Tíminn - 21.11.1975, Blaðsíða 13

Föstudagur 21. nóvemher 1975.
TÍMINN
13
illJBL'i |il|
liiiiBiIlHl,
Borgarfjarðarbrúin
Friðrik Þorvaldsson skrifar:
í Lesbók Mbl. 12. okt. er grein
um ótimabæra veizlu, sem sam-
gönguráðherra sé að láta þjóðina
halda fyrir Borgnesinga. Ég
hygg, að hinn ágæti greinarhöf-
undur hafi ekki skoðað þetta frá
nógu mörgúm sjónarhornum.
Samt fór nú svo, að Þjóðviljinn
endurprentaði greinina 14 s.m.
orðrétt. Það sýnist þvi vera
nokkur breidd i þröngsýninni, en
þessi sameiginlega ádeila er um
hraðbraut og brúarstubb yfir
Borgarfjörð, samtals tæpl. 2 km
að lengd, milli Seleyrar og lands,
austanvert við Borgarneskaup-
tún.
Það er laukrétt, að hinn at-
hafnasami bær stendur þarna á
norðurbakkanum, en það er álika
naglaskapur að telja, að ibúar
þar sitji einir að þessum umbót-
um svo sem þvi hefði veriö haldið
fram, að Hvi'tárbrúin hefði verið
gerð i þágu bændanna i Ferjukoti
og Hvitárvöllum. Þeir voru slikir
félagshyggjumenn og framsýnir
höfðingjar að umbera möglunar-
laust, að á öllu laxveiðitimabilinu
1928 væri skvampað i ánni við
stöplagerð og uppslátt. Mér er
sem ég kenni andblæ frá dögum
Tryggva Þórhallssonar eftir að
núverandi samgönguráðherra,
Halldör E. Sigurðsson, kom til
valda. Alit þeirra fer saman um
það m.a., að samgöngur eiga að
stytta bilið milli byggða, svo að
léttara, ódýrara og manneskju-
legra verði að lifa og starfa i
landinu.
Hinn ágæti fræðin\aður og
Austlendingur, Benedikt Gislason
frá Hofteigi hefur i dag staðfest
við mig með tilvitnun i heimildir,
að landsjóður hafi varið 16% af
tekjum sinum til að smíða hina
302 m löngu Lagarfljótsbrú árið
1905. Hverjir sátu að þvi „veizlu-
borði”, veitég ekki, en þótt Egils-
staðakauptún hefði þá verið á
öðrum bakkanum, er vafasamt,
að nokkrum hefði dottið i hug að
sneypa ibúana með þvi, að nú
væri verið að dekra við þá. Sam-
göngur eru félagslegt átak, og á
fyrri hluta þessarar aldar ræddu
menn um að vegir væru kerfi.
Þegarþessi tæplega 2km spotti
kemst i notkun, og þegar litið eitt
lengri brú verður komin yfir
Hvalfjörð, mun flutningaleið úr
Borgarfirði t.d. með afurðir stytt-
ast um meira en helming, og hin
samvizkusamlega verðlagning á
búvöru mun láta það koma fram
gagnvart neytendum. Þannig
verður öll stytting á vegum
þjóðhagsleg velferð á breiðum
grundvelli.
Snæbjörn Jónasson verkfræð-
ingur gerði þessari vegabót ágæt
skil i sjónvarpsþætti. Sá þáttur og
almenn rökhyggja tóku af öll tvi-
mæli um réttmæti þessarar fram-
kvæmdar.
Vist eru erfiðir timar nú. Þeir
hafa verið það áður. Mér er
minnisstætt peningaleysið, þegar
Hvftárbrúin var gerð. En þjóðin
mun ekki leggjast i hiði fremur en
þá. Fólkið þarf vinnu og lifibrauð,
og i þvi falli er vegagerð hentug,
auk þess að skapa velmegun
eftirleiðis. Ég tel það óþurftar-
verk, þegar loks djarfar fyrir
stórhug i þessum málum, að espa
upp hreppapólitik, rétt eins og
vegakerfið væri fyrir einn mann
eða eina sveit.
