Tíminn - 23.10.1975, Side 1

PRIMUS
HREYFILHITARAR
í VÖRUBÍLA OG VINNUVÉLAR
HFHÖRBUR OUNNARSSON
SKÚLATÚNI 6 - SÍMI (91)19460
ALGJÖR SAMSTAÐA SJÓMANNA
Við spörum 25 millj. í
gjaldeyri með heyköggla-
framleiðslu, en gætum
sparað 247 milljónir ef
næg aðstaða væri til
Gsal-Reykjavik — Aætlaður
sparnaður i erlendum gjaldeyri
vegna minnkaðra fóðurbætis-
kaupa, væriaðstaða hér á landi til
að framleiða 50 þús. tonn af hey-
kögglum, er um 247 millj. kr.
miðað við verðlag ársins 1974. Af-
kastageta grænfóöursverksmiðja
á isiandi er hins vegar í dag að-
eins um OOOOtonn, og talið er að sú
framieiðsla spari sem næst 25
millj. kr. i gjaldeyri.
Þessara upplýsinga aflaði Tim-
inn sér hjá landbúnaðarráðuneyt-
inu i gær, en jafnt og þétt er unnið
að framleiðsluaukningu á hey-
kögglum hérlendis.
Árleg notkun fóðurbætis hér er
um 60 þús. tonn, og talið er að
unnt sé að nota heyköggla 75% i
stað fóðurbætis, sem þyðir, að
hérlendis þyrfti að framleiða um
50 þús. tonn af heykögglum, — en
afkastageta verksmiðjanna er nú
um 6000 tonn, eins og áður sagði.
Verð á kögglum hefur verið
litillega hærra en á kjarnfóðri,
t.d. kostaði kg. af kjarnfóðri sem
næst kr. 30.00 árið 1974 en af
kögglum kr. 35.00.
I sumar hefur tólg og lýsi verið
bætt i köggla, sem framleiddir
eru I Gunnarsholti og eykur það
fóðurgildi kögglanna. Með fleiri
iblöndunarefnum, svo sem fiski-
mjöli, er ekki talið óraunhæft, að
graskögglar geti fyllilega komið i
stað innflutts kjarnfóðurs.
greint hefur verið frá, hefur litið | Bátar i Reykjavikurhöfn
frétzt af aðgerðum austfirzkra | ' gær- Timamynd: Guðjón.
sjómanna i þessu máli.
BH—Reykjavik. — Ég fæ ekki
betur séð en mótmæli yfirmanna
og undirmanna á fiskiskipa-
fiotanum séu algjör, og fiski-
skiptafiotinn sé allur að stöðvast,
sagði óskar Vigfússon, sjómaður
i Hafnarfirði I viðtali við Tímann i
gær, en Óskar er einn forsvars-
manna samstarfsnefndarinnar,
sem hefur með höndum mót-
mælaaðgerðir sjómanna gegn
fiskverði og sjóðafyrirkomulagi
sjávarútvegsins.
— Það voru ýmsir, sem biðu
átekta fram yfir hádegið i dag,
sagði Óskar Vigfússon, en yfir-
lýsingin frá Verðlagsráði sjávar-
útvegsins varð til að þjappa
mönnum saman, svo að nú er
teningunum kastað, og ég held
ekki að nokkur skerist úr leik.
Hér er að visu um ósamræmdar
aðgerðir að ræða, eins og við höf-
um marg-tekið fram, og undir
hverjum og einum komið, hvað
hann gerir, en ég veit ekki betur,
en allur flotinn sé annað hvort
kominn til hafnar, eða af stað
ýmist til heimahafnar eða með
stefnu á Faxaflóa-svæðið. Ég
hafði fregnir af þvi, að þeir sið-
ustu hefðu verið að taka upp um
tvö-leytið, en þá eiga náttúrlega
margir langa siglingu fyrir hönd-
um, eða allt að tuttugu-og-fjórum
timum.
Timinn hafði samband við
Landssamband islenzkra útvegs-
manna, og þar varð Kristján
Ragnarsson, framkvæmdastjóri,
fyrir svörum.
— Landssambandi islenzkra
útvegsmanna hafa ekki borizt
neinar tilkynningar um stöðvun
fiskiskipa, en við höfum heyrt það
utan að okkur, að einhver brögð
séu að þvi, en það er þá algerlega
einstaklingsbundið og ekki i nein-
um tengslum við samtök út-
gerðarmanna, né samninga þess
við sjómenn.
Guðmundur Sveinsson frétta-
ritari Timans á Isafirði sagði
okkur, að i gærmorgun hefðu 27
stærri fiskiskip verið stödd úti á
Skutulsfirðinum og urmull linu-
báta hefði komið inn á höfnina, og
hefðu þeir verið frá ýmsum stöö-
um á Vestfjörðum. Þá hefði veríð
glampandi sólskin og logn á firð-
inum og 10 stiga hiti, og menn
haft við orð, að sjómennirnir
væru bara að sólbaka sig. Meðal
fiskiskipanna úti á firði voru
togararnir frá Akureyri, Siglu-
firði og Sauðárkróki. Hafði allur
flotinn horfið af vettvangi upp úr
hádegi.
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar
hafði boðað brottför togarans
Júni i gær, en ekkert varð af þvi,
að togarinn léti úr höfn.
Þá var mikið um að vera i
Reykjavikurhöfn i gær, en fyrstu
bátarnir komu á niunda timanum
i gærmorgun til hafnar, þeytandi
flautur sinar með miklum gný.
Gekk svo fram eftir degi, að bátar
og skip voru að koma inn, binda
landfestar og koma sér fyrir i
höfninni.
