Tíminn - 17.01.1976, Blaðsíða 5

Laugardagur 17. janúar 1976.
TtMINN
5
Reykingar barna
og unglinga
Ekki alls fyrir löngu voru
birtar niöurstööur rannsókna
á tóbaksreykingum skóla-
barna. Niðurstööur sýndu, aö
reykingar skólabarna hafa
aukizt stórlega. Ennfremur
kom i ljós, aö ótrúlega mörg
börn á 10-12 ára aldursskeiöi
reyktu, en fyrir nokkrum ár-
um heyröu reykingar barna á
þessum aldri til undantekn-
inga. Ljóst er þvi, aö tóbaks-
reykingar eru orðnar verulegt
vandamál, og sýnilegt, aö sá
áróöur, sem rekinn er gegn
tóbaksreykingum, nær ekki
nema takmörkuðum árangri,
a.m.k. hvað yngri aldurshópa
áhrærir.
Bann d sölu
tóbaks til barna
og unglinga?
Sem kunnugt er, þá er
áfengisverzlunum óheimilt að
afgreiöa börn og unglinga meö
lÍll 1111
m
áfengi. Sú ráöstöfun hefur
vafalaust átt drjúgan þátt i þvi
að hindra, aö unglingar kom-
ist yfir áfengi, þó aö þaö sé
hins vegar vitaö, aö misbrest-
ur sé á þvi sem öðru. Spurning
er, hvort hliðstæð ráöstöfun i
sambandi við tóbakssölu
kæmi aö gagni. Vitaö er, aö
margur unglingurinn byrjar
sigarettureykingar sinar i
sjoppunni i nágrenni skólans.
Gjarnan sameinast tveir eöa
þrir um sigarettukaupin. Án
þess, aö hér sé verið að mæla
meö boöum og bönnum al-
mennt, er mjög liklegt, aö
bann viö sölu tóbaks til ung-
linga myndi hafa jákvæö áhrif
I þá átt aö koma i veg fyrir
reykingar.
Ályktun Heilbrigðis-
rdðs Reykjavíkur-
borgar
Heilbrigöisráö Reykja-
vikurborgar f jailaði um þetta
mál á fundi sinum nýlega. I
ályktuninni segir m.a.:
„Heilbrigöismálaráö telur,
aö róttækra aögerða sé þörf,
ekki sizt til aö stemma stigu
viö hinum stórauknu reyking-
um meöal skólanemenda og
telur, aö bann viö sölu tóbaks
til barna og unglinga á grunn-
skólaaldri sé áhrifarikasta aö-
feröin i þcssu efni.”
Vonandi er, aö rétt yfirvöld
ihugi þessa alvarlegu áskorun
heilbrigöisyfirvalda Reykja-
vikurborgar. — a.þ.
ATVINNULEYS-
INGJUM FJÖLGAR
í REYKJAVÍK
BH-Reykjavik — Tala atvinnu-
lausra á skrá i Reykjavik hefur
aukizt mjög frá áramótum, og
var fjöldi þeirra, sem látið höföu
skrá sig að kvöldi 14. janúar sl.
samtals 297. Tala atvinnulausra á
skrá I Reykjavik 2. janúar sl. var
198.
Samkvæmt upplýsingum, sem
Tlminn fékk hjá Ráðningarstofu
Reykjavikurbæjar er hér um að
ræða 201 karlmann og96konur.
Ef litið er á skiptingu eftir at-
vinnugreinum kemur i ljóB, aö
vörubifreiðastjórar eru langfjöl -
mennastir eða 66 talsins. Þá eru
48 verkamenn á skránni. Starfs-
menn i byggingaiðnaðinum koma
nú nokkuð viö sögu, og i fyrsta
skipti um margra ára skeið eru
múrarar á atvinnuleysisskrá, eða
22 talsins. Þá eru þarna 18 tré-
smiðir og 16 málarar.
