Tíminn - 07.12.1975, Blaðsíða 30
30
TÍMINN
Sunnudagur 7. desember 1975.
Sunnudagur 7. desember 1975.
TÍMINN
31
14
jGenerolNews.
Despite Its Location, lceland a Hot Spot For Records
• Coniinued from page 1
awards gold at 3,000, and LPs therc
sell at an ^verage of $11 each.
Only last week G. Runar Julius-
son was at Sountek studios in New
York doing the final mix on another
album for his Hljomar label. His is
just one of about a dozen companies
recording IcelanHic artists and vying
with intemational labels for a piece
of the burgeoning action.
The album Juliusson was working
on offered a program of contempo-
rary rock tunes written and per-
formed by Icclandic artists. But oc-
casionally Hljomar will record
compilations of intcrnational hits
with lyrics rewritten in the country’s
own language. Some disks arc also
made of indigenous folk music.
Other labels offer thc same general
repertoirc mix.
As yet there is not a single pressing
plant in Iceland and all product, do-
mestic label or intemational, must
be imported. Only now, says Julius-
son, are studios being built with 8
and 16-track capability.
Like others in the industry, the
Hljomar chicf does most of his
recording in England and Gcrmany
but comes to the U.S. to apply the
finishing touches and arrange for
production. Soundtek, which pro-
vides full production services to
Hljomar, as well as to a half-dozen
other Icelandic labels, contracts al-
bum and disk manufacture and air
freights finished shrink-wrapped al-
bums to his Northem customers.
“In the past six weeks we’ve
shipped more than 40,000 albums to
Iceland,” says Wallace Bameke,
Soundtek president. All go by Ice-
landic Airlines and Barneke claims
lag time between pressing and deliv-
ery is no more than 36 hours. Initial
pressing runs are for about l,5ÖÖ al-
bums, with twice tht number of jack-
ets manufacturered and the balance
Upon receipt in Reykjavik, prod-
uct goes direct to stores. Thefe are no
distributors.
Import duties on Icelandic label
material is 20 percent of cost. For-
eign labels are subject to a 75 per-
cent duty. Shipping costs from the
States add up to about 25-30 cents
per delivered album.
Hljomar pays about $1 for a fin-
ished album, including mastering,
pressing, jacket manufacture and
shrink-wrap. If this appears to leave
an exorbitant profit, consider the
economics of the Icelandic record
industry.
Of the $11 retail price, 20 percent
represents sales tax, says Juliusson.
Dealers work on a 37 percent mar-
gin. Deduct air freight costs and
import duties and that leaves the la-
bel a gross of just over $4 on each
album sold.
“We need that margin to accom-
modate-studio and travel expenses,”
he says. "We often pay $10,000 or
more in studio costs alone.”
Juliusson, a performer himself un-
til he formcd Hljomar two years ago,
observes that most.hit product still
must be sung fi! the Icelandic lan-
guage, although U.S. song material
with adapted lyrics often gains wide
popularity.
Promotion is largely via radio and
television, even though music
broadcast time is severely limited.
Iceland’s one radio station programs
about three or four hours of music
daily, and the country’s single TV
facility beams a signal for four
hours.
Why the intense and growing in-
terest in recorded. music? “Perhaps
because the winter nights are so
long,” Juliusson comments.
ísland: Einstök hljómplötueyja
(viðtal við Rúnar Júlíusson í Billboard)
-\ Ég var meö nokkuö margar
plötur i þessari ferö minni tii
Bandarikjanna m.a. jólaplötuna
okkar.plötu meöLónli Blú Bojs,
I.úörasveit Hafnarfjarðar, Arna
Johnsen og fleiri, sagöi Rúnar
Júliusson, þegar Nú-timinn
haföi samband viö hann, vegna
greinarinnar i Billboard.
Rúnar fræddi Nú-timann á
þvi, að Is Horowitz væri einn af
ritstjórum blaösins I New York.
