Tíminn - 28.11.1975, Blaðsíða 11

10
TÍMINN
Föstudagur 28. nóvember 1975.
ÝMSAR SVOKALLAÐAR FRIÐUNARAÐGERÐIR
ERU RÉTTNEFNDAR LANDHELGISVITLEYSAN
MÓ-Reykjavik. Mitt álit er, aö
stefnt sé f mjög ranga átt meö
friöunaraögeröir á fiskstofnunum
innan Iandheiginnar. Þaö viröist
vera stefnan, aö loka sem fiestum
svæöum fyrir togurunum, og eftir
aö einu svæöi hefur veriö lokaö er
þaö ekki opnaö aftur. A þessum
sömu svæöum fá siöan smærri
bátar aö veiöa óáreittir, jafnvel
þótt þeir séu meö sambæriieg
veiöarfæri og togararnir. Þetta:
veröur til þess aö útgeröarmenn
fara að kaupa miöur heppileg
skip til að stunda veiöar hér viö
land, og er þvi ekki aö furöa þótt
við köllum ýmsar svokailaöar
friöunaraögeröir landhelgisvit-
leysuna.
— Þannig komst Sigurður
Haraldsson skipstjóri á Björgvin
frá Dalvik að orði við blaðamann
Timans á dögunum, þegar við
ræddum um friðunaraðgerðir á
fiskimiðunum hér viö land. Var
Sigurður ómyrkur I máli um að-
gerðir stjórnvalda og þátt Haf-
rannsóknastofnunarinnar i þess-
um málum, og telur hann að
stefnan sé alröng, svo framarlega
að hægt sé að tala um einhverja
stefnu.
Viöbáðum Sigurö aö nefna ein-
hver dæmi máli sinu til sönnunar
um aö aðgeröirnar væru handa-
hófskenndar.
— Já við getum t.d. nefnt að i
vor var Kolbeinseyjargrunni lok-
að vegna sögusagna um að þar
ætti sér stað smáfiskadráp. Svæð-
ið var aðeins lokað fyrir togurum,
en bátarnir fengu að halda þar
áfram veiðum. Jafnvel fengu
Færeyingar að veiða þar með
handfæri og veiddu þar alveg
jafnt smáan fisk sem stóran.
En látum það nú vera, að svæð-
inu hafi verið lokað vegna smá-
fiskadráps um skamman tima,
meðan væri verið að kanna hvort
þessar sögusagnir ættu við ein-
hver rök að styðjast. En enn þann
dag i dag hefur ekkert hafrann-
sóknaskip komið á svæðið til að
kanna hvort um smáfisk sé að
ræða. Togurunum er haldiö fyrir
utan, en smábátarnir moka
fiskinum upp inn á svæðinu.
Fleiri dæmi lik þessu gæti ég
nefnt, enda er okkar reynsla sú,
Siguröur Haraidsson Dalvik.
að sé einhverju svæði lokað fyrir
togurum, þá verður það svæði
ekki opnaö aftur.
— Vilja togaraskipstjórar þá
engar friðunaraögeröir og fá
óhindraöir aö moka upp smá-
fiskinum?
— Nei, það er enginn togara-
skipstjóri hlynntur þvi að veiða
smáfisk, en heldur vilja þeir þó
veiöa smáfisk en engan fisk. En
eftir þvi sem fleiri svæðurrt er lok-
að, verðum við að veiöa það, sem
til er á öðrum svæðum. Þvi tel ég
ljóst að smáfiskadráp eykst með
miklum veiðitakmörkunum, og
væru miklu betri friðunaraðgerð-
ir að hafa sem flest svæði opin, en
jafnframthafa mikinn verðmun á
smáum og stórum fiski. Það væri
bezt fallið til að ýta á togaraflot-
ann, já og alla veiöimenn, að
veiða aðallega stóran fisk.
Nú má segja, að öllum veiði-
svæðum við Island sé lokað fyrir
togurum,' nema svæðinu út af
Vestfjörðum.
Það gefur þvi auga leið, að
þangað leita togararnir i mjög
miklum mæli, og þar verður allt
of mikið um þá! Mun skynsam-
legra væri að hafa togarana
dreifðari, þvi að fiskurinn syndir
jú allt i kringum landið.
