Tíminn - 13.12.1975, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
Laugardagur 13. desember 1975.
Ræðumekki við Breta með
anherskipineru í landhelgi
MÓ—Reykjavík— Umræður urðu
utan dagskrár i báðum deildum
Alþingis i gær um ummæli Einars
Agústssonar á blaðamannafundi
i Brussel, sem haldinn var i
fyrrakvöld.
í neðri deild hóf Gils Guðmundss.
(Ab) umræðuna i
og sagði, að i
fréttum út-
varpsins i gær-
kvöldi hefði
verið sagt að
Einar Agústs- !
son utanrikis-
ráðherra hefði I
sagt á fundinum •
að Islendingar væru ekki til við
ræðna um meira aflamagn til
Breta en 65 þúsund lestir. Spurði
þingmaðurinn forsætisráðherra
hvort utanrikisráðherrahefði haft
umboð til að gefa slikar yfirlýs-
ingar. Væri svarið nei, eins og
hann vonaði, spurði þingmaður-
inn hvort ráðherrann væri með
þessum ummælum ekki i raun að
endurnýja tilboðið um 65 þúsund
lestir.
Með tilliti til atburða gærdags-
ins, sem öllum væri enn i fersku
minni hefðu flestir búizt við að
utanrikisráðherra gerði eitthvað
annað á fundinum i Brussel, en
bjóða Bretum að veiða hér 65
þúsund lestir af fiski.
Geir Hallgrimsson forsætisráð-
herra tók i upp-1
hafi fram að [
hann hefði skil- j
ið fréttafrásögn
útvarpsins með
öðrum hætti en
fyrirspyrjandi.
Utanrikisráð-
herra hefði á
fundinum rakið
gang mála áður en upp úr viðræð-
um slitnaði og þá hefðu tslending-
ar boðið 65 þúsund lestir.
Það tilboð hefði niður fallið eft-
ir að þvi hefði verið hafnað af
Bretum og einnig eftir að Bretar
hófu hér herskipaihlutun.
Væri þvi hægt að svara fyrir-
spurninni neitandi. Rikisstjórnin
hefði ekki gefið utanrikisráðherra
nokkurt umboð til að endurvekja
þetta tilboð. Og utanrikisráð-
herra hefði tekið það skýrt fram i
ræðu sinni á ráðherrafundinum
að tilboðið til Breta væri niður
fallið, og við þá yrði ekki rætt á
meðan þeir beittu herskipum i is-
lenzkri landhelgi.
Gils Guðmundsson þakkaði
ráðherra svörin og fagnaði
ákveðnum og einarðlegum yfir-
lýsingum ráðherra.
Lúðvik Jósefs son (Ab) sagði
að ekki hefði verið hægt að
skilja frétt rikisútvarpsins á
annan hátt en tilboðið hefði
aftur verið tekið upp. Krafðist
þingmaðurinn
þess siðan að forsætisráðherra
gæfi afdráttarlausa yfirlýsingu
um að það tilboð verði ekki tekið
upp aftur.
Gcir Hallgrimsson forsætisráð-
herra sagðist ekki sjá ástæðu til
að bæta neinu við algerlega ský-
lausa yfirlýsingu sina. Ef viðræð-
ur við Breta yrðu einhvern tima
teknar upp, yrði málið tekið fyrir
frá grunni án tillits til þeirra til-
boða, sem áður kynnu að hafa
verið gerð.
Forsætisráðherra taldi miður
að verið væri að karpa um ein-
staka liði landhelgismálsins, og
sagði að við ættum frekar að sýna
samstöðu. Þá lýsti hann ánægju
sinni yfir einhuga samstöðu rikis-
stjórnarog utanrikismálanefndar
með fyrstu viðbrögð við atburð-
unum i gær.
1 efri deild hóf Stefán Jónsson
(Ab) umræðuna
og spurðist fyrir
um ummæli ut-
anrikisráð-
herra. Jafn-
framt ræddi
hann nokkuð
um afstöðu rik-
isstjórnar við
atburðunum á
miðunum þegar dráttarbátarnir
sigldu á varðskipið Þór.
Ólafur Jóhannesson dómsmála-
ráðherra svar-
aði og vék fyrst
að viðbrögðum
rikisstjórnar og
utanrikismála-
nefndar við at-
burðunum og
taldi þau mjög
eðlileg við þess-
ar aðstæður.