— Það sem honum kom sér-
staklega á óvart varöandi is-
lenzka hljómplötuútgáfu, sagði
Rúnar, er verðlagið hér á
landi, þ.e.a.s. að þaö skuli vera
greitt sem svarar til ellefu til
tólf Bandarikjadölum fyrir
hvert eintak af plötu. En sem
kunnugt er, stafar þetta háa
verðlagfyrstogfremst af háum
innflutningstollum,ogþeim sér-
stæðu aðstæðum sem hér eru —
og þar á ég við það, aö plötur
geta ekki selzthér nema i örfá-
um þúsundum eintaka þegar
bezt lætur, — kannski 3-4
þúsund. Af þeim sökum þarf
verðlag á plötum aö vera svona
hátt, svo hljómplötuútgáfa geti
þrifizt hér, sagöi Rúnar.
— Þá kom plötusalan hér hon-
um ennfremur mjög á óvart, og
þá var miðað viö ibúafjölda
landsins, eins og hann tekur jú
raunar fram I byrjun greinar
sinnar. Þar nefnir hann t.d.
gullplötuafhendingar og á
hvaöa forsendum við afhendum
gullplötur. Að visu er grund-
völlur af afhendingu gullplatna
ekki fyllilega mótaöur enn sem
komið er. Viö hjá Hljómaútgáf-
unni ákváðum bara á sinum
tima, ákveöna tölu og höföum
þá til viömiöunar sölu á
hljómplötum á Noröurlöndum. I
Finnlandi er gullplata afhent,
ef platan selzt i 10 þús. eintökum
i Sviþjóð er miðað við 25. þús.
eintök og viö miðum við 3 þús.
eintök. Hins vegar er miöaö við
500 þús. eintök i Bandarikjun-
um.
Rúnar kvaö ennfremur hinar
furöulegu aöstæður islenzkra
hljómplötufyrirtækja hafa kom-
iö Ho.rowitz spánskt fyrir sjónir.
Rúnar sagöi, að i fýrra heföi
Hljómaútgáfan einvöröungu
miðað viö plötusölu, þegar
gullplötur voru afhentar, en
sagöi, aö nú heföu þeir ennfrem-
ur tekið kassettur og carthrice
inn i myndina.
— Nú-timinn innti Rúnar eftir
þvl, hvort Horowitz heföi
hlustaöá þærplötur, sem Rúnar
var með.
— Nei, það gafst ekki timi til
þess, enda voru þær ekki allar
fullunnar, þegar viðtalið var
tekiö. Hins vegar kvaðst ég
myndi senda honum nokkur
eintök af plötunum siðar. Hann
haföi áhuga á þvi aö heyra þess-
ar plötur og jafnvel aðstoða
okkur eitthvað við frekari
kynningu á islenzkum hljóm-
plötum, sagði Rúnar.
— Já, ég lit á þetta sem
ákveðinn heiöur fyrir islenzka
hljómplöt.uútgáfu, enda er
Billboard stærsta og virtasta rit
hljómplötuiönaðarins i heimin-
um. Þaö kom mér á óvart að
greinin væri að hluta til sett á
forsföu blaðsins, og eins hvað
hún er löng, en miðað við aðrar
greinar i Billboard verður hún
aö teljast furðu löng.
— Hvernig stóö á þvi að þið hitt-
ust?
— Viö hittumst i hádegis-
verðarboði, sem forráöamenn
Sountek stúdiósins buöu mér i,
en Horowitz er kunningi þeirra.
Við ræddum saman meðan
þetta boð stóö yfir og hann
JiP
skrifaði hjá sér þær upp-
lýsingar, sem ég gat gefiö
honum um þessa starfsemi hér
á Islandi. Eins og greinin ber
meö sér, er hún aö verulegu
leyti byggö upp á tölum og
öðrum tölulegum staðreyndum,
sem bornar eru á borö fyrir
bandariska lesendur. Þetta
blað hefur þá sérstöðu, aö þaö er
ekki aðeins birtar fréttir og
viðtöl viö þann, sem leikur og/-
eða syngur inn á plöturnar, eins
og flest tónlistarblöð leggja á-
herzlu á, heldur er Billboard
byggt á miklu breiðari grund-
velli. t þvi eru viðtöl við lista-
mennina, við hljómplötuútgef-
endur, höfunda laga og og texta,
þar er gagnrýni á plötur og
hljómleika — og raunar hver
þáttur þessa iðnar tekin fyrir.