— En ef loka á svæöum, hvernig
á þá aö fara að þvi?
— Eins og er, þá er kerfið allt of
seinvirkt. Vissulega kemur oft
fyrir, að mjög mikið verður um
smáfisk á vissum svæðum, og
þvi réttlætanlegt að loka þvi fyrir
allri veiöi um stundarsakir. En þá
á að gera það strax og smáfisks-
ins verður vart, en siðan verður
að fylgjast með svæðinu og opna
þaðstrax og smáfiskurinn er far-
inn. Nú gengur þetta þannig fyrir
sig, að það getur liðið mjög lang-
ur timi frá þvi að smáfisks verður
vart á svæðinu, þar til lokað er, en
siðan er svæðinu haldið lokuðu
um ókomin ár, eins og fiskurinn
geti aldrei hreyft sig út fyrir ein-
hverja hugsaða linu.
En eins og ég sagði áðan þá
þyrfti ekkert að hugsa um slikar
lokanir, ef verðlagningunni væri
rétt háttað.
— Þúnefndir áðan „landhelgis-
vitleysuna”, sem þú nefnir svo.
Geturðu útskýrt nánar hvaö þú
meinar meö þvi?
— Já, t.d. var ákveðið hólf út af
suðurströndinni, þar sem skip yf-
ir 105 lesta stærð máttu ekki fiska
á. Siðar var þessi hámarksstærð
hækkuð nokkuð, en jafnframt
ákveðin hámarksvélastærð i
þeim skipum, sem þar máttu
veiða.
Nú þegar þetta ákvæði var á
komið fóru allar skipasmiða-
stöðvar að keppast við að smiða
báta, sem voru 105 t. af stærð. Og
þetta var eingöngu gert vegna
þessa ákveðna svæðis, jafnvel
þótt skipin væru mjög litt heppi-
leg, sem veiðiskip, og jafnvel
skorti verulega á haffærni þeirra.
Þetta er það sem ég kalla land-
helgisvitleysuna, þ.e. ef ákveðnar
friðunaraðgerðir leiða til þess, að
smiöuð eru og keypt skip, sem á
allan hátt eru mjög óhagkvæm.
— Vilt þú þá segja að togarar
séu mun hagkvæmari veiðiskip
en önnur?
— Já, eftir þvi sem skipin eru
stærri, þeim mun öruggari eru
þau. Og heyrir maður ekki að út-
gerðarbæir vilji ekki um fram allt
fá skuttogara, þvi að það eru einu
skipin, sem koma jafnt og örugg-
lega með afla að landi. Og við fá-
um ekki betra hráefni en togara-
fisk, ef hann er isaður i kassa.
— Eigum viö þá frekar aö
kaupa togara, en fjölga bátunum.
— Vissulega, og þurfi að fækka
veiðiskipum á Islandsmiðum á
skilyrðislaust að fækka smærri
bátunum, frekar en fækka togur-
unum. Þeir eru öruggustu afla-
skipin, og útgerð þeirra er mun
öruggari, en útgerð bátanna. Og
það er hægt að veiða hvaða fisk
sem er með togurunum, og i flest-
um tilfellum koma með betra
hráefni að landi, en sé veitt með
öðrum veiðarfærum.
ÍMIVJ
HUGÁSTIR I
HIMINGEIMNUM
KRISTMANN GUÐMUNDS-
SON: STJÖRNUSKIPID. Geim-
feröasaga. Almenna bókafélag-
ið. Reykjavik 1975. 155 bls.
Þetta er þriðja geimferðasaga
Kristmanns Guðmundssonar.
Hann hefur að sögn útgefanda
verið einn um það islenzkra höf-
unda að semja slikar bækur.
Visindaskáldskapur (Science
fiction) er gamalgróin grein
sagnagerðar, og munu ýmsir
minnast frá æskudögum sagna
eftir Jules Verne og H.G. Wells.
Forspár Vernes frá siðari hluta
nitjándu aldar um tækniundur
og geimferðir hafa verið að ræt-
ast siðustu áratugi. Þær frá-
sagnir eru vitaskuld sprottnar
af þeirri glöðu framfaratrú sem
nitjándu aldar menn ólu i
brjósti. En hvað sem slikum
hugmyndum liður hlýtur
höfundum með fjörugt
Imyndunarafl að þykja freist-
andi að spreyta sig á viðfangs-
efnum af þessu tagi.