Handtekinn áður en vitað
var um innbrot!
gébé—Rvik. — Lögreglan á
Siglufirði var snögg til, er hún
hafði handtekið mann nokkurn
þar áður en kom i ljós að
brotizt hafði verið inn. Maður
þessi, sem er góður kunningi lög-
reglunnar á Siglufirði, hafði sést
aðfaranótt miðvikudags, er hann
hafði gert tilraun til að brjótast
inn I Kaupfélag Eyfirðinga, en
hafði gefizt upp við það og ekki
farið inn i húsið. — Siðar kom svo
i ljós, eftir að sami maður hafði
verið settur inn, að brotizt hafði
verið inn i Hraðfrystihúsið Isa-
fold. Hafði hurð þar verið brotin
upp og nokkuð var um minni hátt-
ar skemmdir. Maðurinn hafði
ætlað sér að komast i peninga-
skáp, sem er um 150-200 kg á
þyngl. Að sögn lögreglunnar lét
hann skAp þennan húrra niður
steintröppur, og brotnaði mikið
úr tröppunum, en skápurinn var
eftir sem áður harðlokaður, þó að
eitthvað hafi hann dældast við
meðferðina.
© Sjóðakerfið
1 áætlun ársins 1975 eru heOdar-
tekjur sjóðanna taldar nema tæp-
um 11 milljörðum króna, þar af
nema tekjur af útflutningsgjöld-
um 5 milljörðum, greiðslur i
Stofnlánasjóð 2,5 milljörðum, og
vaxtatekjur, einkum Fiskveiði-
sjóðs, 1,3 milljörðum. Heildar-
tekjur niðurgreiðslusjóðanna
þriggja eru áætlaðar 4,4 milljarð-
ar króna, en heildargjöld um
hálfum milljarði lægri og veldur
þvi hagstæð afkoma Oliusjóðs,
sem aflar 690 milljónum kr. meir
en útgreiðslum nemur á árinu, og
allt gengur til að jafna þann
mikla halla, sem varð á fyrra ári.
Afkoma allra sjóðanna er talin
óhagstæð um 300-400 milljónir kr.
Heildartekjur allra sjóða
sjávarútvegs 1976 miðað við skil-
yrði i nóvemberlok 1975 eru tald-
ar nema um 11.6 milljörðum, þar
af 6,3 milljarðar af útflutnings-
gjöldum, 3 milljarðar vegna
greiðslna I Stofnfjársjóð 1,4
milljarðar vaxtatekjur Fiskveiði-
sjóðs. Heildarútgjöld sjóðanna
eru talin stefna i 13 milljarða
króna. Yfir 90% af áætlaðri hækk-
un tekna sjóðanna af útflutnings-
gjöldum 1975 má rekja til Oliu-
sjóðs. Stóraukin fjárþörf niður-
greiðslusjóðanna, einkum Oliu-
sjóös, er þvi i raun aðalorsök
hinnar stórfelldu hækkunnar út-
flutningsgjalda á siðustu misser-
um. En að óbreyttum reglum
sjóðanna nema útflutningsgjöld
tæpum 16% af framleiðsluverð-
mæti útfluttrar sjávarvöru, sem
áætlað er um 40 milljarðar á
þessu ári. Útflutningsgjöldin eru
um þriðjungur af heildarandvirði
hráefnisins.
Þá segir að þess séu mörg
dæmi, að greiða eigi allt að sjö
mismunandi gjöld af sömu afurð
samkvæmt ákvæðum jafnmargra
lagabálka. Þar við bætist að ekki
eru öll gjöldin af sama stofni, þvi
að sumar afurðir bera tvenns
konar gjald, þar sem annars veg-
ar er miðað við útflutningsmagn-
ið og hins vegar greitt gjald i .
hlutfalli við útflutningsverðmæt-
ið.
Gjaldskrá útflutningsgjalda er
afar flókin, þar sem greina þarf á
milli alltað 16afurðaflokka og að
minnsta kosti 8 mismunandi
gjaldþátta, en þar að auki er um
að ræða margháttaðar undanþág-
ur frá þessum gjöldum.