Vissulega hefðu fleiri atriði
verið rædd en ákvörðun um þau
biði þar til utanrikisráðherra
kæmi heim. Óeðlilegt væri að
ákvörðun um harðari aðgerðir
væri tekin að utanrikisráðherra
fjarverandi, eins og t.d. slit á
stjórnmálasambandi.
Þá sagði dómsmálaráðherra að
utanrikisráðherra hefði ekki get-
að rætt um atburðina fyrir austan
land i ræðu sinni á ráðherrafund-
inum i fyrradag, þvi honum
hefðu ekki borizt fréttir af þeim
atburðum fyrr en eftir að hann
hafi 'flutt ræðuna. Hins vegar
hefði hann flutt aðra ræðu á fund-
inum i gær og skýrt rækilega frá
þessum atburðum.
Að lokum sagði dómsmálaráð-
herra að utanrikisráðherra hefði
engin tilboð gert og ekki staðið i
neinum samningaviðræðum við
Breta. Hins vegar hefði hann
skýrt frá gangi samningavið-
ræðnanna við Breta, og tekið
fram að eftir að samningaviðræð-
unum hefði verið lokið væri ekki
um neitt tilboð að ræða.
Geir Hallgrimsson forsætisráð-
herra tók einnig þátt i umræðun-
um og ásakaði fyrirspyrjendur
bæði i efri og neðri deild fyrir að
gera utanrikisráðherra upp skoð-
anir eftir fréttum, sem þeim bær-
ust.
Utanrikisráðherra hefði marg-
lýst þvi yfir á Alþingi að tilboðið
til Breta væri úr gildi fallið og við
þá yrði ekki rætt á meðan þeir
beittu okkur hervaldi.
Nýr kaupstaður
MÓ-Reykjavík. í gær voru
samþykkt sem lög frá
Alþingi frumvarp um kaup-
staðarréttindi handa Garða-
hreppi. Var frumvarpið flutt
að beiðni hreppsnefndar
Garðahrepps og stutt svip-
uðum rökum og önnur frum-
vörp, um kaupstaðaréttindi
handa sveitarfélögum.
Þungaskattur díselbifreiða
hækkar í 126 þúsund kr.
— ef frumvarp sem liggur fyrir alþingi verður samþykkt
Á fundi efri deildar i gær mælti
Matthias A. Matthisen fjármála-
ráðherra fyrir frumvarpi til laga
um fjáröflun til vegagerðar. t
frumvarpinu er gert ráð fyrir
hækkun á árlegum þungaskatti
disilbifreiða, sem eru minna en
3.700 kg að leyfðri heildarþyngd,
úr 42.000 kr. i 126.000 kr.
Þessi hækkun miðar aö þvi að
draga nokkuð úr þeim mikla mis-
mun sem er á skattlagningu elds-
neytis á bifreiðar, eftir þvi hvort
um er að ræða bensin eða disil-
oliu. Skattar sem lagðir eru á
hvern bensinlitra nema nú 34,04
kr., þar af 16 kr. i vegasjóð, en
einungis 6,91 kr. á hvern litra
disiloliu og rennur ekkert af
þeirri upphæð i vegasjóð. Greinin
veitir þó eigéndum bifreiða, er
greiða eiga fast gjald, heimild til
að óska eftir að greiða ákveðið
gjald fyrir hvern ekinn kilómetra,
i stað hins fasta árgjalds, á sama
hátt og um væri að ræða bifreið
sem er 3.700 kg eða meira að
leyföri heildarþyngd.
t athugasemdum með frum-
varpinu segir m.a.:
Við gerð vegaáætlunar 1975 var
gert ráð fyrir að árlegar tekjur
vegasjóðs ykjust um 175 milljónir
króna. Þessum tekjum skyldi
nað með því að setja gjaldmæla i
allardisilbifeiðar, sem væru 4.000
kg eða meira að leyfðri heildar-
þyngd, svo og festi- og tengi-
vagna. Einnig skyldu settir öku-
mælar til gjaldákvörðunar i disil-
knönar leigubifreiðar til fólks-
flutninga. Nú þegar hafa verið
settið mælar i flestar þær bifreið-
ar og vagna, sem eru yfir hinuj-
tilskildu mörkum en frestur var
þó veittur á isetningu mæla i
leigubifreiðar til fólksflutninga og
sendibifreiðar.
Við athugun á bifreiðaskrá
hefur komið i ljós að nokkrar
sendibifreiðar, sem nota annað
eldsneyti en bensin, ná ekki 4.000
kg. leyfðri heildarþyngd, og er
þungi þeirra á bilinu 3.700—4.000
kg. Ekki þykja efni til að mis-
munandi reglur gildi um disil-
sendibifreiðar að öðru leyti en þvi
sem a-liður 5. gr. frumvarpsins
kveður á um. Eru þvi þyngdar-
mörkin færð úr 4.000 kg. i 3.700 kg.
