Tíminn - 11.12.1975, Blaðsíða 17

Fimmtudagur 11. desember 1975.
TÍMINN
17
O Viðlagasjóður
banki lslands og bæjarstjórn
Vestmannaeyja skipi hver sinn
fulltrUa til a6 gera úttekt á fjár-
hagsvanda bæjarsjóðs Vest-
mannaeyja. Meö hliðsjón af þess-
ari úttekt verður tekin ákvörðun
um lausn á fjárhagsvanda bæjar-
sjóös.
Þá hlýtur m.a. að koma til at-
hugunar hvernig unnt er að nýta
eignir Viðlagasjóðs i þvi skyni.
Heildarútgjöld Norð-
fjarðardeildar 650 millj.
kr.
Með frumvarpi þessu fylgir
einnig nýjasta áætlun stjómar
Viölagasjóös um tekjur og gjöld
Norðfjarðardeildar. í greinar-
gerð með áætluninni segir m.a.:
„Áætlunin gerir ráð fyrir að
heildarútgjöld Norðfjarðar-
deildar muni nema 650 m.kr. þar
af 590 m.kr. tjónabætur og aðrar
greiðslur, sem runnið geta til
uppbyggingarstarfsins i Norð-
firði.
Tekjur samkvæmt núgildandj,
tekjustofnum virðast munu nema
550 m.kr. Samkvæmt þvi skortir
deildina um 100 m.kr. til að
standa við skuldbindingar sinar.
Bætur til tjónþola taka að sjálF^
sögðu mið af þvi tjóni, sem varð,
en ekki af þeim kostnaði, sem
tjónþolar kjósa að ráðast i við
endurbyggingu, enda eru þeir
frjálsir að þvi hvernig þeir verja
bótafénu. En að undanförnu hafa
orðið talsverðar umræður um
það, hvort bótaféð ásamtannarri
fjármögnun, sem vitað er um,
muni nægja til að greiða þá
endurbyggingu, sem nú á sér stað
i Noröfirði, og þykir ástæða til að
gera hér nokkra grein fyrir þvi.
Fyrir liggur áætlun um kostnað
viö endurbyggingu frá fram-
kvæmdastjóra uppbyggingar-
nefndarinnar i Neskaupstað,
dags. 1. október sl., og er niður-
staða hennar 982 m .kr. Sams kon-
ar áætlun gerð af trúnaðarmönn-
um Viðlagasjóðs nemur hins veg-
ar 775 m.kr. Þessi mikli munur
skýrist ekki af mismunandi mati
á kostnaði við hina ýmsu verk-
þætti, þar ber mjög lftið á milli
heldur af þvi að i hærri áætluninni
eru ýmsir liðir, sem þar eiga ekki
heima, svo sem tekjubætur, lán-
tökur o.fl., sem ekki er fram-
kvæmdakostnaður, auk þess sem
trúnaöarmennirnir taka ekki inn i
sina áætlun nokkra liði, sem lúta
aö fullnaöarfrágangi, sem ekki
veröurframkvæmdurfyrr en sið-
ar, og sem ekki hefur áhrif á
starfshæfni þeirra mannvirkja,
sem um er að ræða.
Til þess að mæta þessum kostn-
aði eru bætur og aðrar greiðslur
úr Viðlagasjóöi 590 m.kr. lán til
Sildarvinnslunnar úr Fiskveiða-
sjóöi 200 m.kr. og lán til annarra
tjónþola, sem talið er að munu
fást, 28 m.kr., eða samtals 818
m.kr.
Þaö er þvi mat sjóðsstjómar-
innar að fáist það viðbótarfé, sem
farið er fram á hér að framan,
þannig að sjóðurinn geti innt af
hendi þær greiðslur, sem honum
er ætlað, muni vart mikið skorta
á að nægilegt fé verði til endur-
byggingarinnar.”
f lauslegri áætlun, sem fylgdi
frumvarpinu um stofnun Norð-
fjarðardeildar Viðlagasjóðs, var
talið, að útgjöld sjóðsins af þessu
verkefni muni nema 500 m.kr. Sjá
má nú, aö of lágt var metið, enda
var þessi fyrsta áætlun gerð með
fyrirvara. Hins vegar eru menn
ekki á eitt sáttir, hve mikið á aö
hækka upplaflega áætlun, eins og
fram kom i greinargerð stjórnar
Viölagasjóðs.