Rúnar kvaðst fara út til
Bandarikjanna á vegum
Hljómaútgáfunnar 4-5 sinnum á
ári, og þá með plötur frá öðrum
islenzkum hljómplötufyrirtækj-
um jafnframt.
Eins og frá hefur verið greint i
þessum þætti, viröist innlend
plötuframleiðsla ætla að slá al-
gjört met i ár, og sennilega er
ekki ofsöguip sagt, að i ár muni
koma um og yfir 30 LP-plötur.
Hljómaútgáfan gefur m.a. út 8
LP-plötur á árinu. Viö spurðum
Rúnar um það, hvernig rekstur-
inn gengi.
— Hljómaútgáfan er mjög ungt
hljómplötufyrirtæki og þvi ekki
nægileg reynsla á þaö komin,
hvað það borgar sig að gefa út
í SÍÐASTA TÖLU-
BLAÐI bandariska
vikublaðsins BILLIiO-
AIID, 29. nóv. s.l. er við-
tal við G. Rúnar Július-
son, framkvæmdastjóra
Hljómaútgáfunnar i
Keflavík, bassaleikara,
og söngvara með meiru,
en viðtalið er skrifað af
einum af ritstjórum
blaðsins i New York, Is
Horówit/. Viðtalið er
tekið i New York fyrir
skömmu þegar Rúnar
dvaldist þar i erindum
Hljómaútgáfunnar.
Bandariska vikublað-
ið Billboard er sérrit
hljómplötuiðnaðarins i
Bandarikju n u m o g
margar plötur á ári hverju.
Þetta er annað árið sem fyrir-
tækið starfar og þaö er ekkert
launungarmál, að fyrsta árið
var enginn hagnaður af fyrir-
tækinu. Engu að siður tókst
okkur að klöngrast gegnum
erfiðleikana með þvi að fram-
lengja vixla, slá frekari lán og
annað þar fram eftir götunum.
Þetta ár virðist ætla aö veröa
betra, og ég el þá von i brjósti
að þaö sé hægt að stunda þetta
sem lifibrauð.
Rúnar sagði að HljómaútgáF
an hefði i ár gefið út 6 2ja laga
plötur, en sagði að þetta væri i
siðasta sinn, sem það yrði gert.
— Það virðist vera mjög tak-~
markaöur markaður fyrir 2ja
laga plötur, sagði Rúnar, gagn-
stætt því sem er t.d. i Banda-
rikjunum, þar sem útgáfa
tveggja laga platan er aróvæn-
legri en utgáfa LP-platna. Við
munum þvi i næstu framtið alla
vega einbeita okkur að
LP-plötum eingöngu, sagði
Rúnar Júliusson að lokum.
-Gsal-
hefur verið geíið út i
hvorki meira né minna
en 18 ár, eða lengur en
nokkuð annað tónlistar-
blað i heiminum. Talið
er að Billboard sé við-
lesnasta tónlistarblaðið,
sem gefið er út, og þvi
vekur það athygli, þegar
þar birtist grein um is-
lenzka hljómplötuútgáfu
og viðtal við íslending.
Sérstaka athygli vekur,
að greinin hefst á forsiðu
blaðsins og gefur það
° vissulega til kynna, að
ritstjórum blaðsins hafi
þótt matur i þeim upp-
íýsingum sem Rúnar
Júliusson lét þeim i té
um islenzka hljóniplötu-
útgáfu og sölu á islenzk-
um hljómplötum.
Greinin á forsiðunni
íefur fyrsögnina:
Iceland: Unique Isle
For Disks, sem gæti út-
lagzt eitthvað á þessa
leið: ísland: Einstök
hljómplötueyja.