Kristmann Guðmundsson
jafnast ekki á við höfunda eins
og þá tvo sem að ofan voru
nefndir og áhugamál hans eru
önnur. Enengum sem þekkir til
bóka hans kemur á óvart að
hann hafi gaman af að fást við
ritun geimferðasagna. Hugur
Kristmanns hefur alla tið beinzt
að hinu fjarlæga, þvi sem um-
vafið er bláma og rómantiskum
hillingum. Hinn nærtæki veru-
leiki reynist á hinn bóginn oft
næsta andstæður, grár og ógeð-
felldur. úti i geimnum er hann
laus við þær viðjar og getur
óhindrað gefið sig frásagnar-
gleðinni á vald.
Stjörnuskipiö segir af ferð
ungs islenzks stjörnufræðings út
um himingeiminn. Félagi hans
og leiðsögumaður er upprunn-
inn á annarri stjörnu og saman
kanna þeir sólkerfin og koma til
margra hnatta, sem byggðir eru
alls konar ibúum. Allt er þetta
söguefni næsta fjarlægt lesend-
um, .að ekki sé meira sagt. Og
sannast sagna tekst höfundi
engan veginn að gera geim-
ferðafargan þetta áhugavert.
Flakkiðmilli stjarnarina verður
brátt leiðigjarnt og fyrir miðja
bók er athygli lesandans farin
að dotta. Sú er a.m.k. reynsla
undirritaðs.
Um eiginlegar persónulýsing-
ar er ekki að ræða i þessari
sögu. Loftverur hennar fá
naumast nein persónueinkenni
sem eftir verði tekið. Frásögnin
er stundum lipur og fjörleg, en
hverfist þó gjarna, eins og
Kristmanni hefur hætt til, i
þróttleysi og væmni. En til
marks um „þjóðfélagslega um-
fjöllun” höfundar má taka
þessa lýsingu á samfélaginu á
einni stjörnunni:
„Kom þá i ljós, að á hnettin-
um voru tvær gerðir manna,
æðri og lægri, er þeir nefndu
svo. Voru hinir æðri til þess sett-
ir að gæta hinna og aga þá, þvi
að þeirra áliti voru það glæp
samlegar sálir (!), endurfædd-
ar i lágtstandandi likömum (!),
til þess að taka út hegningu fyrir
fyrra liferni á öðrum jarðstjörn-
um. Fólk yfirstéttarinnar trúði
á einn Guð, er það taldi búa inni
i sólnaþyrpingunni miklu, og
var þvi kunnugt um, að þar
byggju einnig menn”.
Auðvitað er lausn þessara
„stéttaandstæðna” ekki fólgin i
þvi að lægri stéttin geri upp-
reisn gegn kúgurum sinum.
„Hinum æðri” er kunngjört að
þeir eigi að „uppfræða þá lægri i
öllum sinum visdómi og hefja
þá eins fljótt og unnt væri til
sömu lifsskilyrða og þeir sjálfir
bjuggu við”. Er þetta dómur
guðanna, segir þar.
Ekki væri Kristmann sjálfum
sér likur ef hinn ungi tslending-
ur (Ómar Holt) kæmisthjá þvi á
randi sinu að fella ástarhug til
meyjanna i geimnum. Lýsingar
á þeim eru reyndar næsta likar
þvi sem lesendur þekkja frá
höfundinum i frásögnum hans
af „jarðneskum” konum.
Fegurð þeirra er I einu orði sagt
yfirskilvitleg:
„Andlitið var fjarska fingert,
og þó svipmikið, augun mjög
stór og blámi þeirra ljúfur og
tær. Tillit hennar verkaði á
hann likt og blessun. Er þau
horfðust i augu, eitt andartak,
þótti Ómari sem hann skynjaði
loks til fullnústu það, sem
frænka hans hafði sagt honum
um engla guðs, þessi goðfagra
stúlka hefði vel getað verið
imynd himneskrar ástar, þeirr-
ar ástar er hvorki þekkir losta
né girnd”.