Siðar segir að með þvi að rekja
sig aftur til hinna ýmsu vinnslu-
greina og færa gjaldtökuna til
uppruna sins i aflanum fæst t.d.
sú niðurstaða, að raunverulegt
heildarverð á þorski frá sjónar-
miði vinnslunnar, sé aö meðaltali
61 króna, en skiptaverðið er hins
vegar um 40 kr. 1 Stofnlánasjóð
fara 6 kr i Olíusjóð 9 kr, Trygg-
ingasjóð tæpar 2 kr óg I aðra sjóði
tæpar 4 kr. Þetta eru meðaltölur.
Sjóðaframlögin eru hærri ef um
saltfiskverkun er að ræða, en
lægri fyrir freðfisk.
Bent er á, að heildarverð
þorsks, steinbits og ufsa, sé rúm-
lega 50% hærra en skiptaverð.ef
ekki er reiknað með verð-
jöfnunargreiðslum til frystihús-
anna vegna þorsk- og ufsaflaka.
Sé það gert er kostnaðarverðið
rúmlega 30% hærra á þessum
tegundum. Ýsu- og karfaverð er i
heild um 47% hærra en skipta-
verö, en að frádregnum verðjöfn-
unargreiðslum 20 eða 28% hærra.
Sé litið til niðurgreiðslusjóðanna
tveggja, er oliusjóðsframlagið
17-20% af skiptaverði helztu botn-
fisktegunda en tryggingasjóðs-
framlagið 4-5% af skiptaverði
þeirra. Heildarverð humars og
loðnu er hærra i hlutfalli við
skiptaverð en gildir um algeng-
ustu tegundir botnfisks eða
humarverð 61,7% og loðnuverð
78.5%.
Þá kemur fram, að til sjóðanna
renni um og yfir 50% ofan á
skiptaverð til sjóðanna þar af
15-18% i stofnlánasjóð. Þessar
tölur eru þó hærri fyrir loðnubát-
ana eða um 85% i heild.
1 greinargerðinni kemur einnig
fram, að væri Olíusjóður felldur
niður ættifiskverð annað en loðna
að geta hækkað um 18-20% að
meðaltali til báta og togara og að
auki 5-6% við afnám Trygginga-
sjóðs. Við afnám allra sjóða ann-
arra en Stofnlánasjóðs ætti fisk-
verð annað en loðna að geta
hækkað um 32-34%. Loðna ætti
hins vegar að geta hækkað um
nálægt 50% við afnám Oliusjóðs
og Tryggingasjóðs og um 70% við
afnám allra sjóða annarra en
Stofnlánasjóðs.
Siöar I skýrslunni segir, að þeg-
ar dregin eru saman skipti við
alla útflutningsgjaldasjóði, sem
raktir verða til einstakra veiði-
skipa fást eftirfarandi niður-
stöður:
1. Bátar af stærðinni 51-110
tonn, venjulegir vertiðarbátar,
bera þungann af sjóðunum. Þessi
stóri flokkur báta 200 talsins nýt-
ur sin þvi alls ekki sem skyldi.
Nettóframlag til sjóðanna gæti
verið 1 milljón kr. á bát eða 200
millj. kr.
2. Loðnuúthaldinu er mjög
iþyngt með útflutningsgjöldum,
hins vegar ná veiðiskipin, sem
loðnuveiðar stunda, að jafna met-
in vegna þess, hve mikið þau fá úr
Oliusjóöi.
3. Minni skuttogararnir,
vaxtarbroddurflotans, koma sem
næst sléttir út úr skiptum sinum
viö sjóðina.
4. Stóru skuttogararnir fá stór-
kostlega styrki úr sjóðum. Senni-
lega um 20 millj. kr. á ári á skip.
5. Mikið fé er flutt um sjóöina
frá hinum fengsælu til hinna slak-
ari. Ætla má aðum sjóðina renni
200-300 millj. kr. frá 250 skipum i
fengsælasta þriðjungi flotans til
annarra 250 I slakasta þriðjungn-
um
6. Kostnaður við útgerðina er
án efa meiri en vera þyrfti vegna
sjóðanna.
O Stjórnmálaslit
freigátan rekst bakborðsmegin
að aftan á Þór. Kl. 14.22.
Freigátan heldur sömu
siglingarstefnu og Þór og er rétt
við skut varðskipsins.