Framhald greinarinn-
ar ber liins vegar fyrir-
sögnina, Despite Its
Location, Iceland a Hót
Spot For Records, eða:
Þrátt íyrir staðsetningu
selst mikið af hljómplöt-
um á islandi.
Af þessu tileíni hafði
Nú-timinn tal af Rúnari
Júlíussyni, en auk þess
er hér greinin úr Bill-
board þýdd og endur-
sögð. — Gsal.
HUOMPLOTUDOMAR
NÚ-TÍMANS
Dave Mason — Split Coconut
Columbia — PC 33698
★ ★★★★“
Fimmta sólóplata
Dave Mason, Split
Coconut, er hans bezta
píata fram að þessu.
Mason var eitt sinn
meðlimur brezku
hljómsveitarinnar,
Traffic, ogsamdi mörg
beztu lög þeirra, eins
og ,,Hole in My Shoe”
og „Feeling Alright”.
Eftir dvöl sína i Traffic kom
hann viöa viö. Hann lék með
Delaney and Bonnie, Eric
Clapton I Derek and the
Dominos — og gerði plötu með
Mömmu Cass (Mamas and
Papas). Sólóferill hans hófst
1970, eða ári áður en hann gerði
plötuna með Mömmu Cass . Þó
svo aö plötur hans þyki flestar
mjög góðar, hefur honum aldrei
tekizt almennilega að ná til
fjöldans, — það hefur alltaf
vantað herzlumuninn uppá —
þar til nú.
Meö Split Coconuit gegnir
nefnilega öðru máli. Platan hef-
ur vakið mikla athygli, það
mikla að Mason siglir hraðbyr
upp bandariska vinsældarlist-
ann.
Um Split Coconut er fátt ann-
að en gott að segja. Platan er
fjölbreytt, bæði hvað varðar
lagaval og flutning. Titillagið er
t.d. „funky soul”-rokkari, flutt
af miklum krafti, lag Buddy
Holly „Crying Waiting and
Hoping” flytur Mason i léttri og
skemmtilegri reggae-útgáfu.
A þennan hátt væri hægt að
lýsa öllum lögunum, þvi þau
hafa öll sinar skemmtilegu
hliöar og er hvert lag plötunnar
öðru betra. Dave Mason hefur
aldrei sungiö eins vel og á þess-
ari plötu með sinni nokkuð
grófu, en þó þægilegri rödd.
Hljómsveitin, sem leikur með
honum, er hans eigin hljómsveit
og eru allir meölimir hennar
mjög góðir, sérstaklega gitar-
leikarinn Jim Krueger. Mason
sjálfur er einnig mjög góöur
gitarleikari, og þau eru ófá
sólóin sem hann leikur, annað
hvort einn eða með Krueger.
Það ætti heldur ekki að skaða að
LP-plata vikunnar:
Dave Mason Split Coconut
Verðlagið hér kom
honum mest á óvart"
VV
EF STAÐA isienzks hijómpiötu-
iðnaðar væri færö yfir á þann
bandariska, kæmi i ljós, að það
þyrfti að seija hverja plötu I
a.m.k. þremur milijónum ein-
taka til þess að hún bæri sig —
og innkoma af hverri plötu væri
þvi yfir30 milljónir Bandarikja-
dala.
Þetta mega virðast nokkuð
yfirdrifnar staöreyndir, en
svona koma tölurnar út.
Eitthvað á þessa ieið hefst
greinin i Biilboard, en siðan
segir:
— Þetta land i Norður-At-
lantshafinu hefur ekki mikið
meira en tvö hundruð þúsund
Ibúa, eða um það bil einn þús-
undasta af fólksfjölda i Banda-
rikjunum. Hjá þeim er gull-
plötuafhending miðuð við 3 þús.
eintök og hver LP-plata er seld
á 11 Bandarikjadali að meöal-
tali.
Siöan greinir Is Horowitz frá
þvi, aðG. Rúnar Júliusson hafi i
siöustu viku verið i Sountek
stúdióinu i New York, og hafi
hann verið að leggja siðustu
hönd á plötur fyrir Hljómaút-
gáfuna, sem er aðeins ein af
u.þ.b. tylft hljómplötuútgáfna á
Islandi sem gefa út plötur með
islenzkum hljómlistarmönnum.