Annars eru samskipti kynj-
anna á þessum himinhnöttum
býsna sérkennileg: „Á hnetti
okkar eru börn að mestu hug-
getin og kynlifið meira andlegs
eðlis en likamlegt. Þegar kona
elskar karlmann mjög heitt,
getur hún átt barn með honum ef
hún óskar þess — jafnvel þótt
hann sé af öðrum kynþætti.
Raunar fæðir hún aðeins egg, og
úr þvi kemur svo barnið eftir
vissan tima”.
Þess er getið i forlagskynn-
ingu að sagan beri vott um góða
þekkingu höfundar á stjörnu-
fræði. Ekki er ástæða til að efa
það. En hún ber þess lika vott að
höfundur sé lesinn i austrænni
speki, þviað öll er frásögnin lit-
uð af einhvers konar dulfræði
eða hugleiðsluspeki sem örðugt
er að átta sig á, ef lesandinn er
ekki innvigður I slik fræði. En
fyrir höfundi virðist vaka hug-
mynd um andlegan þroska sem
stefni ofar en allt jarðneskt.
Þeir sem lengst hafa náð i
þróuninni eru svo óháðir jarð-
nesku viðurværi að þeir nærast
af sólskini einu saman og þarfn-
ast engra hibýla. Iðja þeirra er
að senda „kærleiksrikar
hugsanir út um sólnahverfið
allt”.
Ahugamenn um dulspeki hafa
ef til vill ánægju af þessari bók,
um stjörnufróða menn kann að
gegna sama máli. En sem
skáldsaga er bókin litils verð og
eykur litlu við mynd höfundar
sins. — Nú mun afráðið að gefn-
ar verði út að nýju eldri skáld-
sögur Kristmanns Guðmunds-
sonar, þær er hann samdi með-
an hann dvaldist i Noregi. Þetta
er fagnaðarefni. Þá mun mönn-
um ljósara en nú, að framlag
Kristmanns tii bókmenntanna
ermun athyglisverðara en ýms-
ar seinni bækur hans gefa tilefni
til að ætla. Þótt sögur eins og
Morgunn lifsins, Ströndin blá og
Góugróður séu komnar til ára
sinna, munu ugglaust fleiri hafa
ánægju af þeim en þessari
ferðasögu utan úr geimnum.
Gunnar Stefánsson
Það er rikjandi skoð-
un hér á landi, að það sé
allt að því sjálfsagt að
börn fylgi mæðrum sín-
um við skilnað og þegar
um óskilgetin börn er að
ræða. Samkvæmt síðustu
fáanlegum tölum frá
Hagstofunni frá 1. des-
ember 1974 voru einstæð-
ar mæður með börn á
framfæri hér á iándi
5.013, en einstæðir feður
með börn aðeins 296.
Mæðurnar voru samtals
með 12.343 börn á fram-
færi, en feðurnir með 732
börn. Af þessum 296 feðr-
um er mikill hluti ekkju-
menn, sem fá forræði
barna sinna sjálfkrafa
við fráfall maka.
Svo farast orð Agli Friðleifs-
syni, tónlistarkennara i Hafnar-
firði, einstæðum föður og vara-
stjórnarmanni i Félagi ein-
stæðra foreldra: — Ég hef sér-
stakan áhuga á þessu máli og tel
að hér sé um að ræða mikið mis-
rétti kynjanna konum i hag.
Móðurrétturinn er i reynd mun
sterkari en föðurrétturinn. Og
jafnvel i lögum er misrétti fyrir
hendi. Nú á þessu kvennaári
þegar konur berjast fyrir jafn-
rétti, sem ég tel vissulega að
þær verðskuldi, er ekki hægt að
be'nda á eina einustu lagagrein,
þar sem konur eru misrétti
beittar með lagabókstafnum, en
svo er ekki farið með karla.
Faðir óskilgetins barns hefur
aðeins skyldur gagnvart þvi en
engin réttindi. Honum ber að
greiða meðlag með barninu, en
móðirin hefur forráðaréttinn að
öllu leyti og getur meira aö
segja gefið barnið án þess að
faðir þess geti rönd við reist eða
Egill Friðleifsson og Þór sonur
Föstudagur 28. nóvember 1975.