Þrátt fyrir það, að Snæbjörn
Jónasson upplýsti, að kostnaður
yrði allt að helmingi minni en
greinarhöfundur og eftirprentari
hans álita, er það málefni út af
fyrir sig að horfa i peninginn, og
auðvelt að pexa um það, hvort
betra sé að gera þetta eða hitt. Ég
veit að þessi fram kvæmd er vel
undirbúin. Talað var um tvær
bryr, sem við þessar aðstæður
var réttilega horfið frá. Það verð-
ur hægara að hemja hafrennslið
og árnar i einni gátt, og mun þó
ástæða til að kviða þeirri straum-
kvörn, sem þar mun svarra. En
að öðru leyti þarf ekki að óttast.
Eyrin i Hvalfirði sýnir stöðug-
leika sandfyllinga, og vestur i
Staparsveit er ölduhryggur, sem
Atlantshafið hefur gert. Skammt
frá Atlantic City gnauðar sama
haf á sandeiði, en eftir þvi endi-
löngu liggur hraðbraut. Þetta
ótrúlega mjóa og lága eiði er
grjótbryddað sjávarmegin, en
hinum megin er vatnasvæði með
seglbáta á þönum.
Ég hef rökstudda vissu um það,
að þessi framkvæmd verður ekki
eins dýr og ýmsir hyggja. Þaðfer
eftir aðferðum og út-
sjónarsemi, hve marga daga
tekur að dæla úr hinum oþrjót-
andi sandflákum inn i vegarstæði,
sem ýmist allt eða að mestu leyti
er á þurru um fjörur. Ég hef séð
svipað verkefni i sambandi viö
japönsk/Kanadisk viðskipti,
skammt frá Tsawwassen á'
vesturströnd Norður-Ameriku.
Alengdar sá ég ekki dælurnar,
sem voru á flotprömmum úti
fyrir uppfyllingunum, en ég sá
þann landburð af sandi, sem
haugaðist upp og ég ætla ekki að
reyna að lýsa. Hver maður, sem
aðeins hefur séð hið islenzka
mjatl, kynni að telja það upp-
spuna.
Já, það er málefnalegt að horfa
i peninginn. Árið 1972 luku Sviar
við brú, sem er með 5 siglingabil-
um. rúmlega 6 km á lengd og
helmingi breiðari en Borgar-
fjarðarbrúin verður, fyrir 345
milljónlr isl. kr. hvern km. Og á
sl. sumri bauðst enskt fyrirtæki
til að gera Bfj.brúna fyrir miklu
lægri fjárhæð en nú er nefnd, og
lána framkvæmdaféð i 15 ár með
7% vöxtum og affallalaust. Þetta
fyrirtæki var stofnað 1877, og
snemma á árum byggði það
Zambesibrúna, sem nýlega kom
við sögu i sambandi við leiðtoga-
fund. Á hundraðasta afmælisár-
inu mun brúarfyrirtæki þetta
ljúka við lengstu hengibrú i
heimi. Það verður þvi skammt
stórra högga milli, þvi i fyrra af-
henti það Brasiliustjórn fullgerða
tæpl. 14 kflómetra langa brú, sem
heitir þvi virðulega nafni Ponte
Presidente Artur Costa de Silva.
Rúml. 13 km brúarinnar eru úr
steinsteypu, en siglingabilin (848
m) eru úr stáli. Liklega hafa að-
eins tveir Islendingar skoðað
þessa brú, þ.e. Jón Ármann
Jléðinsson alþm. og Valgarð
Ólafsson frkvstj. Þessi brú á að
baki sér langa baráttusögu. Hún
sparar 2 1/2 klst. akstur inn fyrir
fjarðarbotn og leysti af hólmi
ferjukvotlið milli Rió og Niterói.
Með þetta i huga minnist ég
þess nú, að þýzkur verkfræðingur
sagði eitt sinn við mig sem svo:
Ef þér veiktust af torkennilegum
sjúkdómi, er liklegt, að þér yrðuð
sendur á erlent sjúkrahús, þar
sem reynsla og meiri þekking
kynni að vera til boða, eða sér-
fræðingur kallaður til. Þetta er
alþekkt um allan heim. Ef þið
þurfið að gera vandasama fram
kvæmd og hafið ekki reynslu að
sinni, er eðlilegt að leita til er-
lendra manna. Þetta er einnig
þekkt um allan heim og þykir
varkárni og trygging.