A sinum tima skipaði forsætis-
ráðherra nefnd þriggja þing-
manna, þá Sverri Hermannsson,
Lúðvik Jósepsson og Tómas
Amason, til að hafa milligöngu
milli Viðlagasjóðs ogheimaaðila i
Neskaupstað. Þingmannanefndin
sendi forsætisráðherra bréf 20.
nóvember 1975 þar sem segir
m.a.:
„Þaö er skoðun okkar, eftir að
hafa rætt málið við fulltrúa Við-
lagasjóðs og þá heimaaðila i Nes-
kaupstað, sem málið varðar
mest, að tryggja þurfi Norðfjarð-
ardeild Viðlagasjóðs að minnsta
kosti 250 milljónir króna á næsta
ári og miðum við þá við að tekjur
deildarinnar af gildandi tekju-
stofni til áramóta, verði 570
milljónir króna.
Viö teljum tillögu Viðlagasjóðs
um viðbótartekjur 100 milljónir
Hundraöasti drgangur
Andvara kominn út
króna ófullnægjandi og bendum
á að þær bótakröfur, sem fram
em komnar og ekki hefur veriö
synjað, enda ekki enn fjallað um
þær samkvæmt reglugerð sjóðs-
ins, samsvari þeirri tekjuþörf,
sem við gerum tillögur um.”
Framngreindar upplýsingar
gefa til kynna, að enn eru ekki öll
kurl komin til grafar við uppgjör
tjónsins i Norðfiröi.”
í lok ræöu sinnar sagði forsæt-
isráðherra:
„Ég lýk máli minu með þvi að
Itreka enn, að staðið verður við
áður gefin loforð riliisstjórnar
og Alþingis um tjónabætur og
uppgjör við Vestmannaeyjakaup-
stað og Vestmannaeyinga, Nes-
kaupstað og Norðfirðinga. Sömu
reglum verðurfylgt við endanlegt
uppgjör tjóna og greiðslubóta
beggja deilda Viðlagasjóðs og
sambærileg aðstoð verður veitt til
uppbyggingar atvinnulifsins i
kaupstöðunum tveimur.”
Að lokinni ræðu forsætisráð-
herra tóku eftirtaldir þingmenn
tilmáls: Guðlaugur Gislason (S),
Tómas Arnason (F), Lúðvik
Jósepsson (Ab), Sverrir Her-
mannsson (S), Ingólfur Jónsson
(S) og Garðar Sigurðsson.
t máli þingmannanna kom
fram að þeir voru ánægðir með
yfirlýsingu forsætisráðherra að
að fullu yrði staöið við skuldbind-
ingar Viölagasjóðs og töldu að
með þvl að tryggja Norðfjarðar-
deild Viölagasjóös 200millj. kr. til
viðbótar árið 1976 ætti deildin að
geta staöið við sinar skuldbind-
ingar. Þó kom fram að þetta
mætti ekki flytja til á þennan
hátt, nema tryggt væri að ekki
væri með þessu gengið á hlut
Vestmannaeyinga.
® íþróttir
slit — samanlögð markatala varð
4:1 fyrir Barcelona. A.C. Milan
tapaði (0:2) fyrir Spartak Mos-
cow i Moskvu. Þrátt fyrir þetta
tap, komst Milanó-liðið áfram —
á samanlagöri markatöku 4:2
Annaö Moskvu-lið — Torpedo
Moscow — vann öruggan sigur
(3:1) i gærkvöldi yfir Dynamo
Dresden frá A-Þýzkalandi. Sigur-
inn dugöi þó ekki, þar sem Dres-
den-liöið sigraði á samanlagöri
markatölu — 4:3.
Eftirtalin liö leika 18-liða úrslit-
um UEFA-bikarkeppni Evrópu:
— Stal Mielec, Pólland, F.C.