TÍMINN
11
hafi forgang að umráðaréttin-
um vilji hann ala upp sitt eigið
barn. Að visu er kveðiðsvo á um
að leita eigi samþykkis föðurins
þegar barn er gefið, en afstaða
hans skiptir ekki máli i fram-
kvæmd.
Þetta er beint lagalegt mis-
rétti, sem mér finnst sjálfsagt
að verði leiðrétt, þvi að hér er
um grundvallarmannréttindi að
ræða.
— Þess verður þó tæpast vart
að karlmenn krefjist þessara
réttinda sér til handa?
— Þvi miður heyrast sjaldan
slikar raddir. Einstæðir feður
með börn á framfæri eru fáir, og
það heyrir til algerra undan-
tekninga ef faðir óskilgetins
barns annast uppeldi þess.
— Aðrir karimenn ættu nú
kannski að styðja ykkur i að
berjast fyrir þessum rétti?
— Já, vissulega.
Réttur feöra veröi aukinn
um leið og meölögin
verða hækkuð
Við i Félagi einstæðra for-
eldra berjumst fyrir hækkun
barnalifeyTO og meðlags-
greiðslna. Ég sem einstæður
faðir, sem held heimili, er alveg
sammála þvi að meðlögin eru
allt of lág. En um leið og það
verður leiðrétt finnst mér, að
ekki megi gleyma hinu, að föð-
urrétturinn verði virtur til jafns
við rétt móðurinnar.
— Nú er meirihlutinn i Félagi
einstæðra foreldra konur. Ilafa
þær skilning á þcssu?
— Já, i félaginu rikir skilning-
ur og jákvæð afstaða gagnvart
þessu. Ég hef engan heyrt mæla
gegn jafnrétti mæðra og feðra.
Mér finnst það forréttindi að
fá að ala upp barn sitt. Þessi
forréttindi hafá mæður i mun
rikari mæli en feður.
Fráskildar og einstæðar mæð-
ur geta meinað föður eðlilegan
Grundvallarmann-
réttindi
að föðurrétturinn
verði aukinn
Rætt við Egil Friðleifsson, einstæðan föður í Hafnarfirði
umgang við barn sitt eða börn,
ef þær telja það skaðlegt Tiarn-
inu. Þvi miður er algengt að feð-
urnir séu „sunnudagapabbar”,
sem aðeins hitta börnin einu
sinni eða tvisvar i mánuði, og
fara þá gjarnan með þau i bió, i
Sædýrasafnið og gefa þeim
gotteri. Sá aðilinn, sem hefur
börnin, er þá i vanþakklátara
hlutverkinu. Ég hef orðið var
við þá skoðun hjá sumum ein-
stæðum mæðrum, að þeim finn-
ast þessi samskipti feðra og
barna ekki æskileg, og að þau
valdi þvi, að börnin fái ranga
mynd af föður sinum. Pabbi
gefur is og kók og er alltaf glaö-
ur og kátur. En mamma vill að
börnin borði matinn sinn, lesi
fyrir skólann, fari i rúmið og
jafnvel hendi út ruslinu og
hjálpi til við uppvaskið.
Timamynd Gunnar
— Fer ekki i vöxt að karlmenn
hafi forræði barna sinna?
— Nei, það virðist engin
breyting vera i þá átt heldur
þver öfugt. Á árunum 1961—’65
skildu foreldrar 1248 barna.
Mæðurnar fengu forræði 1163
þessara barna en feðurnir 85. Á
árunum 1966—’70 fjölgaði
hjónaskilnuðum og þá voru
skilnaðarbörnin 1629. Mæðurnar
fengu forræði 1541 barns, en feð-
urnir 88, þannig að hlutfailið fer
lækkandi.
Það er ekki talið æskilegt að
skilja börn að þegar hjón slita
samvistum og mér finnst það
heldur óyndislegt úrræði. Ef
erfiðleikar koma upp i hjóna-
böndum er algengt að börn
halda hvorki með föður né móð-
ur heldur halda aðeins hvort i
annað.
