Tíminn - 17.01.1976, Page 7

Laugardagur 17. janúar 1976.
TÍMINN
7
tJtgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Rit-
stjórnarfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Fréttastjóri:
Helgi H. Jónsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gisla-
son. Ritstjórnarskrifstofur I Edduhúsinu viö Lindargöty,
símar 18300 — 18306. Skrifstofur I Aöalstræti 7, slmi 26500
— afgreiösluslmi 12323 — auglýsingasimi 19523. Verö I
lausasölu kr. 40.00. Askriftargjald kr. 800.00 á mánuöi.
- 5 Blaöaprentfi'.f:'
íslendingar í sókn
í upplýsingastríðinu
Það er ótvirætt, að aðgerðir þær, sem rikis-
stjórnin ákvað á fundi sinum 8. þm., hafa orðið til
þess að vekja stóraukna athygli erlendis á málstað
íslands i þorskastriðinu. Jafnframt virðist greini-
legt, að stuðningurinn við islenzkan málstað hefur
aukizt. Hinir brezku andstæðingar okkar eru lika
byrjaðir að kvarta undan þvi, að íslendingar séu
að sigra i upplýsingastriðinu.
Ráðstafanir þær, sem rikisstjórnin ákvað á
áðurnefndum fundi sinum, voru þessar:
í fyrsta lagi var sendiherra fslands hjá Atlants-
hafsbandalaginu falið að krefjast fundar i fasta-
ráði bandalagsins, og itreka þar kæru Islands og
greina jafnframt frá siðustu atburðum. Þessi
fundur var haldinn fáum dögum siðar, eða 12. þ.m.
Fregnum, sem borizt hafa af þessum fundi, ber
saman um að málflutningur Tómasar Tómassonar
sendiherra hafi verið með miklum ágætum. Eink-
um er þó rómuð framganga hans á blaðamanna-
fundi, sem var haldinn eftir hinn lokaða fund i
fastaráðinu. Þar lýsti hann ákveðið yfir þvi, að ís-
lendingar myndu taka til endurskoðunar afstöðu
sina til Atlantshafsbandalagsins, ef þeir fengju
ekki stuðning á þeim vettvangi. Þessi yfirlýsing
hefur bersýnilega vakið stóraukna athygli erlendis
á alvöru þorskastriðsins.
í öðru lagi ákvað rikisstjórnin að óska eftir þvi
við Joseph Luns, framkvæmdastjóra Atlantshafs-
bandalagsins, að hann kæmi hingað til lands til
viðræðna við rikisstjórnina. Luns brá skjótt við, og
er komu hans hingað þegar lokið. Óhætt er að
segja, að þetta ferðalag hans til íslands hefur vak-
ið verulega eftirtekt erlendis og hjálpað til að
kynna málið og mikilvægi þess fyrir Islendinga.
Það eitt er ekki litilsvert. Að öðru leyti skal ekki
spáð um árangurinn af ferð Luns, en það má full-
yrða, að hann hefur fullan skilning á, að hér er um
stórfellt sjálfstæðismál íslendinga að ræða, og
muni ekki liggja á liði sinu við að kynna það sjón-
armið.
í þriðja lagi ákvað rikisstjórnin að senda ráðu-
neytisstjóra utanrikisráðuneytisins sem fulltrúa
rikisstjórnarinnar til höfuðborga Atlantshafs-
bandalagsrikjanna i Evrópu og gera rikisstjórnum
þessara landa grein fyrir þvi alvarlega ástandi,
sem skapazt hefur vegna yfirgangs Breta innan
fiskveiðilögsögu Islands. Ráðuneytisstjórinn hefur
nú þegar lokið heimsókn til flestra umræddra
borga og hvarvetna verið vel tekið og ferðalag
hans vakið umtal. Þess ber að vænta, að góður ár-
angur verði af þessari för, en þegar hún hefur náð
þvi marki að vekja aukna athygli á málstað ís-
lendinga.
í fjórða lagi ákvað rikisstjórnin að kalla heifn
sendiherra íslands hjá Sameinuðu þjóðunum og i
Bandarikjunum og Kanada i þvi skyni að undirbúa
frekari kynningu málstaðar íslands hjá aðildar-
rikjum öryggisráðsins og rikisstjórnum Banda-
rikjanna og Kanada. Sendiherrarnir hafa dvalizt
hér i nokkra daga, en jafnframt haft samband við
viðkomandi rikisstjórnir, einkum þó rikisstjórn
Bandarikjanna.
Ef til vill kunna einhverjir gagnrýnendur rikis-
stjórnarinnar að segja, að ekkert af þessu ráði úr-
slitum i þorskastriðinu. Áreiðanlega er þó ekkert
vænlegra til sigurs, ásamt baráttu varðskipanna,
en að vekja sem mesta athygli erlendis á þorska-
striðinu og mikilvægi þess fyrir sjálfstæði íslands,
að Bretar eyðileggi ekki þorskstofninn. Þ.Þ.
ERLENT YFIRLIT
Keppa Chang og
Wang við Teng?