Rúnar Júlíusson
Horowitz segir ekki hvaða
plötu hann á við þegar hann
nefnir, að platan, sem Rúnar
hafi verið að vinna að hafi verið
með nútima rokklögum, sömd-
um og fluttum af islenzkum
hljómlistarmönnum. — En viö
og við gefa Hljómar út plötur
með lögum eftir erlenda höf-
unda, en með islenzkum text-
um. Sumar plötur eru lika gefn-
ar út með hreinni þjóölagatón-
list. Aðrar hljómplötuútgáfur á
Islandi bjóöa upp á sambland af
hvoru tveggja.
— Til skamms tima var ekki
til eitt einasta hljomplötufyrir
tæki á Islandi og allar plötur,
innlendar sem erlendar, varö að
flytja inn. Aðeins núna, segir
Rúnar, er búið að reisa stúdió
sem hefur möguleika á 8-16 rás-
um.
— Eins og aðrir i hljómplötu-
iönaöinum tekur framkvæmda-
stjóri Hljómaútgáfunnar flestar
plöturnar upp i Englandi og
Þýzkalandi, en kemur siðan til
Bandarikjanna til að slá enda-
hnútinn á plötugerðina. Sun-
tek sem veitir Hljómum, sem
og öðrum islenzkum hljóm-
plötuútgefendum fulla þjónustu,
skilar vörunni fullunninni til
viðskiptavinanna i norðrinu.
—• A siðustu vikum höfum viö
sent meira en 40 þús. plötur til
Islands, segir Wallace Barneke,
framkvæmdastjóri Sountek.
Plöturnar eru allar fluttar til ís-
lands með Fiugieiðum. Barneke
segir, aö timinn frá þvi að plöt-
urnar koma úr pressun og þar
til þeim sé dreift I verzlanir á ís-
landi, sé ekki meira en 36 tfmar.
eða 3 sólarhringar.
I greininni er sagt frá þvi, aö
innflutningstollar af islenzkum
plötum nemi um 20% af fram-
Íeiðslukostnaði og 75% tollur sé
af erlendum plötum. Þar við
bætist sföan flutningskostnaður
Billboard
See Bulllsh MarKo! j
For Klddle Products
... Z «!•* C8 T*pe
Ú«lt M VM
^ Record-Burstlng
1?* Era For Nashvílle
Televlsion Action
■ (taii i> MM. '7
Né 0»w T»Un
Böoycolt
0
CarMdMn UM MUi 0)*ae BoM
frá Bandarlkjunum, sem nemi
25—30 bandariskum sentum á
hverja- plötu.
Greint er frá þvi, að Hljóma-
útgáfan greiöi um einn Banda-
rikjadal fyrir hverja fullunna
plötu. — Þetta gæti sýnzt gróða-
vænlegt, en hugsið ykkur á-
standið I islenzkum hljómplötu-
iðnaöi, segir Horowitz og gefur
Rúnari orðið.
— Af hverjum ellefu Banda-
rikjadölum sem hvert eintak
kostar, fer20% i söluskatt, segir
Júliusson. Og Horowitz segir:
Dragið sfðan frá innflutnings-
tolla og flutningsgjöld frá
Bandarikjunum og f ljós kemur
að ágóöi af hverri plötu sem
selzt er rétt liölega fjórir
Bandarikjadalir.
— Við á Islandi þurfum aö
hafa verð á hverri hljómplötu
svona hátt til að standa straum
af upptöku og ferðakostnaði. Við
greiðum allt að 10 þús. Banda-
rikjadali eöa meira fyrir upp-
tökuna eina.
Horowitz segir, að Rúnar
Júliusson hafi verið sólóhljóm-
listarmaður áður en hann stofn-
aði Hljómaútgáfuna fyrir
tveimur árum. Rúnari virðist,
að fiest lög, sem gefin eru út á
Forsiða Billboard
plötu, þurfi aö vera sungin á is-
lenzku, segir Horowitz, þrátt
fyrir það, að mörg bandarisk
lög með enskum texta nái oft
miklum vinsældum.
