýjum flokki, sem nefn-
ist Skoðum myndir, segjum sög-
ur.t hverri bók eru 24 litmynda-
spjöld, sem hægt er að fletta og
raða saman i sögumyndir á
2.400 vegu. Bækurnar þroska
skynjun barnanna, auka orða-
forða og þjálfa athygli, hug-
myndaflug og málbeitingu.
Auk framangreindra bóka
hafa komið út á þessu ári nokkr-
ar bækur. Þær helztu eru:
endurprentun á Ferðabók Egg-
erts og Bjarna, Formálabókin
þin eftir Björn Þ. Guðmunds-
son, Iceland road guide eftir
Steindór Steindórsson og Some
Icetandic Recipes eftir Elinu
Kristjánsdóttur.en það er bók á
ensku með islenzkum matar-
uppskriftum, hentug til gjafa.
Sigurður Nordal
Guðmundur Böðvarsson

Egill Jónasson
DÝRARÍKI ÍSLANDS
EFTIR Benedikt Gröndal skáld
og náttúrufræðing, stærsta
verkefnið hjá Erni og örlygi.
Bókin er gefin út i tilefni þess
að 100 ár eru liðin siðan Gröndal
SKALDKONUR FYRRI ALDA
III
ISLENZKAR LJÖSMÆÐUR I-
III
Hörpuútgáfan á Akranesi hefur
sent frá sér ritsafnið „Skáld-
konurfyrri alda” I-II,eftir Guð-
rúnu P. Helgadóttur skóla-
stjóra. Bækur þessar hafa verið
ófáanlegar, en Kvöldvökuútgáf-
an gaf þær út áður. Höfundur
skýrir frá hlutdeild islenzku
konunnar I sköpunarsögu is-
lenzkra bókmennta fyrstu
aldirnar. Sagt er frá: Þórunni á
Grund, Steinunni á Keldum,
Þórhildi skáldkonu, Jóreiði i
Miðjumdal, Steinunni i Höfn,
Látra-Björgu, Maddömunni á
Prestsbakka, Ljósavatnssystr-
um, Vatnsenda-Rósu. Margt
nýstárlegt er dregið hér fram,
sem varpar nýju ljósi yfir ævi
þessara kvenna. Höfundur lifir
sig inn i hugsunarhátt formæðra
sinna, leitast við að skilja
vandamál þeirra og finna þeim
stað I samtið þeirra.
Hörpuútgáfan hefur einnig
sent frá sér ritsafnið Jslenzkar
ljósmæður I-III,sem hefur veriö
ófáanlegt, en þær bækur komu
áður út hjá Kvöldvökuútgáf-
unni. Séra Sveinn Vikingur bjó
til prentunar. I þessu ritsafni er
sagt frá um það bil 100 ljós-
mæðrum, sem starfað hafa viðs
vegar um landið. Brugðið er upp
myndum af starfi, erfiðleikum
og fórnfýsi ljósmæðranna og
leserídur leiddir inn á gömlu
sveitaheimilin, eins og þau voru
fyrir og eftir siðustu aldamót.
Hér segir frá margs konar
hetjudáðum ljósmæðranna
sjálfra, ævikjörum islenzkrar
alþýðu og viðburðarikum ferða-
lögum á sjó og landi. Ritið er
samtals tæpar 800 blaðsiður.
Þá hefur Hörpuútgáfan á
Akranesi sent frá sér ritsafnið
„Þvi gleymi ég aldrei” I-IV,
sem hefur verið ófáanlegt.
Kvöldvökuútgáfan gaf áður út
þessar bækur.
I þessu ritsafni, sem er 850
blaðsiður, eru 75 frásöguþættir
af eftirminnilegum atburðum úr
lifi þjóðkunnra tslendinga. Af
höfundum má nefna: Árna Óla,
Bergsvein Skúlason, Davið
Stefánsson, frá Fagraskógi,
Egil Jónasson á Húsavik, Guð-
mund Böðvarsson frá Kirkju-
bóli, Guðmund Danielsson,
Guðrúnu P. Helgadóttur, Guð-
rúnu frá Lundi, Jón Björnsson,
Kristján frá Djúpalæk, Ólaf
Tryggvason, sr. Sigurð Einars-
son i Holti, Sigurð Nordal,
Stefán Jónsson, Steinþór Þórð-
arson fráHala, sr. Svein Viking,
Þorstein Jósepsson.
Nokkrir þessara þátta eru úr
verðlaunasamkeppni Rikisút-
varpsins, en aðrir skrifaðir sér-
staklega fyrir þessa útgáfu.
Jökull Jakobsson
Stcinar J. Lúðviksson
Benedikt Gröndal
Guðrún P. Helgadóttir
Davið Stefánsson
Snjólaug Bragadóttir