Chang þykir líkiegastur eftirmaður Tengs
ENN HEFUR það ekki verið
tilkynnt opinberlega i Peking,
hver verði eftirmaður Chou
En-lais sem forsætisráðherra,
enalmennt er þvi spáð, að það
verði Teng Hsiao-ping, sem er
fyrsti varaforsætisráöherra
og hefur verið staðgengill
Chous að undanförnu. Af þvi
mátti ráða, að Chou tryði hon-
um betur en öðrum og væri að
undirbúa það, að hann yrði
eftirmaður sinn. Af þessu
hefur lika veriö ályktað, að
Mao bæri sérstakt traust til
Tengs, og væri búinn að taka
hann I sátt aftur. En þótt Teng
verði skipaður eftirmaður
Chous, fer þvi fjarri, að staða
hans verði eins sterk og fyrir-
rennara hans. Þvi valda
margar ástæður, og sú ekki
veigaminnst, að Teng er orð-
inn 72 ára gamall. Þvi er ekki
reiknað með þvi, að hann haldi
lengi um stjórnvölinn. Það
þykir heldur ekki óliklegt, að
hann eigi áhrifamikla keppi-
nauta, sem gjarna vilji fá
stöðu hans fyrr en seinna. Allt,
sem um þetta er rætt i erlend-
um fjölmiðlum, eru þó meira
og minna getgátur, því að það
fer leynt, sem gerist á æðstu
stöðum i Peking.
1 AGIZKUNUM fjölmiðla að
undanförnu hafa tveir menn
oftast verið nefndir sem hugs-
anlegir keppinautar Tengs eða
liklegir eftirmenn hans. Þeir
eru gamlir samstarfsmenn frá
Shanghai, þar sem menning-
arbyltingin átti upptök sin
1966, og hefur þvi oft verið tal-
ið, aðharðasti byltingarkjarni
kommúnistaflokksins hafi ból-
festu I Shanghai. Oðrum þess-
ara manna, Wang Hung-wen,
skaut óvænt upp eftir flokks-
þingið 1973, en hann var þá
gerður að varaformanni i
flokknum og settur i þriðja
sæti I metorðastiganum, eða
næst á eftir þeim Mao og
Chou. Þá var I fyrstu litið svo
á, að honum væri ætlað að
taka við af Mao, og ætlunin
væri að yngja upp flokksfor-
ustuna, en Wang var þá ekki
nema 37 ára gamall. Wang var
siðan teflt mikið fram á árinu
1974, en þegarkom fram á árið
1975, hvarf hann alveg af sjón-
arsviðinu og sást ekki i Peking
fyrr en rétt fyrir áramótin sið-
ustu. Sennilegt þykir, að hon-
um hafi verið falið eitthvert
verkefni utan Peking til að
sýna hæfileika sina. í stað
Wangs skaut upp nýjum
manni frá Shanghai á flokks-
þinginu, sem haldið var I árs-
byrjun 1975. Þessi maður var
Chang Chun-chiao. Hann var
kjörinn annar varaforsætis-
ráðherra, næst á eftir Teng, og
Chang Cbun-chiao
jafnframt settur sem eins kon-
ar pólitiskur eftirlitsstjóri hjá
hemum. Ahöld hafa verið tal-
in um, hvor þeirra Tengs eða
Changs væri valdameiri. Teng
er einn af varaformönnum
flokksins, en það er Chang
ekki. Chang á hins vegar sæti i
framkvæmdanefnd flokksins,
sem fer með mest völd, en þar
á Teng ekki sæti. Af þessum og
fleiri ástæöum telja ýmsar
heimildir nú, að Chang geti
verið sá maður, sem sé llkleg-
astur til aö keppa við Teng um
forustuna, eða að taka við af
honum, þegar þar að kemur.
Það síðara þykir þó liklegra.
CHANG CHUN-CHIAO er oft-
ast talinn vera 66 ára að aldri,
en sumar heimildir telja hann
allt að tiu árum yngri. Litið er
kunnugt um feril hans, annaö
en það, að hann hafi starfað
sem blaðamaður, og hafi það
verið upphafið að áhrifum
hans innan flokksins. Eftir að
kommúnistar náðu yfirráðum
i Shanghai, varð hann brátt
leiðtogi þeirra þar. og hefur
verið það þangað til á siðasta
ári, þegar hann var skipaður
annar varaforsætisráðherra.
Blaðamaður, sem skrifaði
undir handarjaðri Changs i
Shanghai, Yao Wen-yuan, rit-
aði blaðagreinina, sem talin er
hafa hleypt menningarbylt-
ingunni 1966 af stokkunum.
Þau Chang og Chiang Ching,
kona Maos, eru oft taiin vera
frumkvöðlar hennar, en að
sjálfsögðu hafi þau haft sam-
þykki Maos.
Fari svo. að umræddir þre-
menningar forfallist af ein-
hverjum ástæðum, hafa tveir
menn oftast verið nefndir sem
liklegir til að hlaupa i skarðið.
Annar þeirra er gamall per-
sónulegur vinur Chous. Yeh
Chien-ying hermálaráðherra.
en hann er orðinn 78 ára. Hinn
er Chen Hsi-lien. sem er nú
einn af varaforsætisráðherr-
unum. en var áður háttsettur i
hernum. Hann er 63 ára. Vin-
átta er sögð milli hans og
Tengs. Þ.Þ.
Teng Hsiao-ping