Brugge, Belgiu, Barcclona,
Spánn, A.C. Milan, Italiu, Dyna-
mo Dresden, A-Þýzkalandi, Lev-
ski Spartak, Búlgariu, Liverpool,
England og að öllum likindum
HamburgerSV, V-Þýzkalandi.—
Utanferðir
svipaðar og
á síðasta óri
BH-Reykjavik — 1 utanferðum
islendinga virðist mjög sækja
I sama horf og var á siðastliðnu
ári. i yfirliti fyrir nóvembermán-
uð kemur I ljós aö 2552 islending-
ar komu til Iandsins i þeim mán-
uði, en 2738 á sama tima i fyrra.
Fyrstuellefu mánuðiársins komu
48.115 islendingar til landsins, en
á sama tima á ,:síðasta ári 51.637.
I nóvembermánuöi þessa árs
komu til landsins 2558 útlending-
ar, eða alls 5.110, en I fyrra komu i
nóvember 2220 útlendingar eða
alls 4.958, þannig að nokkur aukn-
ing hefur orðið á hingaðkomu út-
lendinga.
Fyrstu ellefu mánuði ársins
komu hingað 69.325 útlendingar,
eða alls 117.440 ferðamenn, A
sama tima árið 1974 komu hingað
66.374 útlendingar, eöa alls
118.011 ferðamenn alls.
Enn sem fyrr koma flestir hing-
að frá Bandarikjunum, eða 1118 i
nóvember, frá Stóra-Bretlandi
komu 228 og V-Þýzkalandi 213,
Danmörku 199, Sviþjóð 138 og
Noregi 109.
Eftirtektarvert er, að 71 skuli
koma frá Austurriki og 52 frá
Sviss.
© Rhodesia
dag táknaði upphaf nýrra form-
legra stjórnarskrárviðræðna.
Fréttaskýrendur telja hins vegar
óllklegt,aö Nkomo hefði látið slik
ummæli frá sér fara án samráðs
við Smith, en fyrir niu dögum
undirrituðu þeir sáttmála, þar
sem sagði, að stefnt skyldi að þvi
að stjórnarskrárviðræöur yrðu
haldnar hið fyrsta.
Frá þvi stjórnarskrárvið-
ræðurnar viö Viktoriufossana
fóru út um þúfur 25. ágúSt sl. hef-
ur afriska þjóðarráöið verið klof-
ið i tvennt. Annars vegar þá, sem
haldið hafa kyrru fyrir i
Rhodesiu, Nkomo og fleiri, og svo
hins vegar þá sem flýðu land, en
þeir hafa aðsetur sitt I Lusaka.
Hafa þeir sagt, að ekki komi til
mála að viðurkenna viöræður
Nkomoog Smiths, og segjast ekk-
ert vilja með þær gera.
HUNDRAÐASTI árgangur And-
vara er kominn út hjá Bókaútgáfu
menningarsjóðs og Þjóövinafé-
lagsins. Ritstjóri er dr. Finnbogi
Guðmundsson landsbókavörður.
Aðalgrein Andvara aö þessu sinni
er ævisöguþáttur Gisla Jónsson-
ar, prentara, ritstjóra og skálds I
Winnipeg eftir dr. Jakob Jónsson,
en annað efni er: Bergsteinn
Jónsson: Aðdragandi og upphaf
vesturferða af tslandi á nitjándu
öld, Arni Guðmundsson: Nokkur
bréf til sýslumannshjónanna á
ÞAÐ FÓR ekki svo, að hið land-
fleyga orðatiltæki Það er bara
svona yrði ekki titillinn á einni
bókanna, sem út koma fyrir jólin i
ár. Þaðerbara svonaer ny skáld-
saga eftir Guðnýju Sigurðardótt-
ur, sem Bókarforlag Odds
Björnssonar hf. gefur út.