I yfirlýsingu Verðlagsráðs
sjávarútvegsins er tekið fram, að
verðákvörðunin sé óuppsegjanleg
af hálfu seljenda og kaupenda og
verði ekki breytt nema með lög-
um frá Alþingi, sem annað hvort
þýði breytingu á lögum um Verð-
lagsráð eða Alþingi ákveði sjálft
nýtt fiskverð fyrir umrætt verð-
tímabil. Þá er og bent á það, að
allt þetta ár hafi fiskverð byggzt á
innistæðum i Verðjöfnunarsjóði.
Við lok siðasta verðtimabils hafi
innistæðan verið til þurrðar geng-
in. Fiskverð fyrir þetta verðtima
rikissjóður ábyrgist greiðslugetu
byggist þvi algerlega á þvi, að
Rikissjóður ábyrgist greiðslugetu
Verðjöfnunarsjóðs til áramóta.
Megi af framansögðu ljóst vera,
að það sé á misskilningi byggt, að
endurupptaka fiskverðsákvörð-
unar sé til afgreiðslu i Verðlags-
ráði sjávarútvegsins.
Þá hefur og borizt frétta-
tilkynning frá Sjávarútvegsráðu-
neytinu, þar sem segir, að „frá
siðastliðnum áramótum hækkaði
almennt fiskverð um 14.5%, frá
fyrsta júni s.l. um 11.5% og frá 1.
október s.l. um 4.5%, sem þýðir i
raun samtals 33.5% hækkun. Er
þetta meiri hækkun en hefur átt
sér stað á almennum kauptöxtum
i landinu á sama timabili.
Til þess að gera siðustu fisk-
verðshækkun kleifa ábyrgist
rikissjóður greiðslugetu Verð-
jöfnunarsjóðs að þvi marki að
fiskverð hækki til jafns við al-
mennarlaunahækkanir 1. október
s.l.
Ef áframhald yrði á slíkri
ábyrgð, mundi hún nema a.m.k.
um 2 milljörðum króna á árs-
grundvelli miðað við núverandi
verðlag og gengi.
Vegna framkominnar kröfu
sjómanna um endurskoðun sjóða-
kerfis sjávarútvegsins, vill ráðu-
neytið upplýsa, að i þeirri nefnd,
er að þeirri endurskoðun starfar
sitja 6 fulltrúar sjómanna viðs-
vegar að af landinu og ber nefnd-
inni samkvæmt erindisbréfi sinu
að skila áliti fyrir 1. desember
n.k., og mun ráðuneytið fylgja þvi
fast eftir að svo verði.”
í gærdag barst stuðningsyfir-
lýsing frá skipverjum á 36
skipum, sem verið hafa á veiðum
fyrir Vesturlandi, og eru þau skip
nú á leið til sinnar heimahafnar.
Af þessum 36 skipum eru 21 tog-
arar.
Siðustu fréttir:
Ólafur Vigfússon hjá
Sjómannafélagi Hafnarfjarðar
sagði i samtali við Timann i gær-
kvöldi, að hann hefði fregnað að
skip á Austfjarðamiðum væru nú
að taka inn sin veiðarfæri og
stefna til hafnar, — en eins og
Úrhristivél
fyrir reknet
Gsal—Reykjavik. — Það er búið að vera draumur okkar I mörg ár, að
framleiða vél, em gæti hrist síldina úr reknetunum, enda er það mjög
þreytandi starf að hrista sildina úr netunum með handafli, sagði Guð-
bjartur Einarsson, forstjóri Véitaks h.f. i samtali við Tlmann i gær, en
fyrirtækið hefur nú sent frá sér svonefnda úrhristivél fyrir reknet, og i
gærkvöldi var lokiö við að koma fyrstu véiinni fyrir I Sigurvoninni frá
Stykkishólmi.
Fyritækið er tilbúið með aðra vél, og er áformað að hún verði send til
Hornaf jarðar i dag og verði sett niður i Akureyna.
— Við teljum, að með tilkomu vélarinnar geti orðið nánast gjör-
bylting I sambandi við þessar veiðar, sagði Guðbjartur. — 1 fyrsta lagi
gerir vélin fleiri bátum kleift að stunda þessar veiðar, þar eð bátarnir
geta fjölgað netum allt að 50% sem leiðir af sér aukið aflamagn, — og
miða ég þá við sama tima með gömlu aðferðinni. Ennfremur má leiða
likur að þvi, að auðveldara verði að fá mannskap i bátana, sem stunda
þessar veiðar, þvi það þykir mjög lýjandi starf að hrista sildina úr net-
unum.
Guðbjartur gat þess, að með þvi að vélvæða þennan veiðiskap
meira en nú er, skapaðist jafnframt meira tóm fyrir sjómenn til að
huga að betri nýtingu aflans, t.d. að kassa sUdina og bæta fráganginn.
Úrhristivél fyrir reknet er teiknuð og unnin af forráðamönnum Vél-
taks i samráði við tæknifræðing sem starfar á vegum fyrirtækisins.
Vélin er framleidd i vélaverkastæði Véltaks, Dugguvogi 21, Reykjavik.
Guðbjartur kvað svipaðar vélar hafa verið framleiddar i Færeyjum,
en að öðru leyti kvaðst hann ekki vita um sams konar vélar á Véstur-
löndum. Hann sagði, að þessi vél væri hins vegar töluvert frábrugðin
færeysku vélunum.
Guðbjartur kvað reknetasjómenn hafa tekið vélinni mjjög vel, og ráð-
gert væri að smiða um 10 slikar vélar i vetur. Myndina hér fyrir neðan
tók Guðjón er úrhristivélin var sett um borð i Sigurvon.