Að höfðu samráði við samtök
leigubilstjóra þótti Sanngjarnt að
verða við þeim tilmælum að eig-
endur disilbifreiða, er væru minni
en 3.700 kg að leyfðri heildar-
þyngd svo og eigendur disilsendi-
bifreiða i leiguakstri, gætu átt um
það val hvort þeir greiddu tiltölu-
lega hátt fast árgjald eða gjald
fyrir hvern ekinn kilómetra. Gild-
ll
^1111
^BllTTllllllTTlllmilTTITuE.
Mó-Reykjavik — Langir fundir
voru á Alþingi i gær og mörg mál
á dagskrá. M.a. var afgreitt sem
lög frá Alþingi frumvarp um inn-
heimtu gjalda með viðauka. Þar
er gert ráð fyrir að innheimta
ýmis gjöld með sömu viðáukum
og á þessu ári.
Þá voru einnig samþykkt
eignarnámsheimild á hluta
jarðarinnar Ness i Norðfirði og
Rikisreikningurinn 1973.
Þá voru þrjú mál afgreidd til
efri deildar, þ.e. frumvarp um
vörugjald, frumvarp um sölu-
skatt og frumvarp um fjáröflun
til viðlagasjóðs vegna snjóflóð-
anna i Neskaupstað.
Ný þingmál
Meðal þeirra nýju þingmála,
sem fram hafa verið lögð siðustu
dagana, má nefna, að Þorvaldur
G. Kristjánsson o.fl. þingmenn
Sjálfstæðisflokksins hafa lagt
fram tillögu til þingsályktunár
um sjónvarp á sveitabæi með að-
stoð byggðasjóðs. Aður hafði
Steingrimur Hermannsson ofl
flutt tillögu um að flýta dreifingu
sjónvarps.
Þá hefur verið lagt fram stjórn-
arfrumvarp um skráningu og mat
fasteigna. t athugasemdum við
frumvarpið segir, að vonazt sé til
að það leysi til nokkurrar fram-
búðar þann hnút, sem málefni
fasteignamats hafi verið i siðustu
misserin.
Þá hefur einnig verið lagt fram
frumvarp til laga um aukatekjur
rikissjóðs. Er frumvarpinu ætlað
að veita svigrúm til að tryggja, að
rikisfjóður fái jafnan eðlilegar
greiðslur fyrir þá vinnu og annan
kostnað, sem leggja verður i i
tengslum við dómsmál, við gerð
og frágang skirteina og skjala og
ýmiss konar eftirlitsstörf, sem
þeim eru tengd.
Fyrirspurnir
Guðmundur G. Þórarinsson (F)
hefur fyrir nokkru beint þeirri
fyrirspurn til menntamálaráð-
herra, hvaða áform séu uppi um
úrbætur i húsnæðismálum nátt-
úrugripasafns Náttúrufræðistofn-
unar tslands.
Jón Skaftason (F) hefur spurt
iðnaðarráðherra hvað liði rann-
sóknum á byggingu og rekstri
sjóefnaverksmiðju á Reykjanesi
og hvenær megi vænta ákvörðun-
ar um það, hvort og með hvaða
hætti hún verði byggð.
Bezt komnir á botni
Seyðisfjarðar
ir sú skipan reyndar fyrir alla
eigendur disilbifreiða séu bifreið-
ar þeirra undir áðurnefndum
þyngdarmörkum. Gert er þó ráð
fyrir að heimild ráðherra til að á-
kveða aðra skipan mála verði þó
haldið, sbr, ákvæði 1. mgr. 7. gr.
frumvarpsins. Breytingar sem
með frumvarpi þessu er lagt til
að gerðar verði á núgildandi lög-
um um fjáröflun til vegagerðar
hafa að likindum i för með sér
tekjuauka er nemur 160 milljón-
um króna en talið er að skattlagn-
ing festi- og tengivagna hafi haft i
för með sér 20 milljón króna
tekjuauka.
Frumvarp þetta er i reynd
frumvarp um breytingu á lögum
nr. 79/1974 og felur i sér efnis-
breytingu á 5. gr. þeirra laga. Þar
sem viða i lögum þeim er vitnað
til ákvæða 5. gr. og breyta þurti
þeim tilvitnunum var horfið frá
að flytja frumvarpið sem breyt-
ingartillögu, enda hefði hvort sem
er þurft að fella breytingarnar
inn i meginmál laga nr. 79/1974.
