Tíminn - 11.12.1975, Blaðsíða 10

10
LgJilIiIniiH
JÓLABLAÐ 1975
AÐFANGADAGSKVÖLD
í WINNIPEG
Gestur Pálsson var um all-
langt skeiö ritstjóri, bæði i
Reykjavlk og Winnipeg. A
Kanaduáruni sinum skrifaöi
hann jólahugleiöingu þá, sem
hér birtist.
Þaö voru engar smáræöis
áhyggjur, sem margur maður
hafði hér i Winnipeg seinustu
dagana fyrir jólin.
Þessi jólavika, eða vika fyrir
jólin, er að einu leytinu mörgum
mönnum hin þungbærasta af öll-
um vikum ársins. Hún er ársins
heila erfiðistið. Lifið gengur sinn
vanalega gang árið i kring eins og
klukka, sem dregin er upp á
hverju kvöldi, menn vinna sfna
vanalegu vinnu dag eftir dag,
borða sinn vanalega mat og sofa
sinn vanalega svefn á eftir. Tið-
indin eru engin og hugsunin engin
hjá mörgum mönnum. Heilinn,
vesalingslitli heilinn.fær að hvila
sig og sofa hjá flestum allt árið —
til jólanna.
En þá er lika hvildinni lokið. Þá
verður unginn litli að risa úr
rekkju, og svo er honum snúið
eins og snældu, sigað eins og
hundi, hann er laminn áfram eins
og uxi íyrir vagni eða látinn
draga heila trossu af áhyggjum á
eftir sér yfir fjöll og firnindi eins
og gufuvagn. Þvi það er mikið að
hugsa fyrir jólin.
Heimilisfeðurnir eru að hugsa
fyrir heimilinu, — hugsa um öll
þessi ósköp áf dýrindis réttum,
sem þarf um jólin, þvi óhæfa
þykir að borða sama mat um jólin
eins og hina dagana. Unga fólkið,
bæði karlar og konur, er að hugsa
um, hvaðanýföt þaðeigi að fá sér
fyrir jólin og hvernig það eigi að
fá þau, þvi — það er nú oft þrautin
þýngri.
En ein hugsunin er það þó, sem
flestum mönnum á öllum aldri
liggur þyngst á hjarta — það er
umhugsunin um jólagjafirnar.
Hvaða jólagjafir á maður að
gefa sjálfur? Og hverjum? Hvaða
jólagjafir hefur maður von um að
fá sjálfur? Og frá hverjum?
Og timinn lfður, jólin nálgast og
heiiinn flýgur eins og ör út um
alla heima og geima, slær sér
niður hér og þar á einhverjum
saklausum náunga, bara til þess
að hafa eitthvað jólagagn af hon-
um. Smýgur eins og regndropi
gegnum rifurnar á húsunum til
þess að skyggnast eftir, hvort þar
sé nokkurn jólagróöa að fá inni,
eða grefur sér einhver jarðgöng
eins og kanina — bara til þess að
leita að einhverju jólakorni. Hann
berst um, stritast og baðar öllum
öngum, þangað til hann gengur
saman og minnkar af áreynslunni
— svo lltill sem hann var þó áður.
Og aöfangadagurinn kemur, og
menn eru að senda jólagjafirnar
sinar upp i kirkju, allan daginn,
ogþarer nefnd manna i stórerfiði
að raöa öllu á jólalréð, setja
númer á munina og koma þeim
fyrir á bekkina i kring, þvi jóla-
tréö sjálft tekur ekki fjórða hlut-
ann af öllum þessum ósköpum.
Og um kveldið ganga menn til
kirkju, prúöbúnir, og kirkjan
tekur á móti öllum, ungum og
gömlum, eins prúðbúin eða langt-
um prúðbúnari en þeir: prýdd
grænum blómsveigum og græn-
um kvistum, skreytt ljósum og
ljósaröðum.
En fyrir framan altarið stendur
jólatréð með jólagjafabunkunum
til begg ja hliða, fagurt á að lita og
girnilegt til fróðleiks — alveg eins
og hið fyrsta tré á jörðu, sem
sögur fara af.
Og menn ganga til sæta, lita
allra snöggvast á jólatréð og
gjafabunkana, renna augunum á
ljósafjöldann og blómskrautið,
horfa á letur i blómfléttum, sem
dregið er þvert yfir kirkjuna uppi
i tveimur linum: „Friður á
jörðu” og „Kristur lifir”, og svo
horfa þeir aftur á gjafabunkann
lengi, — fara að reyna að greina
einstöku gjafirnar og gizka á, frá
hverjum þær séu, og til hvers þær
séu, þangað til glýju ber á augun
af ljósafjöldanum.
Orgelið byrjar og sálmur er
sunginn og presturinn segir:
„Látum oss biðja.” Allir beygja
sig áfram til bænar, láta aftur
augun og reyna að hugsa um orö
prestsins og um jólin, fagnaðar-
hátið kristinna manna.
En svo eru jólagjafirnar að
seilast upp Ur öllu, sem sagt er,
gægjast fram yfir allar guðlegar
jólahugsanir og reyna til að yfir-
skyggja þær: „Hver átti að fá
þetta ljómandi fallega albúm?”
„Hver þennan silfurkökudisk?”