Matsmenn telja, að i hinni
hröðu atburðarrás og við það
hættuástand sem skapazt hafði,
geti timasetningum skeikað
litilsháttar, en það breyti þó
ekki þvi, að atburðarrás hafi i
þvi sem máli skiptir, orðið á
þann hátt sem að framan er
lýst.
1 ályktun matsmanna segir að
þeir séu sammála um að foringi
freigátunnar Leander hafi verið
staðráðinn I þvi að hindra Þór i
að komast að hópi brezkra tog-
ara, og að foringi Leander hafi
visvitandi og á mjög grófan hátt
gerst brotlegur við ákvæði 24.
greinar Alþjóðasiglingarreglna
sbr. Tilskipun um reglur til að
koma i veg fyrir árekstra á sjó,
skv. lögum nr. 79 frá 10. ágúst
1965, en i a) lið þeirrar greinar
segir, að sérhvert skip er siglir
uppi annað skip skuli vikja fyrir
þvi. Einnig aö foringi Leander
hafi visvitandi gerzt brotlegur
við 27. og 29. grein sömu reglna,
er mæla fyrir um afbrigði, þeg-
ar hætta er á ferðum og tilhlýði-
legar varúðarreglur.
Matsmenn fá eigi séð, að skip-
herra Þórs hafi átt nokkurn
annan kost, en að halda stefnu
sinni og ferð óbreyttri, er
freigátan sigldi kl. 14.19—14.21
fast við bakborðssiðu Þórs og
sveigði á varðskipið og skall á
það. Telja matsmenn að skip-
herra Þórs hafi þvi ekki getað
forðazt árekstur eins og á stóö.”
Kjarakaup
Hjarta-crepe og Combi-
crepe kr. 176,- pr. hnota áður
kr. 196,- Nokkrir Ijósir litir á
aðeins kr. 100,- hnotan 10%
aukaafsláttur af 1 kg. pökk-
um.
Verzlunon HOF
Þingholtsstræti 1.
AUGLÝ’SIÐ
I TÍMANUM
Guðmundur Björgvinsson sýnir
í sal Arkitektafélagsins
Guðmundur Björgvinsson hefur
opnað myndlistarsýningu i sýn-
ingarsal Arkitektafélags Islands
að Grensásvegi 11. Sýnir hann
þar 42 penna- og pastel-teikning-
ar, sem allar eru til sölu.
Timlnn
er
pemngar
Sýningin verður opin dagana
17.-25. janúar kl. 2-22 daglega.
Guðmundur er 21 árs gamall og
stundar nám við háskóla i Banda-
rikjunum I sálarfræði og listum.
Tapast hefur
sótrauð hryssa,
fullorðin, óafrökuð,
ótamin en bandvön.
Kristinn Brynjólfs-
son, Gelti, sími um
Minni-Borg.
DALE CARNEGIE
NÁMSKEIÐ
í ræðumennsku og mannlegum samskiptum er
að hefjast.
Námskeiðið mun hjálpa þér að:
* Öðlast HUGREKKI og SJÁLFSTRAUST.
Bæta MINNI þittá nöfn, andlitog staðreyndir.
Láta í Ijósi SKOÐANIR þinar af meiri sann-
færingarkrafti i samræðum og á fundum.
Stækka VINAHÓP þinn, ávinna þér VIRÐ-
INGU og VIÐURKENNINGU.
Taliðer að85% af VELGENGNI þinni sé kom-
in undir því, hvernig þér tekst að umgangast
aðra.
Starfa af meiri LiFSKRAFTI — heima og á
vinnustað.
Jf Halda ÁHYGGJUM í skefjum og draga úr
kvíða.
Jf Verða hæfari að taka við meiri ABYRGÐ án
óþarfa spennu og kvíða.
Okkar ráðlegging er því: Taktu þátt í Dale
Carnegie námskeiðinu.
FJÁRFESTING I MENNTUN GEFUR ÞÉR
ARÐ ÆVILANGT.
Innritun í dag og næstu daga.
Upplýsingar í síma
82411
Stjórnunarskólinn
Konráð Adolphsson