Eins og áður hefur verið eiga
bændur rétt á að fá helming
þungaskattsins endurgreiddan.
Óski þeir hins vegar frekar eftir
að i bifreiðar þeirra verði settir
gjaldmælar, er það heimilt sam-
kvæmt þessu frumvarpi.
Mó-Reykjavlk— Eins og frá var
skýrt i gær, urðu miklar umræður
utan dagskrár i sameinuðu þingi
um atburðina fyrir austan land,
þegar brezku dráttarbátarnir
sigldu á varðskipið Þór. Þá var
greint frá ræðum Jóhanns Haf-
stein og Ólafs Jóhannessonar
dómsmálaráðherra. Hér verða
ræður annarra þingmanna rakt-
ar.
Benedikt Gröndal (A) þakkaði
dómsmálaráðherra fyrir að veita
þingheimi svo fljótt upplýsingar
um þessa atburði. Þeir væru
mjög alvarlegir og algerlega sér-
stæðir, þar sem
þeir hefðu átt :
sér stað innan
óumdeilanlegr-
ar landhelgi
okkar. Ótrúlegt
væri hvernig
andstæðingar
okkar voguðu
sér að gera
slikt. Siðan sagðist hann vilja
taka undir kveðjur dómsmála-
ráðherra til varðskipsmanna.
Þá kvaðst þingmaðurinn
treysta þvi, að rikisstjórnin
brygðist rétt við þessum vanda,
og lýsti stuðningi Alþýðuflokksins
við stjórning i þessu máli.
Lúðvik Jósefsson (Ab) tók
undir góðar óskir til varðskips-
manna og sagði, að þeir hefðu
yfirleitt unnið vel.
Þá taldi þingmaðurinn, að hér
væri um svo
alvarlega at-
burði að ræða,
að ekki mætti
dragast að kalla
saman fund i
utanrikismála-
nefnd Alþingis.
Nú þegar yrði
að slita stjórn-
málasambandi við Breta og kalla
sendiherra okkar heim, og jafn-
framt að óska eftir þvi, að sendi-
herra Breta á tslandi færi héðan
strax.
Taldi þingmaðuririn útilokað,
að utanrikisráðherra okkar væri
þátttakandi i fundi ráðherra At-
lantshafsbandalagsins, án þess
að mótmæla þessum atburðum
kröftuglega, og á þann eina hátt,
sem þeir skildu, þ.e. að Island
segði sig úr bandalaginu.
Magnús Torfi Ólafsson (Sfv)
þakkaði dómsmálaráðherra fyrir
að skýra Alþingi frá þvi, sem þeg-
ar væri vitað um þessi mál,
Hugir alþingismanna, svo og
þjóðarinnar
allrar, væru
bundnir hjá
Landhelgis-
gæzlunni.
Hér hefði það
gerzt, sem allt-
áf hefði mátt
búast við.
Beindi hann
þvi siðan til rikisst-jórnarinnar að
athuga, hvernig hægt væri að
koma þvi við, að öll viðbrögð yrðu
eins hröð og markviss og frekast
væri kostur. Eðli málsins sam-
kvæmt heyrðu slik mál sem þessi
undir mörg ráðuneyti, en það
skipti mjög miklu máli, að allar
aðgerðir gætu verið mjö skjótar.
Garðar Sigurðsson (Ab) vildi
slita stjórnmálasambandi við
Breta og hætta að veita Bretum
nokkra fyrirgreiðslu hér á landi.
Ekki hefðu
Bretar fengið
að fara með
sjúka menn og
særða á land i
Þýzkalandi i
seinni heims-
styrjöldinni, og
árásir dráttar-
bátanna á varðskipið væru ekkert
annað en árás á tsland.
Þá yrði að búa varðskipin svo
öflugum byssum, að þau gætu taf-
arlaust sökkt skipum, sem slikar
árásir gerðu á þau. Brezku drátt-
arbátarnir væru nú bezt komnir á
botni Seyðisfjarðar.
Þá taldi þingmaðurinn, að
ennþá einu sinni hefði sannazt, að
herlið Nato væri hér ekki til að
verja Islendinga. Ef svo væri,
hefði þessi árás ekki verið látin
viðgangast.
,,Við eigum nú þegar að segja
okkur úr þessu glæpasamfélagi
við Nato og senda herinn heim,”
sagði hann að lokum.