„Hver átti að fá þetta ogþetta eða
hitt og hitt?” Og Jón auminginn
gat ekki að þvi gert: hann var
alltaf að hugsa um, hver ætti að fá
rósapúðann, sem hann hafði séð
hana Sigrúnu að sauma. Var það
hann Árni eða kannski hann
Bjami? Skelfing var biðin löng,
þangað til gátan yrði ráðin! Og
Arni og Bjarni höfðu séð púðann
lika þekkt hann og hugsað alveg
það sama, hvorum sig. En Sigrún
litla sat alveg róleg, grúfði sig
áfram, hélthöndum fyrir andlitið
eins og i heitri bæn og var að
hugsa um það, hvað þeir mundu
nú gefa sér, Jón, Arni og Bjarni.
Atti hún nú að trúlofast þeim
þeirra, sem gæfi henni fallegustu
jólagjöfina, og það strax i kveld,
svona eftir jólatréð og guðsþjón-
ustuna? Eða átti hún að geyma að
trúlofast, þangaðtil á nýárinu, og
trúlofast þá einhvérjum, sem
enga jólagjöf hafði gefið henni?
Ein jólagjafahugsunin greip
aðra i þessum biðjandi hóp.
Og uppi yfir öllum hópnum voru
skráð tvö lifsmæli kristinna
manna: „Friður á jörðu” og
„Kristur íifir”.
Presturinn endaði sina hjart-
næmu bæn og sagði „amen”, og
allir risu upp,og presturinn hélt
stutta ræðu, og svo skiptu menn
sér, eftir því sem þeir gátu, milli
orða hans og jólagjafahugsan-
anna, þvi augun hvildu langtum
ofar á gjafabunkunum en á prest-
inum.
Og svo sungu börnin fallegan
jólasálm og guðsþjónustunni var
lokið.
Svo var farið að úthluta.
Nöfn voru kölluð upp og hlutum
var útbýtt, ys varð, og hávarði
varð, og óþolinmæðin varð þó
ennþá meiri hjá þeim, sem biðu
lengst eftir gjöfunum.
Vonirnar flugu til og frá um a 11-
an flokkinn eins og rieistar. Sum-
staðar smáglæddist neistinn,
þar til hann var orðinn að ljóm-
andi fagnaðarljósi, sem bar yl og
varma út i yztu æðar, en sum-
staðar smákulnaði hann út, þang-
að til allt var dáið og orðið að
engu. Gleði reis og sorg kviknaði.
Vinátta kólnaði og öfund glædd-
ist.
Og loksins endaði allt saman.
Menn þyrptust út úr kirkjunni
með bögglana i fanginu, hlæjandi
og ánægðir eða þegjandi og
óánægðir, allt eftir gjafastærðinni
eða gjafafjöldanum. Sumir voru
að hugsa um, hvað það væri
heppilegt, og hvað það væri
frjálslegt að geta svona sameinað
stærstu fagnaðarhátiö kristninn-
ar við einskonar jólamarkað fyrir
söfnuðinn. Aftur höfðu aðrir eng-
ar gjafir fengið og voru að hugsa
um, hvort það væri vert að vera i
þessum söfnuði lengur, og hvort
það mundi ekki borga sig betur að
fara til Björns, Eldons og Páls.
Og ljósin voru slökkt i kirkjunni
hvort á fætur öðru, þangað til allt
varð dimmt.
Hún varð svo niðurlút,veslings
kirkjan, þvi hún hafði aldrei haft
ráð á að fá sér turn eins og aðrar
kirkjur, og meira að segja lá við
borð, að hún yrði tekin lögtaki,
bara af þvf að svo margir höfðu
gleymtaðgefa henni jólagjöf. Og
þó hafði hún leyft öllum þessum
stóru og smáu börnum að hafa sér
skemmtimarkað þarna á hverju
aðfangadagskveldi, frá þvf hún
fyrst varð til, — lofað þeim að
kasta á milli sin öllu þessu
glingri, eins og það væri allt sam-
an ljómandi lifsfræ, og lagt sinn
helgihjúp yfir allan þennan
augnabliksleik vináttu og ástar,
eins og það væri ævinnar glima
um sálarfarsæld.
Svo stóð hún einmanaleg eftir i
kveldkyrrðinni og raunaleg á svip
inn, meðan allur þessi iðandi og
suðandi her fór heim til sin til að
— leika sér að jólagjöfunum og
sofna á eftir.
Og tunglið dreifði sinni
töfrabirtu yfir allan bæinn og
silfraði allt, sendi alvörugeisla
yfir allar jólagjafirnar, þar sem
það gat náð i þær, og hélt dýrðar-
himni yfir kveldgöngum elskend-
anna.
En inni i kotum sinum og
hreysum sátu aumingjarnir og
fengu engar jólagjafir, þangað til
tunglið laumaði að þeim lifsskimu
i gegnum smáu og óhreinu
rúðurnar.
Og svefninn kom og brá sinni
værð yfir allt jólastritið.
Og heilarnir teygðu úr sér,
hnipruðu sig svo i kuðung og höll-
uðu sér til hvildar. Þeir fá að sofa
i friði, óáréttir i flestum mann-
anna höfðum, til — næstu jóla.
Gestur Páisson.