Svo mælti hann, og sannast
sagna held ég að það sé ekki for-
hiaupin tið að huga að þessu i
sambandi við okkar umdeildu
brúargerð. Þótt mér sé hlýtt til
okkar vegagerðarmanna, æðri
sem lægri, og vilji veg þeirra sem
mestan, þá þykir mér þó vænna
um þjóðina. Hennar vegna hefði
átt að fá Englendingana með sitt
ókeypis námskeið að botnleysinu
út af Seleyri, ekki sizt vegna þess
að þeir eru sérfræðingar i stöpla-
gerðá djúpum leirum og við lagn-
ingu steinsteyptra vega. 1 svipinn
man ég ekki hvað þeir hafa kom-
izt dýpst i botnlög, en þeir eru
ekki fjarri heimsmeti Portúgala
við Salazarbrúna (85 m). Hitt
man ég, að þeir hafa gert stöpla,
sem frá brúargólfi niður að botni
eru 120 m langir. Samvinna hins
enska brúagerðarfélags við inn-
lenda verktaka er alkunn vitt um
heim, og hefði orðið hér til mikils
ábata, auk þess sem brúin hefði
margborgað sig á lánstimabilinu.
Þessi Morgunblaðsgrein var
ekki upplifgandi. Að visu hefur
hér verið unnið töluvert við brýr,
en það er eins og viss uggur hafi
verið gagnvart stórbrúm, og er
vegamálastjórninni ekki einni
þar um að kenna. Hérahátturinn i
sambandi við þessa brú lyftir
ekki undir. Vafasamt er, hvort
nokkur hefir fengið að heyra
heimskulegri vaðal viðvikjandi
brúm en ég, m.a. það, að sjórinn
gæti etið sundurstöpla á nokkrum
árum, og óforsvaranlegt gæti
raunar verið að gera þá vegna
vanhalda á marflóm. En hérvill-
ingarnir deyja út eins og við Rió,
enda miklu dauðlegri en marfló-
in. Sagnir herma, að hinir fornu
Súmerar hafi þekkt til brúargerð-
ar 3200 árum fyrir Krist, og i
Smyrna er brú, sem sannanlega
er frá þvi um 850 f. kr. Tickford-
brúin er að þessu leyti sem ný-
gerð, þótt hún sé frá 1810. Svona
hart leikur sagan þá, sem tala og
ákvarða, áður en þeir hugsa.
Um þýðingu Borgarfjarðarbrú-
ar tel ég mig dómbæran. Bæði er,
að svæðið þekki ég vel, siðan ég
var mótorbátsmaður inn i árnar.
og ekki þekki ég siður þessa fjöl-
förnu þjóðbraut, sem styttist allt
að 30 km til hagsbóta fyrir ná-
grennið, allt Vesturland og nær
einnig til Norðurlands og viðar.
þótt i minni rna’li sé. i samgöngu-
málum verður ékki allt gert i
einu, en hver varanleg og gagn-
ger umbót flýtur fyrir þvi, að þess
betur og fyrr kemur röðin að
þeim, sem urðu að biða um sinn.
INNKAUPASTJÓRAR
Munið að gera pantanir fyrir jól
TÍMANLEGA
GLIT HF
HÖFÐABAKKA9
REYKJAVlK
listrœn gjöf
VIÐ ÖLL TÆKIFÆRI
NOTIÐ
bAÐBESTA
ER
KVEIKJAN
í LAGI?
KVEIKJUHLUTIR
í flestar tegundir
bíla og vinnuvéla
frá Bretlandi og
Japan.
IILOSSI?
H
Skipholti 35 * Símar:
8-13-50 verzlun • 8-13-51 verkstæöi • 8-13-52 skrifstofa
Heimsfrægar
Ijósasamlokur
6 og 12 v. 7" og 5 3/4"
Bílaperur — fjölbreytt
úrval
Sendum gegn póstkröfu
um allt land.

ARMULA 7 - SIMI 84450
9
i
I
kjarnbát
GERIÐ VERÐSAAAANBURÐ
Hveiti 5 Ibs. 276
Flórsykur 1 Ibs. 105
Flóru óvaxtasafi 2 I. 508
Snak Kornflakes 500 gr. 192
Fiskbollur ORA 1/ 168
Tropicana 2 I. 249
Kaffi 1/4 kg. 115
Sahi w.c. pappír
25 rúllur 1.286
Hveiti og sykur
í sekkjum
Kjöt, kjötvörur, ostar,
smjör og fiskur.
1
Ármúld 1a
Sími 86111
O
.v'V’V