Tíminn - 23.11.1975, Blaðsíða 1

PRIMUS
HREYFILHITARAR
j VÖRUBÍLA OG VINNUVÉLAR
HF HÖRÐUR GUNHARSSON
SKÚLATUNI 6 - SÍMI (91)19460
Niðurstöður komnar eftir sumarið:
SJÖTÍU ÞÚSUND LAXAR
— laxveiðin aldrei meiri en í sumar — jókst um 25%
Fleiri
varðskip
send
austur
SJ-Reykjavik. Að sögn Péturs
Sigurðssonar forstjóra Land-
helgisgæzlunnar i gærmorgun
stóð til að herða eftirlit með
erlendum togurum á Aust-
fjarðamiðum i gær. Pétur
sagði, að ekki hefði komið til
átaka eða aðgerða á miðunum
i fyrrinótt og gærmorgun, en
álagið á varðskipsmönnum
væri mikið fyrir austan land.
r
Avísanahefti
stolið
BH-Reykjavik. — Aðfaranótt sl.
miðvikudags var brotizt inn i lag-
metisverksmiðju Sigló-sildar á
Siglufirði. Var þaðan stolið litlum
peningaskáp með einhverju af
peningum og nótum. Einnig hvarf
skjalataska, sem i var m.a. ávis-
anahefti, og höfðu sumar ávisan-
irnár verið undirtitaðar, auk þess
sem stimpill fyrirtækisins var i
töskunni. Hefur bönkum um land
allt verið gert viðvart um ávis-
anaheftishvarfið, en ekki hafði
tekizt að upplýsa málið i gær,
þegar Timinn hafði samband við
lögregluna á Siglufirði.
Bæjarstjórnar-
fundur í
Eyjum í dag
BH-Reykjavík — „Menn eru
að kæla sig í dag, og stóru orð-
in eru ekki i notkun,” sagði
Sigfinnur Sigurðsson, bæjar-
stjóri i Vestmannaeyjum við
Timann í gær. „A morgun,
sunnudag, höldum við bæjar-
stjórnarfund, þar sem niður-
stöður endurskoðunarnefnd-
arinnar verða lagðar fyrir. Að
bæjarstjórnarfundinum lokn-
um mun ég senda út fréttatil-
kynningu.
Eins og segir i fregn Timans
i gærmorgun hefur minnihluti
ásakað Sigfinn bæjarstjóra
um misferli varðandi fjárreið-
ur bæjarins. Hefur Sigfinnur
borið þær ásakanir af sér og
bent á misskilning hjá starfs-
mönnum launadeildar bæjar-
ins, og hafi sá misskilningur
verið leiðréttur um leið og
hans varð vart. Þá hefur Sig-
finnur stefnt ritstjóra fjölrit-
aðs fréttablaðs i Eyjum, sem
fjallað hefur um málið.
gébé-Rvik — Nú er sýnt, að
heildarveiði á laxi hér á landi
s.l. sumar hafi numið sjötíu þús-
und löxum og er árið 1975 met-
gébé—Rvik — Vlðtækar athugan-
ir hafa veriö gerðar á neyzluvatni
I ölfushreppi og kom I ljós, að af
sjötiu bæjum, höfðu aðeins 44 bæ-
ir gott vatn, 11 höfðu gallað vatn,
sem þó var neyzluhæft og 12 bæir
voru mcð óneyzluhæft vatn.
Reyndist vatnið mengað koligerl-
um af sauruppruna. Páll Péturs-
son tæknifræðingur, tók um niutiu
veiðiár, þvi að aldrei hefur svo
mikið af laxi komið á land hér-
lendis fyrr á einu sumri. Fyrra
metveiðiár var 1973, en þá
sýni á timabilinu 18. júni til 15.
september I ár og sagði hann, að
þegar væri byrjuð vinna við ný
vatnsból hjá 4 bæjum af þeim sem
höfðu óneyzluhæft vatn, en á hin-
um bæjunum er búizt við að úr-
lausn finnis't á þeirra vandamáli
næsta sumar, þangað til verður
fólkið að sjóða allt vatn sem notað
er til manneldis.
fengust sextiu og sex þúsund
laxar, en hins vegar var veiðin
léleg árið 1974 og komu aðeins
um fimmtiu ogsex þúsund laxar
frá Varmá
Páll Pétursson tæknifræðingur
er formaður Heilbrigðis- og um-
hverfisverndar ölfushrepps, og
sagði hann, að þetta væri i fyrsta
skipti, sem svo viðtækar vatns-
rannsóknir færu fram á Suður-
landi, og eftir þvi sem hann bezti
vissi, hefðu heildarrannsóknir af
þessu tagi aðeins verið gerðar i
Mývatnshreppi áður.
fró í fyrra
á land þá, þannig að aukningin
frá þvi i fyrra nemur um 25%.
Þessar upplýsingar fékk blaðið
hjá Vciðimálastofnun i gærdag,
en þar er nú verið að vinna úr
veiðibókum áa af öilu landinu.