— Flutningur á hljómlist i út-
varpi og sjónvarpi á Islandi er
töluveröur, jafnvel þó sá timi,
sem ætlaöur er til flutnings tón-
listar, sé mjög takmarkaður.
Otvarp Reykjavik, sem er eina
innlenda útvarpsstööin, flytur
tónlist 3—4 tima á dag og sjón-
varpiö sendir aðeins út um 4
klukkustundir daglega.
— Hvers vegna þessi áhugi og
framtakssemi i plötugerð, spyr
Horowitz, G. Rúnar Júliusson
aö lokum.
— Ef til vill vegna þess hve
vetrarkvöldin eru löng, svarar
Júliusson.
David Crosby og Graham Nash
taka undir í fjórum lögum.
Split Coconut er það sem kall-
að er „að öllu leyti mjög góð
plata”. Hún sýnir Mason sem
fullþroskaöan tónlistarmann,
sem veit nákvæmlega hvað
hann ætlar að gera, og hann
flytur tónlistina frábærlega vel
og þvi er Split Coconut plata
sem hægt er að mæla með.
G.G.
The Edgar Winter Group With
Rick Derringer Blue Sky — PZ
33798.
★ ★ ★
Nýlega sendi Edgar
Winter Group frá sér
plötu, sem ber nafnið
„Edgar Winter Group
With Rick Derringer. Hér
áöur fyrr þegar Derring-
er var einn af fastameð-
limum Edgar Winter
Group, þótti nafn hans
ekki svo merkilegt, að
það þyrfti að nefna það
sérstaklega. En nú eftir
að Derringer er orðinn
nokkuð stórt nafn í
Bandaríkjunum, hefur
honum — eða Winter —
þótt það við hæfi, að
nefna nafn Derringer
sérstaklega.
En anzi er ég samt smeykur
um aö Derringer hefði átt að
láta nafn sitt liggja milli hluta á
þessari plötu, þvi að hún er
nafni hans til litils frama.
Edgar Winter þótti áður fyrr
mjög efnilegur, og átti um tima
mikilli velgengni að fagna, en
hefur annaö hvort ofmetnast af
hólinu eða einfaldlega verið
álitinn betri en hann er i raun og
veru. Á þessari plötu hans kem-
ur fátt það fram, sem prýðir
plötur góðrá tónlistarmanna. A
henni eru 13 lög eftir Winter,
Derringer og náunga að nafni
Hartmann. Flest þeirra eru i
grófum rokkstil, og eru mörg
þeirra hreint og beint þraut-
leiöinleg.
Inn á milli eru svo róleg lög,
sem eru öllu betri, en greinilegt
er þó, að Egar Winter er á
niðurleið, og hann verður að
taka sig mikið á, ef hann ætlar
að halda einhverju af vinsæld-
um sinum.
SþS
oaaaaiLaaiiJisiíii
AAest seldu plöturnar
Vikan 1. til 6. desember
Stórar plötur:
1. Spilverk Þjóðanna — Spilverk
Þjóðanna
2. Gleðileg jól — Ýmsir
3. Gunnar Þórðarson — Gunnar
Þórðarson
4. Sumar á Sýrlandi — Stuðmenn
5. Júdas No. 1 — Júdas
6. Hinn gullni meðalvegur — Ðe Lónli
Blú Bojs
7. Ingimar Eydal og hljómsveit —
Ingimar Eydal og hljómsv.
8. Extra Texture — Georg Harrison
9. Bætiflákar — Þokkabót
10. Between the lines — Janis lan
Litlar plötur:
1. Black Superman — Johnny
Wakelin
2. Paloma Blanca — Jonathan King
3. Bad Blood — Neil Sedaka
4. S.O.S. — Abba
5. I'm on fire — 5000 wolts
Faco hljómdeild
Laugavegi 89
simi 13008
SENDUM I PÓSTKROFU
Faco hljómdeild
Hafnarstræti 17
simi 13303.