Ef i hart fer um skiptingu
barna kemur til kasta barna-
verndanefnda að taka ákvörð-
un, og ef börn eru 12 ára og eldri
ræður ákvörðun þeirra sjálfra.
Aðeins ein kona á landinu
greiöir meðlag með barni
Greiða mæður meðlag með
börnum, sem feður fá við skiln-
að?
Samkvæmt upplýsingum frá
Innheimtustofnun sveitarfélaga
er aðeins ein einasta kona á
landinu, sem greiðir meðlag
með barni, og hún krafðist þess
sjálf að fá að gera það.
Mjög misjafnt er frá einu til-
felli til annars hvernig frá mál-
um er gengið en algengt er, að
þegarfaðirfær forræði bans eða
barna fellst hann á að meðlags-
greiðslur frá móðurinni falli
niður.
Þarna er lika misrétti á milli
kynjanna og þess eru dæmi að
konur taka mæðralaun og með-
lag með börnum sem þær hafa
ekki hjá sér.
Einstæðan föður veit ég um,
sem átti barn með stúlku i
lausaleik. Hann hefur haft barn-
ið allt frá þvi það var nýfætt, en
greiðir móðurinni samt meðlag
og hún þiggur'mæðralaun frá
Tryggingastofnuninni. Laga-
lega séð hefur móðirin forræði
barnsins og hótar þvi, að ef
meðlagsgreiðslur falli niður
taki hún barnið. Ég vil taka það
fram að þetta er undantekning
en ekki regla,
Hér er um hreina fjárkúgun
að ræða, sem löggjafinn vernd-
ar, sérstaklega ef um óskilgetin
börn er að ræða.
Karlmenn geta alið upp
börn alveg eins og konur
— Eftir að hafa starfað i Fé-
lagi einstæðra foreldra er mér
Ijóst, að einstæðar mæður búa
margar hverjar við mjög kröpp
kjör. Ég vil benda á, sem eina
leið út úr þeirra vandræðum, að
feðurnir fengju i auknum mæli
forræði barnanna. Það virðist
vera viðtekin skoðun, að karl-
menn séu vart færir um að sjá
um og ala upp börn. Könnun,
sem Félag einstæðra foreldra
hefur látið gera, leiðir hið gagn-
stæða i ljós. 1 þeim fáu tilfellum,
sem feðurnir hafa forræði
barna, virðist þeim ekki siður
vegna vel, en þeim börnum,
sem eru hjá mæðrum sinum.
Hvað ytri aðstæður snertir virð-
ist þeim vegna betur en börnun-
um, sem eru hjá mæðrum sin-
um. Þetta er að mörgu leyti
eðlilegt. Feðurnir standa i lang-
flestum tilfellum fastari fótum i
atvinnulifinu en mæðurnar, eru
betur menntaðir, hafa hærri
laun, betra húsnæði og eiga auð-
veldara með að halda eigin hús-
næði við skilnað, en mæðurnar.
Þeir ættu þvi að geta veitt börn-
unum meira, a.m.k. hvað ytri
aðstæður snertir, en mæðurnar,
sem oft hafa litla menntun og
eiga ekki kost á öðru en illa
launuðu og oft erfiðu starfi.
Þessi samanburður á aðstæð-
um barna, sem eru hjá feðrum
sinum, og barna, sem eru hjá
mæðrum sinum, er að visu ekki
raunhæfur vegna þess hve fáir
þessir feður eru. Þar við bætist
hve miklum vandkvæðum það
er bundið fyrir feður að fá for-
ræði barna sinna og þá eru
ekkjumenn að sjálfsögðu und-
anskildir. Ef faðir leggur mikla
áherzlu á að halda barni sinu, er
öruggt að hann leggur metnað
sinn i að búa vel að þvi.
Það eru heldur ekki allir feð-
ur, sem treysta sér til að hafa
'börn, og mæðurnar fá forræðið
með ljúfu samþykki feðranna.
Baráttan við rykið það
vonlausasta, sem ég hef
lent i
— Nú álitur þú að einsiæðir
feöur með börn eigi á ýmsan
hátt auövcldara um vik cn ein-
stæðar mæöiir með börn, en ein-
livcr vandainál eiga þeir þó trú-
lega við að striða?