Af þessum sjötiu þúsund löx-
um sem veiddust i ár, eru tæp-
lega sjö þúsund laxar, eða 10%,
sem kom úr sjó i Laxeldisstöð-
ina i Kollafirði. Þessar tölur
Veiðimálastofnunar sýna vel
hversu stórfelldir möguleikar
eru á að margfalda laxveiði hér
á landi.
Allar likur eru á þvi, að Laxá i
Aðaldal sé með hæstu laxatöl-
una frá i sumar, eða 2297 iaxa.
Langá á Mýrum fylgir fast á
eftir með nokkrum löxum
færra. Or Grimsá komu um 2100
laxar, rúmlega 2000 laxar bæði
úr Elliðaám og Norðurá og úr
Blöndu komu tæplega 2000 lax-
ar. Algjör metveiði var i Laxá á
Ásum, eða tæplega nitján
hundruð laxar, sem veiddir eru
á tvær stengur. Arið 1973 veidd-
ust þar 1605 laxar og 1502 laxar
1974.
AðSögnEinars Hannessonar
hjá Veiðimálastofnun, er nú
verið að vinna að tölvuúrvinnslu
veiðibóka frá ám á öllu landinu,
en ekki hafa allir veiði-
verðir þó enn sent bækur
sinar til stofnunarinnar, og eru
þeir þvi hér með minntir á að
gera það sem fyrst.
Þá sagði Páll, að hann væri
þessa dagana að ganga frá niður-
stöðum rannsóknanna sem gerð-
ar voru á tfmabilinu 18. júni til 15.
september, en Rannsóknarstofn-
un fiskiðnaðarins, hefur unnið að
greiningu þeirra niutiu neyzlu-
vatnssýna, sem Páll tók. Sagði
hann að ýmsar ástæður væru fyr-
ir því hve vatnið væri mengað á
sveitabæjunum, en enn væri það
ekki fullrannsakað. T.d. eru þrir
bæir I einum hnapp i Saurbæjar-
hverfi og ölfusi þar sem vatn
reyndist óneyzluhæft, en á 6-7
bæjum var vatnið mjög slæmt og
var fólki þar bent á að sjóða allt
vatn, sem ætlað var til
manneldis. En i allt voru bæirnir
tólf, sem reyndust hafa óneyzlu-
hæft vatn þó það væri með
misjafnlega mikla gerlamengun.
Þá sagði Páll að þau sýni, sem
hefðu verið tekin úr Varmá ( sum-
ar, hefðu reynzt mjög slæm. og
mengun þar mikil, enda er skólp-
leiðslum i Hveragerði hleypt i ána
og er hún þvi mjög menguð þegar
hún rennur inn i ölfushrepp.
Sagði Páll það furðulegt, að ekki
væri meiri áhugi fyrir hendi á þvi
að laga þetta ástand, og sagði
hann það ekkert launungarmál,
að bæir, sem væru með verst vatn
i ölfushreppi, væru i námunda við
Varfná. Kvartað hefur verið við
Heilbrigðiseftirlit rikisins, og
mun athugun vera á þessu máli
þar, en afgreiðsla öll gengur mjög
seint.
Verður
leirinn
okkur
gull-
náma?
Islenzki leirinn úrvals-
hráefni til bygginga
gébé Rvik — Rannsóknir á ís-
lenzkum leirsýnum hafa sýnt
mjög jákvæðan árangur, og að
sögn Reynis llugasonar verk-
Iræðings hjá Rannsóknaráði
rikisins reyndist 90% þeirra
sýna, sem rannsökuð voru,
vera fyrirtakshráefni. Markað-
ur hefur litið verið athugaður
hér á landi, en notkun á múr-
steinum, og rörum úr leir til
bygginga, hefur verið sáralitill
hingað til, enda hefur þurft að
flytja allt slikt efni inn i landið.
Hér opnast þvi ný leið til fram-
leiðslu á byggingarefni og gæti
þetta orðiö almennt byggingar-
efni i framtiðinni.
Rannsóknirnar á leirnum eru
gerðar af Folke Sandford við
háskólann i Gautaborg i Svi-
þjóð. Þegar Reynir Hugason
ræddi við Sandford i gærmorg-
un, sagði hann, að af þeim 28
sýnum, sem hann hefði fengið til
rannsóknar, hefði 90% þeirra
verið íyrirtakshráefni og reynzt
vel við þurrkun og brennslu.
Reynir sagði, að endanleg
skýrsla Sandfords væri væntan-
leg um næstu áramót, og væri
þá næsta skref i þessu máli, að
fá sérfræðing hingað til lands,
jafnvel frá Sameinuðu þjóðun-
um, til ráðlegginga, tækni-
fræðslu og sem almennan ráð-
gjafa á sviði markaðsmála.
Fyrr er ekki hægt að hugsa til að
byggja verksmiðju, en undir-
: staða þessi liggur hreint fyrir,
sagði Reynir.
Sandford er nú að brenna
stóra steina úr leir, eða venju-
lega múrsteina, svipaða þeim
sem notaðir hafa verið sem
byggingarefni hér á landi og er
búizt við niðurstöðum hans þar
að lútandi fljótlega.
í Laxá í Aöaldal og Langá á Mýrum voru menn fengsælastir i sumar.
Vatn á fjölda bæja í
Olfusi ekki neyzluhæft
— talið að mengunin stafi