A kápu bókarinnar segir m.a.
um efni bókarinnar: Ella er fædd
og uppalin i „Pressuhúsinu” á
Litluströnd og alltaf kölluö Ella
Litla-Hrauni 1872—73, Björn
Jónsson: Fréttabréf frá Nýja-ís-
landi, Guttormur J. Guttorms-
son: Tveir þættir, Finnbogi Guð-
mundsson: „Þeir lögðu upp aö
morgni en eftir hann varð”,
Sverrir Kristji son: Tregi án
tára, Indriði Inuriöason: Endur-
minningfrá 1917, Jakob Hálfdán-
arson: Um nytsemi ættfræðinnar,
Sveinn Bergsveinsson: Vinsældir
og listgildi skáldskapar, Her-
mann Pálsson: Hver myrti Vé-
stein i Gisla sögu? og að siöustu
Ólafur M. Ólafsson: Huldumál.
press. Litlaströnd var rólegt
pláss. En svo flytja þau Ella og
Kalli maður hennar, með fjöl-
skylduna til Reykjavikur og setj-
ast að I blokk, og þá er Ella press
allt i einu orðin frú Elin. Reykja-
vikurlifið er þeim allframandi, og
ýmis ævintýri gerast I blokkinni.
Þetta er bráðskemmtileg og
fyndin nútimasaga, full af þeirri
kimni og gáska, sem höfundinum
er svo eiginlegur.
Sjálfsbjörg:
Mótmælir skerðingu
á tryggingum til
öryrkja
gébé — 1 frumvarpi til fjárlaga
fyrir árið 1976 er gert ráð fyrir að
draga megi úr útgjaldaauka lif-
eyristrygginga og sjúkratrygg-
inga um 2000 milljónir króna, frá
þvi sem ætlað er að gildandi regl-
ur og framkvæmd feli i sér. ör-
orkullfeyrir einstaklings er nú kr.
16.139,- á mánuði og með óskertri
tekjutryggingu kr. 29.223,-, en ó-
skert tekjutrygging er þeim ein-
göngu greidd sem engar tekjur
hafa. Stjórn Sjálfsbjargar, lands-
sambands fatlaöra, mótmælir
harðlega hverskonar skerðingu á
bótagreiðslum almennrar trygg-
inga til öryrkja og álitur að þrátt
fyrir timabundna erfiöleika i
efnahagsmálum þjóöarinnar,
megi á engan hátt skeröa bætur
trygginga til öryrkja, segir i til-
kynningu frá Samtökunum.
Það ætti að vera öllum Ijóst, aö
kr. 29.223,- á mánuöi, hrökkva
skammt til llfsframfæris og að
öryrkjar geta þvi enga skerðingu
á sig tekið. Þvi skorar stjórn
Sjálfsbjargar á stjórnvöld aö
beita sér fyrir þvi, að bætur al-
mennra trygginga veröi auknar
til tekjulausra öryrkja, þannig að
þær nægi til eðlilegs lifsframfær-
is.
Það er bara svona
— ný bók eftir Guðnýju Sigurðardóttur
NÝ KIRKJA í
STYKKISHÓLMI
MÓ-Reykjavik — Siðasta aldar-
fjórðung hefur verið ráðgert að
byggja nýja kirkju i Stykkis-
hólmi. Ekki hófust þó fram-
kvæmdir fyrr en i sumar. Sóknar-
presturinn Hjalti Guðmundsson
tók fyrstu skóflustunguna að
nýrri kirkju 19. júll. Grunnflötur
hennar er 695 ferm, og sæti verða
i kirkjunni fyrir 220 manns. Þá
verða i kirkjunni safnaðarsalur,
tómstundaherbergi og ýmis önn-
ur aðstaða fyrir starfsemi kirkj-
unnar.
Ekki liggja neinar tölur fyrir
um kostnað við kirkjubygging-
una, en áætlað er að kostnaður við
grunninn verði um 7 milljónir
króna.
Kirkjan stendur á hárri borg
sunnan við svonefnda Maðkavik.
Þaðansér vel yfir þorpið og út um
eyjar. Teikningar að kirkjunni
gerði Jón Haraldsson, en bygg-
ingameistari er Bjarni
Lárentsinusson.