— Jú, það sem ég — sem ein-
stæður faðir — tel helzt til úr-
bóta, er að einstæðir feður, og
raunar aðrir karlmenn einnig.
eigi kost á að sækja námskeið i
hússtjórn og heimilisfræðum,
næringarfræði, matreiðslu og
öðru þess háttar. Þegar ég byrj-
aði að halda heimili einn með
börnum minum reyndi ég að
komast á námskeið, en þá var
ekki kostur á sliku. Ráðlegg-
ingastöð gæti einnig komið að
góðum notum.
Ef karlmenn þurfa og vilja
halda heimili án þess að hafa
ráðskonu, get ég ekki séð. að
það sé meiri vinna fyrir þá en
konur, sem vinna úti. Það er al-
gengt að ekkjumenn fá sér ráðs-
konu eftir fráfall maka, en ég
hef ekki enn heyrt um ekkju.
sem hefur fengið sér ráðsmann,
sem vinnur húsverkin. En karl-
menn þurfa að læra þessi störf
og margir þeirra hafa hingað til
ekki hlotið neina tilsögn i þeim i
uppeldinu.
Eg geri mér nú greirTfyrir, að
heimilisstörf eru mjög vanmet-
in. Baráttan við rykið er eitt-
hvað það vonlausasta, sem ég
hef lent i. Og uppvaskinu er ekki
hægt að rusla af i eitt skipti fyrir
öll. Það stendur aftur á eldhús-
borðinu næsta dag. Það gerir
mann dapran að sjá ekkert eftir
sig, en svo er um margt af
heimilisstörfunum.
Viö erum ekki betri kenn-
arar en konur....
— Konur eru að berjast gegn
launamisrétti. Ég starfa sem
kennari i skóla, en kennarar eru
ein af þeim stéttum, þar sem
launajafnrétti rikir i reynd.
Ekki dettur mér i hug að halda
þvi fram að við karlar séum á
nokkurn hátt betri kennarar en
konur, en um leið vil ég fullyrða,
að við getum alveg eins alið upp
börn og þær. Að visu vil ég taka
það fram, að i írumbernsku er
barnið af eðlilegum ástæðum
mun háðara móður en föður, en
siðar meir þegar það er komið á
legg, held ég að við eigum alveg
eins að geta verið þvi nátengdir
og veitt þvi ást og umönnun eins
og móðirin.
Börn einstæöra foreldra
búa viö misrétti
— Börn eru ekki áleitinn
þrýstihópur. Það eru nú á 14.000
börn einstæðra foreldra i land-
inu. Einstætt foreldri hefur
minni tima til að veita barni þá
athygli, ást og umönnun, sem
það þarfnast. Það er hlutverk
okkar i Félagi einstæðra for-
eldra, að berjast fyrir úrbótum
— ekki fyrir okkur sjálf, held-
ur þessi börn, fyrir þvi að þau
geti hlotið sama andlegan, lik-
amlegan og siðferðilegan
þroska og þau börn, sem eru svo
hamingjusöm að dveljast hjá
báðum foreldrum.
Við munum framvegis sem
hingað til kynna málefni okkar
á hvers konar vettvangi, bæði
hjá áhrifamönnum i þjóðfélag-
inu og fyrir almenningi. Til
þessa hafa stjórnmálamenn
tekið máli okkar elskulega, og
sagzt hafa á þvi fullan skilning.
en efndirnar hafa ekki orðið
miklar. Falleg orð og hlýtt
handtak að skilnaði er það sem
við uppskerum oftast hjá á-
hrifamönnum. en vonandi á það
eftir að breytasl.
Það er alveg sama hvort
barnið er hjá föður sinum eða
móður það er aðalmarkmið
okkar og eindregin skoðun. að
börn einstæðra foreldra eigi að
hafa sömu skilyrði til vaxtar og
þroska og önnur börn. Það er
talað um erfiða tima. Allir eiga
að spara. allir eiga að leggja
hart að sér. En á sama tima og
meirihluti alþingismanna ætlar
að sjá til þess að Borgarfjörður
verði brúaður. skulum við vona
að þeir beri gæfu til að brúa þaö
augljósa misrétti, sem börn ein-
stæðra foreldra búa við.
SJ